Spotkanie weekendowe

Pytanie o odpowiedzialność myślących maszyn lub za myślące maszyny stanowi wyzwanie dla systemów prawnych i etycznych. Wykład rozważa główne problemy odpowiedzialności sztucznej inteligencji lub za sztuczną inteligencję. 

Kryminalistyczna ekspertyza pisma ręcznego jest jednym z rodzajów badań prowadzonych dla potrzeb wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania. Jej głównym zadaniem jest ustalenie osoby, który napisała lub podpisała kwestionowany dokument, a nadto ujawnianie fałszerstw takich dokumentów i metod stosowanych dla ich podrobienia lub przerobienia. Nauka kryminalistyki rozwija badania porównawcze pisma ręcznego, gdyż zakłada się, że tylko dysponując wzorcem do porównania, na podstawie podobieństw i różnic cech graficznych występujących w materiale dowodowym i porównawczym, można ustalić osobę piszącą lub wykluczyć podejrzanego jako wykonawcę danego rękopisu. Z drugiej strony w języku potocznym funkcjonują określenia "grafologia" i "grafolog" dla oznaczenia badań pisma ręcznego i eksperta, który takimi badania się zajmuje. Takiej grafologii nie należy jednak mylić z badaniami grafologicznymi, które nie mają podstaw naukowych i według ich zwolenników mają służyć do określania cech psychicznych wykonawcy (autora) pisma. Celem wykładu jest przedstawienie pól badawczych kryminalistycznych badań pisma ręcznego i grafologii w ścisłym znaczeniu, ilustrując je przykładami z praktyki, jak również pokazanie różnic między tymi dyscyplinami.

Panel dyskusyjny oraz warsztat przy wykorzystaniu Modelu Tworzenia Innowacyjnych Strategii Biznesowych do wypracowania rozwiązań instytucjonalnych i organizacyjnych, które łączyłyby młodych innowatorów, organizatorów konkursów i innowacyjnych pracodawców. W dotychczasowych spotkaniach brali udział m.in.: laureaci i organizatorzy ogólnopolskich konkursów dla młodych wynalazców i innowatorów takich jak NOT, E(x)plory, Smart up Adamed, Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci oraz przedstawiciele innowacyjnych pracodawców, urzędów pracy oraz centrów przedsiębiorczości i kreatywności.

Jak skutecznie grać na giełdzie ? – wykład z elementami aktywizującymi.

Jedną z najważniejszych zmian, jakie zaszły w naukach ekonomicznych na przełomie XX i XXI wieku był wzrost znaczenia finansów behawioralnych. Przedstawiciele finansów behawioralnych, posiłkując się intensywnie dorobkiem psychologii, starają się wyjaśnić nieracjonalne zachowania inwestorów giełdowych, jak i niewytłumaczalne anomalie giełdowe, w tym kryzysy na giełdzie. Podczas wykładu słuchacze poznają podstawowe pojęcia z zakresu finansów behawioralnych, odnoszące się do występowania nieracjonalnych zachowań wśród inwestorów (tzw. inklinacji behawioralnych), jak i, będących spowodowanymi przez te ostatnie, anomalii giełdowych na poziomie makro. Słuchacze będą mieli okazję przekonać się, czy wykorzystując wiedzę z finansów behawioralnych da się „pokonać rynek”, czyli uzyskać ponadprzeciętne zyski z inwestowania. W końcu, wykład ten będzie również okazją do zapoznania się z różnymi pułapkami psychologicznymi w procesie podejmowania decyzji w ogóle celem nauczenia się podejmowania bardziej racjonalnych decyzji w życiu codziennym. 

W każdej sekundzie za pomocą zmysłów odbieramy nawet 11 milionów wrażeń. Z tego ogromu bodźców do naszej świadomości dociera tylko około 40. Za tak rygorystyczną selekcję odpowiada nasz mózg. Znając jego przyzwyczajenia można go łatwo oszukać.

Język na emeryturze. O zmianach funkcjonowania językowego w okresie późnej dorosłości.

Czy funkcje językowe osób w okresie późnej dorosłości ulegają pogorszeniu, czy pozostają na nieobniżonym poziomie? Badania nie przynoszą na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Sprawność językowa, podobnie jak sprawność poznawcza osób w podeszłym wieku, jest bardzo zróżnicowana i zależy od wielu czynników. Na wykładzie ukazane zostaną funkcje językowe, których deficyty najczęściej obserwuje się u osób starszych, a także zostaną przedstawione obszary funkcjonowania językowego pozostające na poziomie nieobniżonym. Mimo dużego zróżnicowania indywidualnego i różnego nasilenia deficytów, język mówiony i pisany seniorów bywa traktowany jako czuły wczesny barometr upośledzenia funkcji poznawczych bądź wskaźnik rezerwy poznawczej. Zaprezentujemy przegląd badań nad funkcjonowaniem językowym osób w okresie późnej dorosłości i sugestie dotyczące aktywności, które mogą zapobiec powstawaniu deficytów poznawczych, w tym językowych, u osób starszych.   

Wykład przybliża mechanizmy psychologiczne, które powodują odrzucanie informacji o zmianie klimatu. Pokazuje również, jak można użyć tej wiedzy w kampaniach pro-środowiskowych.

Wykład poświęcony problematyce międzypokoleniowego przekazu traumy. Dlaczego odczuwamy emocje w związku z wydarzeniami lub faktami, z którymi sami bezpośrednio nie mieliśmy do czynienia? Przedstawię definicję urazu psychicznego (traumy) oraz rozumienie zaburzenia po stresie traumatycznym (zgodnie z klasyfikacją psychiatryczną DSM-5). W oparciu o wyniki badań (między innymi Mai Lis-Turlejskiej oraz Krzysztofa Rutkowskiego) scharakteryzuję sposób funkcjonowania psychicznego osób, które w dzieciństwie doświadczyły zdarzeń traumatycznych związanych z II wojną światową. Zaprezentuję konsekwencje traumy wojennej matek i ojców dla pokolenia dzieci i wnuków. W analizie odwołam się do kilku perspektyw – przedstawię wybrane wyniki badań z obszaru epigenetyki, neuronauki oraz teorii przywiązania i teorii psychodynamicznych. Bardziej szczegółowo przedstawię zjawisko parentyfikacji czyli odwrócenia ról w rodzinie. Jest to taka sytuacja, gdy dziecko zajmuje się potrzebami rodzica, zarówno realnymi, instrumentalnymi, jak też emocjonalnymi, dystansując się od swoich własnych. W badaniach prowadzonych pod moim kierunkiem, opisanych w książce Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie, wykazano związek pomiędzy emocjonalnym odwróceniem ról ze strony matki w dzieciństwie i depresją w dorosłości. Uzyskaliśmy także wyniki wskazujące na połączenie parentyfikacji z zaburzeniami wegetatywnymi i z odczuwaniem bólu. Ujawniliśmy też związek pomiędzy odwróceniem ról w relacji z rodzicami w dzieciństwie i zaburzeniami obrazu własnego ciała w dorosłości. Dla ilustracji przedstawianych tez posłużę się przykładem klinicznym. Wystąpienie zakończą refleksje nad tym, jak pomóc osobom, których funkcjonowanie wiąże się z dziedzictwem traumy przodków.

Uczestnicy poznają różnice między nauką i nie-nauką i zagłębią się w kwestie naukowego sceptycyzmu, ścisłości, uniwersalności. Będą mieli również okazję odkryć, czym różni się psychologia od innych dziedzin nauki i jakie są tego skutki.

Polska doświadcza w ostatnich latach wzmożonego napływu imigrantów. Pochodzą oni zarówno z krajów byłego Związku Radzieckiego (zwłaszcza z Ukrainy), jak też z państw azjatyckich (Wietnam, Indie, Chiny). Dużą grupę wśród tych cudzoziemców stanowią kobiety przyjeżdżające do pracy w Polsce. W niektórych krajach mówi się wręcz o feminizacji migracji z poszczególnych państw wysyłających: dzieje się tak, gdy większość migrantów stanowią właśnie kobiety. Obserwuje się, że skupiają się one w specyficznych sektorach rynku (m.in. usługi opieki nad dziećmi i osobami starszymi). Takie podziały sektorowe są też widoczne wśród etnicznych przedsiębiorców (imigrantki zakładają np. salony kosmetyczne). Kobiet dotyczą też różne ograniczenia i wyzwania związane ze stereotypami odnoszącymi się do postrzegania płci kulturowej. Prezentacja będzie dotyczyć specyfiki pracy kobiet – imigrantek w Polsce. Na podstawie danych urzędowych i wyników badań prowadzonych w terenie, scharakteryzowane zostaną wzory aktywności zawodowej takich cudzoziemek w Polsce oraz specyficzne wyzwania, przed którymi stoją.  

Celem prezentacji będzie ukazanie, co oznacza macierzyństwo dla dzisiejszych młodych matek, jak negocjują one zadania i wymagania, które stawia przed nimi wejście w nową rolę społeczną – rolę matki – i w jakim stopniu Internet i media społecznościowe mogą pomóc im pogodzić obowiązki rodzinne, zawodowe i szeroko pojęte życie społeczne.

W proponowanym wystąpieniu rozpatrzone zostaną różne strategie zarządzania okresem ciąży, połogu i wczesnego macierzyństwa stosowane przez młode matki:

- zmiana wzorca przygotowań do roli macierzyńskiej – cyfryzacja poradnictwa około-macierzyńskiego, zmiana wzorca transmisji wiedzy związanej z odgrywaniem roli matki – wiedza nie jest już transmitowana w sposób tradycyjny, w obrębie rodziny, lecz jest zapośredniczona przez e-ekspertów;

- profesjonalizacja macierzyństwa – wydłużenie procesu planowania i przygotowania do roli matki, macierzyństwo jako „zadanie”, „wyzwanie”, nie – naturalny proces rozwoju rodziny;

- cyfryzacja (smartfonizacja) okresu ciąży oraz urlopu macierzyńskiego (konsultacje i porady udzielane w ramach portali tematycznych, dzielenie się doświadczeniem z innymi mamami poprzez serwisy on-line);

- aktywizacja zawodowa młodych mam, umożliwienie im pracy zdalnej (brak przestoju zawodowego spowodowanego okresem ciąży i urlopu macierzyńskiego);

- budowanie wizerunku matki i dziecka poprzez aktywne korzystanie z portali społecznościowych (typu facebook, instagram itd.);

- zjawisko „insta_mam” i „insta_dzieci”, czyli macierzyństwo jako pomysł i sposób na życie młodych kobiet;

- proces „uzewnętrznienia” wstydu poprzez dzielenie się wrażeniami i relacjami z najbardziej intymnych momentów życia młodej (przyszłej) mamy.

Wraz z ekspertami zastanowimy się, dlaczego w Polsce jest coraz więcej rasistowskich i ksenofobicznych ataków. Porozmawiamy jak powstrzymać wzrost takiejprzemocy. Co my, mieszkańcy Warszawy, możemy zrobić? Zapytamy, co robią władze miasta, by stolica była miastem otwartym na różnorodność.

Prowadzący
Wojciech Karpieszuk-  Redakcja Gazety Stołecznej, serwisu warszawa.wyborcza.pl

W ciągu najbliższych lat przez rynek pracy przetoczy się cyfrowe tsunami. Cyfrowe technologie – zarówno te, które znamy i oswajamy obecnie, jak i te, które dopiero zostaną wymyślone – zrewolucjonizują gospodarkę, odmienią sposób funkcjonowania przedsiębiorstw i instytucji publicznych, a przede wszystkim będą miały ogromny wpływ na charakter pracy. Już dziś eksperci przewidują, że zmiany technologiczne skutkujące automatyzacją i cyfryzacją wielu czynności umysłowych i fizycznych przyczynią się do zniknięcia z rynku pracy wielu zawodów.

Najnowsze analizy Oxford University (2016) sugerują, że automatyzacja i cyfryzacja sprawią, że w ciągu najbliższego ćwierćwiecza zniknie niemal połowa miejsc pracy na amerykańskim rynku(47%). Podobnie niewesołą wizję przedstawiają analitycy agencji konsultingowej McKinsey: automatyzacji – z wykorzystaniem obecnie znanych technologii – może ulec 45% wszystkich aktywności zawodowych (czyli czynności wykonywanych w ramach poszczególnych zawodów). Około 5% zawodów zniknie całkowicie. W przypadku krajów rozwijających się tempo przemian będzie wolniejsze, ale ich ostateczna skala znacznie bardziej dotkliwa dla rynku pracy: analitycy Banku Światowego przewidują, że w niektórych krajach rozwijających się automatyzacji może ulec aż 85% miejsc pracy. Czy roboty zabiorą nam pracę? Które zawody znikną? Jakie umiejętności i kompetencje będą cenione na rynku pracy za 15-20 lat? Jak pracę w przyszłości widzą Polacy?

Reprywatyzacja stanowi aktualnie jeden z najbardziej palących problemów w Polsce. Skutki jej nieuregulowania prawnego są szczególnie odczuwalne w Warszawie. Po zwrot nieruchomości zwracają się już nie tylko prawowici spadkobiercy właścicieli, którzy utracili swoją własność wraz z wejściem w życie Dekretu Bieruta (1946), lecz także tzn.„handlarze roszczeniami” wykorzystujący luki prawne i manipulujący przepisami. W jaki sposób z dążenia do sprawiedliwości społecznej w latach 90., proces reprywatyzacji przerodził się w źródło zysku wąskiej grupy beneficjentów?

Możemy przyglądać się reprywatyzacji w aspekcie prawnym, politycznym, a także społecznym. Warto zastanowić się nad przyczynami obecnego stanu rzeczy oraz konsekwencjami, jakie generuje. Problem dzikiej reprywatyzacji dotyka lokatorów komunalnych, którzy nie mogą pozwolić sobie na zakup bądź wynajem mieszkania po kosztach rynkowych, ale pokrzywdzeni są wszyscy mieszkańcy stolicy: wraz z tym procesem z mapy Warszawy znikają boiska, placówki edukacyjne oraz przestrzeń publiczna.

Daną problematykę omówimy podczas interdyscyplinarnego spaceru edukacyjnego śladami warszawskiej reprywatyzacji. Spotkamy się przed wejściem do Instytutu Socjologii UW. Pierwszym miejscem, któremu się przyjrzymy, będzie Karowa 14/16. Mijając Hotel Europejski, dotrzemy na plac przed Pałacem Staszica, gdzie przed wojną znajdował się Pałac Karasia. Dzisiaj jest to działka znanego handlarza roszczeń. Następnie udamy się na ulicę Foksal, gdzie inwestor odzyskał boisko szkolne. Stamtąd ruszymy ulicą Chmielną i Bracką w stronę Pałacu Kultury i Nauki. Spotkanie zakończymy przy Sali Kongresowej, w miejscu dawnego adresu Chmielna 70.

Uważa się, że partie polityczne powinny przed wyborami prezentować programy, które obiecują zrealizować, jeśli uda im się przejąć władzę. Decyzje wyborców nie zależą jednak tylko od oceny tych propozycji, ale też od ich przekonań o (nie)uczciwości i (nie)kompetencji polityków. Partie starają się zaś wpływać na te postawy kreując odpowiedni wizerunek. Podczas wykładu zastanowimy się, jak w toku kampanii wyborczej zmienia się to, co partie mówią do wyborców. Ile uwagi poświęca się programom, a ile wizerunkowi i jak proporcje tych elementów zmieniają się w czasie?

W niecodzienny, interaktywny sposób osoby biorące udział w grze będą mogły nie tylko poszerzyć swoją wiedzę filozoficzną, ale również sprawdzić się w logicznym myśleniu, pracy zespołowej, argumentacji czy orientacji w terenie.

Podzieleni na drużyny uczestnicy gry odkrywać będą kolejne zakamarki Kampusu Głównego Uniwersytetu Warszawskiego, mierząc się po drodze z rozmaitymi filozoficznymi wyzwaniami.

W obecnym czasie prowadzone są intensywne badania nowej postaci leków genowych użytecznych np. w leczeniu chorób oczu, a także przywracania wzroku u osób niewidzących. Terapia genowa i współczesna farmacja stosowana proponują innowacyjne rozwiązania dla klinik  okulistycznych. Możliwym staje się uzyskiwanie preparatów kropli do oczu, maści do oczu zawierających terapeutyczne geny przywracające wzrok. Duże zainteresowanie budzą preparaty oparte na rekombinowanych wektorach wirusowych AAV. Proponujemy ćwiczenia praktyczne  gdzie zapoznamy ze strukturą procedur przygotowania genowego preparatu do oczu.

Najnowsze doniesienia wskazują, że objawy choroby Parkinsona mogą zależeć od rodzaju flory bakteryjnej żyjącej w naszym jelicie. Do tej pory większość badań nad tą chorobą skupiała się na procesach zachodzących w mózgu, a zwłaszcza na procesach odpowiedzialnych za obumieranie neuronów istoty czarnej - struktury odpowiadającej za koordynację ruchową.

Okazuje się jednak, że nasze dotychczasowe spojrzenie na chorobę Parkinsona mogło być błędne, gdyż prawdopodobnie główną przyczyną tej choroby mogą być zaburzenia jelitowe wywołane przez nieprawidłową mikroflorę. Już kilka lat temu naukowcy zauważyli, że parkinsonicy często cierpią na zaparcia, a także inne zaburzenia trawienne; problemy te pojawiają się długo przed wystąpieniem pierwszych objawów choroby.

Istnieją również dowody, że osoby z chorobą Parkinsona mają inny skład flory jelitowej niż osoby zdrowe, jednakże nie wiadomo, czy zaburzenia te są przyczyną czy skutkiem choroby. Nie wiadomo chociażby, co powoduje zmiany mikroflory przewodu pokarmowego, teoretycznie może to być zarówno niewłaściwa dieta, jak i problemy trawienne. Chociaż dopiero zaczynamy rozumieć jak ważne znaczenie dla naszego zdrowia mają bakterie zamieszkujące nasze organizmy, być może odkrycia te pomogą w przyszłości łatwiej i wcześniej diagnozować chorobę Parkinsona raz pozwolą stworzyć lepiej ukierunkowane leczenie.

Starzenie skóry człowieka to proces nieuchronny, związany z postępującym wraz z wiekiem starzeniem się całego organizmu.

Naturalnym pragnieniem każdego z nas jest zachowanie do późnego wieku zdrowia i dobrej kondycji, a także urody. Kto z nas nie marzy o wiecznej młodości? Kto z nas nie chciałby posiąść tajemnicy nieskończonego piękna? Czy wg najnowszej nauki procesy starzenia możemy spowolnić lub zatrzymać?

Odpowiedź jest jedna: na razie starzenia nie umiemy zatrzymać. Jest także jednak i dobra wiadomość - procesy te możemy znacznie opóźnić tak, by długo móc cieszyć się dobrym zdrowiem, kondycją oraz urodą.

Wykład będzie dotyczył najnowszych osiągnięć naukowych badających przyczyny starzenia skóry człowieka, zostaną także przedstawione aktualne dostępne metody zapobiegania starzeniu.

Przedstawione będą czynniki genetyczne, środowiskowe i inne wpływające na przebieg i tempo starzenia skóry człowieka i odpowiem na pytanie, co możemy zmienić w naszym życiu, aby ten niechciany proces spowolnić.

Odpowiem także na pytanie, czy odpowiednio skomponowana dieta oraz styl życia mogą wpłynąć na poprawę wyglądu naszej skóry oraz opóźnić proces jej starzenia.

Rozprawimy się również z mitami dotyczącymi składu kosmetyków i ich potencjalnego działania, aby stać się rozważnym konsumentem.

Na koniec wskażę, jaka jest przyszłość i kierunki badań prowadzące do jak najskuteczniejszego opóźniania objawów starzenia skóry.

W ostatnich latach ujawniono wiele afer dopingowych dotyczących także gwiazd światowego sportu. Przypadki Armstronga, Szarapowej czy też niedopuszczenie do udziału w igrzyskach olimpijskich rosyjskich lekkoatletów dowodzą, że walka z dopingiem staje się coraz skuteczniejsza. Wpłynęły na to m.in. zmiany przepisów antydopingowych i rozszerzenie definicji dopingu, wprowadzone przez Światową Agencję Antydopingową (WADA). Od 2004 roku, walka z dopingiem nie ogranicza się wyłącznie do badań laboratoryjnych próbek biologicznych sportowców. 

Otwarty charakter listy substancji i metod zabronionych, mający na celu zniechęcenie do poszukiwania nowych form wspomagania farmakologicznego, coroczna aktualizacja listy, prawo antydopingowe działające do 10 lat wstecz, z roku na rok nowocześniejsza aparatura analityczna i czulsze metody identyfikacji zabronionych substancji w próbkach biologicznych, zwiększenie ilości kontroli antydopingowych w okresie „poza zawodami”, czy nadzorowany przez WADA program „ADAMS Whereabouts”, dzięki któremu najlepsi sportowcy świata nie mogą unikać badań „chowając się” przed kontrolerami powodują, że dziś coraz trudniej oszukiwać w sporcie. Dodatkowo wiele państw wprowadza jeszcze surowsze niż ogólnoświatowe przepisy regulacje prawne związane ze stosowaniem dopingu, w tym także karne, uznając doping za problem ogólnospołeczny.

Systematyczna realizacja opracowanego przez WADA Światowego Programu Zwalczania Dopingu przynosi pożądane skutki. Jednak z uwagi na złożone reguły obowiązujące w walce z dopingiem w sporcie, zdarza się, że nie wszystkie przypadki dyskwalifikacji sportowców są zrozumiałe dla kibiców.

Obecnie obserwujemy gwałtowny rozwój medycyny regeneracyjnej opartej na zastosowaniu komórek macierzystych. W ciągu ostatnich kilkunastu lat bardzo intensywnie opracowywano procedury umożliwiające bezpieczne i wydajne pozyskiwanie oraz efektywne namnażanie mezenchymalnych komórek macierzystych (mesenchymal stem cells, MSC) dla przyszłych zastosowań w badaniach czy też terapiach klinicznych.

Równocześnie, liczne badania potwierdziły terapeutyczną skuteczność MSC opartą na ich zdolności do wydzielania aktywnych substancji czy też modulowania systemu obronnego organizmu do którego zostały wprowadzone (działanie sekrecyjne i immunomodulujące). Niestety szybka komercjalizacja takiego leczenia nie zawsze poparta jest wiedzą podstawową i przeprowadzana zgodnie z zasadami „medycyny opartej na faktach" (ang. evidence based medicine).

Czy komórki macierzyste pozyskane z krwi pępowinowej są takie same jak ze szpiku? Czy komórki izolowane ze szpiku działają tak samo, jak te pozyskane z tkanki tłuszczowej? Czy obecnie dostępna terapia komórkowa jest terapią regeneracyjną? Na te i podobne pytania postaramy się odpowiedzieć w oparciu o nasze przedkliniczne badania oraz pierwsze doświadczenia kliniczne.

Zaburzenia rozwoju układu nerwowego, czyli choroby neurorozwojowe dotykają już ponad 1% populacji dzieci na świecie. Mimo licznych badań naukowcom wciąż nie udało się wyjaśnić dokładnych przyczyn ich występowania. Nie udało się również opracować skutecznych metod leczenia. Wydaje się, że brak jest pojedynczej przyczyny, a choroby te są wynikiem kombinacji czynników środowiskowych, genetycznych, neurologicznych oraz immunologicznych.

Najczęściej występującą chorobą neurorozwojową są zaburzenia ze spektrum autyzmu (Autism Spectrum Disorder, ASD). ASD charakteryzuje się zaburzeniami poznawczymi, które dotyczą głównie percepcji i przetwarzania informacji. W konsekwencji zmiany te prowadzą do zaburzeń w komunikacji, interakcjach społecznych i powstania stereotypowych wzorców zachowań – łącznie nazywanych „triadą autystyczną”. Sugeruje się, że u podstaw ASD leżą zaburzenia struktury i funkcji synaps czyli połączeń między komórkami nerwowymi. Synapsy przekazują (i modyfikują) informację. Za zaburzenia funkcji synaps mogą odpowiadać zarówno czynniki genetyczne (mutacje, polimorfizm) jak i środowiskowe (np. toksyny i infekcje w życiu płodowym).

W niniejszym wykładzie przedstawiony będzie stan obecnej wiedzy neurobiologicznej dotyczącej ASD. Omówione zostaną badania podstawowe, w tym zwierzęce modele ASD. Opisane zostaną prawdopodobne przyczyny i mechanizmy przebiegu tych chorób oraz przedstawione będą potencjalne sposoby leczenia tego zaburzenia.

Pies towarzyszy człowiekowi od tysięcy lat, dlatego też historia jego ewolucji związana jest nieodłącznie z dziejami ludzkości. Oba gatunki zasiedlały te same środowiska, polowały na podobne zwierzęta, będąc naturalnymi biologicznymi konkurentami. Z upływem czasu konkurencja przeobrażała się w swoistą symbiozę – wspólnotę. Człowiek zaczął izolować dzikie osobniki, wykorzystywać je jako stróżów i pomocników w łowiectwie, zwierzęta zaś otrzymywały pożywienie. W dzisiejszych czasach bardzo często zapominamy o naturalnych potrzebach naszych psów. Jak być świadomym właścicielem czworonoga? Jaką rasę psa wybrać? Chcesz poznać odpowiedzi na te i inne pytania? Bądź z nami!