wykład

Do czego świat nauki może wykorzystać gry? Przeprowadzimy wspólnie eksperyment, by zrozumieć co zachowania graczy, percepcja własnych działań, a nawet reakcje organizmów mówią nam o świecie i nas samych. Opracujemy wspólnie metody badawcze i porozmawiamy o potencjale gier jako narzędzia do transformacji społeczeństw i źródle cennych informacji o człowieku.  

W pierwszej części wykładu zostaną przedstawione najważniejsze pojęcia fizyczne i fakty naukowe na temat efektu cieplarnianego, globalnego ocieplenia, zmiany klimatu i kryzysu klimatycznego. W drugiej części przewidziana jest dyskusja na temat mitów klimatycznych, z aktywnym udziałem publiczności, zarówno na bazie tematów proponowanych przez słuchaczy, jak i przygotowanych zagadnień, obecnych w wielu mediach. 

Małe rozmiary i wysoka częstotliwość ruchów skrzydeł owadów czynią je interesującym, a jednocześnie trudnym obiektem badań. Podczas wykładu zostaną przedstawione podstawy aerodynamiki lotu owadów zilustrowane animacjami wyników badań numerycznych. Czy w dobie panowania dronów możemy się czegoś nauczyć od owadów?

Radon powstający z rozpadu radu występuje w środowisku naturalnie, emituje głównie promieniowanie α i w mniejszym stopniu β. W związku z tym, że jest gazem, może wydostać się ze skorupy ziemskiej do atmosfery wchodząc w skład powietrza atmosferycznego. Radon dostaje się do organizmu człowieka głównie wraz z wdychanym powietrzem atmosferycznym. Wdychana dawka tego pierwiastka zależy między innymi od jego stężenia w powietrzu,  częstości oddechów, wentylacji płuc, powierzchni wymiany gazowej w płucach i głębokości wniknięcia do  płuc promieniotwórczych cząstek. Czy radonu powninniśmy się bać? Gdzie go znaleźć? 

Od ponad 20 lat obowiązuje ustawa z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Zakazano w niej wysyłania niezamówionej informacji handlowej. Pomimo
tego, po zalogowaniu się do skrzynki mailowej, widzimy e-maile które nazwalibyśmy spamem. Dlaczego tak się dzieje? Co zatem jest zabronione i jakie informacje firmy mogą do nas wysyłać?

Podczas zajęć uczestnikom zostanie przybliżone pojęcie „spamu” i „niezamówionej informacji handlowej”, którym to pojęciem posługuje się ustawa o świadczeniu usług drogą
elektroniczną. Omówione zostaną przesłanki jakie należy spełnić, aby możliwe było wysłanie e-mailem informacji promującej określone produkty lub usługi. Przedstawione zostaną także sankcje grożące za wysyłanie spamu.

W życiu codziennym poszukujemy sposobów pozwalających na zwiększenie trwałości części urządzeń. Jednym ze sposobów jest wytworzenie cienkiej warstwy ochronnej o własnościach wielokrotnie przekraczających możliwości materiałów z życia codziennego takich jak stal. Nowoczesne materiały oprócz wysokiej twardości mogą charakteryzować się również wysoką odpornością na temperatury wyższe niż 1000 °C. Ich specjalna budowa pozwala również zabezpieczyć pokrywany materiał przed korozją czy promieniowaniem radiacyjnym. Podczas spotkania zaprezentowane zostaną przykłady nowoczesnych materiałów takich jak borki metali, których twardość jest 20 krotnie większa niż w przypadku stali, a jednocześnie posiadają wyżej wymienione własności. Materiały te mogą znaleźć zastosowanie od przedmiotów codziennego użytku  np. wierteł po elementy elektrowni jądrowych czy statków kosmicznych. Ponadto omówiony zostanie sposób wytwarzania i badania cienkich warstw wykonanych z tych materiałów. Dodatkowym atutem spotkania będzie pokaz technologii laserowej oraz generowania plazmy niskotemperaturowej z użyciem magnetronów. Następnie zostanie zaprezentowana przykładowa metoda badania własności mechanicznych warstw o grubości około 0,001 mm.

Francis rake w roku 1961  podał  wzór pozwalający oszacować  liczbę cywilizacji w  Galaktyce  lub  Wszecheświecie. Na wykładzie zostanie omówiona historia poglądów
na istnienie  obcych cywilizacj: Demokryt,  Arystoteles,  Bruno,  Gauss,  Tesla i inni. Zostaną też przedstawione spsoby komunikacji: częstotliwość 1420 MHz dla wodoru, jak również programy nasluchu - Ozma, SETI@home. Bedzie tez mowa o zasadzie antropicznej.

Żyjemy zasłuchani i zapatrzeni w ekranowe krajobrazy. Tak realne, a jednak medialne reprezentacje świata, nieustannie wnikające w naszą codzienność. Informacja i dezinformacja – siostry dwie. Z pozoru podobne, ale diabeł tkwi w szczegółach. Jak go dostrzec? Jakimi narzędziami zweryfikować? Co zrobić, by ukształtować swoje kompetencje medialne i nie wpaść w dezinformacyjne sidła? Odpowiedzi szukaj podczas naszej lekcji festiwalowej. Warto wiedzieć!

Celem spotkania będzie dyskusja nad przemianami jakie dokonują się we współczesnym świecie. Rynki finansowe również nie odparły fali innowacji technologicznych. Przede wszystkim, dostosowując się do zmian w cyfrowej gospodarce, musiały znaleźć odpowiedź na postępującą wirtualizację życia gospodarczego – zapewnić bezpieczny, cyfrowy obieg płatności, znaleźć środki adekwatne do oczekiwań podmiotów rynkowych. Ale postępująca cyfryzacja gospodarek dała też rynkom usług finansowych możliwości tworzenia zupełnie nowych produktów, jak np. technologicznych rozwiązań finansowych FinTech czy kryptowalut a także zjawiskowi biometryczności w płatnościach bezgotówkowych.

Każdy z nas jest konsumentem i klientem handlu. Niezależnie od wieku, statusu materialnego i miejsca zamieszania. Zakupy stanowią ważny element współczesnego życia człowieka. Zmiany jakie zachodzą w handlu dotyczą nie tylko rozwoju handlu internetowego, ale również zastosowania nowych, cyfrowych technologii, aplikowania programów lojalnościowych dla klientów, podejmowane są działania w kierunku personalizacji oferty. Klienci są bardzo różni, pod wieloma względami. Podkreślając różnice, często odnosimy się do generacji pokoleniowych X, Y, Z, wskazując na odmienne ich podejścia pod względem jakości produktów, sposobu obsługi czy też formy zakupu.

Przede wszystkim zmienia się handel, formaty sklepów, sposoby sprzedaży, sposoby obsługi klienta – a co za tym idzie zmieniają się zachowania nabywcze klientów. Można powiedzieć, że klienci doceniają coraz bardziej wygodę zakupów, oszczędność czasu i pieniędzy, poszukują najlepszych okazji cenowych, mają możliwość porównywania ofert, są coraz bardziej świadomi rynku. Młodsze pokolenie zwraca większą uwagę na zmiany klimatyczne, ochronę środowiska i ekologię, ale dopiero wchodzi na rynek pracy, dysponuje ograniczonymi środkami finansowymi, nie ma możliwości pełnej realizacji swoich potrzeb. Pokolenia X oraz Y przywiązują większą wagę do ceny produktu w odniesieniu do jego jakości, mają większą skłonność korzystania z ofert promocyjnych i programów lojalnościowych firm handlowych. Klienci coraz chętniej korzystają z innowacyjnych rozwiązań cyfrowych stosowanych w handlu oraz wszelkich udogodnień min. w sposobach płatności, dystrybucji czy też obsługi klienta. Konkurencja rynkowa sprawia, że coraz częściej sieci handlowe i sklepy zabiegają o uwagę klienta i budowanie z klientami trwałej relacji. Sposoby są różne, a każdy sposób jest dobry, jeśli jest skuteczny. Wykład będzie dotyczył prezentacji różnych sposobów zwrócenia uwagi klienta, na dany produkt, czy też konkretną ofertę - wykorzystywanych w handlu.

Uczestników wykładu zaznajomimy z zagadnieniem przeciwciał i ich roli w organizmie. Co więcej - przedstawimy w przystępny sposób jakie przeciwciała mają znaczenie pozytywne w
ochronie organizmu, a kiedy zaczynają negatywnie wpływać na zdrowie i życie pacjenta. Dzięki temu w prosty sposób uczestnicy zostaną zaznajomieni z podstawami rozwoju chorób
autoimmunologicznych czy też alergii.

Choć na pozór Polska wydaje się krajem jednojęzycznym, jej bogactwo językowe jest wielkie. Tworzą je wymienione w ratyfikowanej przez nasz kraj Europejskiej Karcie Języków Regionalnych i Mniejszościowych języki prawnie rozpoznanych mniejszości narodowych i etnicznych, ale także różne odmiany językowe, które często nie są uznawane za „pełnoprawne” języki, lub cieszą się tym statusem dopiero od niedawna. Odmiany takie, znajdujące się w formalnej bliskości z językiem dominującym (państwowym) i ze względu na tę relację nazywane nieraz „językami kolateralnymi”, pozostają zawieszone pomiędzy tym, co powszechnie uważa się za język, a tym, co nazywane jest „dialektem”. Z tego powodu ich autonomia jest bezustannie kwestionowana,  a zasadność formalnego wsparcia negowana. Wspólnoty ich użytkowników pozostają w długotrwałym kontakcie z grupą dominującą (użytkownikami języka polskiego) i coraz mocniej podlegają jej wpływom. Celem badań etnolingwistycznej żywotności jest sprawdzenie, na ile i dlaczego wspólnota językowa jest w stanie zachować swoją odrębność rozumianą zarówno tożsamościowo, jak i językowo. W naszej prezentacji przedstawimy wyniki badań nad etnolingwistyczną żywotnością pięciu używanych w Polsce mniejszościowych języków kolateralnych: kaszubskiego, mazurskiego, góralskiego, podlaskiego (po swojomu) i śląskiego. Prace badawcze prowadzone były w ramach grantu NCN „Różnorodność językowa w Polsce” (2021-2026), afiliowanego przy Instytucie Slawistyki PAN i kierowanego przez prof. Nicole Dołowy-Rybińską.

Celem wykładu jest przedstawienie prawnej ochrony wizerunku oraz odpowiedź na pytanie zadane na wstępie - jak można wykorzystać wizerunek innej osoby. Na wstępie zostanie przedstawiona prawna ochrona wizerunku, który obecnie nie ogranicza się jedynie do wizualnego przedstawienia postaci, ale również jest rozszerzona o ochronę takich dóbr jak np. głos. Wykład zostanie wzbogacony o praktyczne przykłady z orzecznictwa, dotyczące komercjalizacji wizerunku oraz naruszeń. Pokazane będą również sposoby wykorzystywania wizerunku w satyrze i współczesnych mediach.

Szczególne zjawisko psychiczne zwane miłością romantyczną zyskało tę nazwę, ponieważ znamy je głownie z literatury okresu romantyzmu. Wielu historyków literatury odmawia mu jednak realności w życiu człowieka, uznając, że stanowi jedynie przyjętą w utworach romantycznych konwencję literacką, powielany stereotyp czy modę. Ale psychoanalityczna wiedza o ludzkim życiu psychicznym pozwala dotrzeć właśnie do psychologicznej prawdy kryjącej się w tym zjawisku i wyjaśnić jego sedno. Wyraziste potwierdzenie tego przynosi biografia i twórczość znakomitego a niedocenianego  pisarza polskiego romantyzmu, Stanisława Morawskiego (1802-1853),  mamy bowiem wyjątkową możność porównania tego, jak przedstawia on, opisując to we  wspomnieniach, narodziny miłości romantycznej w swoim życiu, a jak przedstawia to w dziejach bohatera jednego ze swoich opowiadań. Psychoanalityczne spojrzenie na to, co pominął  oraz co i jak przekształcił, pozwala odkryć sedno tego  tajemniczego uczucia. I ukazać raz jeszcze, że wielka literatura mówi prawdę o człowieku.

1) Wprowadzenie do przedmiotu spotkania tj. czym jest własność przemysłowa/intelektualna, czym jest patent, technologia i znak towarowy.

2) Teoria wyceny własności przemysłowej/intelektualnej w tym charakterystyka najważniejszych metod wyceny (metody kosztowe, rynkowe, dochodowe). Wady i zalety poszczególnych metod.

3) Przebieg procesu wyceny znaku towarowego, patentu i technologii przy zastosowaniu metody zdyskontowanych opłat licencyjnych (Relief from Royalty).

„Nasza normalna codzienna świadomość jest tylko jedną z możliwych, a oddzielone od niej cieniutką błonką, istnieją formy świadomości całkowicie odmiennych”. Do takiego wniosku już przed ponad stu laty doszedł harvardzki psycholog William James, inspirując się własnymi eksperymentami z podtlenkiem azotu. W literaturze naukowej odmienne stany świadomości definiowane są jako przejściowa zmiana w ogólnym wzorcu subiektywnego doświadczenia (pojawiająca się np. w skutek działania substancji psychoaktywnych, nietypowej stymulacji sensorycznej czy praktyk medytacyjnych). Choć całkiem dobrze rozumiemy już zmiany w spektrum od braku świadomości (np. anestezji), przez ograniczoną świadomość (np. płytki sen) aż po typowy stan czuwania, to wciąż nie dysponujemy kompleksową klasyfikacją skrajnie różnych jakościowo stanów doświadczalnych przez ludzi. Wyzwaniem pozostaje tu zaproponowanie kluczowych wymiarów uchwytujących różnice między odmiennymi stanami, szczególnie że jawią się one jako tak „nieciągłe względem naszej zwyczajnej świadomości”. Celem prezentowanego projektu było stworzenie modeli przedstawiających subiektywny stopień odmienności między poszczególnymi stanami w postaci odległości między punktami w przestrzeni geometrycznej. Modele te wyłonione zostały automatycznie (za pomocą tzw. techniki skalowania wielowymiarowego) w oparciu o analizy ocen (od ponad 700 osób) określających stopień odmienności między parami wyraźnie zapamiętanych doświadczeń wywołanych przez różnorodne substancje psychoaktywne. Główny z wymiarów organizujących wyłonioną przestrzeń, umiejscowił stan typowy wraz ze stanami wywołanymi przez depresanty i stymulanty na jednym krańcu, podczas gdy stany wywołane przez psychodeliki i dysocjanty znalazły się na krańcu przeciwnym (spektrum „zniekształcenia realności”). Drugi podstawowy wymiar rozciągał się od stanów wywołanych przez depresanty oraz opioidy do stymulantów (spektrum „relaksacji-stymulacji”). Badanie to stanowi pierwszą tak kompleksową i bezzałożeniową teoretycznie próbę zarysowania krajobrazu odmiennych stanów świadomości w oparciu o dane empiryczne. Choć zwiększanie rozumienia tych stanów znajduje swe zastosowanie głównie w kontekście kliniczno-terapeutycznym, to z perspektywy czysto teoretycznej postulować można, że „wszelkie wyjaśnienia wszechświata, które pomijają istnienie tych form świadomości, z konieczności nie mogą być ostatecznymi” (W. James, 1902, s. 388).

Zapraszamy na WYKŁAD oraz WARSZTATY poruszające zagadnienia związane z promieniowaniem jonizującym.

1. Wykład „Promienna strona farmacji”

Radiofarmaceutyki to wyroby medyczne zawierające radioaktywny izotop.  Mogą służyć diagnozowaniu różnych chorób (nowotworów, chorób neurologicznych, kardiologicznych) oraz ich leczeniu.
Produkcja radiofarmaceutyków stwarza wiele wyzwań, którym należy sprostać.
Podczas wykładu poruszymy następujące zagadnienia:
- rodzaje promieniowania wykorzystywanego w medycynie nuklearnej,
- sposoby wytwarzania radioizotopów medycznych,
- synteza radiofarmaceutyków w praktyce,
- kontrola jakości,
- środki bezpieczeństwa w radiofarmacji,
- nowe, testowane radiofarmaceutyki - badania przedkliniczne nowych substancji,
- zastosowanie radiofarmaceutyków w medycynie - przykłady badań eksperymentalnych i klinicznych.

Czas wykładu:1 h.

2. Warsztaty z licznikami promieniowania

Poprowadzimy warsztaty polegające na badaniu własności promieniowania jonizującego. Uczestnicy w małych zespołach wyposażonych w zestaw liczników promieniowania jonizującego zmierzą promieniowanie różnych przedmiotów oraz zbadają zależność natężenia promieniowania od odległości od źródła lub rodzaju przesłony. Zmierzą również promieniowanie kosmiczne (miony).

Czas warsztatów: 2,5 h.

UWAGA!

Pomiędzy zajęciami przerwa obiadowa. Istnieje możliwość skorzystania (odpłatnie) ze stołówki NCBJ.

Treści poruszane w trakcie tych warsztatów stanowią wyjątkową okazję dla uczestników do zgłębienia się w fascynujący świat biologii molekularnej w kontekście dwóch powszechnych problemów zdrowotnych stanowiących miarę „Epidemii XXI wieku” – cukrzycy i otyłości.

Podczas zajęć uczestnicy poznają nie tylko rolę komórek trzustki w wydzielaniu insuliny, ale także zrozumieją, jak tkanki docelowe w organizmie reagują na ten kluczowy hormon, kontrolując poziom glukozy we krwi. Prześledzą także strukturę receptora insuliny i jego znaczenie w mechanizmie insulinooporności, a także zgłębią zagadnienia związane z hormonalną regulacją apetytu i metabolizmem lipidów. Dodatkowo, uczniowie zapoznają się z epigenetycznymi aspektami cukrzycy i otyłości oraz z najnowszymi osiągnięciami terapii molekularnych.

Te warsztaty nie tylko dostarczą solidnej dawki wiedzy, lecz także zainspirują uczestników do poszukiwania innowacyjnych rozwiązań w zwalczaniu tych schorzeń na poziomie komórkowym.

Jednym z przełomowych momentów w rozwoju świata nauki było odkrycie pluripotencjalnych komórek macierzystych. Stało się to faktem w 1981 roku, kiedy to Martin Evans i Matthew Kaufman oraz niezależnie od nich Gail Martin wyizolowali z węzła zarodkowego blastocysty pierwsze mysie zarodkowe komórki macierzyste. Fakt, że komórki te mogły różnicować we wszystkie znane typy tkanek wzbudził wielkie nadzieje na wykorzystanie ich w medycynie regeneracyjnej. Nadziejom tym towarzyszyły jednak wątpliwości natury etycznej, gdyż otrzymanie zarodkowych komórek macierzystych wiązało się ze zniszczeniem zarodka. Kolejne lata przyniosły nowe odkrycia, w tym w 2006 roku pierwsze indukowane pluripotencjalne komórki macierzyste które uzyskano z w pełni zróżnicowanych komórek - fibroblastów. W trakcie wykładu skupimy się na historii odkrycia komórek macierzystych, ich charakterystyce, możliwościach jakie dają, ale również zagrożeniach, które należy rozwiązać zanim zostaną rutynowo stosowane w klinikach.

Muzyka i język charakteryzują się określoną strukturą, posiadają rytm oraz oparte są na zbiorze zasad. Obydwa systemy zależą też od przetwarzania neuronowego w obrębie kory słuchowej. Chociaż organizacja struktur dźwiękowych w muzyce nie może być porównywana w stosunku jeden do jednego z hierarchią jednostek w języku, to wykorzystanie podobieństw może okazać się pomocne na zajęciach języków obcych. Muzyka nie jest w dostatecznym stopniu wykorzystywana na zajęciach językowych, a jej wartość edukacyjna jest niedoceniania. Pierwszy powód determinują, często nieuzasadnione, obawy nauczycieli co do poprawności warstwy leksykalnej, na przykład w piosenkach. . Drugi argument jest niejednokrotnie podnoszony w kontekście ograniczonego czasu przeznaczonego na zajęcia i braku przekonania, czy ten cenny czas powinien być przeznaczony na wykorzystanie muzyki –narzędzia dydaktycznego, co do wartości którego nauczyciele nie mają pełnego przekonania. Z pomocą mogą przyjść badania neurolingwistyczne i neurokognitywne, którym przyjrzymy się podczas wykładu interaktywnego i postaramy się przełożyć ich wyniki na praktykę językową.

Ósma konferencja z cyklu „Educare necesse est…”. Tegoroczny temat to: „Życie codzienne w dokumencie, historiografii i dydaktyce od średniowiecza do końca XX w.”. Ma ona na celu wymianę informacji i doświadczeń na temat możliwości wykorzystania w praktyce szkolnej źródeł archiwalnych pokazujących różne aspekty życia codziennego (mieszkanie, pożywienie, rodzina, praca, szkoła, komunikacja, wolny czas, opieka lekarska, opieka społeczna, religia, bieda, bogactwo, więziennictwo) w okresie od średniowiecza do końca XX w. Przedmiotem obrad chcemy uczynić m.in. zagadnienia jak:

– źródła archiwalne dotyczące życia codziennego — omówienie źródeł i możliwości ich praktycznego wykorzystania na lekcjach, warsztatach, zajęciach pozalekcyjnych;

– edukacyjny potencjał projektów opartych na źródłach poświęconych różnym aspektom życia codziennego — przykłady dobrych praktyk;

– codzienność i jej aspekty w świetle źródeł archiwalnych;

– gra jako metoda dydaktyczna.

Chemia powierzchni - co to takiego? Czy powierzchnia materiału jest inna niż cała jego objętość? Jeśli tak to jakie może mieć to konsekwencje. Skąd tak naprawedę wiemy jak ona wygląda. Jak chemicy analizują powierzchnię? Postaramy się znaleźć odpowiedzi na te i inne pytania. A przy okazji, skoro w końcu to lekcja, przypomnimy sobie co się kryje pod pojęciami alkohol, aldehyd, kwas karboksylowy.

Elektrofizjologia, to dziedzina zajmująca się elektryczną aktywnością naszego organizmu oraz jej pomiarem. W medycynie można za jej pomocą diagnozować wiele chorób serca lub układu nerwowego, takich jak na przykład padaczka, czy zaburzenia snu. Wykład skupi się na aktywności elektrofizjologicznej mózgu. Dowiemy się jak komunikują się ze sobą neurony i do czego ta komunikacja może doprowadzić. Podane zostaną przykłady badań naukowych, które używają tej metodologii aby lepiej zrozumieć żywe organizmy. Omówimy także różne metody elektrofizjologiczne, aby zrozumieć które i dlaczego są wykorzystywane w nauce, a które w medycynie. Choć elektrofizjologia jest powszechnie używana do diagnozy niektórych chorób, jest wiele innych (na przykład zaburzenia depresyjne), do których diagnozy również może zostać użyta i chociaż, nie jest obecnie wykorzystywana do ich diagnozowania, są prowadzone badania naukowe aby do tego doprowadzić.

Inżynieria powierzchni to ważna część inżynierii materiałowej, zajmująca się modyfikacją i doskonaleniem właściwości powierzchni materiałów w celu poprawy ich funkcjonalności i trwałości. Procesy technologiczne modyfikujące właściwości powierzchniowe wyrobów, zajmują w nowoczesnym przemyśle ważne miejsce, pozwalając dopasować produkt do wymagań jego użytkowników. Umożliwiają znaczne zaoszczędzenie czasu, energii i kosztów w procesie produkcji oraz wydłużają żywotność gotowych elementów.

Dlaczego barierki na ulicach są ocynkowane metodą ogniową i jak nazywał się Polak, który wymyślił ten proces? Z jakiego powodu tytanowe implanty kostne są utleniane, a tytanowe zastawki serca azotowane? Jakie procesy zachodzą, kiedy malujemy ścianę w pokoju, a jak barwione są aluminiowe nóżki mebli do pokoi dziecięcych? Czym jest emalia na garnkach i dlaczego nieprzywierająca powłoka teflonowa jednak trzyma się patelni? Na te i inne pytania będzie można uzyskać odpowiedź w trakcie lekcji wprowadzającej w fascynujący świat inżynierii powierzchni.

Lekcja prowadzona będzie w postaci wykładu, wzbogaconego o możliwość obejrzenia eksponatów, ilustrujących omawiane zjawiska.