wykład

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe Czarne dziury i osobliwości czasoprzestrzeni: bramy do granic Wszechświata

Czarne dziury to jedne z najbardziej fascynujących i tajemniczych obiektów we Wszechświecie. Choć nie emitują światła, ich obecność zdradzają potężne efekty grawitacyjne, które wpływają na otaczającą materię i czasoprzestrzeń.

Podczas wykładu w przystępny sposób opowiemy, czym są czarne dziury, jak powstają – i czego jeszcze nie rozumiemy. Zastanowimy się, czy naprawdę nic nie może się z nich wydostać, co dzieje się przy horyzoncie zdarzeń, a także jak najnowsze obserwacje, takie jak zdjęcia cienia czarnej dziury czy fale grawitacyjne, zmieniają nasze spojrzenie na kosmos. Opowiemy tez co się dzieje we wnętrzu czarnej dziury i czy czarne dziury to jedyne ostatnie stadium ewolucji masywnych gwiazd.

 

Nauki fizyczne
  • czw., 2025-09-25 16:00 do 17:00
Spotkanie festiwalowe ChatGPT a prawa autorskie AI

ChatGPT jest modelem AI, który został opracowany na podstawie dużych zbiorów danych, tak aby mógł prowadzić rozmowę i angażować się w różne tematy, od ogólnych rozmów po określone obszary wiedzy. ChatGPT podobnie jak inne modele AI był trenowany na ogromnych ilości danych tekstowych, obrazów, dźwięków itd., które to treści objęte były prawem autorskim np. książki, artykuły, strony internetowe.

Tak więc powstaje pytanie czy ChatGPT naruszył prawa autorskie np. tzw. dozwolony użytek w procesie trenowania modelu językowego GPT, a także czy AI posiada prawa autorskie do wygenerowanej przez siebie treści? Czy użytkownik zgodnie z warunkami użytkowania ChatGPT ponosi odpowiedzialność za "Treść" tj. zarówno za dane wejściowe jak i dane wyjściowe?

Nauki prawne
  • czw., 2025-09-25 16:00 do 16:50
  • czw., 2025-09-25 17:00 do 17:50
Spotkanie festiwalowe Najświeższe wieści sprzed dwóch stuleci: pieśni kramarskie w Europie Środkowej

Podczas wykładu przeniesiemy się do świata druków kramarskich – historycznego odpowiednika dzisiejszych tabloidów i plotkarskich portali internetowych. Te przeznaczone dla masowego odbiorcy publikacje sprzedawane były tanio na jarmarkach, odpustach i pielgrzymkach, a zawierały wierszowane utwory informujące o niezwykłych i ciekawych zdarzeniach: miłości i zbrodniach, cudach i katastrofach, polityce, najnowszych modach i przełomowych wynalazkach. W różnych regionalnych odmianach zjawisko to było znane w całej nowożytnej Europie, ale w kręgu narodów słowiańskich wyjątkową popularnością cieszyło się na ziemiach czeskich. Wysoki poziom alfabetyzacji pozwolił tu na rozwój czytelnictwa wśród ludu już na przełomie XVIII i XIX wieku, a w wielu muzeach do dziś zachowały się tysiące kramarskich ulotek.

Podczas spotkania dowiedzą się Państwo, jak wyglądały i co zawierały druki kramarskie, jak brzmiały umieszczane w nich pieśni i czy naprawdę były one źródłem wiadomości o świecie, czy raczej sposobem zaspokojenia oczekiwań odbiorców, którzy podobnie jak dziś „najbardziej lubili te piosenki, które już znali”. Wystąpienie, ilustrowane przykładami z Czech i Polski, oparte jest na wieloletnich badaniach pieśni kramarskich, których zwieńczeniem była opublikowana w minionym roku książka „Mapa świata z jarmarcznej ulotki. Czeska dziewiętnastowieczna twórczość kramarska w perspektywie etnolingwistycznej”.

Nauki humanistyczne
  • czw., 2025-09-25 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Ubuntu a idea równowagi środowiskowej

Podczas naszego spotkania spróbujemy odpowiedzieć na pytania: Czym jest etyka Ubuntu? Jakie relacje pomiędzy człowiekiem a przyrodą zakłada? Jaki jest jej potencjał w obliczu kryzysu klimatycznego?
Wykład jest organizowany w ramach projektu "Idee postępu i rozwoju w kontekście kryzysu klimatycznego w filozofii peryferyjnej w XXI wieku", Narodowe Centrum Nauki, nr projektu 2021/43/B/HS1/03354.

Nauki humanistyczne
  • czw., 2025-09-25 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Fundusze inwestycyjne (REIT) na rynku nieruchomości

Instytucje typu REIT odgrywają ważną rolę w rozwoju sektora nieruchomości w wielu krajach. Real Estate Investment Trust (REIT) to spółka, która jest właścicielem, operatorem lub finansuje nieruchomości generujące dochód w różnych sektorach nieruchomości. REIT umożliwiają indywidualnym inwestorom zarabianie dywidend z inwestycji w nieruchomości — bez konieczności samodzielnego kupowania, zarządzania lub finansowania nieruchomości.

Nauki ekonomiczne
  • czw., 2025-09-25 17:30 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Ludzie i renifery. Koczownicy północnej Syberii wobec wyzwań współczesności

Hodowla reniferów i związany z nią wędrowny sposób życia były przez wieki charakterystycznym elementem kultury wielu rdzennych ludów Eurazji. Część z nich, żyjąca w arktycznych regionach Rosji, w tym na Syberii, nadal utrzymuje się z pasterstwa reniferów. XX-wieczna polityka państwa radzieckiego doprowadziła do daleko idących zmian w kulturze pasterskich społeczności. Wpłynęły na to między innymi stopniowa modernizacja wraz z postępującymi procesami urbanizacji. Dziś, w XXI w. przetrwaniu ich sposobu życia zagrażają przede wszystkim rozwój przemysłu wydobywczego oraz zmiany klimatyczne.

W pierwszej, ilustrowanej zdjęciami części wykładu zostanie przedstawiony sposób życia pasterzy reniferów z północnej Syberii. Druga część będzie dotyczyła wyzwań wynikających z trwających od stulecia procesów modernizacji oraz zagrożeń związanych ze zmianami klimatu oraz rozwojem przemysłowym Syberii.     

Nauki humanistyczne
  • czw., 2025-09-25 17:30 do 19:00
Spotkanie festiwalowe Why stock markets are not “black magic"?

This lecture is aimed at those who are interested in understanding how stock markets work but do not have a background in finance or a technical expertise. It will focus on the role of information in driving stock market movements and on formalizing how its impact on market behaviour can be conceptually modelled and understood.

Nauki ekonomiczne
  • czw., 2025-09-25 17:30 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Aktywność fizyczna, mózg i umysł

Wszyscy wiemy, że aktywność fizyczna jest ważna dla zachowania zdrowia. Ale czy podejmowanie aktywności fizycznej jest istotne dla zdrowia mózgu i umysłu? Które części mózgu odpowiadają za funkcje ruchowe? Ile aktywności fizycznej jest niezbędne, aby mieć zdrowszy mózg i sprawniejszy umysł? Czy zwyczajne chodzenie (np. na spacery) daje jakiekolwiek korzyści? W trakcie wykładu omówię wnioski z badań neuropsychologicznych, (dot. funkcji poznawczych) przeprowadzonych na świecie z udziałem osób dorosłych. Opowiem też o wynikach badań, które przeprowadziliśmy w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie.

Nauki społeczne
  • czw., 2025-09-25 18:00 do 19:00
Spotkanie festiwalowe Kod niebezpieczeństwa

Współczesne cyberzagrożenia to nie tylko efekt postępującej cyfryzacji, ale także naszej rosnącej zależności od technologii i spadającej czujności wobec zagrożeń. Jak mechanizmy psychologiczne wpływają na nasze bezpieczeństwo w sieci? Dlaczego użytkownicy i eksperci oceniają ryzyko zupełnie inaczej?

W trakcie wykładu zostaną zaprezentowane wyniki najnowszych badań europejskich i globalnych na temat sposobów korzystania z technologii, podatności na ataki oraz skuteczności nowoczesnych metod oszustw internetowych. Omówione zostaną także najbardziej aktualne zagrożenia i techniki manipulacji wykorzystywane przez cyberprzestępców, a także ich powiązanie z rozwojem sztucznej inteligencji i automatyzacji ataków.

Nauki ekonomiczne
  • czw., 2025-09-25 18:00 do 19:00
Spotkanie festiwalowe Psychoanalityczne sny od Biblii po współczesność

Sen (marzenie senne) to zjawisko interesujące ludzkość od pradawna. Świadectwa tego znajdujemy już w najdawniejszych tekstach naszej kultury.

Najstarsza znana nam koncepcja snu to koncepcja metafizyczna: pojmowanie snu jako swoistego komunikowania się człowieka z światem nadprzyrodzonym. Sen uważany był za zsyłany przez moce nadprzyrodzone przekaz: pouczenie czy ostrzeżenie dotyczące przyszłości (z takimi przekazami pojawiają się bohaterom Iliady i Odysei bóstwa albo osoby zmarłe). Dlatego przypisywano snom wielką wartość poznawczą (sny prorocze). 

Przykładem są słynne sny faraona w Biblii i ich interpretacja dokonana przez Józefa, a sposób potraktowania przez niego znaczeniowej budowy tych snów i metodę dotarcia do ich ukrytych treści można uznać za mające wiele z prekursorstwa psychoanalitycznego. W Nowym Testamencie świętemu Józefowi ukazuje się w śnie Anioł z przekazem, że ma z Marią i Jezusem uciekać do Egiptu, by uniknąć grożącego niebezpieczeństwa.

W średniowieczu uważano, że dobrym ludziom sny zsyła Bóg, a złym ludziom zsyłają je diabły. Te wierzenia wykorzystał jeszcze Mickiewicz w Dziadów części III (Anioł pojawia się w śnie głównego bohatera, diabły dręczą w śnie zbrodniczego Senatora), mimo że była to już pełnia romantyzmu, a romantyzm przyniósł całkowity przełom w rozumieniu snów. Teraz  bowiem snom nadal przypisuje się istotną wartość poznawczą, ale zupełnie inną: uznano, że w snach człowiek komunikuje się nie z światem nadprzyrodzonym, lecz z własnym, głęboko ukrytym, dostępnym pełniej lub nawet wyłącznie w snach, światem wewnętrznym.

I to już był sposób rozumienia snu bardzo bliski temu, jaki miały przynieść badania psychoanalityczne Freuda w końcu XIX wieku. Taka też koncepcja snu jako szczególnego wyrazu ukrytych prawd wewnętrznych i głębokich intuicji poznawczych kontynuowana jest w kolejnym okresie literackim (sny Izabeli Łęckiej, sny Rzeckiego w Lalce Prusa), a w wieku następnym nie tylko w literaturze, lecz także  w innych rodzajach twórczości. Niedoścignionym tego przykładem są psychoanalityczne sny bohatera w jednym z arcydzieł XX wieku, jakim jest film Ingmara Bergmana Tam gdzie rosną poziomki (projekcja będzie połączona z analizą).

Nauki humanistyczne
  • czw., 2025-09-25 18:00 do 20:00
Spotkanie festiwalowe Ptaki na dobre samopoczucie, czyli o wpływie tych zwierząt na dobrostan psychiczny ludzi

Czy śpiew kosa może działać jak naturalny antydepresant? Dlaczego patrzenie na ptaki koi nerwy i poprawia nastrój? W tym wykładzie przyjrzymy się fascynującemu zjawisku wpływu ptaków na ludzkie samopoczucie i dobrostan – zarówno psychiczny, jak i fizyczny.

Na podstawie najnowszych badań naukowych z takich dziedzin jak dziedziny neuronauki, psychologia czy socjologia, dowiemy się, jak obecność ptaków w naszym otoczeniu – zarówno w miastach, jak i na terenach wiejskich – oddziałuje na nasze zdrowie. Dowiemy się, że kontakt z ptakami (np. słuchanie ich śpiewu, obserwowanie ich zachowań czy karmienie ich w ogrodzie) może obniżać poziom stresu, redukować objawy depresji i lęku, poprawiać koncentrację oraz ogólny poziom zadowolenia z życia.

Poznamy również dowody dlaczego ptaki są ważnym elementem terapii w programach zdrowia publicznego w niektórych krajach. Porozmawiamy o tym, co tracimy, gdy ptaków wokół nas ubywa – i jak możemy wspierać ich obecność, by wspierać również siebie. Przekonamy się, że aby poprawić sobie humor, czasem wystarczy… wyjrzeć przez okno.

  • czw., 2025-09-25 18:00 do 20:00
Spotkanie festiwalowe Zanurzenie w spokój – VR i mindfulness dla dobrostanu i zdrowia psychicznego

Wirtualna rzeczywistość (VR) to bogactwo narzędzi technologicznych, które psychologowie łączą z ugruntowanymi metodami terapeutycznymi. Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) to metoda, która łączy praktykę uważności z terapią poznawczo-behawioralną. Dowiedziono jej skuteczności w redukcji stresu i zmniejszaniu ryzyka nawrotu depresji. Co się stanie, gdy połączymy immersyjny potencjał VR z praktyką MBCT?

Opowiem o tym, jak wykorzystać sztukę i naukę tak, aby wirtualne scenariusze przerodziły się w trening uważności. Zaprezentuję fotorealistyczne środowiska ukazujące wnętrza pełne dzieł sztuki (zabytkowy kościół i wystawa malarstwa), które stanowią kanwę dla praktyki uważności. Zostały one stworzone przeze mnie w Laboratorium Rzeczywistości Wirtualnej i Psychofizjologii IP PAN. Opowiem o zastosowaniu artystycznego VR w analogowej bazie księżycowej, gdzie udało nam się pokonać chroniczne zmęczenie i poczucie wyczerpania u uczestników długotrwałej izolacji. Wyjaśnię kluczowe mechanizmy MBCT i pokażę jak VR ułatwia pierwsze kroki w praktyce uważności przez: odcięcie nadmiaru bodźców, dostarczenie konkretnych obrazów, które zmniejszają sceptycyzm i dystans osób, których zniechęca „zabarwienie duchowe” klasycznych treningów. Przedstawię również ograniczenia, takie jak koszty sprzętu, czy ryzyko wystąpienia nieprzyjemnych odczuć, jak podczas choroby lokomocyjnej.

Udział nie wymaga wcześniejszej styczności ani z VR, ani z mindfulness. Zapraszam wszystkich zainteresowanych nowymi, opartymi na nauce sposobami dbania o dobrostan. Wspólnie zastanowimy się, czy cyfrowe przestrzenie mogą stać się narzędziem relaksu w pracy, domu i…podczas przyszłych misji na Księżyc.

Nauki społeczne
  • czw., 2025-09-25 18:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Kultura na zdrowie – jak dostęp do dziedzictwa wpływa na nasze samopoczucie

Czy obcowanie ze sztuką i piękną architekturą poprawia zdrowie, nawet jeśli nie jest intencjonalne i uświadomione? Czy można to wywnioskować z dostępnych (np. w GUS) danych?
Przyjrzeliśmy się wszystkim powiatom w Polsce, sprawdziliśmy, gdzie jest najwięcej miejsc, w których można doświadczać sztuki, np. zabytkowych budowli, muzeów, galerii.

Przeanalizowaliśmy takie informacje jak liczba odwiedzin w muzeach w przeliczeniu na 1000 mieszkańców, gęstość zaludnienia oraz wydatki samorządów na ochronę zabytków oraz odsetek osób z chorobami przewlekłymi. Okazało się, że duża liczba instytucji kultury częściej występuje w zagęszczonych, zurbanizowanych powiatach, gdzie kumulują się wyzwania zdrowotne typowe dla wielkich miast (smog, stres, siedzący tryb życia). Jednak tam, gdzie mieszkańcy aktywnie korzystają z muzeów, odnotowuje się niższe wskaźniki długotrwałych schorzeń. Rozszyfrujemy te statystyki, pokażemy Polskę na mapie kultury – gdzie chodzimy do muzeów najczęściej, a gdzie są białe plamy. Zastanowimy się nad paradoksem urbanizacji: dlaczego sama „bliskość kultury” nie wystarcza, by żyło się zdrowiej. Porozmawiamy o praktyce – jak samorządy i organizatorzy wydarzeń mogą zwiększyć realny dostęp do kultury dla dobra mieszkańców. 

Spotkanie skierowane jest do osób ciekawych, jak dane przestrzenne łączą się z psychologią zdrowia, planowaniem miasta i ekonomią kultury. Nie trzeba znać statystyki – wystarczy spojrzeć na mapę Polski z nowej perspektywy.

Nauki społeczne
  • czw., 2025-09-25 18:30 do 19:00
Lekcja festiwalowa Dlaczego za 10 zł kupimy dziś mniej niż nasi rodzice?

Wprowadzenie do zjawiska inflacji na przykładach z życia codziennego. Porównania cen na przestrzeni lat, skutki inflacji dla gospodarki oraz budżetu ucznia i rodziny.

  • pt., 2025-09-26 09:00 do 12:00
Lekcja festiwalowa Młodzi zmieniają medycynę: Co każdy powinien wiedzieć o badaniach klinicznych?

Badania kliniczne to eksperymenty naukowe prowadzone przez naukowców i lekarzy, które mają na celu sprawdzenie, czy nowe leki, terapie lub metody leczenia są bezpieczne i
skuteczne dla ludzi. Zanim jakikolwiek lek trafi do apteki, musi przejść przez wiele etapów badań – najpierw w laboratorium, potem na zwierzętach, a na końcu wśród pacjentów. Udział w badaniach klinicznych jest dobrowolny. Osoby, które się zgłaszają, nazywane są uczestnikami. Mogą to być zarówno osoby zdrowe, jak i chore – w zależności od celu badania. W przypadku dzieci i młodzieży, udział możliwy jest tylko za zgodą rodziców i po dokładnym wyjaśnieniu, na czym polega badanie. Badania kliniczne są bardzo ważne, ponieważ dzięki nim powstają nowe leki i terapie, które ratują życie i zdrowie a także poprawiają jego jakość. Jednak wiążą się też z pewnym ryzykiem – nowy lek może nie działać tak, jak oczekiwano, albo powodować skutki uboczne. Dlatego każde badanie jest dokładnie planowane, nadzorowane i zatwierdzane przez specjalne komisje etyczne i urzędy. Uczestnicy badań są pod stałą opieką lekarzy, a ich zdrowie jest dokładnie monitorowane. Dzięki ich chęci udziału i zaangażowaniu możliwy jest postęp w medycynie.

  • pt., 2025-09-26 09:00 do 10:00
Lekcja festiwalowa Owady i pająki naszych lasów

Owady są najliczniejszą grupą zwierząt na naszej planecie. I choć spotykamy się z nimi niemal każdego dnia naszego życia, wciąż mało o nich wiemy. Lekcja ta przybliży świat owadów młodym przyrodnikom. Uczestnicy zajęć nauczą się rozróżniać owady i pająki występujące w lesie, rozpoznawać podstawowe gatunki, poznają ich biologię oraz ważną rolę, jaką pełnią w ekosystemach leśnych. Zajęcia warsztatowo-terenowe na "Szlaku Leśnych Gigantów".

  • pt., 2025-09-26 09:30 do 13:30
Lekcja festiwalowa Czym jest nauka

Naszą obecną wiedzę o świecie, jak i większość osiągnieć ludzkiej cywilizacji zawdzięczamy odkryciom naukowym. Rzadko jednak zadajemy sobie pytanie o to, czym jest metoda naukowa i dlaczego pokładamy w niej tak duże zaufanie? Na lekcji postaramy się odpowiedzieć na te pytania. Prześledzimy po krótce historię rozwoju myśli naukowej i przedstawimy najważniejsze zasady, którymi naukowcy starają się kierować w swojej pracy. Dowiemy się, czym jest nauka i co równie ważne, czym nauka nie jest.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Dlaczego tyjemy, co to zmienia i jak z tym walczyć

Spożywanie śmieciowego jedzenia oraz napojów wysokosłodzonych w połączeniu z niedostateczną  ilością ruchu prowadzi do rozwoju nadwagi, a nawet otyłości. Nadwaga i otyłość mają nie tylko wpływ na niską samoocenę młodego człowieka oraz narażenie na brak akceptacji w grupie rówieśniczej, ale również niosą ze sobą poważne konsekwencje zdrowotne w późniejszym wieku. Otyłość jest głównym czynnikiem prowadzącym do rozwoju cukrzycy typu drugiego, stłuszczenia wątroby, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy oraz szeregu innych schorzeń łącznie z wieloma rodzajami nowotworów.

Nawyki żywieniowe oraz nasze przyzwyczajenia ruchowe kształtujemy od najmłodszych lat. Dlatego tak ważne jest wyposażenie młodych ludzi w odpowiednią wiedzę i narzędzia do zadbania o swoje zdrowie oraz dobre samopoczucie. Nasz wykład/dyskusja będzie poświęcony rozwojowi otyłości i sposobom na zapobieganie jej. W formie dostosowanej do wieku dzieci przedstawimy pokrótce mechanizmy rozwoju otyłości, jej wpływ na fizjologię poszczególnych organów oraz sposoby na ukształtowanie zdrowszych nawyków żywieniowych i ruchowych.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Jak działa wyświetlacz ciekłokrystaliczny, czyli co jest w środku LCD

Każdy z nas korzysta codziennie z urządzeń, które komunikują się z nami z pomocą wyświetlaczy ciekłokrystalicznych. Jak sama nazwa wskazuje mają one dużo wspólnego z substancjami, które nazywamy ciekłymi kryształami. Historia ciekłych kryształów zaczęła się w 1888 roku, a historia wyświetlaczy ciekłokrystalicznych dopiero w 1964. Na wykładzie zostaną omówione właściwości ciekłych kryształów i przedstawione fizyczne podstawy działania wyświetlaczy. Pokażemy jak wyświetlacze są zbudowane i jak wygląda ich produkcja mi jak jest skomplikowana. Omówione zostaną różne typy wyświetlaczy. Wykład jest przygotowany dla wszystkich ale szczególnie będzie interesujący dla uczniów szkół średnich, zainteresowanych techniką, technologią i fizyką. Wykład będzie zawierał także elementy pokazu/eksperymentu. 

  • czw., 2025-09-25 10:00 do 11:30
  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:30
Lekcja festiwalowa Jak mądrze inwestować i mądrze się zadłużać

Prezentacja najważniejszych kwestii, znajomość których jest niezbędna, by trafnie odpowiedzieć na pytanie zadane w tytule lekcji, czyli istoty zmiany wartości pieniądza w czasie i wiążących się z tym kwestii: wartości przyszłej i wartości bieżącej, płatności pojedynczych i rent; kwestie te będą ilustrowane wzorami i prostymi rozwiązanymi przykładami liczbowymi.

Podamy przykłady zastosowania zmiany wartości pieniądza w czasie w praktyce: demonstracja w Excelu konstrukcji planów spłaty pożyczki w systemie płatności jednakowych i malejących ze wskazaniem, który z nich jest korzystniejszy dla pożyczkodawców, a który dla pożyczkobiorców.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Jak zapytać, żeby się dowiedzieć – poznaj znaczenie badań ankietowych!

Czy łatwo dowiedzieć się, co lubią ludzie? Jak zaplanować pytania, żeby poznać prawdziwe odpowiedzi? Jak wyniki badań ankietowych mogą wpływać na decyzje w biznesie, polityce i codziennym życiu? W tej lekcji online dowiesz się, dlaczego są one tak ważne i jak mogą pomóc w zrozumieniu potrzeb i oczekiwań różnych grup ludzi.
Podczas lekcji Wspólnie zastanowimy się, jak tworzyć dobre pytania, odkryjemy, jak unikać najczęstszych błędów w badaniach ankietowych. Przeprowadzimy zdalnie miniankietę, i wspólnie omówimy jej wyniki by dowiedzieć się, jak analizować zebrane dane, aby wyciągać wartościowe wnioski – wszystko po to by pokazać że badania ankietowe to wiedza o nas dla nas!
To okazja do rozwijania kompetencji społecznych, matematycznych i logicznych – poprzez zabawę do ważnych wniosków!

 

  • czw., 2025-09-25 10:00 do 11:00
  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Mierzymy i ważymy Ziemię, czyli rzecz o tym jak wyznaczono kształt i masę Ziemi

W tej lekcji przewidziano pomiary GNSS oraz wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego, czyli część pomiarową i obliczeniową. Jest to połączenie krótkiego wykładu z pomiarami i obliczeniami.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:30
Lekcja festiwalowa O siarczystych mrozach, wichurach, burzach i innych ekstremalnych zjawiskach pogodowych

Lekcja będzie dotyczyła bardzo intensywnych i niebezpiecznych zjawisk atmosferycznych, które mogą mieć poważny wpływ na życie ludzi.
Opowiemy o tym gdzie na świecie panują największe mrozy, gdzie występują najsilniejsze wichury, burze, tornada i wyładowania atmosferyczne.

W trakcie lekcji przedstawione zostaną mechanizmy powstawania ekstremalnych zjawisk pogodowych, skutki jakie mogą one wywołać oraz zagrożenia
z nimi związane.
Przedstawione zostaną również wskazówki, jak przygotować się na ekstremalne warunki pogodowe, jakie podjąć środki ostrożności, jak chronić
siebie oraz swoje mienie w czasie ich występowania. 

  • pon., 2025-09-22 10:00 do 11:00
  • śr., 2025-09-24 10:00 do 11:00
  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Od grafenu do NanoLego

Zainteresowanie materiałami dwuwymiarowymi zapoczątkowane zostało badaniami  grafenu, które zostały nagrodzone Noblem. Powstało nowe pole badań materiałów o warstwowej strukturze. Zidentyfikowano ponad 2000 wiele takich materiałów: przewodników, półprzewodników, nadprzewodników i izolatorów. Z warstw o atomowej grubości można budować nanostruktury, na wzór konstrukcji z klocków LEGO. Otwiera to nowe możliwości w dziedzinie elastycznej elektroniki, baterii słonecznych, detektorów neutronów, sensorów pola magnetycznego oraz wielu innych zastosowań. Wykład będzie ilustrowany pokazami.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 12:00
Lekcja festiwalowa Od nasionka do drzewa

Młodzież podczas zajęć dowie się jak wyglądają, jak kiełkują i czym różnią się nasiona poszczególnych gatunków drzew leśnych rosnących w Polsce. Uczestnicy warsztatów nabędą umiejętności rozpoznawania i oceny zdrowotności nasion. Podczas wizyty w kiełkowni młodzież pozna zasady kiełkowania najważniejszych rodzimych gatunków drzew: sosny, świerka, modrzewia, olszy i brzozy.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 14:30
  • czw., 2025-09-25 10:00 do 14:30
Lekcja festiwalowa Podstawy uczenia maszynowego

Wykład jest dla klas przede wszystkim o profilu matematyczno-fizycznym lub informatycznym, choć oczywiście to o czym mówię wywodzi się z materiału, który jest na matematyce i w innych profilach. Aby klasa skorzystała z tego o czym będę mówił powinna mieć już przerobione choćby w podstawowym zakresie granice oraz pochodne funkcji. To o czym będzie mowa:

- czym jest i w jakim celu stosuje się grupowanie i klasyfikację danych,

- czym są i do czego używane są drzewa decyzyjne,

- sortowanie liczb (układanie od najmniejszej do największej),

- jak numerycznie znaleźć (i w jakim celu) lokalne minimum funkcji,

- jak w analogiczny znajduje się minimum bardziej skomplikowanych funkcji i co to ma wspólnego z uczeniem sieci neuronowych i z AI,

- przykłady jak uczą się komputerowe sieci neuronowe i co decyduje o tym jaka sieć jest lepsza niż inna,

- współczesne zastosowania AI.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:30
Lekcja festiwalowa Wirtualne Muzeum Geologiczne – zwiedzanie z przewodnikiem

„Wirtualne Muzeum Geologiczne” to serwis internetowy popularyzujący nauki geologiczne, stworzony przez pracowników Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jednym z jego głównych elementów są trzy wirtualne wycieczki: (1) Skały magmowe i metamorficzne, (2) Skały osadowe i skamieniałości, oraz (3) Wody podziemne. Podczas interaktywnych spacerów użytkownicy poznają najistotniejsze zagadnienia dotyczące tematyki danej wycieczki. Serwis jest bogato ilustrowany materiałami graficznymi oraz fotografiami i skanami 3D okazów geologicznych (skały, minerały, skamieniałości). Zajęcia stacjonarne, które proponujemy, to zwiedzanie „Wirtualnego Muzeum Geologicznego” w towarzystwie przewodnika-geologa, który oprowadzi uczestników po wirtualnych przestrzeniach, wyjaśniając i pomagając zrozumieć poszczególne zagadnienia (tematyka wycieczki do wyboru). Podczas zajęć uczestnicy będą mieli okazję obejrzenia okazów geologicznych, których zdjęcia i skany 3D zostały umieszczone w serwisie. Będzie również możliwość zwiedzenia Muzeum Geologicznego im. S.J. Thugutta.

  • pon., 2025-09-22 10:00 do 11:00
  • pon., 2025-09-22 12:00 do 13:00
  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
  • śr., 2025-09-24 10:00 do 11:00
  • śr., 2025-09-24 12:00 do 13:00
  • czw., 2025-09-25 10:00 do 11:00
  • czw., 2025-09-25 12:00 do 13:00
  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Zniewolenie wirtualne, człowiek realny. O wolności w czasach AI

W dobie rosnącej automatyzacji i algorytmizacji rzeczywistości technologie coraz częściej kształtują nasze wybory – od decyzji konsumenckich po polityczne. Jak mechanizmy manipulacji wpływają na procesy demokratyczne i czy nasza wolność wyboru jest iluzją? Wykład obejmie analizę psychologicznych mechanizmów uzależnienia od technologii, podatności na dezinformację oraz skuteczności nowoczesnych technik wpływu. Zostaną przedstawione wyniki międzynarodowych badań dotyczących percepcji zagrożeń w sieci oraz rzeczywistego poziomu ryzyka, na które narażeni są użytkownicy. Omówione zostanie również zjawisko cyfrowego zniewolenia i pytanie, czy cena za postęp technologiczny może oznaczać utratę dominacji człowieka jako najbardziej inteligentnego gatunku. Spotkanie będzie miało formę wykładu z elementami dyskusji, zachęcając do refleksji nad przyszłością społeczeństwa w erze technologii.

  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Łowcy mamutów w prehistorycznej Europie

Podczas lekcji muzealnej uczniowie zdobędą podstawową wiedzę na temat życia anatomicznie współczesnych ludzi w Europie od momentu ich przybycia na Stary Kontynent do końca ostatniej epoki lodowcowej. Nacisk zostanie położony na łowiectwo wielkich ssaków, w szczególności mamuta włochatego (Mammuthus primigenius), a także na to, jak ważną rolę odgrywało ono w gospodarce ówczesnych Europejczyków. Ponadto uczniowie dowiedzą się, jak prehistoryczni artyści inspirowali się otaczającym ich światem zwierzęcym oraz jaką rolę zwierzęta mogły odgrywać w ich duchowości. 

  • pon., 2025-09-22 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • śr., 2025-09-24 10:00 do 11:00
  • czw., 2025-09-25 10:00 do 11:00
  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Lekcja festiwalowa Plastik fantastik? - Plastikowe obietnice, biodegradowalne odpowiedzi

Materiały plastikowe, choć swoje początki miały już w XIX wieku, prawdziwy rozkwit przeżyły dopiero w XX stuleciu – wkraczając w każdą gałąź przemysłu i niemal każdy aspekt naszego życia. Oferowały nieznane dotąd właściwości przy coraz niższym koszcie produkcji. Świat oszalał na punkcie fantastycznych możliwości plastiku. Ale czy rzeczywiście są to materiały z naszych snów… czy może raczej z koszmarów?

W XXI wieku stajemy przed wyzwaniami, które przez dekady były ignorowane. Dziś wiemy już, jak tworzywa sztuczne wpływają na klimat, środowisko i zdrowie. Plastikowe opakowania to jedno z głównych źródeł odpadów, które przyczyniają się do globalnego zanieczyszczenia. Na szczęście rosnąca świadomość konsumentów oraz zmieniające się przepisy prawa – zarówno krajowego, jak i unijnego – mobilizują naukowców i przemysł do opracowywania zrównoważonych, przyjaznych środowisku rozwiązań.

Podczas naszego spotkania przyjrzymy się bliżej biodegradowalnym opakowaniom jako alternatywie dla tradycyjnych tworzyw sztucznych. Uczniowie dowiedzą się, czym jest biodegradowalność, jakie materiały można tak nazwać, jakie cechy powinny mieć ekologiczne opakowania do żywności oraz jaki wpływ na środowisko może mieć ich stosowanie. Naszym celem jest nie tylko przekazanie wiedzy, ale również zwiększenie świadomości młodych ludzi na temat alternatyw dla plastiku i możliwości lepszego wykorzystania odpadów przemysłu spożywczego.

  • pt., 2025-09-26 10:30 do 11:30
Lekcja festiwalowa Czy sztuczna inteligencja ma sumienie? AI jako wyzwanie etyczne

Czy algorytmy mogą być sprawiedliwe? Czy sztuczna inteligencja potrafi odróżnić dobro od zła? I kto tak naprawdę ponosi odpowiedzialność za decyzje podejmowane przez AI? Podczas spotkania wspólnie zastanowimy się, jak sztuczna inteligencja zmienia nasze postrzeganie człowieczeństwa, wolności i odpowiedzialności. Wykład oparty będzie na filozoficzno-etycznych pytaniach, a także na konkretnych przykładach: od chatbotów i sztucznej empatii po autonomiczne samochody i decyzje medyczne podejmowane przez maszyny. W programie nie zabraknie miejsca na dyskusję, także o tym, czy szkoła powinna uczyć etyki technologicznej.

  • pt., 2025-09-26 11:00 do 12:00
Lekcja festiwalowa Jak wybrać dobre ubezpieczenie? – praktyczna lekcja finansów dla młodzieży

Czy wiesz, jak działa ubezpieczenie? Kiedy warto je mieć i co powinno zawierać? Podczas tej lekcji uczniowie w przystępny sposób poznają podstawy systemu. Wspólnie zastanowimy się, czym różni się ubezpieczenie zdrowotne od komunikacyjnego, czy warto wykupić polisę na życie, a także jak nie dać się zwieść reklamowym chwytom i zrozumieć, co naprawdę kryje się w umowie.

Podczas zajęć uczniowie będą analizować oferty ubezpieczycieli, porównywać zakresy świadczeń i podejmować decyzje na podstawie konkretnych scenariuszy życiowych. W ten sposób przekonają się, że wybór odpowiedniego ubezpieczenia nie jest tak trudny, jeśli zna się podstawowe zasady i potrafi zastosować je w praktyce.

Lekcja ma na celu nie tylko przekazanie wiedzy, ale również rozwijanie kompetencji finansowych i życiowych, umiejętności krytycznego myślenia oraz planowania osobistego budżetu.

  • pt., 2025-09-26 11:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Kontrakt na odbiór odpadów tekstylnych. Negocjacje między gminą, a odbiorcą

Lekcja będzie miała formę warsztatu, który pozwoli uczestnikom postawić się w pozycji negocjatora i wykorzystać w praktycznym ćwiczeniu techniki negocjacyjne oraz sprawdzić się w konfrontacji z przeciwnym zespołem.  Rozpocznie się od krótkiego wprowadzenia (20 min) dotyczącego technik negocjacji i specyfiki negocjacji biznesowych. Potem uczestnicy zostaną podzieleni na grupy (3-5 osób) i otrzymają scenariusz negocjacyjny. Dotyczył on będzie podpisania kontraktu między gminą a firmą na odbiór odpadów tekstylnych. Przedstawiciele gminy i firmy oferującej usługi odbioru odpadów, w których wcielą się uczestnicy warsztatu, będą musieli wynegocjować warunki odbioru odpadów tekstylnych, czas trwania kontraktu i warunki finansowe oraz organizację działań edukacyjnych i promocyjnych. Uczestnicy będą mieć 30 min na przeczytanie scenariusza i przygotowanie strategii negocjacyjnej, po czym przystąpią do negocjacji. Negocjacje właściwe potrwają 60 min. Za poszczególne wynegocjowane kwestie drużyny otrzymają punkty, zgodnie z tym jak bardzo rozwiązanie jest korzystne dla danej strony. Na koniec negocjacje zostaną podsumowane i omówione przez prowadzącego. 

  • czw., 2025-09-25 11:00 do 13:00
  • pt., 2025-09-26 11:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Muzyka z ognia i piasku. Opowieść o szklanych instrumentach

Czy szkło może grać? Czy z czegoś przezroczystego, delikatnego i kruchego można zrobić instrument muzyczny? A jeśli tak – kto na nim grał i jak go używał?

Podczas lekcji uczniowie poznają fascynującą historię szklanych instrumentów muzycznych, które dawniej tworzyli hutnicy szkła. Oprócz codziennej pracy przy wytopie i formowaniu naczyń, wielu z nich potrafiło samodzielnie wykonywać niezwykłe instrumenty. Powstawały między innymi szklane trąbki, puzony, tuby, bębny, a także harmoniki szklane – wyjątkowe konstrukcje wydające delikatne, choć dźwięczne tony. Wykorzystywano je podczas świąt hutniczych, zabaw i uroczystości, ale także do przekazywania sygnałów wewnątrz huty.

Uczniowie dowiedzą się, jak wyglądała praca hutników szkła, jakie znaczenie miały tworzone przez nich instrumenty oraz dlaczego dziś niemal nikt o nich nie pamięta. W trakcie zajęć poruszony zostanie również temat samego szkła – z jakich składników powstaje, jakie ma właściwości i jak reaguje na dźwięk.

Zajęcia zakończą się praktycznym doświadczeniem – uczniowie będą mogli samodzielnie zagrać na „szklanym instrumencie" stworzonym z nastrojonych szklanek wypełnionych wodą. Dzięki temu przekonają się, że muzyka może rozbrzmiewać w przedmiotach codziennego użytku – nawet w tych, które na pierwszy rzut oka wydają się zupełnie niemuzyczne.

  • pt., 2025-09-26 11:00 do 12:00
Lekcja festiwalowa Komunikacja jako metakompetncja w zarządzaniu

 Omówienie funkcji komunikacji w procesie zarządzania ludźmi. Autodiagnoza stylu komunikacji.

  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Biznes, który nie wyrzuca. Cyrkularność jako strategia przyszłości

Jak wygląda biznes, który nie produkuje śmieci, lecz zamienia odpady w zasoby? Jak firmy wdrażają zasady gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ)? Czy cyrkularność się opłaca? W czasie lekcji opowiemy, czym różni się gospodarka liniowa od cyrkularnej i dlaczego ten temat jest kluczowy dla przyszłych przedsiębiorców. Uczniowie poznają realne przykłady firm z branży mody, meblarstwa czy tworzyw, które przekształciły swój model działania. Zaproszeni goście –innowatorzy – połączą się online i opowiedzą o swoich doświadczeniach z wdrażaniem cyrkularności w praktyce. Spotkanie będzie miało formę inspirującego wykładu z elementami rozmowy i interakcji.

  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Czym jest nauka

Naszą obecną wiedzę o świecie, jak i większość osiągnieć ludzkiej cywilizacji zawdzięczamy odkryciom naukowym. Rzadko jednak zadajemy sobie pytanie o to, czym jest metoda naukowa i dlaczego pokładamy w niej tak duże zaufanie? Na lekcji postaramy się odpowiedzieć na te pytania. Prześledzimy po krótce historię rozwoju myśli naukowej i przedstawimy najważniejsze zasady, którymi naukowcy starają się kierować w swojej pracy. Dowiemy się, czym jest nauka i co równie ważne, czym nauka nie jest.

  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Dlaczego finanse osobiste są takie ważne?

Zasanowiny sie na czym polega bezpieczne korzystanie z produktów i usług finansowych oraz dlaczego jest ono takie ważne w dzisiejszych czasach. Potem postaramy się zrozumieć czego wymaga się od odpowiedzialnego konsumenta, a co powinno zapewnić państwo aby korzystanie z produktów finansowych było powszechne i efektywne.

  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:30
  • pt., 2025-09-26 13:30 do 15:00
Lekcja festiwalowa Metamateriały – nowoczesne kompozyty – betony

Metamateriał  - z greckiego μετά – meta, czyli „poza” oraz łacińskiego słowa materia („materia” lub „materiał”), to rodzaj tworzywa zaprojektowanego tak, aby miał specjalną właściwość. Jest ona rzadko obserwowana w materiałach występujących w naturze i pochodzi nie tyle z właściwości materiałów bazowych, ile z ich nowo zaprojektowanych struktur. Metamateriały - to zazwyczaj kompozyty, wykonane z wielu składników, takich jak metale, tworzywa sztuczne, minerały i betony. Są one o zazwyczaj ułożone w powtarzające się wzory, w małych skalach. Ich kształt, geometria, rozmiar, orientacja i układ nadają im „inteligentne” właściwości, pozwalające na manipulowanie falami elektromagnetycznymi, akustycznymi, a nawet sejsmicznymi, poprzez blokowanie, pochłanianie, wzmacnianie lub uginanie fal, tak aby osiągnąć korzyści wykraczające poza to, co jest możliwe w przypadku zwykłych materiałów. Metamateriały akustyczne pozwalają na kontrolę, kierowanie i manipulacje dźwiękiem w postaci odpowiednich fal w gazach, cieczach i ciałach stałych. Wielorakie zastosowania betonu wymagają stworzenia rożnych odmian tego tworzywa, warunkowanych głównie rodzajem cementu i kruszywa: beton budowlany, beton izolujący od hałasu, tworzywo do budowy szos, i do przechowywania odpadów radioaktywnych. W celu ochrony przyrody powstają nowe materiały, technologie i redukuje się ilość odpadów produkcyjnych.

  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa ODWOŁANE - LEKCJA SIĘ NIE ODBĘDZIE - Z Warszawy w świat: na szlaku geniuszu Marii Skłodowskiej-Curie

Podczas wykładu zostanie przybliżona sylwetka jednej z najwybitniejszych postaci w historii nauki: Marii Skłodowskiej-Curie, rodowitej warszawianki i dwukrotnej laureatki Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1903) i chemii (1911). Opowieść o jej fascynującym życiu rozpoczniemy w Polsce, gdzie się urodziła i zdobywała pierwsze wykształcenie. Następnie przeniesiemy się do Francji/Paryża, gdzie studiowała i prowadziła pionierskie badania nad zjawiskiem promieniotwórczości naturalnej. Opowiemy także o jej licznych podróżach zagranicznych, podczas których dzieliła się wiedzą, zdobywała wsparcie na prowadzenie badań naukowych, a przede wszystkim inspirowała.

Dodatkowo, w trakcie wykładu wyjaśnimy, na czym polega promieniotwórczość oraz to, dlaczego odkrycie nowych pierwiastków chemicznych (polonu i radu) przez małżeństwo Curie miało przełomowe znaczenie dla rozwoju nauk ścisłych i medycyny.

Na koniec wspólnie zastanowimy się, co z biografii Wybitnej Uczonej do dziś motywuje kolejne pokolenia na całym świecie: Czy niezwykła wytrwałość w dążeniu do wiedzy mimo przeciwności? Odwaga w przekraczaniu granic – zarówno naukowych, jak i społecznych? A może głęboka odpowiedzialność za wykorzystanie nauki w pomaganiu ludziom?

  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Wirtualne Muzeum Geologiczne – zwiedzanie z przewodnikiem

„Wirtualne Muzeum Geologiczne” to serwis internetowy popularyzujący nauki geologiczne, stworzony przez pracowników Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jednym z jego głównych elementów są trzy wirtualne wycieczki: (1) Skały magmowe i metamorficzne, (2) Skały osadowe i skamieniałości, oraz (3) Wody podziemne. Podczas interaktywnych spacerów użytkownicy poznają najistotniejsze zagadnienia dotyczące tematyki danej wycieczki. Serwis jest bogato ilustrowany materiałami graficznymi oraz fotografiami i skanami 3D okazów geologicznych (skały, minerały, skamieniałości). Zajęcia stacjonarne, które proponujemy, to zwiedzanie „Wirtualnego Muzeum Geologicznego” w towarzystwie przewodnika-geologa, który oprowadzi uczestników po wirtualnych przestrzeniach, wyjaśniając i pomagając zrozumieć poszczególne zagadnienia (tematyka wycieczki do wyboru). Podczas zajęć uczestnicy będą mieli okazję obejrzenia okazów geologicznych, których zdjęcia i skany 3D zostały umieszczone w serwisie. Będzie również możliwość zwiedzenia Muzeum Geologicznego im. S.J. Thugutta.

  • pon., 2025-09-22 10:00 do 11:00
  • pon., 2025-09-22 12:00 do 13:00
  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
  • śr., 2025-09-24 10:00 do 11:00
  • śr., 2025-09-24 12:00 do 13:00
  • czw., 2025-09-25 10:00 do 11:00
  • czw., 2025-09-25 12:00 do 13:00
  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Jak odstraszyć demencję, czyli jak pomóc naszemu mózgowi się zdrowo zestarzeć

Demencja jest złożonym zjawiskiem patologicznego starzenia się mózgu, które objawia się powolnym zanikiem pamięci, zaburzeniami emocjonalnymi oraz brakiem kontroli nad niektórymi odruchami fizycznymi. Na szczęście nie każdy musi doświadczyć demencji. Podczas procesu starzenia się, nasz mózg może starzeć się patologicznie (demencja) lub w sposób zdrowy. Możliwe jest dożycie nawet i 100 lat ze sprawnie funkcjonującym mózgiem! Wszystkie zależy od bardzo wielu czynników, z których część możemy kontrolować podczas naszego życia. Podczas tego wykładu dowiemy się czym jest demencja i co wiemy o jej powstawaniu. Dowiemy się również co możemy zrobić, niezależnie od tego w jakim wieku jesteśmy, aby zadbać o nasz mózg i jego poprawne funkcjonowanie w starszym wieku.

  • pt., 2025-09-26 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Dlaczego finanse osobiste są takie ważne?

Zasanowiny sie na czym polega bezpieczne korzystanie z produktów i usług finansowych oraz dlaczego jest ono takie ważne w dzisiejszych czasach. Potem postaramy się zrozumieć czego wymaga się od odpowiedzialnego konsumenta, a co powinno zapewnić państwo aby korzystanie z produktów finansowych było powszechne i efektywne.

  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:30
  • pt., 2025-09-26 13:30 do 15:00
Lekcja festiwalowa 1001 zastosowań luminescencji

Wyobraź sobie zwyczajne rzeczy – mazaki, ubrania, kosmetyki, napoje – które nagle zaczynają jarzyć się, gdy oświetlisz je światłem UV. Jakby miały supermoce. Brzmi jak magia? To właśnie luminescencja – czyli zjawisko świecenia, widoczne tylko wtedy, gdy na przedmiot pada określone światło. Tę ciekawą właściwość wykazuje wiele roślin i zwierząt, jest też wykorzystywana w nowoczesnych badaniach z zakresu biologii molekularnej oraz przez techników kryminalistyki na miejscu zbrodni.

Chcesz dowiedzieć się, co tak naprawdę sprawia, że coś zaczyna świecić? Jak to wykorzystać – nie tylko w laboratorium, ale i w życiu? I dlaczego ta wiedza może się przydać także Tobie? Przyjdź na nasz wykład! Solidną dawka wiedzy gwarantowana.

  • pt., 2025-09-26 14:00 do 15:00
Lekcja festiwalowa Wybór tożsamości narodowej - przypadek Nowowiejskiego

Warmiak, Niemiec, Polak? Te dylematy kształtowały świadomość człowieka i kompozytora w kilku dekadach jego życia i działalności zawodowej. Przyjrzyjmy się tej drodze, bo wybór nie był oczywisty.

  • pt., 2025-09-26 14:00 do 15:00
Spotkanie festiwalowe Migranci w miastach UE

Niestabilna sytuacja polityczna w wielu zakątkach świata, jak i rosnące dysproporcje w poziomie rozwoju ekonomicznego, w połączeniu z ułatwionymi możliwościami podróżowania, przyczyniają się do wzrostu skali procesów migracji. Miasta, szczególnie te największe ze względu na oferowane możliwości na rynku pracy, są tradycyjnym miejscem docelowym dla migrantów. Obecność migrantów w miastach to z jednej strony szansa dla na lepszy rozwój, z drugiej wyzwania związane z ich integracją i zapobieganiem potencjalnym niepokojom społecznym. 

Zjawisko migracji, choć obecne od zawsze, nigdy nie odbywało się w tak szerokiej skali i nie budziło tak wiele kontrowersji jak współcześnie. Migracje mają wiele zróżnicowanych oblicz: mogą mieć charakter przymusowy  (gdy migranci uciekają przed wojną lub prześladowaniami politycznymi) lub ekonomiczny – gdy migranci zmieniają miejsce zamieszkania w poszukiwaniu lepszych zarobków i warunków życia. Migrują zarówno kadry wysokokwalifikowane (wtedy mowa o klasie metropolitalnej lub ekspatach) jak i osoby o niższych kwalifikacjach. Społeczność migrantów jest więc bardzo zróżnicowana pod względem kulturowym i zawodowym, a tym samym ma różne potrzeby i w inny sposób może też oddziaływać na społeczność przyjmującą.

Społeczeństwa w krajach członkowskich UE starzeją się, napływ migrantów może spowolnić ten proces oraz powstrzymać jego negatywne konsekwencje, np. zapełnić powstające niedobory na rynku pracy. Jednak czy migranci „wpiszą się” w społeczności przyjmujące? czy będą razem z nimi budowali dobrobyt? Zależy nie tylko od nich samych i od podejścia społeczności przyjmującej, ale też od polityki integracyjnej prowadzonej przez władze centralne i lokalne (czyli działań mających pomóc się zintegrować). Analizowany w ten sposób proces migracji jest więc szansą na powstrzymanie niekorzystnych procesów demograficznych, a zarazem wyzwaniem.

Proponowane spotkanie będzie miało formę konwersatorium, czyli wykładu przeplatanego dyskusją z uczestnikami. Dyskusji na temat własnych doświadczeń i obserwacji sprzyja fakt, że polskie miasta są zamieszkiwane przez coraz większe grupy migrantów różnej narodowości, a sama Polska zmieniła swój status z kraju emigracyjnego na emigracyjno-imigracyjny (co oznacza, że wielu Polaków wyjeżdża za granicę, ale równocześnie do Polski przyjeżdża coraz więcej migrantów z innych krajów).

Nauki społeczne
  • pt., 2025-09-26 15:00 do 16:30
Spotkanie festiwalowe Ochrona konsumentów na rynku finansowym - czy tylko regulacje?

W ramach spotkania krótko scharakteryzowane zostaną zależności pomiędzy konsumentami i rynkiem finansowym. Następnie na przykładzie dwóch paradygmatów ochrony konsumenckiej-amerykańskiej ochrony totalnej oraz europejskiego poinformowanego konsumenta zastanowimy się jakie są warunki niezbędne dla sprawnego funkcjonowania takiego systemu ochrony konsumentów. Dlaczego powtarzają się problemy z piramidami finansowymi, kredytami walutowymi etc.

Nauki ekonomiczne
  • pt., 2025-09-26 15:00 do 16:30
Spotkanie festiwalowe Nieznane instrumentarium ze szkła. Między rzemiosłem a dźwiękiem

W polskich hutach szkła powstawały niezwykłe instrumenty muzyczne - unikalne wytwory łączące mistrzostwo hutnicze z muzyczną ekspresją. Systematycznej dokumentacji tego zjawiska dokonał etnomuzykolog Adolf Dygacz, odkrywając 22 rodzaje szklanych instrumentów: od prostych gwizdków i piszczałek po skomplikowane harmoniki szklane. Te artefakty powstawały w czasie wolnym od pracy jako efekt hutniczej kreatywności, służąc jako zabawki, ozdoby czy instrumenty sygnałowe.

Wyjątkowym przykładem była pierwsza w Europie szklana orkiestra z duńskiego Kastrup, której amatorski zespół hutników koncertował na instrumentach własnego wyrobu. Zachowane nagrania pozwalają dziś usłyszeć unikatowe brzmienie szklanych trąb, trąbek, puzonów i althornów.

Szklane instrumentarium stanowi zapomnianą część europejskiego dziedzictwa kulturowego, ukazuje fascynujący świat hutniczej wyobraźni. Proponowany wykład przedstawi tę niezwykłą historię, która dowodzi, że nawet najbardziej praktyczne rzemiosło może rodzić nieoczekiwane formy artystycznej ekspresji, tworząc piękne (i kruche) dzieła.

Nauki humanistyczne
  • pt., 2025-09-26 16:00 do 17:30
Spotkanie festiwalowe Czy łatwo włamać się do Twojego Cyber świata?

Fałszywe ładowarki, bad usb i deepfake. Zobacz, jak działa cyfrowy podstęp i sprawdź, czy jesteś naprawdę cyberodporny.

Nauki ekonomiczne
  • pt., 2025-09-26 17:00 do 18:00
Spotkanie festiwalowe Czym jest sprawiedliwy pokój?

Wykład poświęcony jest etycznemu, prakseologicznemu i politycznemu aspektowi pokoju rozumianego zarówno jako sytuacja i zespół rozstrzygnięć (narzuconych przez podmioty
zewnętrze lub uzgodnionych przez walczące strony) następujące po zakończeniu wojny oraz jako stan bez wojny w stosunkach międzynarodowych podyktowany (w wymiarze lokalnym, regionalnym lub globalnym) uwarunkowaniami strukturalnymi ładu światowego. 

Podejmowana problematyka ujęta zostanie zarówno w perspektywie podmiotowej (aktorzy rządowi i pozarządowi, rządzący – rządzeni, dowódcy wojskowi i podlegli im żołnierze,
ofiary wojen i zbrodniarze wojenni), jak i przedmiotowej (zmiany terytorialne, zniszczenia powstałe wskutek działań zbrojnych, zabór mienia, kontrybucje). W trakcie wystąpienia
podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie, czym jest sprawiedliwy pokój (jak może lub powinien być rozumiany) i jak intuicje związane z ideą sprawiedliwego pokoju mają się do
praktyki politycznej.

Nauki społeczne
  • pt., 2025-09-26 17:00 do 18:30

©2025 Festiwal Nauki