wykład

Podczas spotkania festiwalowego przekonamy się jak kluczowa jest rola wody w przyrodzie oraz że bez wody nie ma życia. Dowiemy się jak radzą sobie rośliny w warunkach ograniczonego dostępu do wody. Przy użyciu mikroskopu  będziemy oglądać tkanki roślinne magazynujące wodę. Po wykładzie udamy się na wycieczkę  terenową, podczas której poznamy sukulenty pustynne, a także gatunki rodzime gromadzące wodę. Zobaczymy różnorodne owoce magazynujące wodę i dowiemy się jak cenne są one dla naszego zdrowia. W trakcie zwiedzania przewidziane są konkursy.

Cześć synowska (xiao) jest cnotą zajmującą szczególnie ważne miejsce w kulturze chińskiej. W czasach cesarstwa chińskiego, była uważana za jeden z filarów ładu społecznego. Dlatego też władze państwowe starały się ją propagować i przykładnie nagradzać wzorowe oddanie rodzicom. Natomiast wszelkie wystąpienia przeciwko nim były bezwzględnie potępiane i karane. Dzisiaj Chiny bardzo się zmieniły. Jednakże cnota czci synowskiej ciągle stanowi jedną z najważniejszych zalet w opinii współczesnych Chińczyków. Jest propagowana w chińskich mediach. Sławią ją zarówno reklamy społeczne emitowane w telewizji państwowej, jak i wytwory kultury popularnej. Podczas wykładu zostaną przeanalizowane jej współczesne interpretacje, na podstawie przykładów zaczerpniętych z chińskich mediów.

1. Azotany w przetwórstwie mięsa - zdrowo czy różowo? –  dr hab. inż. Krzysztof Dasiewicz (SGGW),

Azotan(III) i azotan(V) sodu to substancje dodatkowe powszechnie stosowane w przetwórstwie mięsa. Zgodnie z nomenklaturą zaliczane są do grupy substancji konserwujących. Jednak ich właściwości nie ograniczają się jedynie do działania utrwalającego.

W trakcie spotkania zostaną zaprezentowane umowy, jakie można zawierać z uczniami i studentami. W drugiej części planowane jest omówienie sposobów zatrudniania w charakterze pracownika albo na podstawie kodeksu pracy. Szczególny nacisk zostanie położony na to, jakich działań pracodawcy nie mogą podejmować i jak należy się przed nimi bronić.

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słówek. To one pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

1. Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?
2. Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?
3. Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?
4. Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?.

W jaki sposób mierzy się te wartości?

Spotkanie ma na celu pokazanie próbki lekcji praktycznej nauki języka angielskiego na poziomie B2 opartej na dyskusji na temat różnic kulturowych dotyczących poczucia humoru brytyjskiego oraz amerykańskiego. Podczas spotkania zostaną omówione cechy charakterystyczne żartów brytyjskich oraz amerykańskich na wybranych przykładach. Lekcja pokazowa jest oparta o metody aktywizujące następujące sprawności językowe: mówienie, słuchanie i czytanie. Uczestnicy spotkania zapoznają się z leksyką tematyczną, przeczytają i omówią krótki tekst znanego podróżnika i felietonisty Billa Brysona na temat poczucia humoru w Stanach Zjednoczonych oraz w Wielkiej Brytanii a następnie zobaczą krótkie próbki amerykańskich i brytyjskich sitkomów komediowych. Celem lekcji jest pokazanie, iż lekcja języka angielskiego oparta na elementach kulturowych to nie tylko efektywna nauka samego języka, a także pogłębianie wiadomości na temat różnic i podobieństw kulturowych, co w konsekwencji zwiększa poziom motywacji słuchaczy do nauki języka oraz zachęca do poznania kultury i tradycji krajów anglojęzycznych.

1. Za co kochamy czekoladę? – dr Beata Dasiewicz (SGGW)

Co powoduje, że jedzenie czekolady tak wielu ludziom sprawia przyjemność? Czy to tylko słodki smak, a może coś więcej? Czy czekolada uzależnia? Czy może leczyć? Czy biała czekolada to naprawdę czekolada?

1. Chemik z wizytą u Ogrodnika – dr inż. Katarzyna Dobrosz-Teperek (SGGW)

Dzięki ciekawym eksperymentom chemicznym będzie można dowiedzieć się, jak w prosty sposób wykryć cukier w soku jabłkowym, czy też wyizolować zapachowe olejki eteryczne z przypraw kuchennych.

"Chociaż krowie dasz kakao, nie wydoisz czekolady"* - skąd się wzięła czekolada

* Stanisław Jerzy lec

Osładza nam życie, czasem bywa chwilą zapomnienia, innym razem formą pocieszenia. Uwielbiana przez dzieci i dorosłych, przez niektórych nazywana najlepszym przyjacielem kobiet, detronizującym diamenty - czekolada, bo o niej tu mowa, stała się smakołykiem bez, którego nie wyobrażamy sobie naszego życia. Ale czy wiemy czemu zawdzięcza swój hipnotyczny , brązowy kolor oraz zapach, drażniący nasze zmysły od momentu otwarcia opakowania aż do ostatniej kostki. Jednak czy czekolada zawsze miał postać znanej nam tabliczki? Dlaczego nazywana jest pokarmem bogów i wojowników? Czy faktycznie była tak cenna, że pełniła rolę pieniądza?

Myśląc o czekoladzie, a w zasadzie o kakao, jego pochodzeniu i znaczeniu dla tradycji i kultury, automatycznie nasuwają się skojarzenia z cywilizacjami prekolumbijskimi, ceniącymi ziarno kakaowca do tego stopnia, ze uznawano je za dar boga kakao. Podczas wykładu dowiemy się jaka była "czekolada" jej pierwszych smakoszy, jak ją przygotowywano i czy była smaczna. Zgłębimy tez się w mit El dorado, który rozpalał wyobraźnię odkrywców Nowego Świata, a doprowadził między innymi do tego, że ładownie statków konkwistadorów, zamiast złota, wypełniały worki czarnego złota. Zapoczątkowana, w ten sposób kariera czekolady na europejskich stołach rozpoczyna długi proces rozwoju produkcji i popularyzacji tego smakołyku.

Aby zostać pilotem najnowocześniejszego samolotu bojowego czy śmigłowca, trzeba odznaczać się wyjątkowymi predyspozycjami fizycznymi, intelektualnymi i psychicznymi. Do latania myśliwcami F16 czy Mig-29 w Siłach Powietrznych RP wybiera się bowiem tylko najlepszych. Jednym z elementów systemu oceny przyszłych pilotów jest diagnoza psychologiczna. Tym, między innymi, zajmuje się Zakład Psychologii WIML, który rok rocznie prowadzi badania kandydatów do Ogólnokształcącego Liceum Lotniczego i Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie. Dzięki odpowiednio dobranym testom przeznaczonym do pomiaru osobowości, zdolności poznawczych oraz koordynacji psychomotorycznej sprawdza się, czy dana osoba spełnia warunki zostania pilotem wojskowym.

Bazując na naszych doświadczeniach, podczas lekcji Festiwalowej opowiemy o psychologicznych aspektach pracy pilota, wymaganiach stawianych kandydatom do lotnictwa, oraz o wyzwaniach, z jakimi muszą zmierzyć się osoby przechodzące badania w Zakładzie Psychologii WIML. Lekcja będzie składała się z dwóch części - wykładowej, podczas której przybliżymy ścieżkę badań, którą przechodzą przyszli piloci, oraz pokazowej, podczas której uczestnicy zobaczą konkretne zadania stawiane kandydatom i będą mogli samodzielnie spróbować swych sił w wybranych testach.

Wszyscy, którzy uczyli się kiedykolwiek języka obcego przyznają, że bardzo ważną – jeśli nie najważniejszą – umiejętnością jest znajomość słówek. To one pozwalają przekazać to, co chcemy powiedzieć, i choć nie można pominąć znaczenia innych elementów wiedzy językowej (gramatyki czy wymowy), to bez wyrazów nie ma komunikacji. To dlatego naukę języka obcego zaczynamy najczęściej od zakupu słownika.

Jednak większość z nas nie zdaje sobie sprawy z ilościowych aspektów znajomości słownictwa języka obcego. A przecież mierząc się z nowym zadaniem warto zdawać sobie sprawę z jego rozmiaru. Celem tego spotkania jest przedstawienie faktów, które zdemistyfikują wyzwanie, przed którym staje każdy z nas rozpoczynając naukę. Podczas wykładu uczestnicy poznają odpowiedzi na następujące pytania:

1. Ile wyrazów jest w języku polskim i angielskim?
2. Ile wyrazów w języku polskim znają uczestnicy wykładu?
3. Ile wyrazów zna przeciętny użytkownik języka angielskiego?
4. Ile wyrazów trzeba znać w języku angielskim, aby swobodnie rozmawiać, czytać i pisać w tym języku?.

W jaki sposób mierzy się te wartości?

Drony, latające autonomicznie małe obiekty stały się powszechnie znane. Prawie wszystkie z nich wykorzystują do unoszenia różnego rodzaju śmigła. W przyrodzie takie konstrukcje, jak śmigła, nie istnieją. O innych sposobach wytwarzania siły nośnej i zastosowaniach technicznych dowiecie się z wykładu.

Wykłady poświęcone będą fenomenowi społeczno-etnicznemu, jakim była i jest Kozaczyzna. Nakreślona zostanie w ogólnych zarysach historia i specyfika poszczególnych społeczności kozackich z wyodrębnieniem podobieństw i różnic między poszczególnymi wojskami kozackimi. Najwięcej miejsca zostanie poświęcone podstawowym grupom kozackim, od których wziął początek cały fenomen Kozaczyzny: Kozakom Zaporoskim siczowym i „zimownikowym” (chutorowym) (Ukraina), Wołżańskim, Dońskim, Uralskim, Terskim i Kubańskim (Rosja), tzw. ordom kozackim (Kazachstan), Syberyjskiemu Kozactwu (Rosja i Kazachstan). Zostanie przedstawiony proces wyodrębniania się poszczególnych grup i czynniki społeczne, polityczne oraz geograficzne, które wpłynęły na kształt danych społeczności. Następnie słuchacze zapoznają się z „wtórnymi” grupami kozackimi, czyli wojskami i załogami miejskim, które powstawały z inspiracji władzy państwowej (cara rosyjskiego, polskiego króla), ale były oparte na Kozaczyźnie. Wykład naświetli również obecną sytuację potomków kozackich na terenie Rosji, Ukrainy i Republiki Kazachstanu, ich stosunki z władzą państwową i stosunek do przeszłości. Także nie zabraknie miejsca na zapoznanie słuchaczy z meandrami mentalności i wybranymi tradycjami kozackimi, sporo miejsca poświęci się problematyce tożsamości kozackiej. Wykłady będą zatem stanowiły krótki kurs wiedzy o Kozaczyźnie.

Podczas zajęć zostanie zaprezentowana słuchaczom wiedza na temat sposobu adaptacji ludzi do izolacji więziennej i jej nieuchronnych konsekwencji psychicznych i społecznych. Poznamy cechy kultury więziennej: języka, wytworów artystycznych, sposobu postrzegania świata i ludzi. Dowiemy się, jaką cenę płaci społeczeństwo o za to, że musi izolować dziesiątki tysięcy ludzi w jednostkach penitencjarnych.

Wizerunki brytyjskich królów i królowych świadczą o zmieniających się na przestrzeni wieków poglądach na temat samej instytucji monarchii. Portret mógł służyć zarówno wychwalaniu, mniej lub bardziej faktycznych, zalet władcy, jak i ostrej satyrze politycznej; mógł wzmacniać pozytywny społeczny odbiór osoby króla, bądź też go krytykować i podważać jego autorytet. Wykład przybliża sylwetki wybranych monarchów (od Henryka VIII do Elżbiety II), których związki z artystami często bywały niełatwe, a nawet niebezpieczne.

Ten warsztat to coming out pasjonata prawa karnego, który zamiast zachwycać się głosem Stinga w Every breath you take rozważa odpowiedzialność karną podmiotu lirycznego (stalking!), a oglądając Władcę Pierścieni myśli głównie o tym, czy Gollum ma schizofrenię, osobowość typu borderline, czy może jednak jest klasycznym przykładem zaburzenia dysocjacyjnego.

Razem dokonamy rzeczy niemożliwej: w godzinę przeanalizujemy definicję przestępstwa (co trwa zwykle cały rok akademicki) posługując się przykładami z kanonu popkultury. Lojalnie uprzedzam: włożenie prawnokarnych soczewek spowoduje, że świat nie będzie już taki sam; tropienie okruchów prawa karnego jest zaraźliwe.

Wodę wszyscy znamy i bez niej nie możemy żyć, więc zastanowimy się, czy jej składniki są tego samego wieku, jak ona gromadzi się, jak się zachowuje, jak w niej powstało życie, kiedy z niej wyszło na lądy. I wreszcie dlaczego tak wpływa na klimat i krajobraz.

Młodzież, zainteresowana nowoczesnością i spędzaniem czasu w ulubiony przez siebie sposób jest zalewana informacjami, dlaczego jest to szkodliwe i dla zdrowia psychicznego i dla zdrowia fizycznego. Wykład ma pokazač, że argumenty wysuwane przeciw " nowoczesnym rozrywkom" nie zmieniają się od stu lat co najmniej - choć młodzież zmienia swoje zainteresowania. Należałoby się więc zastanowić, o co tak właściwie tu chodzi i co tak usilnie zwalcza starsze pokolenie.

Celem prelekcji jest przybliżenie zagadnienia chorób rzadkich i ich szczególnej sytuacji w systemie ochrony zdrowia.

Choroby rzadkie to schorzenia, które występują bardzo rzadko  - nie częściej niż raz na dwa tysiąc osób. Wiele z nich uwarunkowanych genetycznie, a ich przebieg jest ciężki i często przewlekły.  Połowa z nich ujawnia w wieku dziecięcym. Problemem pacjentów z chorobami rzadkimi jest przede wszystkim mała wiedza na temat ich choroby. Proces diagnozy często trwa latami, dlatego nazywany jest odyseją diagnostyczną. Dla większości chorych nie ma żadnego leczenia, dla niektórych opracowane zostały tzw. leki sieroce, które bywają bardzo drogie. Nietypowe objawy powodują, że chorzy doświadczają trudności nie tylko w uzyskaniu opieki medycznej, ale także odpowiedniego wsparcia społecznego.

Obecnie znamy już około ośmiu tysięcy takich chorób; na niektóre z nich choruje tylko kilka osób w Polsce, na inne – kilka tysięcy. W sumie wedle szacunków dotykają one od 6% do 8% populacji, a to oznacza, że w Polsce na choroby rzadkie w Polsce może chorować nawet 2,3-3 mln osób. Skala problemu porównywalna jest więc z chorobami cywilizacyjnymi, takimi jak cukrzyca.

Pierwsze dziecko poczęte in vitro ma już prawie 40 lat. Pierwszy zabieg zapłodnienia pozaustrojowego w Polsce wykonany został z powodzeniem niemal 30 lat temu i od tej pory dzięki tej technologii narodziło się tysiące dzieci. Niemniej jako antropolożki zadajemy pytanie: czy istnieje dziecko z in vitro?

Kto i w jaki sposób tworzy podmiot, owo „dziecko z in vitro”? Przyglądamy się dyskursom medialnym, analizujemy dokumenty, akty prawne itp. Przede wszystkim jednak poznajemy perspektywę osób, które przyszły na świat dzięki interwencji medycyny – dzieci i młodych dorosłych.

„O nas się mówi, ale z nami się nie rozmawia” – mówi jeden z naszych rozmówców. Etnograficzne badania prowadzone przez Interdyscyplinarny Zespół Badań nad Dzieciństwem UW są próbą przełamania milczenia osób, które istnieją i nie istnieją jednocześnie. 

Dyskursywna (nie realna) obecność w mediach dzieci urodzonych dzięki technologiom reprodukcyjnym jest jednocześnie ustanawianiem swoistej podmiotowości „z in vitro”. Osoby urodzone dzięki tego typu interwencji medycznej są niejako zawezwane do istnienia przez jej oponentów– bez tego zawezwania byłyby „po prostu dziećmi”. Jak same mówią, nie różnią się niczym od innych dzieci, to media I politycy czynią z nich osobną kategorię. Mogą odpowiedzieć na to wezwanie przez przyjęcie jeszcze jednego wymiaru do swojej tożsamości, która nawet jeśli jest związana z in vitro, to nie jako biologicznym faktem, lecz ideologicznym przekazem.

W wykładzie zaprezentujemy badania prowadzone w ramach projektu „Nowe technologie reprodukcyjne –perspektywa childhood studies”, finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki (2012/07/E/HS3/01024).

Czy komputerom może się przydać umiejętność rzucania monetą?

Muzyka subkulturowa zanika. Co więcej zanikają również wyraziste gatunku muzyczne. Klasyczne szufladkowanie przestaje mieć rację bytu. Czy można więc mówić jeszcze o muzyce alternatywnej? Czy w dobie youtube możemy rozgraniczać muzykę na mainstreamową i offową? Czy subkulturowe nisze mają jeszcze rację bytu? Czy może żyjemy w dobie płynnej nowoczesności, gdzie swój indywidualizm tworzymy niczym kolaż z różnych elementów szeroko rozumianej popkultury? Na wykład połączony z dyskusją, inspirowany badaniami opisanymi w książce „Brzydkie słowa, brudny dźwięk” oraz obserwacją zmieniającej się konsumpcji kultury, zaprasza dr Michał Jan Lutostański.

Celem wykładu będzie pokazanie pierwszych informacji w źródłach bizantyjskich o nadejściu Słowian w VI w. Przedstawione zostaną dzieła, którym zawdzięczamy pierwsze imiona słowiańskie, nazwy plemion, opis obyczajów. Dla poznania dziejów Słowian są to informacje niezwykle cenne. Jednocześnie, specyfika literatury bizantyjskiej, wymagania estetyczne, jakich wymagała oraz uwarunkowania kulturowe samych autorów, zwykle wysokich urzędników administracji centralnej, wpływała na sposób pisania o Słowianach, nowym barbarzyńskim ludzie, który pojawił się na Bałkanach. Podczas wykładu uwzględnione zostaną też zagadki, które od dziesiątków lat nurtują badaczy, jak np. to, czy wspomniani przez Teofilakta Simokattę "Słowianie znad Oceanu Zachodniego" pochodzili z terytorium dzisiejszej Polski.

Podejście do miłości i seksualności znacząco zmieniło się na przestrzeni wieków. Ideał romantycznej miłości zastąpiła wizja tzw. czystej relacji (zakładającej warunkowość związku i nastawienie na zaspokajanie potrzeb). Rozluźnieniu uległy normy i konwencje społeczne. Współczesny człowiek podejmuje swoje decyzje coraz bardziej niezależnie od powszechnych opinii i odniesień do wzorców.

Na fali przemian wywołanych rewolucją seksualną lat 60 i 70. XX powstały nowe, alternatywne typy związków miłosnych – takie jak małżeństwa otwarte seksualnie, swinging czy poliamoria. Modele te możemy zaliczyć do kategorii konsensualnej nie-monogamii.

Czym jest konsensualna nie-monogamia? Jakie są różnice pomiędzy poszczególnymi typami związków? Jak funkcjonują żyjący w nich ludzie? Jakie są motywy wyboru alternatywnego modelu związku? Czy osoby decydujące się na konsensualną nie-monogamię zdradzają? Jaka jest ich definicja zdrady?