Spotkania weekendowe

Obrazek logiczny, zwany też nonogramem, to zadanie polegające na odtworzeniu rysunku na podstawie informacji
o liczbie pól zamalowanych w każdym wierszu i każdej kolumnie. Na zajęciach pokażemy, jak rozwiązywać takie łamigłówki,

generując wszystkie możliwe podziały pewnych liczb na sumę ich nieujemnych składników całkowitych. Policzymy, jak długo

musiałby wykonywać się program komputerowy rozwiązujący takie łamigłówki i jak go usprawnić za pomocą sprytnej graficznej

reprezentacji podziału na składniki.

Uczestnicy spotkania dowiedzą się na prawdziwych przykładach, jak błędne rozumienie rachunku prawdopodobieństwa może zmienić ludzkie życie. Zapoznają się m. in. z historią Sally Clark wsadzonej do więzienia pod zarzutem morderstwa dwójki swoich dzieci w wyniku błędnych rozumowań statystycznych. Odkryją też, jak słynny matematyk, Henri Poincare, dowiedział się, ważąc tylko swoje bochenki chleba, że piekarz sprzedaje innym klientom bochenki chleba ważące mniej niż masa nominalna, mimo że średnia masa bochenków Poincarego była prawidłowa.

Kiedy myślimy o podziale miejsc parlamentarnych, naszym pierwszym skojarzeniem jest zapewne polityka, a nie matematyka. O ile prowadzenie kampanii wyborczych rzeczywiście należy do świata polityki, o tyle samo liczenie głosów to problem czysto informatyczny/matematyczny. Metoda podziału miejsc parlamentarnych to funkcja (lub algorytm), która za argument przyjmuje zbiór głosów oddanych na poszczególne partie i zwraca wektor opisujący liczbę miejsc parlamentarnych przeznaczonych dla każdej z partii. Dzięki takiemu ujęciu, możemy formalnie analizować i oceniać różne metody podziału miejsc parlamentarnych. Co więcej, możemy starać się uchwycić takie pojęcia jak proporcjonalność czy sprawiedliwość w ściśle matematyczny sposób. To z kolei pozwala nam oceniać, które metody podziału miejsc są sprawiedliwe, a które nie, a w konsekwencji projektować bardziej zaawansowane metody o jeszcze lepszych własnościach.

Pracownia Retoryki Stosowanej UW zaprasza na warsztaty z debatowania. Opowiemy o tym, czym jest debata i jakie są jej rodzaje, nauczymy Cię budowania argumentów, damy kilka wskazówek dotyczących występowania publicznie i pokażemy, jak się bronić przed nieuczciwymi chwytami przeciwników.

Dlaczego warto? Debatowanie kształtuje takie umiejętności jak wyszukiwanie i sprawdzanie informacji, budowanie poprawnych argumentów, wyszukiwanie stosownych przykładów dla zilustrowania naszej tezy, daje większą pewność siebie w zabieraniu głosu publicznie. Pokazuje, że warto jest rozważać pewne kwestie z wielu perspektyw. To ważne umiejętności, przydatne nie tylko w trakcie dyskusji.

Debatę można definiować na wiele sposobów, zależnie od perspektywy. Musi jednak spełniać kilka warunków: to spór pomiędzy stronami reprezentującymi odmienne poglądy, ma swoje ustalone zasady, porządek, strukturę czy audytorium. Jak inaczej można spojrzeć na debatę? Dowiesz się tego, uczestnicząc w naszych warsztatach!

Podczas krótkiego wykładu dowiesz się, czym jest debata i po co debatujemy. Poznasz kilka ćwiczeń z emisji głosu i improwizacji, by łatwiej Ci było zabierać głos. Omówimy kilka formatów debat - jakie są ich zasady, czym się różnią i który sprawdzi się w jakiej sytuacji. Wybierzemy jeden z nich i wspólnie przygotujemy się do debaty. Porozmawiamy o tym, jak budować argumenty i jak się bronić przed nieuczciwymi zagrywkami naszych przeciwników. Punkt kulminacyjny warsztatu to udział w debacie! Na koniec omówimy, co poszło świetnie, a nad czym warto jeszcze popracować.

Warsztaty organizowane w ramach projektu grantowego RHEFINE (Rhetoric for Innovative Education) finansowanego ze środków europejskich w programie Erasmus+, dotyczącego nauczania retoryki na szczeblu szkolnictwa wyższego.

Budowa, rozmieszczenie i rola różnego rodzaju gruczołów potowych w życiu człowieka.

Wycieczka po ogrodzie Centrum Wodnego SGGW nazywanym też "Parkiem Wodnym" umożliwi zapoznanie się z terenem, gdzie na co dzień prowadzone są badania naukowe i zajęcia dydaktyczne dla studentów. W parku zobaczymy terenowy model rzeki i jej zlewni w obszarze wyżynnym i nizinnym. Podążając wzdłuż biegu rzeki, odwiedzimy zróżnicowane siedliskowo ekosystemy wód stojących i zajrzymy do wnętrza zbiornika wodnego przez panoramiczną szybę umieszczoną w suchym doku. Poznamy budowle hydrotechniczne służące do sterowania przepływem wody. Zapoznamy się z wyposażeniem stacji meteorologicznej monitorującej jakość i wybrane parametry fizyczne powietrza atmosferycznego. Obejrzymy z bliska modele zielonych dachów, umożliwiających retencjonowanie wód opadowych i przeciwdziałanie zjawisku "miejskiej wyspy ciepła".

Naprawa uszkodzeń układu nerwowego stanowi spore wyzwanie dla medycyny regeneracyjnej. Szczególny problem stanowi efektywne odtworzenie tkanki nerwowej oraz glejowej, które budują nerw. Jednym z proponowanych rozwiązań jest wykorzystanie komórek macierzystych. Podczas wykładu zostaną przedstawione grupy komórek macierzystych badane pod tym kątem: Neuralne Komórki Macierzyste, Embrionalne Komórki Macierzyste, indukowane Pluripotencjalne Komórki Macierzyste oraz Mezenchymalne Komórki Stromalne.

Jakie elementy układu oddechowego ulegają starzeniu, jakie jego schorzenia są związane z wiekiem senioralnym, jakie czynniki przyśpieszają starzenie co można zrobić, żeby zadbać o swój układ oddechowy

Biorąc udział w przestępstwie, sprawca zdobywa informacje dotyczące m.in. jego przebiegu, użytych narzędzi, czy też charakterystyki miejsca, gdzie zostało ono popełnione. Można powiedzieć, że te informacje stanowią wiedzę charakterystyczną dla sprawcy („wiedzę winnego”) i odróżniają go od innych osób („niewinnych”). Już w latach 50. XX wieku wybitny psychofizjolog David Lykken pokazał, że analizując reakcje fizjologiczne, można odróżniać osoby, które brały udział w przestępstwie od osób niewinnych. Od tego czasu badania wykrywania skrywanych informacji kontynuowane są z wykorzystaniem różnej aparatury – m.in. EEG, ale i zwykłego smartfona. W czasie spotkania przybliżę najważniejsze informacje na temat wykrywania skrywanych informacji oraz  skuteczności różnych metod, które wykorzystywane są w tym celu. Przedstawię również najnowsze wyniki i kierunki badań.

Dla laika nauka to pasmo sukcesów, droga ciągłego postępu prowadzącego od odkrycia do odkrycia czy od jednej błyskotliwej tezy do drugiej. Gdy przyjrzymy się jednak codziennym praktykom badaczy, to otrzymamy obraz znacznie bardziej złożony. Nauka jest miejscem intensywnych interakcji, często także kontrowersji i polemik oraz poszukiwania chwiejnego konsensusu. Sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana w wypadku humanistyki, szczególnie w momencie, gdy jej przedstawiciele stawiają pytania o fundamenty, które z natury rzeczy pozostają kwestią sporną i nierozstrzygalną raz na zawsze. Redakcje czasopism naukowych muszą godzić sprzeczne oczekiwania. Z jednej strony, dopuszczać do publikacji jedynie artykuły dobrze uzasadnione i osadzone w dotychczasowej wiedzy i interpretacjach. Z drugiej strony, powinny przynosić odważne tezy i nowe perspektywy, przekraczające dominujące sposoby myślenia. W trakcie spotkania przyjrzymy się procesowi redakcyjnemu, szczególnie omawiając recenzowanie tekstów przez specjalistów z danej dziedziny nauki (tzw. peer review). Zastanowimy się nad różnymi modelami recenzowania i ich ograniczeniami. Ponadto pokażemy, w jaki sposób publikacje w czasopismach budują prestiż autorów oraz jakie strategie stosują czasopisma, aby budować swoją pozycję na rynku wydawniczym.

Mitochondria to fabryki energii w naszych komórkach. Gdy działają sprawnie – bilans energetyczny organizmu jest prawidłowy, gdy jednak się zbuntują – nie jesteśmy w stanie pozbyć się nadwyżki energetycznej, a stąd już tylko jeden krok do otyłości. Podczas wykładu opowiem, jak dochodzi do „buntu” mitochondriów i czy można temu zapobiec.

W czasie wykładu przedstawione zostaną badania, jakim w latach 2020-2021 poddano rękopisy Fryderyka Chopina zgromadzone w kolekcji Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie. Badania te miały charakter kryminalistyczny, zaś w ich ramach skoncentrowano się na analizie pismoznawczej pisma ręcznego kompozytora, badaniach kryminalistyczno-technicznych dokumentów zawierających rękopisy w celu ewentualnego ujawnienia ich fałszerstwa  oraz badaniach z zakresu chemii sądowej,  dotyczących jednego z dokumentów, w którym ujawniono przerobienia występujące w zapisach i podpisie przypisywanym F. Chopinowi. W czasie wykładu zostaną przedstawione najważniejsze wyniki tych badań, połączone z prezentacją ilustracji pokazujących badane rękopisy i cechy uwzględnione w badaniach.   

- 10:00 Marek Abramowicz, Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika, PAN w Warszawie,

Przedstawiona zostanie historia badań fal grawitacyjnych. Wykład będzie
dotyczył głównie teorii.

- 11:00 Dorota Rosińska, Obserwatorium Astronomiczne, Uniwersytet Warszawski,

- 12:00 Stanisław Bajtlik, Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika, PAN w Warszawie,

Wizja stałych stacji załogowych na Księżycu czy Marsie przestaje być fantazją. Na orbicieod lat znajduje sie Międzynarodowa Stacja Kosmiczna. Tworzenie takich konstrukcji rodzi problemy techniczne, organizacyjne, ale także estetyczne. Niektóre z nich są podobne do problemówjakie architekci mają na Ziemi, ale wiele jest zupełnie nowego rodzaju.

Szczegółowy program i informacja o sposobie udziału w imprezie zostanie podana na stronie internetowej Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w pierwszych dniach września. Adres strony: www.camk.edu.pl.

Według przewidywań demograficznych w 2050 roku prawie 25% społeczeństwa będzie miało 60 i więcej lat. Nie tylko to ulegnie zmianie. Zdecydowanie więcej osób starszych będzie prowadziło – z wyboru życiowego – jednoosobowe gospodarstwa domowe. Fakt ten może stanowić wyzwanie w kontekście działań opiekuńczych i zdrowotnych. Rozwiązaniem, które pozwala pozostać aktywnym społecznie w bezpiecznym, znanym otoczeniu jest tzw. cohousing. Z powodzeniem istnieje w krajach Zachodu, w Polsce pomysł ten jest wciąż jednak mało znany. Czy miasta o nim wiedzą? Jak powinno wyglądać dobrze przygotowane miejsce mieszkania seniorów? Czy w Polsce istnieją dobre praktyki mieszkalnictwa senioralnego? A może możemy coś podpatrzeć i… skopiować?

Popkultura wykorzystuje motyw dziennika osobistego jako fetyszu związanego z tajemnicą, w dzienniku często kryją się odpowiedzi związane z przeszłością jego autorki albo z okolicznościami jej śmierci. Ostatnio motyw dziennika został wykorzystany w serialu Mare z Easttown – schowany w skrzyni i odnaleziony przez tytułową detektywkę, zdradził możliwy motyw morderstwa młodej bohaterki. Tymczasem rękopisy odnajdywane w archiwach, w tym polskich, pokazują, że historia prowadzenia dziennika osobistego wśród dziewczyn jest dużo bardziej skomplikowana i znacznie mniej tajemnicza zarazem, niż mogłoby się wydawać. Punktem wyjścia wykładu będzie popkulturowy fetysz tajemniczego dziennika młodej dziewczyny. Spróbujemy ustalić, jakie znaczenia ten fetysz niesie i jak w rzeczywistości wyglądały praktyki prowadzenia dzienników osobistych przez dziewczyny od XIX wieku do lat 50. XX wieku. Zadamy przede wszystkim pytania: Po co dziewczyny diariuszowały? Kiedy porzucały praktykę? Kiedy pisały w tajemnicy, a kiedy i komu zdradzały, że piszą? Na przykładach znanych dzienników dziewczyn (Zofii Nałkowskiej, Agnieszki Osieckiej, Ireny Kwiatkowskiej, Anny Kowalskiej, Narcyzy Żmichowskiej) i nieznanych (Marii Schaaff, Toli Czerniejewskiej, Izy Moszczeńskiej, Marii Dłuskiej) przyjrzymy się, co dziewczyny pisały o miłości, śmierci, przyjaźni, nauce. Na podstawie porównania z dziennikiem młodzieńczym Bronisława Piłsudskiego, brata Józefa, spróbujemy znaleźć różnice i podobieństwa między dziennikami chłopców i dziewcząt. Zastanowimy się również, dlaczego dzienniki osobiste dziewczyn były bardziej wywrotowe, niż kiedy praktykę diariuszowania prowadziły dorosłe kobiety. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane zdjęcia zachowanych rękopisów dzienników osobistych.

Myśli żydowska i chrześcijańska powiązane są ze sobą tekstem Pisma Świętego. Biblia Hebrajska kanonizowała Pieśń nad pieśniami za sprawą rabbiego Akiby, który dostrzegł przenośne znaczenie w tym, z pozoru erotycznym, poemacie. Wejście do pism natchnionych było możliwe dzięki alegoryzacji, toteż żydowscy i chrześcijańscy egzegeci trudzili się nad przedstawieniem metaforycznej interpretacji utworu, w którym ani razu nie pojawia się bezpośrednio imię Boga. Jeśli Stwórcę z łatwością można odnaleźć pod postacią Oblubieńca, w czym zgodne są oba wyznania, to za Oblubienicą jedni widzą naród wybrany, zaś inni Kościół. Egzegeza mistyczna przywraca jedność interpretacji: tutaj Oblubienicą jest dusza, szukająca miłosnego zjednoczenia z Bogiem Oblubieńcem. Bóg kochający Izrael, Kościół, czy duszę  jest podstawą późniejszych interpretacji, a w nich przenikają się myśl żydowska z chrześcijańską. Łączy je fascynacja językiem hebrajskim, a chrześcijańscy teologowie czerpią z prac starszych braci idee i metody interpretacyjne. Te ostatnie – rozwijane na dwóch różnych drogach –  połączyły się w Aleksandrii w myśli żydowskiej Filona i jego chrześcijańskiego spadkobiercy Orygenesa. Odczyt Pieśni to dzieje przenikania się tradycji, a linia graniczna oddzielająca obie religie zamazuje się w zderzeniu z tajemniczym tekstem, który głosi zwycięstwo miłości.

Film etnograficzny „450 KILO MARZEŃ” pozwala zajrzeć w kulisy miasteczka wyścigowego na Torze Służewiec w Warszawie. Pokryty graffiti mur między Ursynowem i Mokotowem skrywa nie tylko hipodrom, ale także rozległy całoroczny ośrodek mieszkalno-treningowy. Tory Wyścigów Konnych w okresie PRL-u funkcjonowały jako państwowy zakład pracy. Dziś, obok sprywatyzowanych stajni, nadal zamieszkuje  odizolowana od życia stolicy społeczność sąsiedzko-zawodowa. Niezależnie od problemów organizacyjnych i finansowych, które zaczęły ją dotykać po '89, rytm życia wyznacza tu trening koni. 
Jesienią właściciele przywożą na Służewiec młode konie zwane roczniakami. W dwóch stajniach widz poznaje nowe konie - Diego i Prio.  Na poziomie mikrosocjologicznym dokument opowiada o codziennej pracy, marzeniach oraz troskach ludzi związanych z dwiema stajniami. Pozwala przyjrzeć się relacjom międzyludzkim i międzygatunkowym oraz celom i wartościom, które organizują życie za służewieckim murem. Na poziomie makrosocjologicznym ukazuje historię społeczną Toru Służewiec.  
Dokument jest przykładem filmowej etnografii (Jay Ruby, 1975). Zdjęcie były realizowane przez rok, w ramach większego projektu badawczego z zakresu nauk społecznych, na podstawie którego powstała także książka „Warszawska enklawa. Świat wyścigów konnych na Służewcu” (Oficyna Naukowa, 2020). 

Techniki biologii molekularnej umożliwiające poznanie sekwencji DNA są niezwykle przydatne w kryminalistyce. Pozwalają m. in. na wytypowanie płci, czy przynależności do rasy osób, od których pochodzą badane ślady biologiczne. Jednak dokładna identyfikacja poszczególnych osób możliwa jest dopiero po porównaniu materiału z miejsca zdarzenia z DNA pobranym np. od potencjalnego sprawcy. W celu zawężenia poszukiwań cenną informacją jest oczywiście jego wiek biologiczny. W tym pomocna jest epigenetyka, czyli nauka zajmująca się regulacją wyrażania informacji genetycznej, nie zależną od bezpośredniej sekwencji DNA. W wykładzie przybliżone zostaną podstawy mechanizmów epigenetycznych oraz omówione będzie, jak można wykorzystać wiedzę o naturalnych modyfikacjach chemicznych zasad w DNA do określania wieku ludzi.

Profilowanie genetyczne jest rutynową metodą wykorzystywaną w sprawach kryminalnych, w których na miejscu przestępstwa pozostawione zostały ślady biologiczne. Dzięki niemu, w zasadzie, ze 100% pewnością można ustalić, do kogo taki ślad należy. Czasem jednak sprawy się komplikują, na przykład wtedy, gdy podejrzanym o popełnienie przestępstwa jest ktoś, kto ma brata bliźniaka lub bliźniaczą siostrę.  Bliźnięta jednojajowe pochodzą przecież z jednej zapłodnionej komórki jajowej. Czy to oznacza, że nie da się ich rozróżnić, badając DNA? 

To, że filozoficzny namysł nad językiem dostarcza wielu ciekawych odkryć na temat ludzkiej komunikacji, a tym samym człowieka w ogóle, jest ewidentne. W swojej prelekcji chciałbym zwrócić uwagę na mniej oczywiste korzyści z uprawiania filozofii języka. Mianowicie zamierzam pokazać, jak pewne konkretne rozstrzygnięcia problemów z zakresu filozofii języka — problemów, które na pozór dotyczą wyłącznie języka — przekładają się na odpowiedzi na tzw. ,,pytania podstawowe’’ dotyczące wszechświata. Na przykładach pytania o to, czym jest prawda oraz pytania o naturę bytu zaprezentuję w sposób, w jaki niektóre tezy filozoficznojęzykowe sugerują takie, a nie inne rozwiązania tych fundamentalnych zagadnień. 

Gwałtowny wzrost ludności Ziemi i powszechna industrializacja niestety zagrażają dalszemu postępowi. Podstawowym problemem ograniczającym dalszy rozwój naszej cywilizacji będzie przede wszystkim brak dostępnych źródeł energii, w tym głównie energii elektrycznej. Jeśli chodzi o energię elektryczną, to czarny scenariusz przewiduje konieczność podwojenia produkcji tej energii do roku 2050.

W chwili obecnej większość tej energii wytwarzana jest z nieodnawialnych źródeł – elektrownie węglowe (spalany jest węgiel kamienny lub brunatny), generatory gazowe i na ropę. Największym problemem staje się wtedy olbrzymia emisja gazów cieplarnianych do atmosfery oraz postępujące skażenie środowiska naturalnego wzrastające ustawicznie, jeśli nie zmienimy obecnego profilu energetyki. Niestety wzrost ilości gazu cieplarnianego w atmosferze oznacza nieodwracalne zmiany klimatyczne! Skażenie środowiska skutkuje dużą dynamiką wzrostu zachorowań na nowotwory. Obie zmiany zaczynają zagrażać dalszemu istnieniu ludzkości na Ziemi.

W referacie omówię rosnącą rolę „zielonej energetyki” (w tym fotowoltaiki) i wagę działań proekologicznych. Omówione będą prowadzone w Instytucie Fizyki PAN prace w dziedzinie fotowoltaiki. Opracowaliśmy innowacyjną technologię nanostruktur tlenkowych do zastosowań w przemyśle fotowoltaicznym. Struktury takie mogą być stosowane jako trójwymiarowe przezroczyste elektrody i warstwy antyrefleksyjne. Zaproponowaliśmy także uproszczoną architekturę ogniw fotowoltaicznych różnych generacji.    

Migranci prowadzący własne firmy to liczna, szczególnie innowacyjna grupa w krajach przyjmujących. Na przykładzie Polaków w Wielkiej Brytanii zostanie pokazane, jakie strategie przyjmują migranci-przedsiębiorcy w sytuacji dwóch kryzysów - brexitu oraz pandemii koronawirusa.

Wszyscy chcą być szczęśliwi! Szczęścia nie można kupić, szczęście jest w nas. Biologicznie szczęście powinniśmy traktować jako stan zdrowia i dobre samopoczucie. Jak więc możemy sami sobie to zapewnić?

Badania naukowe wykazały, że pewne części mózgu (np. ciało migdałowate, hipokamp i układ limbiczny) oraz neuroprzekaźniki (np. dopamina, serotonina, norepinefryna i endorfina) odgrywają kluczową rolę w odczuwaniu szczęścia. Potwierdzono także, że poziom hormonów takich jak kortyzol, adrenalina  i oksytocyna mają znaczący wpływ na nasz nastrój i wpływają na poczucie zadowolenia. Czy chemia jest w stanie generować nasze odczucia i jak to się dzieje?

Należy jednak pamiętać, że nie tylko pojedyncze czynniki chemiczne wpływają na stan równowagi naszego organizmu, który jest kluczem do odczuwania szczęścia, równie ważny jest prawidłowo funkcjonujący metabolizm. Jesteś tym, co jesz – czy to tylko pusty slogan? Dlaczego metabolizm związków odżywczych, czyli węglowodanów, białek i lipidów jest kluczowy w odczuwaniu szczęścia i równowagi? Dlaczego niektórym z nas poprawia się nastrój po zjedzeniu słodyczy i kiedy tak naprawdę szczęśliwe są nasze jelita ? Na wszystkie te pytania odpowiem w trakcie wykładu, uwzględniając rolę mikrobiomu i hormonów kluczowych dla funkcjonowania układu pokarmowego.

Najlepszym wykładnikiem dobrostanu naszego organizmu jest dobre samopoczucie, ale w wielu przypadkach możemy zbadać parametry laboratoryjne, które pozwolą nam monitorować stan organizmu. Co zbadać w poszczególnych sytuacjach zdrowotnych, kiedy wybrać się po poradę do specjalisty? Niech sposób funkcjonowania Twojego organizmu przestaje być niewiadomą, bo tylko będąc świadomym, można właściwie o siebie zadbać. 

Czy Wszechświat kiedyś wrzał? Spróbujemy zrozumieć jak mogłoby to wyglądać i czemu miałoby się wydarzyć. Opowiem też jak możemy się tego dowiedzieć i jaki to ma związek z falami grawitacyjnymi.