wykład

Korozja jest obecna w naszym życiu. Jej ślady widzimy codziennie na ulicy, jest w naszych domach, atakuje nasze samochody, mosty, garnki i pralki. Skorodowane przedmioty są tak powszechne, że często już nawet nie zwracamy na nie uwagi, dopóki most się nie zawali, samochód nie odmówi współpracy albo garnek nie zacznie przeciekać. A warto przyjrzeć się temu zjawisku bliżej, zanim jeszcze spowoduje szkody, albowiem korozja to nie tylko nasz wróg, z którym należy walczyć, ale i przyjaciel, którego możemy wykorzystać w pozytywny sposób. W trakcie lekcji uczniowie dowiedzą się czym jest korozja i dlaczego zjawisko to jest tak powszechne. Zdobędą wiedzę, jakie typy korozji są najczęściej spotykane w życiu codziennym i jakie mechanizmy elektrochemiczne są za nią odpowiedzialne. Poznają sposoby na ochronę przed korozją oraz dowiedzą się, kiedy zjawisko korozji może grać pozytywną rolę w naszym życiu. Lekcja prowadzona będzie w postaci wykładu, wzbogaconego o możliwość obejrzenia eksponatów, ilustrujących omawiane zjawiska.
 
 

Zapraszamy na WYKŁAD oraz WARSZTATY poruszające zagadnienia związane z promieniowaniem jonizującym.

1. Wykład „Promienna strona farmacji”

Radiofarmaceutyki to wyroby medyczne zawierające radioaktywny izotop.  Mogą służyć diagnozowaniu różnych chorób (nowotworów, chorób neurologicznych, kardiologicznych) oraz ich leczeniu.
Produkcja radiofarmaceutyków stwarza wiele wyzwań, którym należy sprostać.
Podczas wykładu poruszymy następujące zagadnienia:
- rodzaje promieniowania wykorzystywanego w medycynie nuklearnej,
- sposoby wytwarzania radioizotopów medycznych,
- synteza radiofarmaceutyków w praktyce,
- kontrola jakości,
- środki bezpieczeństwa w radiofarmacji,
- nowe, testowane radiofarmaceutyki - badania przedkliniczne nowych substancji,
- zastosowanie radiofarmaceutyków w medycynie - przykłady badań eksperymentalnych i klinicznych.

Czas wykładu:1 h.

2. Warsztaty z licznikami promieniowania

Poprowadzimy warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników promieniowania jonizującego zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów oraz zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony).

Czas warsztatów: 2,5 h.

UWAGA!

Pomiędzy zajęciami przerwa obiadowa. Istnieje możliwość skorzystania (odpłatnie) ze stołówki NCBJ.

Zapraszamy młodych naukowców do fascynującego świata nowoczesnych technologii! W ostatnich dziesięcioleciach przełomowe metody zrewolucjonizowały świat badań medycznych. Przyjrzyjmy się niezwykłym narzędziom, które otworzyły ogromne możliwości zrozumienia działania genów i genomów. Na naszych zajęciach dowiecie się, jak analizy z zastosowaniem mikromacierzy DNA i sekwencjonowania nowej generacji (NGS) pomagają odkrywać tajemnice ludzkiego genomu. Mikromacierze DNA: mali- wielcy Detektywi Wyobraź sobie maleńki chip pokryty tysiącami fragmentów DNA. Istnieją mikromacierze, które pozwalają naukowcom na jednoczesne badanie aktywności wielu tysięcy genów ujawniając, które z nich są aktywne w określonych tkankach lub w określonych warunkach. Są też takie mikromacierze, które pomagają w identyfikacji zmian w budowie naszego genomu Sekwencjonowanie nowej generacji (NGS): Dekodowanie genomu i transkryptomu NGS zmieniło zasady gry. Umożliwiło badaczom szybkie i dokładne odczytywanie całych sekwencji DNA i RNA. Analizując te sekwencje, naukowcy mogą odkrywać zmienności genetyczne, mutacje powodujące choroby. Możliwe stało się nowe spojrzenie na ludzkie zdrowie. Dlaczego ma to znaczenie? Technologie te pozwalają zagłębić się w naszą genetykę, prowadzą do przełomów w medycynie spersonalizowanej, zapobieganiu chorobom i zrozumieniu chorób dziedzicznych. Wykład połączony będzie z prezentacją urządzeń służących do wykonywania analiz mikromacierzowych i sekwencjonowania nowej generacji. Dołącz do nas w tej porywającej podróży przez świat nowoczesnych technologii! Na koniec wykładu mały test z nagrodami!!!

W drugiej połowie XIX wieku pojawiła się idea, by historycy nanosili wyniki swoich badań – a nawet bieżące spostrzeżenia – na mapy. W tym celu opracowywano mapy historyczne, które miały być tanim i łatwo dostępnym narzędziem pracy dla wszystkich zainteresowanych prezentacją swoich badań w przestrzeni. Tak zwana metoda “map gruntowych” narodziła się ponad 150 lat temu, ale jej pełna realizacja stała się możliwa w ostatnich latach, kiedy opracowano cyfrowe narzędzia do edytowania, opracowywania i publikowania map. Przejście od map drukowanych do cyfrowych wymagało zmiany narzędzi i metod, stworzenia odpowiednich standardów i rekomendacji odnośnie do jakości danych przestrzennych, stworzenia odpowiedniej infrastruktury. Przyczyniło się też do pojawienia się całkiem nowych pytań, mających na celu objaśnienie badanych zjawisk. Wszystko to razem sprawiło, że każdy, kto jest zainteresowany geografią historyczną i dawną kartografią może teraz korzystać z materiałów publikowanych w geoportalach. Przykłady takich projektów i możliwości ich wykorzystania są częścią wykładu skierowanego do uczniów szkół średnich oraz nauczycieli. Są wśród nich: Atlas Historyczny Polski, materiały kartograficzne opracowywane na zlecenie króla Stanisława Augusta Poniatowskiego czy cyfrowa edycja “Karty Dawnej Polski”, czyli mapy zredagowanej w połowie XIX wieku przez polskich emigrantów we Francji. W wystąpieniu chcielibyśmy przedstawić drogę, jaką kartografia historyczna przeszła przez ponad stulecie i jak może się przydać nam wszystkim.

Bohaterkami wykładu pt. „Puellae doctae – edukacja kobiet w średniowiecznej Europie” będą kobiety świeckie, ponieważ w odróżnieniu od mniszek miały bardziej utrudniony dostęp do nauki.

Stosunkowo dużo uwagi poświęca się średniowiecznej edukacji, ale z reguły badania dotyczą tej skierowanej do chłopców, podczas gdy prawie całkowicie pomija się dziewczęta i kobiety. Czy to oznacza, że w wiekach, które w literaturze często nazywano „ciemnymi” edukacja była zarezerwowana jedynie dla mężczyzn? Faktem jest, że ówcześni autorzy z reguły kierowali swoje dzieła do męskich odbiorców, głównie dlatego, że jedynie oni mogli je przeczytać. Rzadko która kobieta potrafiła wówczas czytać, a jeszcze mniej z nich posiadało umiejętność pisania. Edukację dziewcząt z reguły uznawano za stratę czasu i pieniędzy. Ponadto według powszechnej wówczas opinii kobiety ustępowały mężczyznom pod względem intelektualnym i dopiero w XV wieku Christine de Pisan jako pierwsza otwarcie przeciwstawiła się temu przekonaniu...  

Wszyscy jesteśmy pokryci mikroorganizmami, mamy też ich pełno w środku. Ich obecność jest bardzo ważna, bo bez nich byśmy nie istnieli. Zabieramy was na wycieczkę do fascynującego świata drobnoustrojów, podczas której poznamy bakterie, wirusy i grzyby – te przyjazne i te groźne. Nauczymy się doceniać naszych sprzymierzeńców i czuć respekt przed „wrogami”. Wszyscy wiemy o ich istnieniu, ale nie możemy zobaczyć ich gołym okiem, dlatego podczas naszego spotkania obejrzymy niektóre z nich pod mikroskopem.

W czasach rozwoju samochodów hybrydowych i walki o czystość środowiska, rotacyjny silnik wykorzystujący jako paliwo wodór może być interesującą alternatywą dla silników tłokowych. Brak elementów wymagających smarowania pozwala na wytwarzanie tylko wody jako produktu spalania.

Omówienie podstawowych miar oceny projektów inwestycyjnych pod kątem ich opłacalności, wykonalności i ryzyk projektu. Przedstawienie przykładu wyliczania i interpretacji podstawowych miar opłacalności projektów inwestycyjnych takich jak NPV, IRR i okres zwrotu.

Muzyka i język charakteryzują się określoną strukturą, posiadają rytm oraz oparte są na zbiorze zasad. Obydwa systemy zależą też od przetwarzania neuronowego w obrębie kory słuchowej. Chociaż organizacja struktur dźwiękowych w muzyce nie może być porównywana w stosunku jeden do jednego z hierarchią jednostek w języku, to wykorzystanie podobieństw może okazać się pomocne na zajęciach języków obcych. Muzyka nie jest w dostatecznym stopniu wykorzystywana na zajęciach językowych, a jej wartość edukacyjna jest niedoceniania. Pierwszy powód determinują, często nieuzasadnione, obawy nauczycieli co do poprawności warstwy leksykalnej, na przykład w piosenkach. . Drugi argument jest niejednokrotnie podnoszony w kontekście ograniczonego czasu przeznaczonego na zajęcia i braku przekonania, czy ten cenny czas powinien być przeznaczony na wykorzystanie muzyki –narzędzia dydaktycznego, co do wartości którego nauczyciele nie mają pełnego przekonania. Z pomocą mogą przyjść badania neurolingwistyczne i neurokognitywne, którym przyjrzymy się podczas wykładu interaktywnego i postaramy się przełożyć ich wyniki na praktykę językową.

Zajęcia rozpoczniemy od wyjaśnienia, dlaczego jedną z kluczowych kwestii w dzisiejszych czasach jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego. Pokrótce zostaną omówione sposoby pozyskiwania energii. Szczegółowo zajmiemy się tematem opanowania kontrolowanej syntezy (fuzji) jądrowej, która może być w przyszłości źródłem energii bezpiecznej dla ludności i środowiska. W wyniku reakcji syntezy jądrowej lekkich pierwiastków, takich jak izotopy wodoru (deuter i tryt), zachodzącej w plazmie wydzielana jest energia, która może być wykorzystana praktycznie. Reakcje fuzji mogą zachodzić jedynie w określonych warunkach, podobnych do tych, które występują we wnętrzach Słońca i gwiazd. Uczniowie podczas lekcji dowiedzą się, na czym polega reakcja syntezy termojądrowej oraz jakie warunki muszą zostać spełnione, aby w kontrolowany sposób można było ją realizować w warunkach laboratoryjnych. 

W drugiej części zajęć zaprezentowany zostanie spektrometr optyczny wraz z wytłumaczeniem zasady jego działania oraz zastosowania w badaniach nad plazmą termojądrową. Celem pokazu będzie przybliżenie charakterystyki aparatury pomiarowej stosowanej w laboratoriach zajmujących się badaniem widm promieniowania elektromagnetycznego plazmy, a także lepsze zrozumienie natury światła widzialnego. Niniejsza część będzie miała charakter interaktywny stanowiący dyskusję pomiędzy prowadzącym a uczniami.  

Następnie uczniowie zwiedzą Laboratorium Laserowej Spektroskopii Wzbudzeniowej. 

Współczesne wyspy tropikalne postrzeganie jako raj na ziemi - słońce, plaże, piasek. Są marzeniem wielu turystów. Rzeczywistość jest jednak bardziej złożona. Wyspy tropikalne spotykają się z wieloma wyzwaniami - klimatycznymi - podnoszeniem się poziomem wód oceanicznych, huraganami, trzęsieniami ziem, wybuchami wulkanów, falami tsunami; społeczno-ekonomicznymi- ubóstwem, rozwarstwieniami społecznymi, problemami ze słodką wodą, czy żywnością. Część wysp dotyka również silna presja demograficzna wymuszająca migrację "na kontynent". Celem spotkania będzie zarysowanie specyfiki tych obszarów i wyzwań przed nimi stojącymi. Próba spojrzenia na "wyspiarski świat" z innej niż "kontynentalna' perspektywy.

Przedmiotem wystąpienia jest rola badań opinii publicznej w systemach demokratycznych, w szczególności w demokracji przedstawicielskiej, a również zagrożenia dla wiarygodności tych badań. Przedstawiona będzie teoria spirali milczenia Elisabeth Noelle-Neumann (Elisabeth Noelle-Neumann, Opinia publiczna. Nasz skóra społeczna, Zysk i S-ka, Poznań 2004), która wyjaśnia zależne od sformułowania pytań zagrożenia dla trafności predykcji zachowań wyborczych. Wskazane też będą instytucjonalne i polityczne zagrożenia dla wiarygodności badań opinii publicznej. Pokazane też będą zasady badań exit poll, które zwiększają trafność prognoz wyborczych. 

Procedury bezpieczeństwa w lotnictwie są bardzo rygorystyczne, gdyż mają zapewnić maksimum bezpieczeństwa pasażerom i obsłudze lotu. Niemniej jednak, czasem niemożliwe jest przewidzenie wszystkich sytuacji, co może prowadzić do tragicznych zdarzeń lotniczych.

Prowadzący przybliży uczniom historię kilku katastrof lotniczych, których powodem była degradacja materiałów zastosowanych w samolocie. Słuchacze dowiedzą się, m.in. czy można bez konsekwencji zmieniać rodzaj stali w elementach samolotu, co i dlaczego stało się z jednym z samolotów F-16 w 1992 roku, w którym nie zauważono śladów korozji. Wszystkie omawiane na lekcji przypadki katastrof lotniczych posłużą jako pretekst do zapoznania uczniów z rodzajami materiałów stosowanych w przemyśle lotniczym oraz mechanizmami ich degradacji zmęczeniowej, wytrzymałościowej i korozyjnej.
 
 

Uważaj na to, co mówisz i piszesz. Efekt Ratnera, Nokia, Tesla i Twitter - o strategicznym znaczeniu zarządzania reputacją, którą buduje się długo, a stracić można bardzo szybko.

W poszukiwaniu cennych roślin ludzie udawali się w dalekie podróże. Niektóre z przypraw były wyżej cenione niż złoto. Z ich powodu Europejczycy podbijali nowe lądy. Skąd pochodzą powszechnie używane dziś rośliny przyprawowe? Jaka jest ich historia? Dlaczego dawniej były tak bardzo pożądane? 

Innowacje przywodzą na myśl cyfrowe apki i gadżety od firm technologicznych. Czasem ułatwiają nam codzienne życie, a czasem uzależniają. Ale co jeśli jest inny sposób myślenia o innowacjach? Gdzie szukać innowacji, które zmieniają nasze życie na lepsze? Poszukaj razem z Janem Oleszczuk-Zygmuntowskim.

Imiesłowy w języku polskim mają praktyczne zastosowanie. Imiesłowy przysłówkowe nie tylko pozwalają wskazać następstwo czasowe, ale też zastosowanie konstrukcji z imiesłowowym równoważnikiem zdania pozwala często uniknąć błędów stylistycznych polegających na powtórzeniu tych samych konstrukcji składniowych. Pomimo niewątpliwie ważnych zastosowań praktycznych zdarza się, że wykorzystanie imiesłów wzbudza wątpliwości użytkowników języka, szczególnie na etapie edukacji w szkole podstawowej. W ramach lekcji zostanie przedstawiony podział imiesłowów, sposób ich tworzenia a także funkcjonalne wykorzystanie z uwzględnieniem typów zadań pojawiających się na egzaminie ósmoklasisty.

Najwcześniejsze wzmianki o ogrodach zoologicznych sięgają starożytności. Nawet 2000 lat p.n.e. możnowładcy Egiptu czy Chin szczycili się posiadanymi kolekcjami egzotycznych zwierząt, które stanowiły dla nich źródło rozrywki. W czasach „oświecenia” popularne stały się tzw. menażerie, zakładane w ogrodach pałacowych, służące eksponowaniu dzikich zwierząt. To one później przekształcały się w ogrody zoologiczne, przypominające współczesne zoo. Obecnie postrzeganie ogrodów zoologicznych wyłącznie jako miejsc rozrywki jest jednak mocno przestarzałe. Wizja współczesnego zoo jest odzwierciedleniem jego rzeczywistej roli w działaniach podejmowanych przede wszystkim na rzecz ochrony dzikich gatunków zwierząt, a także prowadzenia badań naukowych i szerokiej edukacji społeczeństwa w zakresie ochrony dzikich gatunków. Ogrody zoologiczne XXI wieku współpracują w ramach różnych międzynarodowych stowarzyszeń, których nadrzędnym celem jest ochrona i zwiększanie populacji zwierząt szczególnie zagrożonych wyginięciem. Planowana lekcja zostanie podzielona na dwie części. Pierwsza będzie miała charakter wykładowo-dyskusyjny. Omówimy historię powstawania ogrodów zoologicznych od czasów starożytnych aż do współczesności, następnie przyjrzymy się funkcjom oraz rzeczywistej roli zoo w dzisiejszym świecie. Druga część lekcji przyjmie formę projektową, podczas której poznamy metodę WebQuestu. Analizując w zespołach materiały tekstowe, graficzne i audiowizualne, spróbujemy wcielić się w postać opiekuna-badacza dzikich zwierząt. Zastanowimy się nad sensem istnienia ogrodów zoologicznych w XXI wieku i działaniami wspierającymi ochronę ginących gatunków, za które wy, jako uczniowie, możecie być odpowiedzialni. Wyniki pracy zostaną zaprezentowane w formie plakatów.

Zajęcia będą próbą poszukania odpowiedzi na pytanie skąd czerpano wiedzę o antycznych bogach zanim Jan Parandowski opublikował „Mitologię”. Za przewodników posłużą oryginalne ryciny i rysunki z XVI-XVIII w. pochodzące z kolekcji Gabinetu Rycin Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.

Fraktale, czyli figury geometryczne o nieregularnych kształtach, to pojęcia z obszaru matematyki i fizyki. Podczas wykładu zostanie omówionych kilka  przykladów fraktali, będą również zaprezentowane animacje rysujące fraktal Mandelbrota, fraktalną paproć oraz fraktalne drzewo na wietrze.  Na zakończenie wykładowca zaprezentuje "żywy" fraktal.

Imiesłowy w języku polskim mają praktyczne zastosowanie. Imiesłowy przysłówkowe nie tylko pozwalają wskazać następstwo czasowe, ale też zastosowanie konstrukcji z imiesłowowym równoważnikiem zdania pozwala często uniknąć błędów stylistycznych polegających na powtórzeniu tych samych konstrukcji składniowych. Pomimo niewątpliwie ważnych zastosowań praktycznych zdarza się, że wykorzystanie imiesłów wzbudza wątpliwości użytkowników języka, szczególnie na etapie edukacji w szkole podstawowej. W ramach lekcji zostanie przedstawiony podział imiesłowów, sposób ich tworzenia a także funkcjonalne wykorzystanie z uwzględnieniem typów zadań pojawiających się na egzaminie ósmoklasisty.

Cezurą we współczesnej literaturze białoruskiej są lata 90. XX wieku i rozwiązanie ZSRR. Wówczas bowiem na scenie literackiej spotkali się przedstawicieli wielu pokoleń o różnych poglądach, co do kształtu nowej literatury. Na przestrzeni ostatnich 30 lat w twórczości białoruskich autorów pojawiały się motywy typowe dla nurtów europejskich jak np. tematyka przestrzeni, feminizm czy rewizja okresu przełomu. Niewątpliwie obecne uwarunkowania społeczno-polityczne Białorusi skłaniają do ożywionej dyskusji nie tylko w sferze publicznej, ale także są jednym z tematów literatury, tak o charakterze wspomnieniowym, jak i beletrystycznym.  Sfałszowane wybory na prezydenta w 2020 r. i brutalnie stłumione protesty są jednym z motywów w literaturze ostatnich trzech lat. Należy jednak podkreślić, że utwory podejmujące aktualne problemy społeczno-polityczne są wydawane poza granicami Białorusi jak np. książki Bacharewicza. W ojczyźnie autora niektóre są już zakazane. Obecna sytuacja na Białorusi w tym zaostrzone represje przeciwko osobom krytykującym reżim, a także obrońcom praw człowieka, brak wolności słowa i stale rosnąca liczba więźniów politycznych jak i emigrantów budzą niepokój i skłaniają do dyskusji na temat perspektyw białoruskiej twórczości.

Medycyna personalizowana polega na dobieraniu leku lub metody leczenia nie tylko na podstawie cech choroby, ale również z uwzględnieniem cech pacjenta/pacjentki. Dziedzina ta rozwija się bardzo dynamicznie na całym świecie, również w naszym kraju. Na wykładzie postaram się wyjaśnić, na czym polega medycyna personalizowana i jak można z jej dobrodziejstw korzystać już dzisiaj w Polsce.

Spotkanie zostanie przeprowadzone z użyciem technik warsztatowych. Rozpocznie się od krótkiej prelekcji teoretycznej, która przybliży uczestnikom i uczestniczkom podstawy wpływowej koncepcji „zasad dobrego designu” według Dietera Ramsa oraz jej późniejsze modyfikacje. Następnie poprzez dyskusje i praktyczne ćwiczenia w grupach, będziemy analizować, jak każda z dziesięciu zasad może być zastosowana w rzeczywistych projektach przekształcenia już istniejących - lub tworzenia od podstaw - wybranych produktów codziennego użytku, aby osiągnąć optymalne rezultaty. Innymi słowy: omówimy i sprawdzimy jak opracować przedmioty, które są nie tylko estetyczne i funkcjonalne, ale także, które będą rozwiązywać realne problemy społeczno-gospodarcze, a nie przyczyniać się do ich pogłębiania (np. zanieczyszczenia środowiska, generowania podziałów społecznych). Spotkanie jest przeznaczone dla każdej osoby zainteresowanej kształtowaniem przedmiotów, które mogą być bardziej przyjazne dla wszystkich ludzi. Warsztat będzie stanowić wprowadzenie do wiedzy o narzędziach pozwalających na tworzenie takich produktów.