polski

Literatura młodzieżowa odzwierciedla realia życia młodzieży w danym okresie. Szczególnie interesujące ze względu na warunki polityczne, gospodarcze jak i również społeczne są lata 50-te XX wieku, kiedy socjalizm wkraczał na arenę polityczną, zakreślał reguły, wskazywał tendencje. Ustrój ten od samego początku wpływał na wszystkie elementy życia społecznego – w tym funkcjonowanie szkoły oraz dobór treści (zagadnień, motywów) literatury młodzieżowej. Socjalizm lat 50-tych to przede wszystkim hasła pracy kolektywnej. Zagadnienie pracy, przymusu pracy, w tym wybór odpowiedniego (utylitarnego, przydatnego społeczeństwu) zawodu przez młodzież szkolną jest tematem przewodnim ówczesnej literatury młodzieżowej. Niezwykle ważne staje się współzawodnictwo – trzeba pracować jak najwięcej, wykazywać się inicjatywą, dążyć do przodownictwa już w czasie nauki szkolnej. Literatura młodzieżowa okresu lat 50-tych jest pełna specyficznego propagandowego języka. Teksty te mogą być interesujące szczególnie dla młodego odbiorcy, który zna dzisiaj tamtą rzeczywistość jedynie z podręcznika do historii.

Czy może zostać uznany za "Matkę Afryki" ktoś, kto nigdy nie postawił stopy na tym kontynencie? Może! Ale tylko wtedy, gdy zrobił dla jego mieszkańców tak wiele jak błogosławiona Maria Teresa Ledóchowska – hrabina, dama dworu księżnej Toskanii i… założycielka zgromadzenia sióstr klawerianek. Została beatyfikowana w Niedzielę Misyjną 19 października 1975 roku. Znana jest także jako patronka współpracy misyjnej w Polsce. Nie planowała takiej ścieżki zawodowej... Ale odkąd dowiedziała się o trudnym losie Afrykańczyków, zrezygnowała z luksusowego życia i włączyła się w pomoc misjom. Nie tylko założyła zgromadzenie, które miało jej w tym pomagać, ale także wykorzystała talent pisarski, znajomości, zaczęła wydawać czasopismo, a nawet otworzyła drukarnię. Mija 50 lat od beatyfikacji Marii Teresy Ledóchowskiej. Jak dziś organizowałaby pomoc? Jak dziś możemy inspirować się jej postawą i wspierać misje korzystając z naszych możliwości i uzdolnień? Uczniowie nie tylko wspólnie zastanowią się nad tym, ale także natychmiast zaczną realizować swoje pomysły wykonując mały projekt misyjny.

Czy zastanawiałeś się kiedyś jakich informacji dostarcza nam ludzki szkielet? W jaki sposób na podstawie zachowanego materiału osteologicznego odtwarzany jest profil biologiczny

zmarłego? Jak odczytujemy historie życia, która zapisuje się na kościach każdego z nas? Jeśli chcesz się dowiedzieć jak to robimy, to nasze warsztaty są dla Ciebie! W czasie zajęć pokażemy Ci, jakie cechy szkieletu pozwalają na ocenę płci i określenie wieku w chwili śmierci. Zaprezentujemy też w jaki sposób odtwarzamy przyżyciową wysokość i masę ciała. Dowiesz się także czym są paleopatologie i o czym świadczy ich obecność. W czasie warsztatów, korzystając z materiałów archeologicznych, wspólnie zbudujemy profil biologiczny i odtworzymy historię zapisaną na kośćcu.

Zazwyczaj promieniowanie jonizujące kojarzy się z bombą atomową, czy też awariami w elektrowni jądrowej, jednak przy umiejętnym wykorzystaniu, przyczyniło się bardziej do ratowania ludzkiego zdrowia i życia, niż śmierci. Wykład zacznie się od opowieści: co to jest promieniowanie jonizujące, jak zostało odkryte i wykorzystane praktycznie, nie tylko przez naukowców. Pokazana zostanie historia zastosowania promieniowania w medycynie, od pierwszego urządzenia rentgenowskiego po współczesne urządzenia do obrazowania medycznego czy leczenia nowotworów w radioterapii, hadronoterapii itp.

W trakcie zajęć zwrócimy uwagę na kopaliny, których wykorzystanie pozwoliło na dokonanie kolejnych skoków cywilizacyjnych przez ludzkość. Oswoiliśmy się z ich obecnością w naszym otoczeniu i nie doceniamy ich roli dla ludzkości. Bohaterami lekcji będą: sól kamienna, krzemienie, żelazo, węgiel, siarka, ropa naftowa, miedź, pierwiastki ziem rzadkich i kilka innych. Forma warsztatowa zajęć pozwoli na bezpośredni kontakt z próbkami surowców mineralnych. Będzie można ich dotknąć, powąchać, posmakować i poznać ich niektóre specyficzne właściwości (kowalność, magnetyzm, zjawiska optyczne generowane przez nie, odporność chemiczną). Zapoznamy z ich wykorzystaniem w przemyśle i jak zmieniły historię świata. Czy zawsze w dobrym kierunku? Na to pytanie odpowie sobie każdy sam po naszej lekcji.

W dzisiejszych czasach gry wideo są wydawane w kilkunastu, a niekiedy nawet kilkudziesięciu różnych wersjach językowych na całym świecie. Nie zawsze jednak gracze są usatysfakcjonowani grą w rodzimej wersji językowej. Wielokrotnie na forach internetowych krytykują oni wydawców za błędy w grach wydawanych po polsku. Najczęściej wymienianymi usterkami są nienaturalna intonacja aktorów udzielających głosów pojawiającym się w grach postaciom, nadgorliwość w przekładaniu nazw własnych, czy nieścisłości gramatyczne lub ortograficzne negatywnie wpływające na odbiór gry. Błędy pojawiające się w polskich wersjach gier przetłumaczonych z innych języków nie zawsze muszą jednak wynikać z nieuwagi tłumaczy. Czasem mogą być one spowodowane strategiami podejmowanymi przez producentów, organizacją procesu tworzenia nowych wersji językowych gry, czy strukturą samych gier. Na spotkaniu przedstawione zostaną najczęściej wskazywane przez odbiorców błędy tego rodzaju oraz możliwe powody ich pojawiania się. Towarzyszyć im będą przykłady pochodzące z gier reprezentujących różne gatunki oraz wydanych zarówno w ostatnich latach, jak i w początkach dystrybucji gier w Polsce.

Prezentacja wprowadza słuchaczy w świat praktycznej współpracy z systemami sztucznej inteligencji. Omówione zostaną trzy kluczowe aspekty:

• Implementacja: Podstawowe pojęcia i definicje dotyczące AI, ML i DL. Wyjaśnienie różnic między różnymi typami algorytmów (uczenie nadzorowane, nienadzorowane, ze wzmocnieniem) oraz ich zastosowań praktycznych.

• Inspiracja: Prezentacja narzędzi i rozwiązań opartych na AI, które mogą inspirować do twórczych zastosowań. Omówienie przykładów jak Quick Draw, Teachable Machine oraz najnowszych osiągnięć w generowaniu tekstu i obrazu.

• Impakt: Analiza wpływu AI na wybrane dziedziny, w tym badania nad dezinformacją, rozpoznawaniem treści oraz wyniki eksperymentów pokazujących, jak współpraca z AI wpływa na jakość i efektywność pracy.

Mapa jest powszechnie kojarzona z płachtą papieru. Tymczasem nowoczesna kartografia zajmuje się zupełnie innym przedstawianiem rzeczywistości. Większość z nas korzysta z map na smartfonie. Niewiele osób jednak wie, Wirtualna Rzeczywistość też jest miejscem, w którym mapy mają swoje miejsce. I nie chodzi tu o gry...

W poszukiwaniu cennych roślin ludzie udawali się w dalekie podróże. Niektóre z przypraw były wyżej cenione niż złoto. Z ich powodu Europejczycy podbijali nowe lądy. Skąd pochodzą powszechnie używane dziś rośliny przyprawowe? Jaka jest ich historia? Dlaczego dawniej były tak bardzo pożądane?

W Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN prowadzimy zaawansowane badania nad technologiami cienkowarstwowymi, koncentrując się na osadzaniu supertwardych powłok ochronnych i funkcjonalnych. Specjalizujemy się w osadzaniu warstw metodą magnetronowego rozpylania, w tym w osadzaniu wieloskładnikowych powłok W–Me–B (gdzie Me oznacza dowolny metal przejściowy). Cienkie warstwy te charakteryzują się wysoką twardością, odpornością na zużycie, korozję i działanie wysokich temperatur, co czyni je idealnymi do zastosowań w przemyśle narzędziowym, lotniczym i mikroelektronice.

W ramach naszej działalności rozwijamy również techniki osadzania z wykorzystaniem laserów impulsowych (PLD – Pulsed Laser Deposition), umożliwiające precyzyjne wytwarzanie cienkich warstw o złożonym składzie chemicznym. Stosujemy nowoczesne techniki charakteryzacji materiałów, takie jak mikroskopia elektronowa, profilometria czy nanoindentacja, aby kompleksowo badać właściwości mechaniczne, morfologiczne i strukturalne powłok.

Nasze badania mają charakter zarówno podstawowy, jak i aplikacyjny – tworzymy nowe materiały i technologie dla przyszłościowych zastosowań.

Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

Opis zjawiska polaryzacji fal ilustrowany pokazami polaryzacji mikrofal. Jak działają okulary z polaryzacją? Czym ona w ogóle jest? Na lekcji będzie można dowiedzieć się na czym polega polaryzacja fal, jak objawia się na co dzień w naszym życiu i jakich fal dotyczy. Zjawisko to zostanie zademonstrowane w praktyce na przykładzie nadajnika i odbiornika mikrofal, między które będziemy wstawiać różne przedmioty.

Japońska kultura kulinarna podbija świat i również w Polsce ostatnio staje się coraz lepiej znana: już nie tylko sake i sushi, ale i zupy z kluskami, takie jak soba i udon, ryżowe kanapki – onigiri, słodycze, kiszonki i wiele innych można spotkać coraz częściej w restauracjach, sklepach specjalistycznych i supermarketach. Współcześnie można zaobserwować też coraz większą popularność literatury, w której tematyka kulinarna odgrywa główną rolę. Potrawy i składniki są już nie tylko elementami tła, wspominanymi dla zbudowania atmosfery i oddania kolorytu lokalnego, lecz mogą być ważną częścią życia bohaterów i głównym tematem utworu.

Nazwy potraw i składników są ściśle związane z kulturą materialną i kulturą życia codziennego regionów, w których powstawały, dlatego też ich użycie w tekście ma duży wpływ na tworzenie atmosfery i wywoływanie poczucia immersji. Jednocześnie, są one szczególnie trudne do tłumaczenia na inne języki, jeżeli takie same potrawy i składniki nie występują na danym obszarze. Co to jest japoński bigos albo napar z jęczmienia? Czy wszyscy już wiedzą, co to są mochi albo gyoza, i w związku z tym można użyć tych nazw w przekładzie bez przypisu? Czy pachnotka, którą można znaleźć w niektórych sklepach obok bazylii i rozmarynu w doniczkach, będzie rozpoznana jako to samo co shiso, wspomniane w powieści? Co począć w tłumaczeniu literackim z wodorostami, które nie mają polskiej nazwy: użyć japońskiej, naukowej, czyli łacińskiej, czy może szerszej, gatunkowej, która może być lepiej znana? A może zgoła pominąć tę nazwę?

Jako japonistka i tłumaczka literatury japońskiej w mojej pracy ciągle zadaję sobie te pytania i szukam jak najlepszych rozwiązań. Posługując się apetycznymi przykładami, w moim wykładzie chciałabym przedstawić szczególne problemy związane z japońskim słownictwem kulinarnym i omówić strategie tłumaczeniowe, jakie można do nich zastosować w przekładach literatury pięknej.

Uczestnicy i uczestniczki warsztatów będą mieli okazję odwiedzić pracownię hodowli komórek, a także własnoręcznie wykonają doświadczenie z wykorzystaniem komórek macierzystych. W trakcie zajęć będą mogli także wziąć udział w quizie dotyczącym komórek macierzystych, a także wykonać barwienia preparatów histologicznych.

Jej tej lekcji jest umiejętność pracy w grupach, kreatywność oraz samodzielność myślenia. Uczniowie otrzymają na planszach różne zagadki i polecenia do wykonania. Ich zadaniem będzie je rozwiązać, wykorzystując fragmenty "Przygód Alicji w Krainie Czarów" Lewisa Carrolla (te będą przedmiotem spotkania i zostaną uczniom rozdane). Zwycięzcami będą ci, którzy nie tyle najszybciej odpowiedzą na różne pytania i rozwiążą zagadki, ile rozwiążą je najciekawiej i najbardziej kreatywnie, mówiąc językiem Alicji: „coraz najciekawiej”, „coraz to zdumiewajęcej i zdumiewajęcej”. Celem spotkania jest wyjściowe pytanie: w jakie gry grają bohaterowie "Przygód Alicji w Krainie Czarów" i co możemy nazwać grą. Będziemy się zastanawiać, jak bohaterowie rozumieją świat, jak ten świat nazywają i jakie są tego konsekwencje. Pytaniom prowadzącego będą towarzyszyły zagadki, rebusy, gry słowne, wierszyki obrazkowe. Spróbujemy zastanowić się – jak Alicja – nad kształtem i znaczeniem słów oraz ich definicji. Poddamy refleksji język Alicji i sposoby wypowiadania się innych bohaterów. Zastanowimy się nad pułapkami tkwiącymi w języku, a także nad znaczeniem poszczególnych pojęć i nazw własnych w różnych tłumaczeniach powieści Carrolla. Pomyślimy również nad rolą różnorodnych odniesień kulturowych i językowych do innych znanych tekstów pojawiających się bezpośrednio w wybranych tłumaczeniach Przygód Alicji w Krainie Czarów.

Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

Zarządzanie (i)migracją, sprawami cudzoziemskimi, ochroną i integracją na terytorium RP są w Polsce domeną rządu. Jednocześnie ostatnia dekada to okres rosnącej aktywności polskich miast, w tym dużych, średnich i małych, w obszarze działań skierowanych do osób z doświadczeniem migracji. Samorządy opracowują lokalne strategie i polityki (i)migracyjne i integracyjne, a także rozwijają programy i projekty wspierające działania włączające migrankich mieszańców. Drugą kluczową grupę aktorów lokalnych stanowią liczne organizacje społeczne, których oferta działań integracyjnych obejmuje wiele zróżnicowanych obszarów.

Uwarunkowania działań podejmowanych na szczeblu lokalnym zmieniły się w lutym 2022 r. w związku z pełnoskalową wojną w Ukrainie, której skutkiem była recepcja kilkumilionowej liczby migrantów przymusowych na terytorium Polski, w przeważającej większości obywateli ukraińskich. Wymusiło to natychmiastową reakcję pomocową. Kluczową rolę odegrała mobilizacja społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych (NGOs), które od pierwszych dni działały oddolnie – od przejść granicznych po dworce i media społecznościowe. Obok NGOs aktywne były organizacje międzynarodowe (jak np. UNHCR, IOM, UNICEF) oraz instytucje publiczne – szczególnie miasta – i sektor prywatny. Na ten stan nadzwyczajny nałożyła się zmiana sytuacji politycznej w Polsce po wyborach parlamentarnych w październiku 2023 r. Rząd przyjął nową strategię migracyjną Polski na lata 2025-2030 w 2024 r. Swoją działalność rozpoczęły centra integracji cudzoziemców w wybranych dużych i średnich miastach. 

Celem spotkania jest przedstawienie i omówienie, wspólnie z uczestnikami spotkania, roli aktorów lokalnych (samorządów i organizacji społecznych) w zarządzaniu migracją i integracją. Szczególną uwagę skupimy na przykładzie dużych i średnich miast w Polsce, i działaniach w odpowiedzi na napływ dużej liczby migrantów przymusowych z Ukrainy. Podczas spotkania zaplanowano dyskusję z uczestnikami, korzystanie z materiałów multimedialnych i pracę przy stolikach tematycznych. Pozwoli to uczestnikom na odwołanie się do własnych doświadczeń i obserwacji z różnych miast w Polsce, w tym Warszawy.

Spotkanie poświęcone jest problemom językowych na Ukrainie oraz Ukraińców mieszkających w Polsce. Prowadzące opowiedzą krótko o sytuacji językowej na Ukrainie, wyjaśnią, czemu w dalszym ciągu z ust Ukraińców tak często słyszy się język rosyjski.

Pokażą, czym jest surżyk i jak sobie z nim radzić.

Opowiedzą też o różnicach między rosyjskim na poziomie fonetycznym, graficznym, leksycznym. Spotkanie będzie też okazją do zapoznania się z cyrylicą, tak by móc zacząć czytać po ukraińsku, a także poznania podstawowych słów w języku ukraińskim.

Celem warsztatów jest rozwijanie umiejętności publicznego występowania i atrakcyjnego przekazywania treści.

Spotkanie przeznaczone jest dla wszystkich, którzy chcą poznać oraz poćwiczyć stosowanie najważniejszych zasad skutecznego komunikowania się z odbiorcami przez mowę oraz elementy języka niewerbalnego, takie jak kontakt wzrokowy, gestykulacja czy postawa ciała.

Pod nadzorem instruktorów z Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii oddział w Warszawie uczestnicy warsztatów zbudują model rakiety wielokrotnego użytku, zaopatrzonej w silnik. Minimalny wiek uczestników 7-8 lat. Budowa wymaga przecyzjii dlatego dla dzieci poniżej 12 lat wskazana jest pomoc rodziców w czasie trwania warsztatów.

PRZEDMIOT ZAJĘĆ: ukazanie historii człowieka od poczęcia do narodzin.

CEL ZAJĘĆ: przedstawienie w przystępny, poglądowy sposób następujących zagadnień: zdrowie prokreacyjne, ciąża, poród, połóg, rozwój człowieka, pielęgnowanie noworodka, karmienie piersią. Celem szczególnym jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom uczestników – otwartość na pytania, wątpliwości, wsparcie informacyjne.

Zajęcia mają charakter interaktywny z wykorzystaniem modeli, fantomów, zdjęć, prezentacji multimedialnej.

Nabłonek (epithelium) lub tkanka nabłonkowa to cienka, ciągła, ochronna warstwa komórek z niewielką ilością macierzy pozakomórkowej.

Procesy biologiczne, takie jak embriogeneza, gojenie się ran i powstawanie nowotworu, opierają się na zdolności komórek nabłonkowych do koordynowania swojej aktywności mechanicznej w skalach długości, które są o rzędy wielkości większe niż rozmiar komórki. Chociaż proces ten jest regulowany przez różne ścieżki sygnałowe, niedawno stało się oczywiste, że tę koordynację można zrozumieć za pomocą narzędzi fizycznych, z których wybitnym przykładem jest porządek ciekłokrystaliczny. Są epithelia zawierające tylko jedną warstwę, złożoną z 4-, 5-, 6-, 7-, 8-kątów.

F.T. Lewis wykazał eksperymentalnie, że siedmiokąt jest średnio dzielącą się komórką, zaś płaszczyzna dzielenia (ang. division plane) dotyka środka granicy sąsiedniego pięciokąta i sześciokąta,.  A. Lissowski i N. Rivier podali matematyczne uzasadnienie związku wykrytego doświadczalnie przez Lewisa: między przeciętną powierzchnią  komórki dwuwymiarowej a liczbą n krawędzi tej komórki zachodzi związek , przy czym , zaś  tkanka zawiera  f  komórek zajmujących pole .

Przemiana heksatyczna (Nobel 2016) to  fazowa przemiana dwuwymiarowa z cieczy do kryształu. L. Giomi ze współpracownikami napisał szereg prac na temat: "hexatic-epithelium-cancer". Modele obliczeniowe sugerują, że porządek heksatyczny może służyć do opisu zbiorowej migracji komórek..W fazie hexatic zostają tylko nieliczne gęstości dyslokacji pięcio- i siedmiokątów pośród  przeważających sześciokątów.

Po zapoznaniu z tymi pracami proponujemy własne uwagi. Kolorowe obrazy pozwalają lepiej zrozumieć fazę heksatyczną: z izotropowej cieczy powstają kryształy o strukturze sześciokątnej,

Podczas wykładu przyjrzymy się bliżej mitochondriom – niezwykłym elementom komórki, które odegrały kluczową rolę w ewolucji życia na Ziemi i do dziś wpływają na nasze zdrowie, długość życia oraz procesy starzenia. Na początku wspólnie odbędziemy podróż w czasie aż do początków życia, by zrozumieć, dlaczego pojawienie się wydajniejszego systemu produkcji energii stało się przełomem w rozwoju złożonych organizmów wielokomórkowych.

Następnie skupimy się na współczesnych rolach mitochondriów w komórkach zwierząt – takich jak nasze. Zajrzymy do wnętrza tych organelli, żeby sprawdzić, jak przebiega produkcja energii i gdzie zachodzą kluczowe etapy metabolizmu, umożliwiające wzrost, odbudowę i codzienne funkcjonowanie organizmu. Omówimy także mniej oczywiste zadania mitochondriów: ich udział w regulacji śmierci komórkowej oraz inicjowaniu stanu zapalnego. Tutaj pojawi się trudne pytanie o rolę mitochondriów w procesie starzenia. Zastanowimy się, jak zmiany w funkcjonowaniu mitochondriów mogą wpływać na kondycję komórek i tkanek wraz z wiekiem, oraz dlaczego to zagadnienie wciąż budzi wiele pytań i inspiruje badaczy do dalszych poszukiwań.

Wykład kieruję do wszystkich, których ciekawi, jak historia ewolucji przekłada się na naszą codzienność, zdrowie i wyzwania współczesnej medycyny.

Stosowanie założeń gospodarki cyrkularnej (zero waste), m.in. poprzez proekologiczne codzienne wybory podejmowane w naszych gospodarstwach domowych, przez nas wszystkich jako konsumentów, jest obecnie jedynym możliwym sposobem na „odśmiecenie” otaczającej nas przyrody, naszych miast, gmin, naszego kraju z odpadów, które sami generujemy, a których moglibyśmy w znacznym stopniu uniknąć. Gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ) w praktyce nie jest niczym innym jak ponownym wykorzystaniem surowców wtórnych, brakiem marnotrawstwa, dbaniem o jak najdłuższe korzystanie z dóbr, a nadto wystrzeganiem się nadkonsumpcji i nabywania rzeczy niepotrzebnych. Dzięki temu mamy szansę osiągnąć cel zbudowania świata (chociażby tego najbliższego) wolnego od szkodliwych odpadów i zanieczyszczeń, od toksyn emitowanych przez spalanie odpadów, czy dostających się do gleb i wód gruntowych. Cel odwrócenia zeszpecenia przyrody i krajobrazów przez wyrzucane i zalegające śmieci.

Zasady zero waste to bowiem - leżące w rękach nas wszystkich - odzyskiwanie i przetwarzanie zamiast zakopywania, składowania i spalania. To też wystrzeganie się żywności zatruwanej chemicznymi substancjami na każdym etapie produkcji. Żywności, która – zamiast odżywiać – jest źródłem wielu chorób (nowotwory) i przyczynia się do skracania ludzkiego życia. Ale skuteczne wdrażanie 5„R” [odrzuć (refuse), ogranicz (reduce), użyj ponownie (reuse/repair), poddaj recyklingowi (recycle), pomóż w zgniciu (rot)] to też baza dla biznesu, który zdolny jest uczynić odpady surowcami i z powrotem przetworzyć je na produkty.

Czy wiesz, że na Kielecczyźnie działa firma będąca liderem sprzedaży odzieży używanej w Europie, która z wyrzuconych na wysypiska tekstyliów potrafi produkować meble? Na Górnym Śląsku natomiast w 2024 r. powstał zakład posiadający 10% światowego (!) rynku odzyskiwania metali ziem rzadkich i innych szlachetnych surowców z wyrzuconej elektroniki… Okazuje się, że GOZ przynosi policzalne korzyści ekonomiczne, bo nie tylko poprawia stan fizycznego i psychicznego zdrowia obywateli (tak ważne wobec słabości systemu służby zdrowia), uniezależnia kraj (od importu, emisyjnego transportu), jest niskokosztowa (potrzebne materiały i surowce odzyskiwane są z odpadów versus z inwazyjnych dla przyrody kopalń, przemysłu ciężkiego itp.) oraz innowacyjna i po prostu – jednocześnie tradycyjna, jak i nowoczesna na miarę wyzwań cywilizacyjnych.