wykład

Spotkanie poświęcone prezentacji najważniejszych osiągnięć naukowych Instytutu Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Celem jest przedstawienie ILS oraz promocja naszego dorobku badawczego, podkreślając nasze sukcesy w zakresie publikacji, projektów naukowych i grantów, popularyzacji badań oraz potencjału dydaktycznego. 

Dr Sylwia Bonin – biegła sądowa z zakresu winiarstwa i mikrobiologii żywności opowiada o tym, do czego w sądach potrzebna jest czasem np. wiedza o produkcji, kupażowaniu i ocenie sensorycznej win, cydrów czy miodów pitnych.

Każdy z nas wie co to tkanka tłuszczowa, większość z nas wie jaką ma rolę. Jednak jak każdy temat, ten również potrafi zaskoczyć. Jej podstawowa funkcja obejmuje termoizolację i magazynowanie energii, natomiast gdy spojrzymy na temat szerzej, okazuje się, że jako tkanka ma zawiłą funkcję regulacyjną m.in. poprzez produkcję hormonów czy zarządzanie stanem zapalnym.

Wykład ten jest kierowany do każdej osoby, tej powiązanej i niepowiązanej z medycyną. Wyjaśnione zostaną mechanizmy i funkcje tkanki tłuszczowej, przedstawione najświeższe badania oraz perspektywy naukowe, jak również liczne ciekawostki – wszystko to w przystępnej dla słuchacza formie. Wszystko to, aby móc głębiej zrozumieć wpływ nadmiernej masy ciała na nasze zdrowie i długofalowe konsekwencje jego zaniedbania.

Wykład będzie trwał od 15 do 25 minut, w ramach którego będzie można zadawać pytania, jak i porozmawiać z prezenterem po zakończeniu wystąpienia.

Wykład kierowany dla osób interesujących się modelami uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji. Przedstawię podczas niego nowe wyniki dotyczące technik eksploracji i wyjaśniania złożonych modeli. Pojawią się też przykładowe rozwiązania dla zastosowań medycznych i zastosowań w branży kosmicznej.

Graficzne streszczenie wykładu znajduje się w komiksie:

https://bit.ly/3GXU4pw

Wykład będzie poświęcony słynnej książce Carla Collodiego o pajacyku, który zamienia się w prawdziwego chłopca. Jako motyw przewodni posłuży problem niekonsekwencji, bardzo wyraźny w samej warstwie dosłownej utworu, jak i w możliwych jego interpretacjach. Konsekwencją poszukiwania niekonsekwencji stanie się, być może, odnalezienie konsekwentnej wykładni tej opowieści, znanej wszystkim z dzieciństwa, ale nie każdemu z dorosłości.
 

Popularnym cyklom powieściowym, serialom czy grom komputerowym towarzyszą dziś często książki kucharskie, osadzone w danym uniwersum.

Na przykładzie przepisów pochodzących np. ze „Świata Dysku” Terry’ego Pratchetta, „Harry’ego Pottera” J.K. Rowling, gier „Dungeons & Dragons”, „Outlandera” Diany Gabaldon, „Gry o tron” George’a R.R. Martina czy „Wiedźmina” Andrzeja Sapkowskiego zastanowimy się nad tym, jakich literackich składników potrzeba, aby stworzyć przepis fantastyczny, w jaki sposób można połączyć fabułę z praktycznymi wskazówkami kulinarnymi oraz jak wyglądają „uczty bohaterów” (lub „uczty z bohaterami”) w kontekście zjawiska immersyjności.

Archeogenomika – dziedzina nauki, która zajmuje się odczytywaniem informacji genetycznej ze szczątków ludzkich sprzed wieków, jest coraz szerzej wykorzystywana w badaniach nad przeszłością. Z jednej strony pozwala ona na poznanie cech charakteryzujących konkretne osoby i grupy, np. poprzez identyfikację różnic między garniturem genetycznym neandertalczyków i ludzi współczesnych i idących za nimi różnic fizjologicznych, morfologicznych czy nawet behawioralnych; czy skłonności do chorób serca lodowej mumii z Tyrolu. Z drugiej zaś umożliwia śledzenie zmian sygnału genetycznego w czasie i przestrzeni świadczącego o intensywności i kierunkach mobilności ludzi w wybranym czasie i miejscu, np. ekspansję z Bliskiego Wschodu ludów rolniczych niosących tzw. „rewolucję neolityczną”. Wraz z rosnącym szybko zasobem danych archeogenetycznych jesteśmy w stanie z coraz większą precyzją wyznaczać wynikające z wzajemnego przepływu genów powiązania między żyjącymi dawno społecznościami, wskazywać kiedy, skąd i dokąd przemieszczały się większe grupy ludności, wykrywać przypadki dalszych i bliższych migracji poszczególnych osobników, odtwarzać poziom pokrewieństwa, a nawet całe drzewa rodowe, osób pochowanych na dawnych cmentarzyskach, a nawet odnajdywać krewnych pochowanych setki kilometrów od siebie nawzajem. Badania genetyczne historycznych i prehistorycznych populacji budzą szerokie zainteresowanie, a ich znaczenie zostało docenione przez komisję noblowską, która w 2022 roku uhonorowała nagrodą w kategorii fizjologii i medycyny profesora Svante Pääbo – jednego z ojców archeogenomiki. Podczas wykładu, postaram się przybliżyć metody i możliwości, ale też ograniczenia, badań nad pradawnymi genomami oraz odpowiedzieć na nurtujące Państwa pytania. 

Współczesna ukrainistyka za granicą coraz wyraźniej przekracza granice tradycyjnej filologii, otwierając się na interdyscyplinarność. W programach studiów pojawiają się przedmioty łączące językoznawstwo z politologią i socjologią – nie z potrzeby mody, lecz z konieczności badawczej. Szczególną rolę odgrywają dziś politolingwistyka i socjolingwistyka, umożliwiające analizę współczesnych dyskursów publicznych: od wypowiedzi polityków po media i język debaty społecznej. Dzięki nim możliwe jest zrozumienie nie tylko słów, ale i intencji, mechanizmów wpływu, tożsamości kulturowej oraz ukrytej gry ideologicznej.

Z perspektywy badacza interdyscyplinarność staje się kluczem do opisu zjawisk takich jak polityka językowa, dominacja językowa czy dwujęzyczność – nie tylko w Ukrainie, ale i w kontekście globalnym. Lingwistyka polityczna to obszar moich badań od ponad dekady, co znalazło odzwierciedlenie w monografii Ukraiński dyskurs polityczny w latach 2010–2014, Warszawa 2016.

Tematyka ta przenika także dydaktykę na Uniwersytecie Warszawskim, inspirując studentów ukrainistyki i kierunków międzywydziałowych do własnych analiz. Znajduje kontynuację w ich pracach i projektach doktorantów SDNH UW. Młodzi badacze zajmują się dziś problematyką dot. języka wojny, wizerunku uchodźców w mediach, bilingwizmu ukraińsko-rosyjskiego i polityką językową w kontekście integracji europejskiej. To dowód na to, że lingwistyka polityczna nie jest już marginalną dziedziną – staje się soczewką, przez którą młode pokolenie badaczy obserwuje i rozumie współczesność.

Matematyka zazwyczaj kojarzy się nam z perfekcją, dążeniem do ideału. Co jednak zrobić, gdy trzeba jednocześnie mierzyć się i z matematycznym rygorem, i z brutalnymi ograniczeniami narzucanymi przez świat zewnętrzny? Na kilku komputerowo wspomaganych przykładach zobaczymy, że nierzadko w praktyce "(trochę) gorzej" może być znacznie lepiej niż "(teoretycznie) najlepiej".

Wystąpienie analizuje krytycznie określenie „wielka kultura rosyjska”, ukazując je jako rezultat długoletniej, systemowej polityki kulturalnej prowadzonej przez rosyjskie władze – od caratu po współczesność. „Wielkość” ta nie wynika z samego dorobku artystycznego, lecz została wykreowana poprzez państwowy protekcjonizm, polegający na promowaniu wybranych twórców i nurtów zgodnych z oficjalną ideologią oraz marginalizacji głosów niezależnych, krytycznych czy mniejszościowych.

Kultura rosyjska ma charakter synkretyczny – zawiera dzieła twórców niebędących etnicznymi Rosjanami, takich jak Gogol, Ajwazowski czy Kuindży. Ich dorobek bywał zawłaszczany i włączany do rosyjskiego kanonu, co odzwierciedla imperialny mechanizm podporządkowania i kreowania hegemonicznej narracji.

Kultura była i jest w Rosji narzędziem legitymizacji władzy. Poprzez instytucjonalne wsparcie i propagandę tworzono obraz duchowej potęgi Rosji, w kontrze do Zachodu. Mit „wielkości” służył budowie narodowej tożsamości i prestiżu na arenie międzynarodowej. Także dziś, za rządów Putina, trwa promowanie konserwatywnej wizji kultury jako soft power. Na Zachodzie mit ten był często bezrefleksyjnie akceptowany – z powodu fascynacji rosyjskimi twórcami i braku dostępu do alternatywnych perspektyw.

Autor pyta: na ile „wielkość” kultury rosyjskiej jest autentyczna, a na ile to produkt ideologii i propagandy? Tekst zachęca do krytycznego spojrzenia na rosyjskie dziedzictwo kulturalne i mechanizmy jego kształtowania. Określenie "wielka" kultura rosyjska to efekt protekcjonizmu władz, które wykorzystywały ją do legitymizacji władzy i budowy imperialnego wizerunku, maskując represje i marginalizując krytyczne głosy.

W czasie spotkania przeniesiemy się na północ, a dokładnie w rejon Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Najpierw obejrzymy film Kuby Witka "Gdy zniknie lód" na temat współczesnych badań oceanograficznych prowadzonych w fiordzie Hornsund. Potem porozmawiamy na temat procesów zachodzących na północnych plażach. Poznamy typy brzegów polarnych, zobaczymy, gdzie zmieniają się one najszybciej oraz jakie znaczenie w ich ochronie ma lód morski. Dowiemy się czym są procesy peryglacialne i paraglacjalne oraz przyjrzymy się nowoczesnym technikom monitorowania zmian na plażach. Spotkanie zakończy konkurs z nagrodami oraz Q&A.

Czy wiesz, że jeśli urodziłeś się po 1990 roku, masz realną szansę dożyć 90–100 lat? A może nawet dłużej. Tylko... co to oznacza dla Ciebie, dla mnie, dla nas wszystkich?

Starość już tu jest. Przestała być wyjątkowym losem „nielicznych” – staje się nową normą. Już dzisiaj co czwarty Polak jest w wieku powyżej 60 lat. A liczba ta stale rośnie. Mimo że statystyki mówią jasno, wielu z nas nadal woli ten temat omijać. Dlaczego? Bo starość budzi lęk. Kojarzy się z utratą, chorobą, samotnością. A przecież to może być zupełnie inna historia.

Ten wykład to zaproszenie do myślenia o starości nie jako o końcu, lecz jako o kolejnym bardzo ważnym etapie życia. Opowiem o tym, jak zmienia się nasze wyobrażenie starości w świecie popkultury i mediów, jak przedstawiani są seniorzy w serialach, reklamach i internecie, a jak naprawdę wygląda ich codzienność. Będą też historie z życia: inspirujące, zabawne i wzruszające – bo rozmawiałam z osobami, które pokazują, że starość to nie musi być czas rezygnacji, tylko być może nowego początku.

Zastanowimy się, czy „aktywne starzenie się” to recepta dla każdego, czy raczej kulturowa presja. Czy mamy prawo do starości w swoim tempie? I co zrobić, żeby ta przyszłość, która nas czeka, była dobra – nie tylko statystycznie.

To wykład dla wszystkich – niezależnie od wieku. Bo niezależnie od tego, czy masz 17, 37 czy 67 lat – starzenie się to temat, który Cię nie ominie. Ale może zamiast się go bać, warto go zrozumieć. A nawet... oswoić?

Aleksander Głowacki, znany później jako Bolesław Prus, po ukończeniu szkoły średniej (gimnazjum) w Lublinie w 1866 r., rozpoczął studia w Szkole Głównej Warszawskiej na Wydziale Matematyczno-Fizycznym, ale z różnych przyczyn ich nie ukończył. Umiłowanie matematyki-królowej nauk pozostało mu jednak do końca życia. Po latach jako członek powstałego w 1907 r. warszawskiego Towarzystwa Biblioteki Publicznej (obecnie Biblioteka Miejska m. st. Warszawy) przychodził do czytelni i czas, który tam spędzał, poświęcał właśnie studiom nad matematyką.

Pracując nad stylem swoich wypowiedzi, pisarz często sięgał po obliczenia matematyczne. Wykonywane przez Prusa działania i zestawienia liczbowe często spotykać można w notatkach, są przytaczane również w jego kronikach czy powieściach. W swych notesach (tych o kompozycji i tych schyłkowych, o rozmaitej treści) np. wielokrotnie podliczał wierszówkę (najczęściej za przekazane do druku kroniki), sumował bieżące wydatki i wysokość zadłużenia z wyszczególnieniem, komu i ile  był winien, wreszcie, jakie kwoty przeznaczał na pomoc innym lub próbował pozyskać na szczytny cel (np. zbiórka funduszy na budowę filharmonii w Warszawie w 1901 r.). Skrupulatnie też liczył i dozował krople bromu, waleriany i centigramy jodu (dawki leków odnotowane w notesie z 1901 r.), które zażywał na swoje różne dolegliwości.

Wiele danych liczbowych można znaleźć także na kartach jego powieści. Przykładem wykorzystania arytmetyki w twórczości Prusa jest choćby jeden z jego najsławniejszych z utworów – Lalka. Z jej kart dowiadujmy się np. ile lat ma Ignacy Rzecki i kto jest starszy: on czy Stanisław Wokulski? Ile lukrecji można było kupić za grosz w Sklepie Mincla? Ile kosztują kalosze „z literkami” (monogramem) w sklepie Wokulskiego, a ile mogły kosztować gdzie indziej? Za jaką sumę została sprzedana klacz barona Krzeszowskiego? Ile Wokulski wyłożył na wykupienie serwisu posagowego panny Izabeli Łęckiej? Wreszcie: ile wniósł do zakładanej spółki handlowej? Spotykamy tam również informacje na temat ówczesnych miar i wag, a także daty ważnych wydarzeń historycznych, na tle których toczą się losy bohaterów.

Liczby były dla pisarza odrębnym gatunkiem wypowiedzi, który ma „siły i własności ilościowe”, jak zapisał w jednym ze swych ostatnich notesów o kompozycji.

W dobie teleskopów kosmicznych i ogromnych obserwatoriów naziemnych moglibyśmy pomyśleć, że niewiele już może nas w astronomii zaskoczyć. A jednak. Prawda jest taka, że
nie znamy dokładnie nawet najbliższej okolicy Drogi Mlecznej. Przez ograniczenia technologiczne galaktyki o małej jasności do tej pory umykały naszej uwadze. Najnowsze obserwacje wykazują jednak, że mogą one stanowić nawet 60% wszystkich galaktyk Wszechświata. Nazywamy je galaktykami o niskiej jasności powierzchniowej i dopiero zaczynamy je odkrywać.

W czasie wykładu pokażę ich najnowsze zdjęcia, opiszę jakie mają cechy i właściwości oraz opowiem jakich zaskakujących rzeczy dowiedzieliśmy się o nich w czasie badań w NCBJ.

W okresie ostatniego zlodowacenia, przez ponad 100 tysięcy lat, w Europie panowały warunki diametralnie różne od współczesnych. Przez większość czasu dużą jej część zajmowała sucha, bezdrzewna tundra zamieszkiwana przez gatunki przystosowane do takiego środowiska - większe, takie jak mamuty, hieny jaskiniowe czy nosorożce włochate oraz mniejsze, na przykład norniki wąskogłowe lub obrożniki tundrowe. O ich historii możemy dowiedzieć się z kości odnajdowanych przez paleontologów, a jeszcze więcej, badając DNA zachowany w tych kościach. Badania kopalnego DNA, czyli DNA odczytanego z kości dawno nieżyjących organizmów, w ciągu ostatnich 20 lat zrewolucjonizowały naszą wiedzę o gatunkach żyjących w epoce lodowcowej, ich pochodzeniu, migracjach i reakcjach na dawne zmiany klimatu. Tak więc, jeżeli jesteście ciekawi, dokąd chadzały mamuty, czy hieny jaskiniowe znały swoich afrykańskich krewnych lub czy obrożniki emigrowały z Europy – zapytajcie genetyka!

Wykład poświęcony będzie jednej z najważniejszych powieści XX wieku, jaką jest Sto lat samotności Gabriela Garcíi Márqueza, oraz jej niezwykłej podróży przez pięć dekad w polskim wydaniu. Podczas spotkania przyjrzymy się zarówno oryginałowi, jak i jego tłumaczeniu na język polski, analizując miejsce, jakie historia rodu Buendiów i mitycznego Macondo zajmuje w kontekście światowej literatury, a także jej wpływ na kolejne pokolenia czytelniczek i czytelników. Ponadto porozmawiamy o wyzwaniach związanych z tłumaczeniem estetyki realizmu magicznego, specyfice języka Garcíi Márqueza i kulturowych niuansach, które kształtowały recepcję powieści. Zastanowimy się również, dlaczego, mimo upływu lat, książka wciąż zachwyca, niezmiennie rezonuje z odbiorczyniami i odbiorcami oraz skłania do refleksji i kolejnych, coraz bardziej zaskakujących interpretacji. Zapraszamy na fascynującą podróż przez magiczny świat Stu lat samotności!

Mumifikacja to jeden z najbardziej frapujących sposobów zachowania ciała po śmierci. Powszechnie kojarzona ze starożytnym Egiptem, praktykowana była także w innych częściach świata, między innymi w prekolumbijskim Peru.

W czasie wykładu zabierzemy Państwa w świat kosmoligii prekolumbijskich Andyjczyków. Przedstawimy jak ważnym elementem świata ówczesnych społeczności Andów był przodek i jak mocno ingerował w świat żywych. Zaprezentujemy w jaki sposób postępowano z ciałem zmarłego i jak najprawdopodobniej mógł wyglądać sam obrządek pogrzebowy.

Przedstawimy w jaki sposób interpretujemy znaleziska archeologiczne i informacje zapisane na zeszkieletowionych oraz zmumifikowanych ciałach zmarłych z dolin Barranca. Postaramy się przestawić jak ważnym jest podejmowanie tego rodzaju badań, szczególnie że archiwa jakimi są prekolumbijskie cmentarzyska nikną w zastraszającym tempie. Niszczone przez rozrastające się plantacje i fawele, a także zachłanność rabusiów grobów  ulegają stopniowej degradacji. Dla nas, archeologów i antropologów, nadal są jednak cennym świadectwem życia i śmierci sprzed hiszpańskiej inwazji.

Technologia przez długi czas była postrzegana jako siła napędzająca degradację środowiska. Wzrost zużycia energii, emisji dwutlenku węgla, kryzys wodny czy zależność od surowców ziem rzadkich – wszystko to pogłębiało przekonanie, że innowacje cyfrowe oddalają nas od przyrody. Jednak w obliczu kryzysu planetarnego zaczyna się rysować inny obraz: technologia staje się nie tylko narzędziem kontroli i eksploatacji, ale także aktorem aktywnie splecionym z ekosystemem. Działa na rzecz jego ochrony, regeneracji i zrozumienia.

Po technologie sięgają dziś państwa, które wdrażają cyfrowe strategie klimatyczne, wykorzystując dane satelitarne, AI i czujniki środowiskowe do monitorowania emisji, zarządzania wodą czy prognozowania klęsk żywiołowych. Korporacje, naciskane przez regulacje i oczekiwania społeczne, analizują swoje ślady węglowe, mierzą wpływ łańcuchów dostaw na środowisko i inwestują w zieloną transformację. Ale technologia nie jest już tylko domeną państw czy przemysłu. Coraz częściej to społeczeństwo obywatelskie i ruchy społeczne wchodzą z nią w sojusz – tworząc oddolne systemy pomiaru zanieczyszczeń, monitorując działania firm i władz, czy mobilizując dane na rzecz realizacji postulatów klimatycznych.

W tym nowym pejzażu ludzko-nieludzkim natura nie jest już tylko biernym obiektem pomiaru – sama staje się źródłem i przetwórcą danych. Pszczoły zbierają informacje o zanieczyszczeniach, małże reagują na toksyny w wodzie, a grzybnie – jak sugerują badacze – mogą być używane jako biologiczne procesory. Sztuczna inteligencja, sprzężona z tymi systemami, nie tylko modeluje przyszłe scenariusze klimatyczne, ale też wspiera projektowanie alternatywnych światów – bardziej sprawiedliwych, odpornych i zrównoważonych.
Technologia nie rozwiąże kryzysu sama, ale może stać się jego sprzymierzeńcem – jeśli zostanie zakorzeniona w etyce troski i odpowiedzialności. Przyszłość nie należy ani wyłącznie do natury, ani do maszyn. Należy do ich splątania – do świata, w którym cyfrowe i organiczne współdziałają na rzecz przetrwania planety.

Każdy doświadcza zmian w swoim życiu. I niezależnie od tego czy zmiana przynosi korzyści, jest oceniana jako pozytywna czy negatywna, jest związana z wysiłkiem, stresem oraz negatywnymi konsekwencjami w postaci zwiększenia się negatywnych emocji. Wyniki badań dostarczają wiedzy i wskazówek w jaki sposób można ograniczyć negatywne skutki zmian oraz jak możemy wykorzystać je do rozwoju, mieć większy wpływ na nie, by zmiany mogły nam przynieść większym stopniu korzyści. Kiedy zmiana zachodzi w organizacji to jak przebiega, jak odbiorą ją ludzie zależy od liderów i tego na ile wspierająca jest organizacja. Okazuje się, że im wyższe kompetencje liderów, tym mniejszy negatywny odbiór zmian - i tych w pracy, organizacji, i tych w życiu osobistym.

Prezentacja będzie zatem poświęcona zrozumieniu tego, co dzieje się z ludźmi w trakcie kiedy doświadczają zmian i poznaniu czynników, które pozwalają ograniczyć negatywne skutki zmian, a wykorzystać zmianę do lepszej własnej przyszłości.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat można zauważyć narastającą tendencję do siłowego rozwiązywania konfliktów społecznych i radykalizację licznych grup ludzi. Stare, wydawałoby się dawno rozwiązane, konflikty odżywają z nową siłą, pojawiają się nowe osie podziału społeczeństw i osie podziały świata.

Wydaje się, że psychologia społeczna zajmująca się relacjami międzygrupowymi jest w stanie pomóc zrozumieć mechanizmy powstawania i eskalacji konfliktów, a także podsunąć narzędzia dla ich unikania i rozwiązywania. Wykład poświęcony będzie najważniejszym teoriom psychologicznym dotyczącym konfliktów społecznych.

 Na uczestników czeka moc atrakcji z niesamowitego świata skamieniałości, bursztynu, minerałów i skał i meteorytów. Główną atrakcją będą szczątki największych zwierząt prezentowanych w PAN Muzeum Ziemi: wielkie ssaki epoki lodowcowej m.in. kości słonia leśnego pochodzące sprzed ponad 100 000 lat, znalezione przy ulicy Leszno w Warszawie, a także szkielet tarbozaura z okresu kredy, odkryty podczas wykopalisk na pustyni Gobi. Nasz piknik odwiedzą specjaliści i popularyzatorzy nauki z wiodących, polskich ośrodków naukowych, a na uczestników czekać będą fascynujące wykłady popularnonaukowe. Na stoiskach piknikowych czekać będą liczne atrakcje związane z tematyką geologii i paleontologii, a także gry i nagrody!

Trauma, stres i ból emocjonalny. W tej prezentacji przeanalizujemy mechanizmy, dzięki którym trauma w dzieciństwie czy trudne przeżycia psychiczne w późniejszym życiu mogą wpływać na zdrowie somatyczne. Od zaburzeń immunologicznych, przez przewlekłe stany zapalne, aż po nowotwory – układ nerwowy i odpornościowy nie działają w izolacji.

Wyjaśnimy, jak nauka tłumaczy związek między doświadczeniami życiowymi a procesami biologicznymi, takimi jak apoptoza, stan zapalny, zmiany immunologiczne, epigenetyczne i inne. Podkreślimy też znaczenie wsparcia psychicznego i integracyjnego podejścia do zdrowia.

Walka z otyłością to nie tylko historia fizyczna, ale także psychiczna. Stres, traumy i napięcie emocjonalne mogą uruchamiać kaskadę biologiczną prowadzącą do przewlekłych stanów zapalnych, insulinooporności i zespołu metabolicznego. Omówimy rolę kortyzolu, osi HPA oraz adipokin – substancji wydzielanych przez tkankę tłuszczową, które wpływają na mózg, odporność i metabolizm. Zastanowimy się, dlaczego niektóre osoby, mimo diet i terapii, nie mogą trwale schudnąć – i co wspólnego mają z tym emocje, traumy z dzieciństwa i poczucie braku bezpieczeństwa.

Ta prezentacja to opowieść o ciele pod wpływem stresu – i o szansach na odzyskanie równowagi.

Słowo „chaos” oznacza po grecku ziejącą głębię, przepaść, czeluść, ale „Chaos” był także imieniem boga (lub bogini) który w greckiej mitologii był odpowiednikiem
„wielkiego wybuchu” gdyż od chaosu wziął początek cały wszechświat. Pół wieku temu chaos uzyskał przymiotnik „deterministyczny” i stał się terminem naukowym.

Wydawać by się mogło, że deterministyczny chaos jest oksymoronem, to znaczy zlepkiem dwóch wzajemnie wykluczających się pojęć, ale to połączenie stanu totalnego zamętu z pełną przewidywalnością” ma jednak racjonalne uzasadnienie. Pełna przewidywalność jest rzeczywiście w deterministycznym chaosie teoretycznie osiągalna, ale za cenę której
nikt nie jest w stanie zapłacić. Dogłębne zrozumienie istoty deterministycznego chaosu stało się możliwe dzięki wykzystaniu komputerów i dlatego ta dziedzina wiedzy rozwinęła się stosunkowo niedawno choć pierwsze domysły na ten temat snuli uczeni już ponad sto lat temu.

Komputer jest obecnie podstawowym narzędziem do badania chaosu i będzie on wykorzystany w tym wykładzie do pokazania na prostych przykładach na czym polega deterministyczny chaos. Między innymi zostanie wyjaśniony „efekt motyla”, jeden z pierwszych przykładów deterministycznego chaosu.