wykład

Rozwój cywilizacji ludzkiej od samego początku związany był z rzekami. Doliny rzeczne zapewniały swoim mieszkańcom, zarówno ludziom, jak i innym organizmom, zaspokojenie wszystkich podstawowych potrzeb. Dostarczały wody, żywności, możliwości łatwego transportu i skutecznego pozbywania się zanieczyszczeń. Jak każda naturalna i nieprzewidywalna siła rodziły też rozmaite zagrożenia. Nie dziwią więc próby ich spektakularnego ujarzmiania. Nie dziwią również próby wykorzystania rzek do całkiem nowych celów, adekwatnych do aktualnych potrzeb nadrzecznych społeczności. Dynamiczny rozwój wiedzy na temat funkcjonowania rzecznych ekosystemów ukazuje jednak bezsensowność znaczącej części tradycyjnych sposobów gospodarowania nimi. Podczas spotkania porozmawiamy o tym, jak gospodarować rzekami, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo i zmaksymalizować wynikające z tego korzyści.

Poznamy budowę nowoczesnych, bezprzewodowych sieci czujników (WSN), które są źródłem przesyłanych danych. Zebrane dane poddawane są analizie i wykorzystywane w wielu obszarach naszego życia, przemyśle oraz w systemach bezpieczeństwa. W trakcie prezentacji przedstawione zostaną podstawy działania wybranych urządzeń oraz aktualne i planowane zastosowania bezprzewodowych sieci czujników. Uczestnicy wykładu poznają również możliwość budowy sieci WSN z wykorzystaniem popularnych i dostępnych w życiu codziennym urządzeń np. smartfonów, tabletów itp. W trakcie wykładu odbędzie się dodatkowo pokaz działania sieci WSN oraz eksperymenty dotyczące transmisji radiowej i wyników pracy wybranych czujników.

Przedstawię słynny paradoks d'Alemberta mówiący o tym, że trójwymiarowy bezwirowy nielepki przepływ nie generuje siły nośnej na skrzydle samolotu. Zastanowimy się jakie jest jego znaczenie w praktyce i zobaczymy co rozważania na jego temat wniosły tak do historii mechaniki, lotnictwa jak i matematyki. W szczególności pojawią się takie pojęcia jak tensor Cauchy'ego, lepkość, rotacja, wiry czy funkcje harmoniczne. Postaram się na tym przykładzie prześledzić wzajemny wpływ matematyki, fizyki i inżynierii. Zobaczymy jak konkretne precyzyjne (czasem przynoszące zaskakujące wyniki) obliczenia prowadzą do doprecyzowania starych lub wręcz wprowadzenia nowych koncepcji w naukach przyrodniczych i jak to wszystko następnie wraca do matematyki przynosząc kolejne fascynujące pytania i zagadnienia do rozwiązania.

Tadeusz Kościuszko ostatnie lata spędził w Solurze, w Szwajcarii. Swoje serce zapisał najmłodszej z córek Franza Zeltnera, w którego domu mieszkał. Jego ciało spoczęło na Wawelu. Emilia Zeltner opiekowała się sercem Kościuszki budując dla urny specjalne mauzolea.W 1895 r. urna z sercem trafiła na Zamek w Rapperswilu, po wyzwoleniu Polski - na Zamek Królewski. Po II wojnie tułała się w różnych miejscach aż wreszcie wróciła do kaplicy zamkowej.

Obecnie w południowych stanach Brazylii żyje ok. 1 miliona osób polskiego pochodzenia. W większości są to potomkowie polskich imigrantów, którzy przybyli do Brazylii pod koniec XIX wieku. W 2015 i 2016 roku prowadziłam badania terenowe we wsiach zamieszkałych w większości przez Brazylijczyków polskiego pochodzenia. Nadal zajmują się oni rolnictwem, choć z biegiem lat wprowadzona przez imigrantów pszenica została zastąpiona modyfikowaną genetycznie soją.

W moich badaniach koncentrowałam się na codziennym życiu potomków Polaków, a zwłaszcza tym co jedzą i co uważają za jedzenie polskie oraz jakim językiem się posługują. Dziś wywodzące się z Polski potrawy traktowane są raczej jako świąteczne, przygotowywane na polonijne festiwale czy wizyty gości z Polski. Na co dzień jada się potrawy „brazylijskie”, a właściwie znane w całej Ameryce Łacińskiej. Z Brazylijczykami polskiego pochodzenia rozmawiałam zazwyczaj po polsku. Podczas wykładu będą mieli Państwo okazję posłuchać polszczyzny potomków Polaków z Brazylii. Jest to dialekt przywieziony przez pierwszych imigrantów, czyli z końca XIX wieku, z obszarów dzisiejszej Polski wschodniej i zachodniej Ukrainy, w którym jest dziś także wiele elementów języka portugalskiego.           

Wykład będzie ilustrowany materiałem fotograficznym i filmowym.

W 1996 roku paleontolog Gerard Gierliński zidentyfikował ślady piór półpuchowych analizując płytę skalną z zachowanym odciskiem tylnych kończyn i brzucha drapieżnego dinozaura. Było to pierwsze znalezisko przemawiające za obecnością upierzenia u dinozaurów, które w kolejnych latach zostało potwierdzone nowymi skamieniałościami. Rok po odkryciu, w 1997 w ramach odbywającego się wówczas pierwszego Festiwalu Nauki w Warszawie, powstała rekonstrukcja opierzonego dinozaura, żyjącego w okresie jurajskim na terenie Polski. Dinozaur ten pieszczotliwie ochrzczony został Dyziem.

We wrześniu tego roku Dyzio kończy 20 lat i serdecznie zaprasza na swoją imprezę urodzinową, która odbędzie się w niedzielę 24 września. Zapraszamy wszystkich do Muzeum Geologicznego PIG-PIB na piknik rodzinny.

W programie:

- spotkanie z paleontologami

- wykłady popularnonaukowe

- pokazy zdjęć z wykopalisk paleontologicznych polskich i zagranicznych

- mini-wykopaliska dla najmłodszych

- gry i zabawy edukacyjne w Muzeum

- warsztaty plastyczne

- rozpoznawanie skał i skamieniałości

- geologiczne i paleontologiczne konkursy z nagrodami

- słodki poczęstunek

         ................. i wiele wiele innych

Podczas wykładu dowiemy się czym planetoidy różnią się od planet? Zobaczymy jak szybko wzrasta liczba znanych planetoid, w tym Planetoid Bliskich Ziemi. Dziś znanych jest ponad 700 tysięcy takich obiektów. Dowiemy się jak intensywnie niebo jest codziennie przeglądane w poszukiwaniu tzw. Planetoid Potencjalnie Niebezpiecznych. W trakcie poznawania losów kilku znanych planetoid potencjalnie zagrażających Ziemi wyjaśnimy między innymi co to są ,,dziurki od kluczy''.

Czy bagna są brzydkie i nieużyteczne? Dostrzeżmy ich urok, wielką rolę środowiskową i pożytki praktyczne. Sprawdźmy, dlaczego powstają, co na nich rośnie i jakie zwierzęta znajdują w nich schronienie.

Jak słuchać bluesa? Pierwsza odpowiedź brzmi: po prostu słuchać! Ale można też słuchać uważnie, słuchać świadomie, słuchać brzmienia, formy, stylu. Warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę podczas słuchania. Spotkanie na Festiwalu Nauki skierowane jest do osób, które zaczynają się interesować muzyką bluesową. Forma spotkania to połączenie wykładu na temat analizy słuchowej bluesa oraz ćwiczeń warsztatowych, na których będzie można sprawdzić nabyte umiejętności.

Paradoksy związane z podróżami w czasie stały się inspiracją dla wielu scenariuszy filmowych. W wielu filmach widzimy też pojazdy kosmiczne przemierzające w jednej chwili dystanse rzędu lat świetlnych dzielące od siebie gwiazdy, lub postacie prowadzące swobodną rozmowę z osobą znajdującą się na drugim końcu galaktyki. Wyobraźnia scenarzysty filmowego jest oczywiście niczym nie ograniczona, ale można się zastanowić jakie fundamentalne ograniczenia nakłada na podróżowanie w czasie i przestrzeni Teoria Względności, a także jak można te ograniczenia próbować obejść.

Omówione zostaną polsko-białoruskie związki językowe na przestrzeni stuleci: wpływ języka polskiego na białoruszczyznę pisaną i mówioną na różnych poziomach językowych (fonetycznym, morfologicznym, leksykalnym, składniowym) ludności bilingwalnej z ukazaniem różnic międzypokoleniowych, a także wpływ języka białoruskiego na język wybranych pisarzy polskich będących pod wpływem kultury białoruskiej, takich jak T. Zan, J. Czeczot, A. Mickiewicz…  Ukazane zostaną również  najciekawsze zagadnienia kulturowo-językowego pogranicza polsko-białoruskiego, w tym zmiany w toponimii zachodzące pod wpływem sąsiedniego języka.

Gdyby nam wyłączyli prąd w trakcie kolacji późnym wieczorem, to mielibyśmy spory problem, żeby skończyć jeść - a co dopiero, gdyby nasz posiłek nie leżał spokojnie na talerzu, ale fruwał (i to szybko) w zupełnych ciemnościach... Jak można upolować sobie jedzenie, kiedy się nic nie widzi - no i jak przy tym nie rozbić sobie głowy o drzewo czy ścianę? Podczas naszych lekcji spróbujemy się trochę dowiedzieć o tym, jak nietoperze to robią. Postaramy się też wczuć w ich położenie i na własnej skórze przekonać, jak to by było, gdybyśmy sami musieli się posługiwać innymi zmysłami niż wzrok. Dowiemy się również, skąd my, ludzie, wiemy cokolwiek o życiu nietoperzy, a dzięki sprytnym technicznym wynalazkom będziemy mieli okazję usłyszeć to, co dla ludzkiego ucha normalnie nie jest słyszalne ani trochę. 

Sprawdzimy, z jakiej substancji i dlaczego powstała Ziemia, jak rozwijała się od „dzieciństwa”, co spowodowało ukształtowanie się kontynentów i oceanów, czy w przeszłości były „kryzysy klimatyczne”. Prześledzimy, jak powstało i rozwijało życie się, kiedy wyszło na lądy.

Szkolenie psów cieszy się rosnącym zainteresowaniem wśród właścicieli czworonogów. W ofercie możemy znaleźć coraz więcej szkół opierających swoje metody na pozytywnym wzmocnieniu. Pomimo dużej skuteczności tej metody, często również słyszymy opinie różnych ludzi, mniej lub bardziej związanych ze szkoleniem psów, że to nie działa. Czy szkolenie pozytywne to szkolenie bez kar? Czy jedzenie jest jedyną nagrodą jaką się wykorzystuje? Czy psy są przekupywane w czasie szkolenia? Czy psy agresywne mogą być szkolone pozytywnie? Czy etyka jest jedynym powodem, dla którego nie zadajemy psu bólu? Co ma nauka do szkolenia pozytywnego? W czasie wykładu słuchacze poznają fakty i mity dotyczące pozytywnego szkolenia, a także dowiedzą się, czym należy się kierować w wyborze szkoły dla psa, aby skutecznie zapanować nad  niesforną bestię w ich domu.

Paradoks jest słowem z języka powszechnego i bywa źle interpretowany. Niekiedy ludzie mylnie używają go w znaczeniu czegoś niezrozumiałego, zaskakującego. Nawet w języku nauki przyjęły się określenia "paradoks bliźniąt" czy "paradoks EPR (Einsteina, Podolskiego, Rosena)", które miały podważyć mechanikę kwantową przez doprowadzenie do sprzeczności ze zdrowym rozsądkiem. Takie paradoksy zyskały wytłumaczenie i fizycy poradzili sobie z nimi. Dzisiejsi fizycy widzą w nich co najwyżej trudność intelektualną lub rachunkową, a nie sprzeczność. Tymczasem prawdziwy paradoks logiczny, chociaż często zaskakujący, nie jest po prostu niemożliwym do wytłumaczenia faktem, tylko powstaje wskutek pomieszania dwóch światów: świata opisu ze światem przedmiotu tego opisu. Jeszcze Arystoteles, budując fundamenty współczesnej nauki, ostrzegał przed błędnymi definicjami, w których definiujemy obiekty za pomocą nie do końca zdefiniowanych pojęć. Zauważmy, jak przy tym podejściu trudnym przedmiotem do zdefiniowania staje się logika, o której trzeba mówić używając praw logiki, zwanych wtedy, dla osłabienia dysonansu, zdrowym rozsądkiem. Starożytni Grecy doskonale zdawali sobie sprawę z problemu. Znane są liczne paradoksy, w tym bodaj najważniejszy paradoks Eubulidesa (kłamcy). Z niego można wywieść parę innych znanych paradoksów, jak choćby spór Protagorasa z Euathlosem, paradoks cyrulika na wyspie rządzonej przez tyrana, czy rozmowę matki z krokodylem, który porwał jej dziecko. O tych paradoksach, metodach ich rozpoznawania i unikania opowiem na wykładzie z licznymi przykładami.

Podczas wykładu z pokazem uczniowie dowiedzą się, jakie są podstawowe składniki produktów spożywczych. Omówione zostaną ich wszystkie rodzaje oraz funkcje, jakie spełniają w ludzkim organizmie. Zainteresowani będą mogli zobaczyć doświadczenia chemiczne potwierdzające ich obecność w różnych produktach, np. wykrywanie białka w twarogu, glukozy w soku jabłkowym czy skrobii w ziemniaku.

Spotkanie ma na celu przybliżenie zakażenia HCV, dróg przenoszenia i czynników ryzyka transmisji. W trakcie spotkania poruszone zostaną takie kwestie jak: epidemiologia w Polsce i na świecie, nowe strategie testowania, gdzie można wykonać test.

Kto powinien wykonać test?

Program spotkania obejmie krótką prezentację  sposobu działania „Biuletynu Polonistycznego”, dostępnych funkcjonalności, możliwości i perspektyw jego rozwoju,  konkursu „Publikuj.dr” na najlepszą prezentację obronionej pracy doktorskiej oraz uroczyste wręczenie dyplomów osobom nagrodzonym w pierwszej edycji konkursu. Przewidziano również dyskusję z udziałem publiczności nad formami promocji młodej humanistyki.

Celem konkursu Publikuj.dr jest wspieranie rozwoju naukowego młodych badaczy i promocja ich osiągnięć naukowych, a także popularyzacja wyników badań naukowych z dziedzin humanistycznych i włączenie ich do społecznego dialogu upowszechniania nauki.

Autor wyniki swojej rozprawy doktorskiej może zaprezentować w formie opisu, prezentacji, filmu, nagrania audio lub komiksu. Wybór formy prezentacji zależy wyłącznie od autora i jego pomysłowości. Jedynym wymogiem stawianym przez organizatorów konkursu jest to, by odbiorca prezentacji mógł zapoznać się z wynikami rozprawy w czasie nie dłuższym niż 5 minut.

Do konkursu przyjmowane są  prace popularyzujące wyniki rozpraw z zakresu badań nad literaturą i kulturą polską lub językiem polskim. Oceniana jest  pomysłowość autora prezentacji, atrakcyjność przekazu oraz jego walor popularyzatorski.

Zwyciężczynią pierwszej edycji Konkursu Publikuj.dr została Pani dr Justyna Gorzkowicz (KUL), nagrodzona za prezentację „W poszukiwaniu antagonisty. O wątkach egzystencjalnych w twórczości Kornela Filipowicza”. Przyznano również trzy równorzędne wyróżnienia. Nagrodzone prace są dostępne w „Biuletynie Polonistycznym” (biuletynpolonistyczny.pl).

Czy to dziwne, że szkolni prześladowcy pozwalają na nagrywanie swoich "wyczynów", a może całkiem typowe? Żeby odpowiedzieć na takie pytanie, trzeba rozumieć, na czym polega tego rodzaju przemoc. W trakcie krótkiego wykładu opowiem o problemie dręczenia szkolnego, jego skali i głównych cechach, a przede wszystkim postaram się pokazać, że w zjawisko to uwikłana jest cała grupa, a nie tylko agresorzy i ofiary.

Ptaki są najbardziej zróżnicowaną gromadą kręgowców lądowych – opisano około 10 tysięcy gatunków ptaków, które zamieszkują wszystkie ekosystemy na całym świecie. Liczba gatunków ptaków stwierdzonych w Polsce i wpisanych na listę krajowej awifauny wynosi 452 (stan na dzień 1 stycznia 2017 r.).
Ile z nich zna i potrafi rozpoznać (nazwać) przeciętny nastolatek, mieszkaniec miasta - 10? 20?
Podczas lekcji poznamy jak największą liczbę gatunków krajowych ptaków, z przynależnością do biotopów - środowisk występowania (pole, łąka, las, środowiska antropogeniczne), czym się żywią oraz podziałem na zimujące i odlatujące na zimę.

Adam Wajrak od 1997 mieszka w Puszczy w Teremiskach. Dziennikarz specjalizujący się w tematyce zwierząt, przyrody oraz zagadnień środowiska. Autor ponad 700 artykułów i trzech książek. Szczególnie zainteresowany relacjami pomiędzy różnymi gatunkami zwierzętami a ich środowiskiem naturalnym jak i wpływem działalności człowieka. Mówi: puszcza Białowieska to jedyny prawdziwy las w Polsce. Pozostałe obszary leśne, stworzone i regulowane przez ludzi, to w zasadzie bardziej lub mniej dzikie plantacje przyszłego drewna. To co dzieje się ostatnio wokół puszczy to niedobra zmiana. Puszcza wyjdzie z niej straszliwie poraniona.

Impreza portalu popularno-naukowego naukaoklimacie.pl, którego działalność wspierają i nadzorują naukowcy, między innymi z Instytutu Geofizyki UW. Będzie można wziąć udział w quizie dotyczącym klimatu, zapytać o sprawy związane ze zmianami klimatu, globalnym ociepleniem, rolą ludzi w procesach klimatycznych, obejrzeć najnowsze animacje przedstawiające wyniki pomiarów i obserwacji systemu klimatycznego z całego świata

Epoka wiktoriańska w Anglii to czas niezwykle silnej interakcji między sztukami pięknymi, zwłaszcza literaturą i malarstwem. Przekonanie, że każdy obraz opowiada historię, że obrazy są jak tekst, który można przeczytać, dominuje w relacjach między słowem a obrazem w XIX wieku. Celem wykładu jest zaznajomienie słuchaczy ze specyfiką  malarstwa XIX-wiecznej Anglii, zwłaszcza twórczości Bractwa Prerafaelitów, oraz związków między poezją i sztuką. Będziemy badać możliwe sposoby odczytań symbolicznej i narracyjnej warstwy obrazu, i przyjrzymy się literackim inspiracjom słynnych płócien z tego okresu. Przedmiotem wykładu będzie też przedstawienie kobiet w malarstwie epoki; sztuka i poezja celnie wpisują się w debatę społeczno-polityczną na temat roli, pozycji i praw kobiet, która trwała przez większość XIXw. Malarstwo stanowi ważny głos w debacie o sytuacji i prawach kobiet, jednocześnie za temat podstawowy obierając kobiece piękno. Wyklad odbędzie się w jezyku angielskim i jest przeznaczony dla osób w wieku ponadgimnazjalnym i starszych.

Część II Rewolucja rosyjska (od października 1917 roku do wojny domowej)

Rewolucja rosyjska to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii świata. W wyniku wydarzeń z 1917 roku przestało istnieć jedno z najpotężniejszych państw – Cesarstwo Rosyjskie i powstało inne Związek Sowiecki. W czasie wykładu zostanie podjęta próba odpowiedzi na kluczowe pytania: czy przejęcie władzy przez bolszewików to rewolucja, przewrót, a może powstanie zbrojne? Czemu rewolucja wybuchła w Cesarstwie Rosyjskim, które było państwem słabo uprzemysłowionym? Kto był liderem rewolucji? Czy można było uniknąć rewolucji i wojny domowej? Jak długo trwała rewolucja: do października 1917 roku, do 1921 roku czy też jeszcze dłużej? W czasie wykładu będę starał się przedstawić dokonania historiografii rosyjskiej, polskiej i zachodniej. Jak bardzo różnią się opinie sowietologów amerykańskich (Richard Pipes) od rosyjskich (Rudolf Pichoja, Aleksandr Szubin)? Oddzielnym wątkiem będzie tzw. „sprawa polska”, czyli udział Polaków w rewolucji rosyjskiej (Feliks Dzierżyński, Józef Unszlicht, Feliks Kon, Jakub Hanecki i inni) oraz jak wydarzenia z 1917 roku wpłynęły na odzyskanie niepodległości przez Polaków.