wykład

W 1945 r Willem (Pim) Kolff, holenderski lekarz i jeden z pionierów zastosowania sztucznych organów w medycynie, przeprowadził pierwszy zakończony powodzeniem cykl zabiegów u osoby chorej na przewlekłe chroniczne zapalenie nerek przy pomocy zbudowanego przez siebie urządzenia opartego na pomyśle kontaktu krwi chorego przez błonę celofanową z fizjologicznym płynem z zastosowaniem urządzeń do toczenia krwi; proces ten nazwano hemodializą, a urządzenie sztuczną nerką. Dzisiaj miliony ludzi na świecie żyje, a często także kontynuuje pracę, dzięki powszechnemu zastosowaniu tego rodzaju urządzeń. Trwają prace badawcze nad zbudowaniem przenośnych  lub wszczepialnych sztucznych nerek. Nie jest to proces doskonały i daleko mu do fizjologicznej roli nerek.

Nerki są bowiem jednymi z najbardziej skomplikowanych organów odpowiedzialnych w organizmie ludzi i zwierząt nie tylko za filtracje krwi (ca 150 l dziennie u człowieka !), ale też za wiele innych kluczonych procesów fizyko-chemicznych nazywanych homeostazą ustroju. Nasz wykład poświęcony będzie przybliżeniu słuchaczom tematyki chorób nerek wymagających procesów hemodializy, samemu przebiegowi tej procedury medycznej, a także omówieniu podstawowych procesów fizycznych wykorzystywanych w tym urządzeniu.

Irlandzka droga do niepodleglosci zaczęła się wraz z Powstaniem  Wielkanocnym w 1916 roku. Zaczęła się od wielkiego niepowodzenia,  które w sukces przekuli Brytyjczycy. Jej etapem były ogólnobrytyjskie  wybory z 1918 roku, ustanowienie Republiki, ale także krok wstecz. I  zdolnośc do zawarcia niepopularnego kompromisu w 1921 roku. O tym
 wszystkim warto porozmawiać. 

Głównym celem warsztatów jest zwiększenie kreatywności uczniów, odkrycie własnego potencjału, zapoznanie z najskuteczniejszymi narzędziami generowania nowych pomysłów oraz rozwój postawy proinnowacyjnej. Podczas warsztatu uczestnicy poznają narzędzia myślenia projektowego (design thinking), nauczą się technik generowania pomysłów oraz będą tworzyć oraz rozwijać produkty i usługi.

Uczniowie będą mieli możliwość przetestowania w praktyce narzędzi i metody kreatywnego rozwiązywania problemów, aby zweryfikować, które z nich w największym stopniu odpowiadają ich indywidualnym upodobaniom.

Projektowania Innowacji z Design Thinking to:

1.         poznanie szybkich technik wspierania twórczości,

2.         grupowa innowacja produktowa – praca w zespołach projektowych nad stworzeniem nowych produktów i usług,

3.         praca zespołowa nad rozwiązywaniem problemów,

4.         budowanie pewności kreatywnej i postawy proinnowacyjnej poprzez zabawę.

Spotkanie poświęcone archiwom rodzinnym, w trakcie którego wyjaśnimy, czym jest archiwum rodzinne, jakie materiały je tworzą, jak należy je porządkować, opisywać i zabezpieczać przed zniszczeniem. Przedstawimy również typowe źródła do dziejów rodzinnych, m.in. akta stanu cywilnego, ewidencję ludności, akta szkolne, akta wymiaru sprawiedliwości. Udzielimy rad, jak można prowadzić poszukiwania  genealogiczne (w archiwach państwowych, kościelnych oraz w Internecie). Powiemy też, jak buduje się drzewo genealogiczne i czym różni się ono od tablic genealogicznych.

Czym są odpady promieniotwórcze? Czy wszystkie składujemy i zabezpieczamy w ten sam sposób? Jak to jest w końcu
ze świeżym i wypalonym paliwem jądrowym?

W trakcie wykładu zostaną omówione różne rodzaje promieniowania jonizującego oraz sposoby jego oddziaływania z materią. Prześledzimy cykl paliwowy uranu od skał zawierających minerały uranonośne po przetworzenie i składowanie wypalonego paliwa jądrowego.

Wykład będzie połączony z pokazami detekcji różnego rodzaju promieniowania jonizującego, a także chemicznych sposobów separacji pierwiastków ważnych
w energetyce jądrowej.

W ostatnich dekadach wiedza o tym, jak aktywność centralnego układu nerwowego wpływa na zachowanie i emocje rozwinęła się niezwykle dynamicznie. Tym samym dała asumpt do wkroczenia na przełomową ścieżkę eksperymentów nad precyzyjną kontrolą relacji mózg-zachowanie.

Mózg jest organem zawierającym około 80 miliardów neuronów, zwanych neuronami. Pojedynczy neuron może być połączony, a tym samym być w stanie komunikować się, z nawet 10 tysiącami innych neuronów, rozsianych w różnych strukturach mózgu. Skupiska połączonych w ten sposób funkcjonalnie komórek nerwowych nazywamy obwodami neuronalnymi. Dziś wiemy już, że to właśnie konkretne obwody neuronalne, bardziej niż pojedyncze struktury mózgu, zaangażowane są w generowanie i kontrolę konkretnych zachowań czy emocji. Możemy więc na przykład mówić o obwodach neuronalnych zaangażowanych w odczuwanie głodu czy zachowania społeczne. Odkrycia te, w połączeniu z nowoczesnymi metodami, dzięki którym możemy w niezwykle precyzyjny sposób mierzyć, ale także zmieniać aktywność mózgu, pozwalają naukowcom wpływać na zachowanie i emocje, w niektórych przypadkach nawet w czasie rzeczywistym.

Podczas wykładu opowiemy o tym, jak dzięki metodom inżynierii genetycznej, z wykorzystaniem światła czy sztucznie stworzonych związków chemicznych, sterujemy działaniem mózgu, a w efekcie zachowaniem. Odpowiemy także na pytania takie jak: Czy da się zakodować sztuczne wspomnienia? W jaki sposób „przebudować” wadliwie działające obwody neuronalne? Czy można wywołać konsumpcję pokarmu „na zawołanie”?

Poruszymy także temat potencjalnego zastosowania omawianych odkryć w terapii zaburzeń neurorozwojowych, neuropsychiatrycznych czy uzależnień. Tym samym wykład zabierze słuchacza w świat najświeższych odkryć w badaniach nad relacją mózg – zachowani

Omówiony został kalcyt, jako główny minerał budujący wapienie, następnie przedstawiono chemiczny przebieg procesu krasowego. Wskazano źródła dwutlenku węgla, oprócz wody głównego czynnika powodującego kras. Przedstawione zostały formy krasowe zarówno erozyjne, jak i naciekowe, w tym efektowne ostańce z Jury Krakowsko-Wieluńskiej. Zwrócono także uwagę na inne, poza dwutlenkiem węgla, czynniki biorące udział w procesie krasowym: jon azotanowy, fluorkowy, kwasy organiczne. Pokazane zostały przykłady roślin dobrze znoszących wysoką zawartość wapnia w glebie. Na końcu umieszczono schemat obiegu wapnia w środowiskach hipergenicznych.

Chcesz założyć swoją firmę lub start-up? Ustalenie właściwych poziomów cen oraz, co za tym idzie, marż potrafi zawrócić w głowie. Wykład pomoże Ci zgłębić tajniki wykorzystania progu rentowności w procesie oceny przedsięwzięć.

Na zajęcia przygotuj arkusz kalkulacyjny Excel lub kartkę papieru, długopis i kalkulator!

Mauzoleum Walki i Męczeństwa Al. Szucha 25 to autentyczne, zachowane wnętrze tzw. Aresztu domowego w latach 1939-1945. W części przyziemia przedwojennego budynku Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (dziś Ministerstwa Edukacji Narodowej) okupant urządził areszt dla więźniów przywożonych z miasta lub więzienia na Pawiaku, w którym oczekiwali na przesłuchania. Jednym z nich był aresztowany 23 marca 1943 r. wraz z ojcem Stanisławem Janek Bytnar „Rudy”. Przez cały czas poddawany był ciężkim przesłuchaniom. Jego koledzy postanowili wyrwać go z kazamatów gestapo. W tym celu zorganizowali akcję, która do historii przeszła jako Akcja pod Arsenałem. Dla uczniów i nauczycieli tworzymy możliwość dotknięcia w dosłownym tego słowa znaczeniu historii i skonfrontowania jej z wizją literacką.

W języku jak w skarbcu przechowują się ślady dawnych czasów i obyczajów, co dobrze widać zwłaszcza w powiedzeniach i skrzydlatych słowach. Wszystko to chcemy pokazać na przykładzie koni, które odcisnęły ślady swoich kopyt bodaj we wszystkich sferach życia codziennego dawnych Polaków, a także w kulturze i sztuce. Konie są również obecne w języku, i to również w tym, którego używamy współcześnie. W czasie wykładu sięgniemy do przeszłości, aby poznać nie tylko powody, dla których konizmy dotrwały do naszych czasów, lecz także aby się dowiedzieć, jakie było ich pierwotne znaczenie i dlaczego w ogóle tak dobrze osadziły się w polszczyźnie.

Nim został Papieżem Janem Pawłem II był – kardynałem Karolem Wojtyłą. O tym, jakim był człowiekiem przed wyborem na konklawe i jakim był prywatnie, jako Jan Paweł II, opowie brat Marian Markiewicz ze Zgromadzenia Braci Serca Jezusowego.

Bracia Serca Jezusowego pracują w kuriach, katedrach w Polsce oraz w polskich instytucjach kościelnych w Rzymie.

Pod koniec lat 70. brat Marian pracował w Rzymie. Wśród wielu, z pozoru drobnych zadań, były i takie wydarzenia, które szczególnie zbliżyły brata Mariana do późniejszego św. Jana Pawła II. O tych spotkaniach, które budują relację i na zawsze zostają w sercu i pamięci, opowie nam na spotkaniu „młodszy brat” Papieża Polaka.

Ludzki mózg składa się z kilkudziesięciu miliardów komórek nerwowych – neuronów. Tworzą one gęstą sieć połączeń, która nieustannie przetwarza informacje i w której aktywności zakodowane są wszystkie nasze myśli oraz pamięć. Ponad stuletni okres badań neurobiologicznych nad tymi zagadnieniami pozwolił na zmapowanie mózgu i tym samym wskazanie konkretnych jego części odpowiedzialnych za te procesy. Poznaliśmy również mechanizmy przebudowy sieci neuronalnej, które stoją za tworzeniem się wspomnień.

Obecnie, poprzez badania aktywności neuronalnej staramy się rozszyfrować system kodowania śladów pamięciowych oraz myśli w mózgu. Nowe techniki mikroskopowe i genetyczne pozwalają na obserwację, wygaszanie a nawet tworzenie fałszywych wspomnień i przeżyć.

Podczas wykładu przedstawiona zostanie obecna wiedza na temat mechanizmów kodowania informacji przez mózg oraz nowoczesne techniki eksperymentalne, pozwalające badać te procesy.

Celami warsztatu są rozumienie przez uczestników pojęć, takich jak: turystyka, turystyka kulturowa, turystyka dziedzictwa kulturowego, dziedzictwo kulturowe, kreatywność w jej różnych odmianach (artystyczna, naukowa, techniczna, społeczna, gospodarcza) oraz rozwój umiejętności współpracy i kreatywności gospodarczej w sektorze turystyki dziedzictwa kulturowego. Metodami wykorzystywanymi podczas warsztatu będą: rozmowa nauczająca, wykład, wspólne ćwiczenia, uczenie się przez współpracę (grupa zadaniowa), case study, dyskusja, burza mózgów.

Cele lekcji: a) zapoznanie uczniów z różnicami jakościowymi między światłem niekoherentnym a spójnym światłem laserowym; b) przedstawienie możliwości i zastosowań różnych rodzajów laserów; c) uświadomienie zakresu długości fali światła widzialnego oraz powszechnie występującego w przypadku laserów światła podczerwonego oraz omówienie zagrożeń z nim związanych.

Uczniowie zapoznają się z mechanizmami powstawania światła z uwzględnieniem różnic między promieniowaniem termicznym a laserowym (spójnym). Posłuży temu analogia między zależnościami w fali generowanej przez standardowe źródło i laser a falami dźwiękowymi powstającymi przy uderzaniu w bęben i w strunę gitary. Następnie zaznaczona zostanie funkcja rezonatora w laserze (na podstawie analogii do rezonatora w gitarze). Istotne będzie także zwrócenie uwagi na spójność fali laserowej oraz jej monochromatyczność. Czynniki te umożliwiają uzyskanie kierunkowości emitowanej wiązki oraz ogniskowanie przez soczewki. Zademonstrujemy uczniom wiązkę lasera półprzewodnika oraz manipulację jej położeniem za pomocą zwierciadeł i siatki dyfrakcyjnej. W tej części lekcji zostanie zaprezentowany także dalmierz laserowy. Następnie przybliżymy uczniom ideę uzyskiwania impulsów o wysokiej mocy przez skrócenie czasu trwania impulsu nawet o niezbyt wysokiej energii. Na koniec zademonstrujemy działanie pompy optycznej lasera Nd:YAG pompowanego za pomocą lamp błyskowych, efekty plazmowe wytworzone przez lasery nanosekundowe (tylko w IFPiLM) oraz niszczące działanie laserów półprzewodnikowych (pęknięcie balonika). Pokaz będzie punktem wyjścia do dyskusji o bezpieczeństwie pracy z laserami. Lekcja będzie połączona ze zwiedzaniem Pracowni Spektroskopii Plazmy Wzbudzonej Laserem oraz pozostałych laboratoriów w IFPiLM.

Od kilku lat zaawansowane narzędzia komputerowe są powszechnie stosowane na rynku tłumaczeń. Przekład wspomagany komputerowo jest codziennością większości tłumaczy, profesjonalne agencje w coraz większym zakresie zaprzęgają do pracy systemy tłumaczenia maszynowego, a rolę słownika przejmują wyspecjalizowane programy konkordancyjne. Te nowoczesne narzędzia są efektem pracy programistów i językoznawców, przyjrzymy się zatem zasadom ich działania z szerokiej perspektywy. Wykład będzie dotyczył podstaw mechaniki korpusów językowych, leksykografii terminologicznej i modelowania terminograficznego, a także mechanizmów tłumaczenia wspomaganego komputerowo i tłumaczenia  maszynowego. Zapoznamy się z tymi narzędziami z perspektywy tłumacza i przekonamy się, że wiedza językoznawcza jest tak samo ważna, jak umiejętność programowania - zaś skuteczne korzystanie z najnowszych zdobyczy techniki wymaga nie tylko znajomości instrukcji obsługi danego programu, ale także dobrze rozwiniętych kompetencji translatorskich.

Małe rozmiary i wysoka częstotliwość ruchów skrzydeł owadów czynią je interesującym a jednocześnie trudnym obiektem badań. Podczas wykładu zostaną przedstawione podstawy aerodynamiki lotu owadów zilustrowane animacjami wyników badań numerycznych.

Ultradźwięki to fale akustyczne o częstotliwości powyżej 20 kHz, które są niesłyszalne dla człowieka. Pomimo że ich nie słyszymy, to możemy za ich pomocą wiele zobaczyć! Ultradźwięki są wykorzystywane do obrazowania w medycynie (aparaty USG) oraz do wizualizacji wad w materiałach (badania nieniszczące). Podstawową techniką jest metoda „echa”, w której wysyłamy krótki impuls fali i mierzymy czas docierającej do nas fali odbitej od obiektu (wady, granicy tkanek, itp.). Metodą echa możemy nie tylko określić odległość od obiektu, ale także jego prędkość – co jest podstawą działania sonaru oraz metod pomiaru przepływu krwi w naczyniach.

Na naszej prezentacji pokażemy, jak falami ultradźwiękowymi możemy zajrzeć do wnętrza obiektów i ukazać ich strukturę. Zaprezentujemy miniaturowe sensory ultradźwiękowe, które pozwalają na określanie odległości od przeszkody i są stosowane w samochodowych systemach do parkowania. Opowiemy także o innych aplikacjach ultradźwięków w medycynie i przemyśle oraz aparaturze elektronicznej stosowanej do prowadzenia badań.

Analiza równowagi rynkowej, szoków (wstrząsów) popytowych i podażowych oraz skutków interwencji państwa na rynku. Omówione zostaną ceny minimalne, ceny maksymalne oraz skutki wprowadzenia na rynek podatku pośredniego.

Wykład  będzie poświęcony roli metafory w filozofii. Zobaczymy, że  metafora, do niedawna traktowana  przez filozofów podejrzliwie bądź lekceważąco (jako rodzaj ozdobnika odpowiedniego w poezji, ale niesprzyjającego  jasnemu i precyzyjnemu myśleniu),  odgrywa w nauce - w tym filozofii -   kluczową rolę. Prześledzimy pokrótce dzieje spetryfikowanych metafor, czyli centralnych dla różnych myślicieli pojęć,  które ukształtowały historię filozofii, by zobaczyć, że być może Hanna Arendt miała rację, pisząc, że ,,metafora, stwarzając pomost nad przepaścią między wewnętrznymi i niewidocznymi czynnościami umysłowymi a światem zjawisk, jest niewątpliwie największym darem, jaki język może ofiarować my­śleniu, a zatem i filozofii.” Przyjrzymy się  także najważniejszym filozoficznym  teoriom metafory  (Arystotelsa, Rorty’ego, Blacka).

Celem wykładu jest przedstawienie głównych koncepcji urbanistycznych, które ukształtowały myślenie o przestrzeni miejskiej Stanów Zjednoczonych w XX wieku. Wizje miast przyszłości, na przykład te zaproponowane przez Franka Lloyda Wrighta w latach 30. XX w., odzwierciedlają aspiracje i marzenia społeczeństwa amerykańskiego, ale również stanowią odpowiedź na negatywne zjawiska społeczne i ekonomiczne towarzyszące rozwojowi przemysłowej Ameryki. Wykład poświęcony będzie właśnie temu reformatorskiemu aspektowi utopii urbanistycznych, w szczególności odpowiedzi na pytanie, jak urbaniści i wizjonerzy przekładali takie postulaty, jak sprawiedliwość społeczna, indywidualizm czy wspólnotowość na język form przestrzennych.

Migracje zagraniczne to jeden z procesów społecznych, z którym wiąże się niezwykle wiele mitów i stereotypów. Powszechnie uważamy, że migracje są masowym procesem (stąd „zalew” imigrantów), a przybysze stanowią zagrożenie dla systemów ekonomicznych i społecznych krajów wysoko rozwiniętych. Argumenty typu „imigranci kradną nasze miejsca pracy” czy „cudzoziemcy żyją naszym kosztem, korzystając ze świadczeń społecznych” to nie tylko składnik programów politycznych skrajnych ugrupowań. Wydarzenia ostatnich lat – w szczególności zaś referendum w Wielkiej Brytanii i proces wychodzenia tego kraju z Unii Europejskiej – wskazują wyraźnie, że mogą mieć też wymierny wpływ na realne procesy polityczne, społeczne i ekonomiczne.

Ile jest w nich prawdy? Co tak naprawdę wiemy o migracjach? Jakich kryteriów używać, by oceniać ich efekty? Na te i inne pytania odpowiemy w trakcie spotkania, którego celem będzie zderzenie najbardziej powszechnych stereotypów związanych z migracjami z rzetelną i sprawdzoną wiedzą naukową. Naszym celem nie jest prezentowanie wyidealizowanego obrazu migracji, ale wskazanie, że – jak każdy proces społeczny – wymaga on zniuansowanego podejścia opartego na faktach a nie mitach.

Podczas wykładu/konwersatorium uczestnicy zapoznają się z problemami i komplikacjami, jakie twórcy napotykają w trakcie przekładu i adaptacji na potrzeby innego medium jak np. film czy telewizja, dawnych oraz współczesnych dzieł literatury angielskiego obszaru językowego. Dodatkowo uczestnicy poznają strategie i rozwiązania stosowane przez różnych twórców w trakcie dostosowywania dzieła do nowej formy przekazu. Przedstawione będą także różne konsekwencje takiego transferu, zarówno pozytywne, jak i negatywne, wpływające na oryginalny przekaz czy wrażenia docelowego odbiorcy. Na przykładzie wybranych tekstów oraz ich adaptacji na różne formy przekazu kulturowego omawiane będą problemy będące konsekwencją zastosowania różnych technik adaptacyjnych mających na celu ułatwienie przeniesienie dzieła, takiego jak powieść lub dzieło sceniczne, na nową formę przekazu. Omawiane będą takie zagadnienia jak problemy ze skutecznym przeniesieniem i utrzymaniem zawieszenia niewiary, problematyka przeniesienia pewnych koncepcji scenicznych i literackich na ekran, czy wpływ odmiennego obszaru kulturowego na ostateczny format oraz odbiór dzieła. Przybliżone będą też wybrane techniki adaptacyjne, np. transpozycja, przybliżenie czy ekwiwalencja, formy ich zastosowania oraz efekty intepretacyjne.

Kim był św. Brendan Żeglarz? W średniowieczu nikt nie zadałby takiego pytania, bo Żegluga św. Brendana opata przez stulecia pozostawała średniowiecznym "bestsellerem", a przygody tego irlandzkiego podróżnika opisywano na wiele sposobów i w różnych językach.

Niektórzy naukowcy twierdzą, że to właśnie on jako pierwszy Europejczyk dotarł do Ameryki – i to już w VI wieku, a więc 900 lat przed wyprawą Kolumba! Jednak tym, co zadecydowało o popularności historii wyprawy św. Brendana w średniowieczu, było poszukiwanie Ziemskiego Raju oraz cuda i potwory, jakie święty napotkał na swojej drodze. Wieloryby, gryfy, potwory morskie, anioły, diabły, a nawet sam Judasz - to właśnie te postaci czynią Żeglugę św. Brendana opata tak fascynującą opowieścią.

W latach 1976-1977 brytyjski podróżnik i historyk, Tim Severin wraz ze swoją załogą zbudował replikę skórzanej średniowiecznej łodzi, aby przepłynąć nią Atlantyk i przekonać się, czy podróż Brendana była możliwa... Na podstawie średniowiecznego manuskryptu Severin nie tylko odtworzył hipotetyczną trasę żeglugi świętego, ale również pieczołowicie zrekonstruował łódź, dbając o takie detale jak średniowieczny sposób garbowania skór czy technika ich zszywania.

Po zapoznaniu uczestników z przygodami św. Brendana, obejrzymy fragmenty dokumentu o wyprawie Tima Severina śladami świętego oraz krótko omówimy proces rekonstrukcji łodzi. Wreszcie wspólnie zastanowimy się nad możliwościami, jakie daje łączenie różnych dziedzin i dyscyplin nauki. Czy kryształowe kolumny na morzu i ziejące ogniem góry to tylko poetycki wymysł, czy trop dla historyka?

Czy w Arktyce spotkamy papugi, czy można jeść arbuzowy śnieg i czym pachnie piżmowół, „kolega” mamuta? Poznaj zwierzęta z północnych regionów polarnych, których niezwykłe cechy wynikają z przystosowań do surowych warunków klimatycznych. Zajrzyj do wnętrza alaskańskich lodowców, zanurkuj w Oceanie Arktycznym i przespaceruj się po tundrze. Zajęcia w formie interaktywnej, quiz z nagrodami, układanie puzzli polarnych na czas, możliwość zrobienia zdjęcia z niedźwiedziem polarnym i lisem polarnym (foto-standy).