Kluby

Co to jest dzielenie sekretów? Czy istnieje związek między kryptografią a rakietami? Czy można podzielić sekret na 4 części tak, aby każde 3 dawały całość? Wyjaśnimy, dlaczego metody dzielenia sekretu są tak ważne w dzisiejszym świecie. O jakich sekretach mowa? Poznamy szyfry i ich zastosowania oraz przyjrzymy się zabezpieczeniom systemów nuklearnych... Jak sprytnie zakodować możliwość otwarcia sejfu?

Wykład z cyklu realizowanego przez Centrum Zastosowań Matematyki i Inżynierii Systemów Polskiej Akademii Nauk w Instytucie Matematycznym PAN.

Tłumaczenie ustne: jak wygląda w praktyce? Czy tłumacz ustny to zawód z przyszłością, czy zostanie zastąpiony przez komputery i sztuczną inteligencję?

Podczas tego spotkania uczestnicy dowiedzą się, jak pracuje tłumacz ustny (symultaniczny i konsekutywny), zobaczą sprzęt wykorzystywany do tłumaczeń, a także zastanowią się, czy zawód tłumacza (zwłaszcza ustnego) ma przyszłość w kontekście rozwoju technologii rozpoznawania mowy i tłumaczenia automatycznego. Część grupy będzie miała okazję spróbować swoich sił w tłumaczeniu ustnym na przykładzie prostych tekstów nawiązujących do jednej z postaci przewodnich tegorocznego Festiwalu.

Życiodajny tlen, który wydzielany jest przez rośliny, stanowi dla nich jednocześnie poważne zagrożenie. Reakcje chemiczne zachodzące podczas normalnego metabolizmu mogą prowadzić do przypadkowego przeniesienia elektronów na tlen i wytworzenia reaktywnych form tlenu (RFT). RFT szybko reagują z różnymi cząsteczkami powodując zmianę ich funkcjonowania, a nawet wywołując ich trwałe uszkodzenia. Z tego względu rośliny muszą stale korzystać z bardzo skutecznej broni, która ma na celu ograniczanie ilości RFT – antyoksydantów. Warsztaty będą poświęcone obserwacji wytwarzania RFT w liściach roślin i oznaczeniom aktywności enzymów antyoksydacyjnych. Na zakończenie podyskutujemy czy reaktywne formy tlenu są zawsze szkodliwe oraz omówimy jakich antyoksydantów w codziennej diecie dostarczają nam zjadane rośliny.

Wyobraźmy sobie prokuratora na miejscu zbrodni. Wchodzi do przestronnego pokoju. Ostrożnie podnosi z szachownicy figurę. Otwiera szufladę. Za biurkiem na krześle widzi denata z pistoletem w ręku i raną postrzałową głowy. Teraz mężczyzna idzie w głąb pokoju. Otwiera sejf. Ale czy nie popełnił błędu? Uczestnicy zajęć wcielają się w rolę śledczego. Następnie wykładowca analizuje ich pracę, wskazując popełnione błędy, np. pominięcie śladów lub nieprawidłową kolejność ich zabezpieczania. A wszystko to z uzyciem WIRTUALNEJ RZECZYWISTOŚCI!

Mechanikę regulacji ekspresji genów można porównać do odczytywania opowieści zapisanych za pomocą pisma węzełkowego Inków. Opowieści te są przechowywane jedna za drugą, w postaci bardzo długich zwojów, w przypadku pisma Inków – sznurka, a w przypadku komórki – tworzącego chromosomy włókna, zwanego chromatyną, zbudowanego z DNA i białek. Prawidłowa interpretacja opowieści wymaga przeczytania – zbliżenia do siebie – fragmentów zwojów położonych w znacznej odległości od siebie. Mechanizm odnajdywania się odległych obszarów regulatorowych przypomina funkcjonowanie internetowych hyperlinków i jest powiązany z trójwymiarową strukturą chromatyny

Znani twórcy polskiej literatury młodzieżowej: Joanna Jagiełło, Małgorzata Karolina Piekarska, Dorota Suwalska i Marcin Szczygielski zaprezentują swoje zamierzenia, koncepcje artystyczne i zdradzą niektóre z tajników warsztatu, które pomogły im osiągnąć rynkowy sukces. Porozmawiamy także o obecnym rynku literatury młodzieżowej oraz o oczekiwaniach młodych czytelników. Będzie okazja do dyskusji i do zadawania pytań ulubionym autorom, a także do zbierania autografów. Spotkanie pod auspicjami Festiwalu Nauki poprowadzi Małgorzata Karolina Piekarska.

Wykład o mineralogii dziś i w przeszłości oraz o minerałach – i tych pozornie mało efektownych, ale bardzo ważnych, i tych szlachetnych, pięknie ukształtowanych przez naturę.

Malarstwo jest jedną z najstarszych dziedzin sztuki, związaną z kulturą człowieka od czasów prehistorycznych. O najdawniejszych malarzach i sposobie ich pracy wiadomo niewiele. Umiejętności malarskie i technikę przekazywano z pokolenia na pokolenie w warsztatach rodzinnych i pracowniach obcych mistrzów. Malarze zdobywali praktykę kopiując znane obrazy.

Okresem, który w rozwoju malarstwa miał szczególne znaczenie był renesans. Wyjątkową rolę odegrała w tym czasie Wenecja.

Malarstwo powstałe w mieście tak niepodobnym do żadnego innego, nosi znamię odmienności i oryginalności. Artyści weneccy nie przywiązywali dużej wagi do dokładnego rysunku, nie interesował ich ideał piękna antyku. Malarstwo weneckie charakteryzowało się za to niezwykłą wrażliwością na kolor. Wyróżniają je nasycone barwy – czerwień, błękit, żółcień. Artyści mistrzowsko oddają refleksy światła padające na inne przedmioty. Wenecjanie upodobali sobie także malowanie scen dziejących się nocą – nokturnów.  Niezwykłe efekty, jakie uzyskiwali, były możliwe dzięki stosowaniu techniki olejnej, wynalezionej wcześniej w Niderlandach. Farba olejna umożliwiała łatwiejsze rozprowadzanie po podłożu, wolniej schła, dzięki czemu malarze mogli uzyskiwać ciekawe efekty kolorystyczne.

W ramach „szkoły weneckiej” tradycją stało się przekazywanie doświadczeń i wzajemne inspiracje. Wenecja to miasto Giorgiona, Tycjana, Tintoretta, Veronesa i obszar działalności wielkich rodów malarskich Bellinich i Bassanów.

Wykład połączony z prezentacją obrazów, będzie okazją do poznania tajników warsztatu jednego z najwybitniejszych malarzy weneckich okresu renesansu – Francesca Bassana. 

Opinia publiczna w społeczeństwach demokratycznych wywiera niekwestionowany wpływ na procesy podejmowania decyzji politycznych i kształtowania życia społecznego. Rozwój metod i technik badawczych w naukach społecznych w XX i XXI wieku sprawił, że możliwości gromadzenia danych, ich analizy i praktycznego zastosowania wniosków z nich płynących są coraz większe. Badanie opinii publicznej nie jest jednak, i prawdopodobnie nigdy nie będzie, zautomatyzowanym procesem. Jego realizacja wymaga od badacza umiejętnego podejścia i opanowania odpowiedniego warsztatu metodologicznego i analitycznego.

Oferowane warsztaty (skierowane do uczniów szkół ponadgimnazjalnych) będą miały charakter teoretyczno-praktyczny. Uczestnicy zdobędą podstawową wiedzę na temat metod i technik stosowanych obecnie w badaniach opinii publicznej oraz poznają niektóre tajniki procesu realizacji badań sondażowych. Dowiedzą się o potencjalnych możliwościach badacza i niebezpieczeństwach na niego czyhających. W oparciu o poznane zasady konstrukcji kwestionariuszy i podstawowe elementy wnioskowania statystycznego będą wykrywać różnego rodzaju błędy w narzędziach badawczych i wnioskach formułowanych na podstawie uzyskanych wyników badań. W oparciu o udostępnione w trakcie warsztatów kwestionariusze i bazy danych będą formułować własne hipotezy badawcze i podejmą próbę ich weryfikacji przy użyciu profesjonalnego oprogramowania statystycznego.

Proponujemy wprowadzenie do warsztatu tłumacza konsekutywnego, który zajmuje się tłumaczeniem ustnym, polegającym na tłumaczeniu tekstu dopiero, gdy prelegent skończy swoją wypowiedź. Warsztaty obejmują tłumaczenie pokazowe oraz szereg ćwiczeń i zabaw, które stymulują umiejętność zapamiętywania dłuższych tekstów mówionych, podzielność uwagi, wykorzystywanie własnych zasobów poznawczych, rozwijają umiejętności retoryczne. Warsztat jest pomyślany jako prezentacja tego, co się dzieje podczas tłumaczenia konsekutywnego. Jest zarazem swoistym testem predyspozycji, stąd konieczny jest aktywny udział uczestników w warsztacie. Postaramy się przybliżyć słuchaczom szczególną sytuację tłumacza jako widocznego pośrednika w tym rodzaju tłumaczenia, odpowiemy na pytania, podzielimy się własnymi doświadczeniami. Jeśli chodzi o przygotowanie uczestników - właściwie nie jest wymagana biegła znajomość żadnego języka obcego – zaprezentujemy ćwiczenia wyłącznie na przykładzie języka polskiego.

Celem spotkania jest refleksja nad tym, czy płeć biologiczna determinuje nasze zachowania i wybory życiowe związane z edukacją i pracą zawodową. Z najnowszych badań wynika, że nie do końca tak jest. Okazuje się, że nie tylko natura, ale także kultura kształtuje człowieka oraz  wpływa na szanse i pozycję dziewczynek i chłopców, kobiet i mężczyzn w społeczeństwie. Podczas tego spotkania zdefiniujemy płeć biologiczną i płeć kulturową oraz wskażemy na siłę stereotypów w konstruowaniu płci. Ludzie są różni i w tej różnorodności tkwi siła ekonomiczna: innowacyjność i kreatywność. Współczesny człowiek w coraz większym stopniu staje się androgyniczny, czyli posiada cechy lub wykonuje prace, które są typowe dla obu płci. Deterministyczne podejście do płci ogranicza wolność jednostki - wpycha ją w ramy, w których może czuć się jak zamknięta w klatce i to nie z własnej woli, ale tylko dlatego, że urodziła się chłopcem lub dziewczynką.  Przekonanie o tzw. naturalnym charakterze płci jest dzisiaj uznawane za stereotypowe i nieuzasadnione w świetle współczesnej socjologii i badań nad kulturą. 

Zaprezentowani zostaną wybrani twórcy XX-wieczni jak np. W. Bykau, I. Szamiakin, I. Mieleż, U. Karatkiewicz, U. Arłou, A. Bacharewicz, A. Klinau, S. Aleksijewicz i ich wpływ na rozwój literatury białoruskiej, a także znajomość wyżej wymienionych pisarzy poza granicami Białorusi. Omówione zostaną tendencje w literaturze białoruskiej XX wieku wraz z kierunkami rozwoju z uwzględnieniem kontekstu historyczno-kulturowego, w tym przemian politycznych po 1991r. Szczególna uwaga zostanie poświęcona S. Aleksijewicz, laureatce Literackiej Nagrody Nobla – pierwszej dla Białorusi w kategorii literatury.

Obecnie języki mniejszościowe w Europie znajdują się w sytuacji, którą można określić jako paradoksalną. Z jednej strony, ich międzypokoleniowa transmisja jest osłabiona i coraz częściej językiem domów jest język państwowy. Z drugiej strony, zyskują one miejsce w domenach dotychczas zarezerwowanych dla języków dominujących (media, szkoły, życie publiczne). Kwitną też działania rewitalizacji tych języków, nastawione na zwiększenie liczby ich użytkowników, także spośród osób językowo zasymilowanych lub nieposiadających etnicznych korzeni. W rezultacie rozmywa się pojęcie natywnego użytkownika języka mniejszościowego jako posiadającego najwyższe kompetencje językowe. Pojawiają się natomiast nowe typy: uczący się i nowi użytkownicy języków mniejszościowych. Typy te oraz związane z nimi problemy zostaną przedstawione w oparciu o badania terenowe prowadzone na Kaszubach, Łużycach (Niemcy), w Bretanii (Francja) i w Walii (Wielka Brytania).

Dom jest podstawowym czynnikiem organizacji świata. Należy do najistotniejszych, elementarnych wartości w życiu człowieka. W rosyjskim obrazie świata zajmuje szczególną pozycję. Jest umieszczany pośród słów-kluczy kultury. Znajduje w nim odzwierciedlenie nie tylko pierwotny i fundamentalny związek człowieka z miejscem zamieszkania, z najbliższymi i z przeszłością, ale także nowe, rozszerzone znaczenie obejmujące wszystkie miejsca bliskie człowiekowi, oswojone przez niego w jakikolwiek sposób. Wyraz dom jest też często używany przez Rosjan do określania pojęć ze sfery społeczno-politycznej. Autorka wykładu podejmuje próbę rekonstrukcji pojęcia dom zgodnie z założeniami definicji kognitywnej, przedstawionymi przez Annę Wierzbicką i Jerzego Bartmińskiego. Przeprowadzona analiza trzech typów danych – systemowych, tekstowych i ankietowych – pozwala na wskazanie zespołu cech przypisywanych domowi przez użytkowników współczesnego języka rosyjskiego. 

Część teoretyczna - krótka prezentacja: hydrokoloidy, ich właściwości, funkcje w żywności i ich identyfikacja na etykietach, niezwykłe możliwości zastosowania w kuchni jako element tzw. kuchni molekularnej.

Część praktyczna: badanie właściwości żelujących i pianotwórczych wybranych hydrokoloidów (ocena sensoryczna i fizykochemiczna), wykonanie m.in. kawioru i piany z soku/kawy/herbaty/mleka jako przykłady ciekawostek kulinarnych z wykorzystaniem hydrokoloidów w kuchni.

Pytania to zdania formułowane po to, aby się czegoś dowiedzieć, i to formułowane w taki sposób, który tę intencję ma sygnalizować. Pełnią one niebagatelną rolę w naszych procesach poznawczych i  komunikacji werbalnej. Celem wykładu będzie nie tylko przedstawienie podstawowych własności semantyczno-pragmatycznych zdań i wypowiedzi pytajnych w elementarnych pojęciach logicznej analizy języka, ale również omówienie najciekawszych typów pytań i związków semantycznych, w które ze sobą wchodzą. Co to jest pytanie podchwytliwe? Czym jest pytanie demaskatorskie a czym retoryczne? Dlaczego niektóre pytania są źle postawione? Zadając pytanie możemy nie tylko chcieć się czegoś dowiedzieć, ale również manipulować innymi i ich oszukiwać. Czy są jednak okoliczności, w których zadając pytanie kłamiemy? W werbalnej komunikacji potrafimy przekazywać informacje w sposób niedosłowny – wypowiadamy zdania, które komunikują odbiorcy coś innego niż to, co literalnie znaczą. Podczas wykładu omówione zostanie zagadnienie komunikacji niedosłownej w odniesieniu do pytań – czy zadając pytania, pytamy niekiedy o coś innego niż o to, o co byśmy pytali, gdybyśmy byli rozumiani dosłownie? W jaki sposób rozpoznajemy, że nadany przez nas komunikat powinien zostać odczytany niedosłownie? Na pytania te odpowiemy wykorzystując teorię tzw. implikatur konwersacyjnych H. P. Grice’a.

Terroryzm, choć mający zmienną intensywność w różnych częściach świata, jest zjawiskiem globalnym. W jednym z wywiadów, znany socjolog, Zygmunt Bauman stwierdził, że „gdyby nie było terrorystów, trzeba by ich było wymyślić”. Strach jaki wzbudza terroryzm wpływa bowiem na konsolidację władzy i zmianę prawa ułatwiającą inwigilację obywateli. Termin „wojny z terroryzmem” stał się zaś wygodnym orężem politycznym. Temat zagrożenia terrorystycznego i zamachów jest dziś częstym gościem w mediach masowych, dlatego też warto spojrzeć na terroryzm jako formę spektaklu, nakierowanego na określony cel polityczny, a którego ważnym elementem jest rozgłos. Właśnie dlatego szczelną uwagę należy zwrócić na rolę mediów, kreowane przez nie obrazy i ich ikoniczny potencjał.

W wyniku działań wojennych w Donbasie śmierć poniosło już około dziesięciu tysięcy ludzi. Oficjalnie jednak od 13 kwietnia 2014, ukraińskie władze prowadzą  „operację antyterrorystyczną” (ATO) wymierzoną w separatystów. Donbaski przykład doskonale ilustruje wszystkie wspominane wyżej aspekty. Z jednej strony możemy przyjrzeć się politycznym i medialnym narracjom o wojnie, z drugiej strony jesteśmy w stanie skonfrontować to z historyczno-społecznymi przyczynami konfliktu. 

Emanuel Ringelblum urodził się w Buczaczu, a dzieciństwo i młodość spędził w Galicji, jednak miastem, z którym związał się na resztę życia została Warszawa. Krakowskie Przedmieście, Długa, Tłomackie, Leszno, Grójecka, Dzielna i Nowolipki to tylko kilka ulic, z którymi wiąże się warszawska część biografii Ringelbluma i jego rodziny. Podczas spaceru opowiemy o warszawskich adresach twórcy Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego, jego poglądach politycznych, działalności społecznej, pracy historyka i nauczyciela.

 

Poliamoria – tajemniczy termin, który coraz częściej pojawia się w mediach i debacie społecznej. Czym jest, na czym polega? Jakie są motywy szukania poliamorycznych relacji? Czym dla poliamorysty jest miłość i jakie emocje towarzyszą mu w codziennym życiu? 

Wielka Brytania postawiła gospodarki państw członkowskich UE w sytuacji bez precedensu. Z tej perspektywy ocena skutków ekonomicznych tego wydarzenia jest bardzo trudna, a wszelkie prognozy są obarczone olbrzymią niepewnością. Ale co mówią właściwie twarde dane? Czy na podstawie dostępnych danych historycznych analityk danych jest w stanie przewidzieć bieg wydarzeń?

Na spotkaniu ekonomiści i eksperci rynkowi zarysują obszary oddziaływań Brexitu ze szczególnym uwzględnieniem sektora bankowego. Odpowiedzą również na pytania uczestników – także te kontrowersyjne. Projekt współorganizują z WNE UW: Nowoczesne Zarządzanie Biznesem (www.nzb.pl), organizator kursów z Excela, VBA, Access i programu R LabMasters (www.labmasters.pl ) oraz Koło Naukowe Strategii Gospodarczej WNE UW (http://www.knsg.uw.edu.pl/).

Motto wykładu stanowią słowa Freuda: „Trudno psychoanalitykowi odkryć coś nowego, czego przed nim nie przeczuwałby poeta”. Odnieść je można w szczególności do wielkich utworów literatury romantycznej, począwszy od „Cierpień młodego Wertera” Goethego, a w literaturze polskiej do takich utworów jak „Maria”  Malczewskiego, „Godzina myśli”  Słowackiego, „Dziadów” cz. IV  Mickiewicza czy niedocenianych  „Wspomnień Pustelnika” znakomitego pisarza epoki romantyzmu, Stanisława Morawskiego. Połączenie dwu dziedzin wiedzy humanistycznej: badań literackich i wiedzy o człowieku, wnoszonej przez psychoanalizę, pozwala odkryć w tych utworach wiele nierozpoznanych dotychczas, przekazywanych określonymi środkami artystycznymi znaczeń.  Należą do nich znaczenia związane ze słynnym zjawiskiem tzw. miłości romantycznej, w której dopatrywano się dotąd najczęściej tylko określonej konwencji literackiej czy składnika romantycznej pozy:  czegoś książkowego i branego z książek. Wykorzystanie podstawowych odkryć i pojęć psychoanalitycznych pozwala dostrzec, że w zjawisku miłości romantycznej kryją się pewne istotne, autentyczne  prawdy ludzkie, które sięgają tak głębokich doświadczeń każdego człowieka, że trudno je wyrazić w sposób bezpośredni. Toteż przekazywane są   w stwarzanych w literaturze obrazach artystycznych,  które stanowią ich ukryty, domagający się  wydobycia wyraz.  

Nasz genom składa się z około 6 miliardów pojedynczych nukleotydów i ta informacja (pochodząca od obojga rodziców) opisuje wszystkie nasze cechy dziedziczne. To wie dziś prawie każdy, ale nie każdy zastanawia się jak ta informacja jest przechowywana w naszych komórkach. Kiedy uświadomimy sobie, że te 6 miliardów znaków mieści się na małej pamięci USB, to myślimy, że to zminiaturyzowany zapis. Jednak biologicznie, te 2 metry DNA są upakowane w każdej z dziesiątek bilionów naszych komórek, podczas gdy bilion pamięci USB ważyłby ponad milion ton! Dodatkowo, chromosomy te nie mogą być powrzucane do jąder komórkowych losowo, bo mogłyby poplątać się podczas ich kopiowania przy podziale komórki. Co więcej, każda komórka podczas swojego życia musi „uruchamiać” produkcję RNA z tysięcy genów, a więc fizycznie „odszukać” te miejsca w odpowiednich momentach. Jak zrealizować strukturę 3D chromosomów, która zapewni te wszystkie cechy naraz? Zrozumienie i opisanie tych skomplikowanych struktur to ogromne zadanie badawcze stojące przed nauką, ale na tym wykładzie zajmiemy się obliczeniowymi aspektami tego problemu. Między innymi odpowiemy na pytania: Jak opisać strukturę chromosomów składających się z miliardów części. Czy możemy rozróżnić struktury od siebie? Czy każda komórka ma chromosomy ułożone tak samo? Czy możemy obliczyć postać struktury, której nie widać nawet pod mikroskopem elektronowym?

Sprawdzimy, z jakiej substancji i dlaczego powstała Ziemia, jak rozwijała się od „dzieciństwa”, co spowodowało ukształtowanie się kontynentów i oceanów, czy w przeszłości były „kryzysy klimatyczne”. Prześledzimy, jak powstało i rozwijało życie się, kiedy wyszło na lądy.

międzynarodowe aspekty corporate governance; zarządy tych spółek a komunikacja wewnętrzna; metody oceny i motywacja zarządów; system wartości i kryteria sprawności. Sprawność to pojęcie od początku zakorzenione w prakseologii. Pojęcie odsyłające od techniki do produkcji, ale także do czysto sportowej rywalizacji. W świecie podlegającym lawinowo procesom globalizacji zarządzanie nabrało wymiaru wielokulturowego. Koncepcję badań nad kulturą w jej swoistości, etnicznym zacieśnieniu zaproponował w historii cywilizacji jako pierwszy Johann G. Herder (1744 -1803), niemiecki uczony, zakochany w świecie mazursko –litewsko - pruskiego pogranicza. Współczesny mu cesarz francuzów Napoleon Bonaparte i jego dowódcy to pierwsi europejscy stratedzy zarządzania międzykulturowego. Współcześnie w międzynarodowych korporacjach mamy sytuacje wymagające umiejętności porozumienia i współpracy w skali całej planety. Uniwersalizm języka angielskiego, atrakcyjność europejskiej kultury literackiej i muzycznej oraz międzynarodowa ochrona praw człowieka to podstawowe czynniki umożliwiające tę współpracę. Sprawność jako kategoria prakseologiczna w zarządzaniu międzykulturowym to nade wszystko polityka edukacyjna i kulturalna prowadzona pod presją wielości i inkorporacyjnego szacunku dla tychże wielości. Czy multi kulti stworzy obszary wspólnych wartości? To jedno z pytań, na które szukamy odpowiedzi.