polski

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Lekcja festiwalowa Stary film czy serial w odcinkach? O rozumieniu Konstytucji i potrzebie jej zmiany

Konstytucja to najważniejszy dokument w państwie. Jej celem jest ochrona praw człowieka. Zabezpiecza ludzi przed kaprysami władzy. Konstytucja powstaje jednak w określonym czasie i miejscu. W jaki sposób Konstytucja uchwalona sto albo 30 lat temu może dziś chronić prawa człowieka? Czy jest jak stary film, czy serial w odcinkach pisany na nowo przez kolejne pokolenia? 

  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Wirtualne Muzeum Geologiczne – zwiedzanie z przewodnikiem

„Wirtualne Muzeum Geologiczne” to serwis internetowy popularyzujący nauki geologiczne, stworzony przez pracowników Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jednym z jego głównych elementów są trzy wirtualne wycieczki: (1) Skały magmowe i metamorficzne, (2) Skały osadowe i skamieniałości, oraz (3) Wody podziemne. Podczas interaktywnych spacerów użytkownicy poznają najistotniejsze zagadnienia dotyczące tematyki danej wycieczki. Serwis jest bogato ilustrowany materiałami graficznymi oraz fotografiami i skanami 3D okazów geologicznych (skały, minerały, skamieniałości). Zajęcia stacjonarne, które proponujemy, to zwiedzanie „Wirtualnego Muzeum Geologicznego” w towarzystwie przewodnika-geologa, który oprowadzi uczestników po wirtualnych przestrzeniach, wyjaśniając i pomagając zrozumieć poszczególne zagadnienia (tematyka wycieczki do wyboru). Podczas zajęć uczestnicy będą mieli okazję obejrzenia okazów geologicznych, których zdjęcia i skany 3D zostały umieszczone w serwisie. Będzie również możliwość zwiedzenia Muzeum Geologicznego im. S.J. Thugutta.

  • pon., 2025-09-22 10:00 do 11:00
  • pon., 2025-09-22 12:00 do 13:00
  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
  • śr., 2025-09-24 10:00 do 11:00
  • śr., 2025-09-24 12:00 do 13:00
  • czw., 2025-09-25 10:00 do 11:00
  • czw., 2025-09-25 12:00 do 13:00
  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
  • pt., 2025-09-26 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Wulkany – skąd pochodzi wieczny ogień

Zajęcia wprowadzą dzieci w ognisty świat wulkanów. Zajrzymy pod twardą skorupę i dowiemy się, co kryje wnętrze Ziemi. Odkryjemy historię wulkanów – płonących gór, które towarzyszą naszej planecie od wczesnych lat jej dzieciństwa. Poznamy ich pochodzenie, rozmieszczenie na Ziemi, typy oraz budowę. Podczas warsztatów zobaczymy erupcję wulkanu, co pokazane zostanie poprzez specjalnie przygotowany model. Obejrzymy różnego rodzaju skały wulkaniczne, dowiemy się jak powstały i gdzie je znaleźć. Poznamy wpływ wulkanizmu na los ludzkości. Zajrzymy do starożytnych Pompei i na współczesną Islandię. Dowiemy się czym jest magma i lawa oraz jak ich rodzaj wpływa na erupcję. A przede wszystkim odpowiemy sobie na pytanie – skąd pochodzi wieczny ogień?

  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Zachwycający świat skamieniałości

Czym zajmuje się paleontologia, jak powstawały skamieniałości i jakie organizmy zamieszkiwały naszą planetę przed milionami lat. Warsztat jest wzbogacona prezentacją multimedialną, dzięki której dzieci mogą poznać i same zrekonstruować zwierzęta dna morskiego za pomocą farb i kredek.

 

 

 

  • pon., 2025-09-22 12:30 do 14:30
  • wt., 2025-09-23 12:00 do 14:30
  • śr., 2025-09-24 12:30 do 14:30
  • czw., 2025-09-25 12:00 do 14:00
  • pt., 2025-09-26 12:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Zawód: etyczny haker – jak legalnie łamać systemy

Zobacz, jak działa etyczne hakowanie! Poznaj kulisy pracy pentestera, narzędzia i testy bezpieczeństwa systemów. Sprawdź, czy to może być Twoja droga w IT.

  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
  • wt., 2025-09-23 14:00 do 15:00
Lekcja festiwalowa Zobacz swoje komórki (i nie tylko)

Zastanawialiście się czy czym różnią się komórki człowieka i cebuli? Które komórki naszego ciała możemy łatwo pobrać do zrobienia preparatu mikroskopowego? Jak przygotować preparat aby móc obejrzeć go pod mikroskopem świetlnym i jakiego potrzebujemy powiększenia aby je zobaczyć? Na te i na wiele innych pytań odpowiemy na warsztatach w Zakładzie Fizjologii Zwierząt UW. Uczestnicy zapoznają się z biologią komórki i poznają różnice między komórkami roślinnymi i zwierzęcymi. Poznają składowe komórki oraz cechy charakterystyczne komórek należących do różnych organizmów. Sami pobiorą komórki ze swojego policzka i wykonają preparaty mikroskopowe. Wykonają również preparaty z tkanki roślinnej pobranej z cebuli. Zapoznają się z mechanizmem działania mikroskopu świetlnego i użyją go do obejrzenia wykonanych przez siebie preparatów. Zapraszamy!

  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
  • śr., 2025-09-24 10:00 do 11:00
  • śr., 2025-09-24 12:00 do 13:00
Lekcja festiwalowa Czy i po co potrzeba nam umiejętności krytycznego myślenia?

Celem lekcji jest promowanie kultury myślenia, w której umiejętność rozumowania krytycznego zajmuje ważne miejsce. Podczas lekcji, przybierającej formę dyskusji oraz warsztatów, uczestnicy zapoznają się z zagadnieniami, a także będą zaproszeni do współokreślania: czym jest myślenie krytyczne, czy jest nam potrzebne jako umiejętność funkcjonowania we współczesnym świecie, jako uczniom, obywatelom, odbiorcom zdygitalizowanych treści. Następnie omówione zostaną kwestie tego, dlaczego i w jakim celu dobrze jest umieć posługiwać się tego typu myśleniem. Druga część zajęć polegać będzie na dyskusji i warsztatach, podczas których będziemy trenować i uczyć się krytycznego myślenia, z wykorzystaniem przykładów, sytuacji, scenek. Zapoznamy się z siedmioma krokami krytycznego namysłu, ze strategiami manipulacyjnymi, a także wyróżnimy i omówimy jedenaście błędów w rozumowaniu. Przeprowadzony zostanie krótki konkurs pt. „Czy to fake news?”, podczas którego uczniowie będą mieli za zadanie odróżnić informacje zamieszczone w mediach tradycyjnych i społecznościowych, pod względem tego, które noszą znamiona prawdziwości, a które przypominają tzw. fake newsy. Podsumowując spotkanie, wskażemy na dobre praktyki w analizowaniu i interpretacji danych, informacji, treści, a także zastanowimy się nad naszą rolą w propagowaniu kultury zdrowego, pozytywnego i roztropnego myślenia.

  • wt., 2025-09-23 11:00 do 12:30
  • wt., 2025-09-23 12:30 do 14:00
Lekcja festiwalowa Do domu po nocy (czyli skąd nietoperz wie, gdzie mieszka)

Jak to się dzieje, że nietoperze potrafią po ciemku wrócić do miejsca, gdzie mieszkają? Jak one to w ogóle robią, że w locie nie rozbijają sobie głowy o drzewo? A kiedy trzeba zapaść w sem zimowy, to skąd wiedzą, gdzie się schować - zwłaszcza takie, dla których to będzie pierwsza zima w życiu? Na te i podobne pytania spróbujemy sobie odpowiedzieć podczas lekcji poświęconej latającym ssakom i ich niezwykłym umiejętnościom. Postaramy się też z pomocą elektronicznych urządzeń usłyszeć to, co normalnie dla naszych uszu jest niesłyszalne i na własnej skórze przekonac się, jak to jest, kiedy trzeba się orientować w otoczeniu za pomocą słuchu, a nie wzroku.

  • wt., 2025-09-23 10:30 do 12:00
  • wt., 2025-09-23 12:30 do 14:00
  • śr., 2025-09-24 10:30 do 12:00
  • śr., 2025-09-24 12:30 do 14:00
Lekcja festiwalowa Jak zapytać, żeby się dowiedzieć – zróbmy badanie ankietowe!

Czy łatwo dowiedzieć się, co lubią ludzie? Jak się dowiedzieć jakie produkty kupujemy najczęściej? Jak zaplanować pytania, żeby poznać prawdziwe odpowiedzi? Uczniowie zaproszeni są do udziału w symulacji badania ankietowego, podczas której sami wcielą się w rolę ankieterów i respondentów. Wspólnie zastanowimy się, jak tworzyć dobre pytania, które nie wprowadzają w błąd, zaplanujemy własną miniankietę, przeprowadzimy ją wśród kolegów i koleżanek, a następnie opracujemy i zaprezentujemy wyniki – wszystko po to by pokazać że badania ankietowe to wiedza o nas dla nas!
Zajęcia będą doskonałą okazją do rozwijania kompetencji społecznych, matematycznych i logicznych – poprzez zabawę do ważnych wniosków!

 

  • pon., 2025-09-22 12:30 do 14:30
  • wt., 2025-09-23 12:30 do 14:30
  • śr., 2025-09-24 12:30 do 14:30
Lekcja festiwalowa Witamina C pod lupą

W ramach warsztatów Uczniowie zdobywają wiadomości dotyczące: budowy cząsteczki kwasu L-askorbinowego,  historii jej odkrycia,  zawartości witaminy C w różnych pokarmach, właściwości antyoksydacyjnych witaminy C, znaczenia witaminy C dla zdrowia człowieka.

Zajęcia umożliwiają także utrwalenie wiadomości dotyczących reakcji redoks, szczególnie reakcji barwnych występujących w zadaniach maturalnych.

Podczas części laboratoryjnej warsztatów, Uczniowie mają możliwość doskonalenia:

  •  umiejętności pracy według metody badawczej,
  •  posługiwania się sprzętem laboratoryjnym,
  • umiejętności wyciągania wniosków na podstawie samodzielnie wykonywanych doświadczeń.

A przede wszystkim po warsztatach Uczniowie będą przygotowani do samodzielnej weryfikacji nieprawdziwych wiadomości dotyczących witaminy C.

  • wt., 2025-09-23 10:00 do 12:00
  • wt., 2025-09-23 12:30 do 14:30
Lekcja festiwalowa Co łączy skały, zęby i rośliny? O minerałach z grupy apatytu

Podczas tej lekcji, łączącej elementy geologii, paleontologii i archeologii, uczniowie poznają minerały z grupy apatytu, występujące zarówno w przyrodzie nieożywionej, jak i w organizmach żywych. Dowiedzą się, gdzie można je znaleźć oraz jakie mają właściwości i zastosowania. W trakcie zajęć zostanie wyjaśnione, czym są minerały, jak zbudowane są kości i zęby, w jaki sposób apatyt wykorzystywany jest w przemyśle oraz dlaczego odgrywa tak istotną rolę dla roślin.

Uczniowie poznają również kulisy pracy naukowców, którzy analizując skład kryształów apatytu w skałach i skamieniałościach, badają historię Ziemi oraz warunki życia na niej. W trakcie lekcji uczestnicy będą mieli okazję obejrzeć próbki minerałów i szczątków, co pozwoli im z bliska zobaczyć różnorodne formy występowania apatytu.

Zajęcia w przystępny sposób pokażą, że minerały mogą łączyć wiele dziedzin życia i nauki.

  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 11:30 do 12:30
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Czy istnieje architektura demokratyczna? Budowanie i władza

Architektura władzy pełni szczególną funkcję. Jej rolą jest nie tylko projektowanie siedzib ważnych instytucji czy świątyń. Ma ona dostarczać pożądanych sensów, kształtując krajobraz kulturowy człowieka. Siedziby instytucji władzy zawsze miały szczególne znaczenie i również dziś stanowią ważny element przestrzeni reprezentacyjnych. Splatają się tu względy pragmatyczne i ideologiczne; a wbrew pozorom funkcjonalność bardzo często przegrywa z potrzebami tworzenia pożądanych znaczeń: wystarczy rozejrzeć się po Warszawie, by znaleźć gmachy będące ilustracją potrzeby wywierania wpływu poprzez budowle. Na lekcji zastanowimy się nad tym, jakie kryteria wpływają na wybór określonych stylów czy form architektonicznych; dlaczego każdy reżim inwestuje tak wiele w przebudowę przestrzeni reprezentacyjnych, oraz jakie wyobrażenia rządzą naszym postrzeganiem tego, co ważne w przestrzeni. Przykłady zaczerpniemy z naszego otoczenia: pod ręką jest Warszawa i zmiany, jakie zachodziły w centrum od początku XX wieku. Podręcznikowym przykładem jest Paryż, przebudowany w połowie XIX wieku na stolicę w skali światowej. Ale przyjrzymy się też mniej znanym, a niezwykle wymownym przykładom stolic bałkańskich, w których działanie ideologii poprzez architekturę jest wyraźne. Przebudowa Skopja, Belgradu czy Aten ukazuje działanie stereotypów kulturowych. Zastanowimy się wreszcie, czy ustrój demokratyczny wypracował swój styl w architekturze i w jaki sposób można kodować wartości demokratyczne poprzez budowle publiczne. Celem lekcji jest (1) rozmowa o architekturze w kontekście społecznym i kulturowym, (2) omówienie związków między ideologią i władzą (3) oraz ilustracja wartości demokratycznych na przykładzie architektury.

  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:30
Lekcja festiwalowa Czy koszt kupionego na raty smartfonu jest równy cenie tego smartfonu?

Celem wykładu będzie prezentacja metod pozwalających na wyznaczenie rat zaciągniętego kredytu (np. na nowy smartfon) oraz wyboru tańszej oferty spośród proponowanych sposobów spłaty kredytu. W trakcie wykładu przedstawione zostaną podstawowe pojęcia matematyki finansowej: procent prosty, procent składany, renta matematyczna, rata kredytu (część kapitałowa i odsetkowa), schemat spłaty kredytu oraz powszechnie występujące przy produkcie finansowym RRSO. Na podstawie wiedzy zdobytej w trakcie wykładu uczestnik powinien znać, rozumieć i rozróżniać podstawowe pojęcia związane z wyznaczaniem rat kredytu, oceniać koszt kredytu, analizować oraz porównywać dostępne oferty kredytowe na rynku, jak również dokonywać racjonalnego wyboru spośród nich.

  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Elektrofizjologia i co nam mówią fale w mózgu?

Elektrofizjologia to dziedzina zajmująca się elektryczną aktywnością naszego organizmu oraz jak ją mierzyć. W medycynie można za jej pomocą diagnozować wiele chorób między innymi serca lub układu nerwowego, takie jak na przykład padaczka, czy zaburzenia snu. Wykład skupi się na aktywności elektrofizjologicznej mózgu. Dowiemy się jak komunikują się ze sobą neurony i do czego ta komunikacja może doprowadzić. Podane zostaną przykłady badań naukowych, które używają tej metodologii aby lepiej zrozumieć żywe organizmy. Omówimy także różne metody elektrofizjologiczne, aby zrozumieć które i dlaczego są wykorzystywane w nauce, a które w medycynie. Choć elektrofizjologia jest powszechnie używana do diagnozy niektórych chorób, jest wiele innych (na przykład zaburzenia depresyjne), do których diagnozy również ma potencjał i choć nie jest obecnie wykorzystywana do diagnozowania ich, są prowadzone badania naukowe aby do tego doprowadzić.

  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Jak otrzymać ultraczystą wodę?

Woda wodociągowa, pomimo iż spełnia szereg rygorystycznych norm, dzięki czemu nadaje się do spożycia, nadal jest znacznie zanieczyszczona, przez co niemożliwe jest jej stosowanie w wielu procesach przemysłowych, czy też w badaniach analitycznych w laboratoriach. Często konieczne jest stosowanie dodatkowych procesów uzdatniania, mających na celu usunięcie z wody rozpuszczalnych i nierozpuszczalnych substancji. W zależności od przeznaczenia oraz rodzaju i stężenia substancji niepożądanych, dobierane są odpowiednie procesy i aparatura zapewniające wodę o oczekiwanej czystości.
Podczas warsztatów uczestnicy poznają budowę i zasady działania wielostopniowej instalacji do oczyszczania i demineralizacji wody. W skład instalacji wchodzą urządzenia, w których prowadzone są procesy: filtracji, wymiany jonowej i odwróconej osmozy. Pobierzemy próbki wody wodociągowej i oczyszczonej, aby zbadać wybrane parametry i ocenić skuteczność demineralizacji.

  • wt., 2025-09-23 10:30 do 11:30
  • wt., 2025-09-23 11:30 do 12:30
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Spotkanie festiwalowe Jak przebiega profesjonalna analiza sensoryczna żywności

Zapraszamy do odkrycia profesjonalnej analizy sensorycznej żywności. To niezwykle istotny proces, wykorzystywany przez panel ekspertów do oceny jakości produktów spożywczych. Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że żywność oceniamy wyłącznie na podstawie smaku, w rzeczywistości wzrok, węch a nawet dotyk, odgrywają kluczową rolę w postrzeganiu żywności.

Uczestnicy warsztatu dowiedzą się, jak przebiega profesjonalna analiza sensoryczna żywności oraz w jaki sposób specjaliści ds. żywności wykorzystują zmysły do oceny produktów spożywczych. W tym celu przygotowaliśmy zestaw testów sensorycznych. 

Uczestnicy wezmą udział m.in. w eksperymencie z zastosowaniem metody trójkątowej. Technika ta polega na porównaniu trzech próbek – dwóch identycznych oraz jednej różniącej się od pozostałych. Zadaniem Uczestników będzie określenie, która próbka odbiega od reszty, a także wskazanie cech wyróżniających, gdyż niejednokrotnie niewielkie zmiany w składzie produktów mogą wpływać na ich odbiór.

Ponadto podczas warsztatów Uczestnicy dowiedzą się, że nie wszyscy ludzie postrzegają kolory w ten sam sposób. W ramach testu na daltonizm Uczestnicy przekonają się, czy prawidłowo rozpoznają barwy oraz dowiedzą się, w jaki sposób osoby z zaburzeniami rozróżniania kolorów mogą postrzegać świat.

Dodatkowo Uczestnicy będą mieli okazję zgłębić znaczenie zapachu w postrzeganiu żywności. Zapach odgrywa istotną rolę w analizie jakości produktów spożywczych – od identyfikacji pożądanych cech, takich jak świeżość czy intensywność aromatu, po wykrywanie ewentualnych niepożądanych nut zapachowych. Uczestnicy poznają techniki oceny zapachu stosowane w laboratoriach sensorycznych, nauczą się rozróżniać poszczególne aromaty oraz dowiedzą się, jak zapach wpływa na ogólną percepcję smaku i akceptowalność produktu przez konsumenta.

Warsztaty będą pełne naukowej zabawy, fascynujących eksperymentów i odkryć, które nie tylko rozbudzą ciekawość, ale również pozwolą lepiej zrozumieć znaczenie zmysłów w codziennym życiu. Zapraszamy do wspólnego odkrywania tajników analizy sensorycznej żywności i poznawania fascynującego świata zapachów oraz kolorów!

Nauki rolnicze i leśne
  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 11:00 do 12:00
  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Nie(pełno)sprawni? Możliwości ciała, siła ducha – sport bez barier

Czy osoba bez nogi może grać w piłkę nożną? A ktoś poruszający się na wózku – czy może rzucać do kosza i wygrywać mecze? Podczas tego wykładu przekonacie się, że ograniczenia fizyczne nie muszą być przeszkodą w uprawianiu sportu i czerpaniu radości z ruchu. Ciało – nawet jeśli funkcjonuje inaczej – może być sprawne, silne i zdolne do działania. Pokażę Wam, jak osoby z różnymi niepełnosprawnościami radzą sobie w sporcie i codziennej aktywności, jak pokonują bariery (często te w naszej głowie) i co daje im ruch. Opowiem o drodze do niezależności, o odwadze, wytrwałości i sile ducha. Porozmawiamy też o tym, jak każdy z nas – niezależnie od sprawności – może wspierać dostępność i włączenie w sporcie oraz jak wygląda codzienność osób, które mimo trudności realizują swoje pasje. Wykład skierowany jest do młodzieży z klas 6–8 szkoły podstawowej. Może być inspiracją zarówno dla tych, którzy kochają sport, jak i tych, którzy jeszcze szukają swojej drogi.

  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Niewidzialne zagrożenie: aerozole w powietrzu – wpływ na zdrowie i sposoby oczyszczania

Co znajduje się w powietrzu, którym oddychamy? Choć może ono wydawać się przejrzyste, często zawiera bardzo małe cząstki stałe lub/i kropelki. Te cząstki zawieszone w powietrzu tworzą układy zwane aerozolami. W trakcie tej prezentacji pokażę, czym dokładnie są zanieczyszczenia aerozolowe, skąd się biorą i dlaczego stanowią realne zagrożenie dla naszego zdrowia i środowiska.
Słuchacz będzie miał okazję dowiedzieć się, jak drobiny pyłów, sadzy czy metali ciężkich mogą wpływać na układ oddechowy, krwionośny, a nawet nerwowy człowieka. Zobaczymy też, jak jakość powietrza zmienia się w miastach, przy drogach czy w pobliżu zakładów przemysłowych. Opowiem o tym, jak inżynierowie środowiska mierzą się z tymi wyzwaniami i jakie technologie stosują, by oczyścić gazy – zarówno przemysłowe, jak i te z codziennego otoczenia.
Przedstawię wybrane metody oczyszczania, takie jak filtry mechaniczne, cyklony, elektrofiltry czy urządzenia mokre. Pokażę, które rozwiązania są najbardziej efektywne i gdzie znajdują zastosowanie. Porozmawiamy też o przyszłości – o inteligentnych systemach monitoringu jakości powietrza i roli, jaką młodzi inżynierowie mogą odegrać w walce o czyste środowisko.

  • pon., 2025-09-22 10:00 do 11:00
  • pon., 2025-09-22 11:30 do 12:30
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Od bohaterów do codzienności: co ukraińskie piosenki mówią o wojnie i tożsamości narodowej

Od początku pełnowymiarowej inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku muzyka stała się ważnym sposobem wyrażania emocji, budowania wspólnoty, negocjacji tożsamości i podtrzymywania ducha narodu. Ukraińskie piosenki wojenne to nie tylko hymny oporu i patriotyzmu, ale także opowieści o codziennym życiu w czasie wojny, tęsknocie, stracie i nadziei, próbach odnalezienia siebie w nowej rzeczywistości.

Podczas lekcji wspólnie zastanowimy się, co i jak muzyka może opowiadać o wojnie – zarówno tej wielkiej, bohaterskiej, jak i tej codziennej, przeżywanej przez zwykłych ludzi. Posłuchamy fragmentów wybranych ukraińskich piosenek z 2022-2025 roku, porozmawiamy o emocjach, jakie w nich się przejawiają i spróbujemy rozpoznać zmieniające się tematy: od heroizmu i walki, po codzienność, przetrwanie i marzenia o przyszłości.

Wspólnie zastanowimy się też, jak muzyka pomaga tworzyć poczucie wspólnoty narodowej i jaką rolę odgrywa w trudnych czasach. Uczniowie będą mogli podzielić się własnymi przemyśleniami, przeanalizować fragmenty tekstów piosenek, zapoznać się z językiem i kulturą ukraińską.

Warsztat łączy refleksję nad kulturą i społeczeństwem, formowaniem się tożsamości narodowej i jest otwarty dla wszystkich, którzy chcą zrozumieć, jak muzyka może być formą oporu, nadziei i wspólnego przeżywania historii oraz elementem budującym naród.

  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Po co te wielomiany?

Przedstawimy zagadnienie interpolacji wielomianowej. 

Część pierwsza przedstawione zostaną pojęcia takie jak: wielomian, pierwiastek wielomianu, jego stopień itp. Następnie omówione zostaną kolejno Interpolacje: metodą Lagrange’a, Newtona i Hermite’a. Po wytłumaczeniu wymienionych interpolacji przedstawiony zostanie przykład, jak dany wzór wykorzystać. W części z przykładamy chcemy włączyć uczestników do pomocy przy ich rozwiązywaniu. Po każdej z trzech wymienionych metod będzie czas na pytania i ewentualne doprecyzowanie zagadnień. 

Następnie przejdziemy do części, która za pomocą wykresów obliczonych wcześniej wielomianów zobrazuje najważniejszy problem interpolacji, czyli zjawisko Rungego. Przy tym temacie przedstawione zostaną wielomiany i węzły Czebyszewa wraz z ich konstrukcją. Porównane będą metody interpolacji przy użyciu wspominanych wcześniej węzłów i węzłów równoodległych. Wykorzystane będzie pojęcie błędu interpolacji, który uczestnicy będą potrafili wskazać na dodanych w prezentacji wykresach. 

W ostatniej części znajdzie się odpowiedź na tytułowe pytanie, czyli po co te wielomiany? Wymienione zostanie kilka zastosowań interpolacji, wykorzystującej poznane w szkole średniej funkcje wielomianowe, takich jak robotyka, sygnały cyfrowe, obliczanie odległości planet, prognozowanie pogody i wielu innych. 

  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Preparowanie i etykietowanie owadów

W trakcie zajęć uczestnicy nabędą wiedzę na temat budowy, preparowania i etykietowania postaci imaginalnych owadów. Samodzielnie spreparują, oznaczą i zaetykietują jeden okaz chrząszcza. W efekcie posiądą umiejętność zakładania i prowadzenia entomologicznych kolekcji naukowych.

  • pon., 2025-09-22 10:00 do 12:00
  • pon., 2025-09-22 13:00 do 15:00
  • wt., 2025-09-23 10:00 do 12:00
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 15:00
Lekcja festiwalowa Systemy Ekstremalnie Modularne w architekturze i budownictwie

System Ekstremalnie Modularny to koncepcja wprowadzona kilka lat temu do tworzenia użytecznych konstrukcji inżynierskich lub obiektów geometrycznych składających się z jak najmniejszej liczby modułów - najlepiej tylko z jednego. Systemy te mają cztery zasadnicze cechy (zalety):

  1. efektywność ekonomiczna - ponieważ dają możliwość masowej prefabrykacji (dzięki czemu możliwa jest do osiągnięcia niska cena i idące za nią szerokie stosowanie). Poza tym obiekt wzniesiony w Systemie Ekstremalnie Modularnym jest łatwy do rozbiórki i ewentualnego powtórnego montażu w innym miejscu lub jako część innego obiektu.
  2. niezawodność - łatwość ewentualnej naprawy, gdyż każdy zepsuty moduł może być zastąpiony identycznym;
  3. optymalizacja - ponieważ ich konfiguracje mogą być inteligentnie modelowane matematycznie i optymalizowane;
  4. uniwersalność - ta cecha jest fundamentalna dla skutecznej automatyzacji produkcji i robotyzacji montażu.
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Technologia w twoich rękach – odkryj moc druku 3D

Czy można zaprojektować własny przedmiot i wydrukować go z tworzyw sztucznych, metalu, a nawet... betonu? Tak! Podczas tej wyjątkowej lekcji uczniowie poznają kulisy druku  i skanowania 3D, zobaczą jak powstają przedmioty z tworzywa sztucznego, metalu i innych materiałów przyszłości, a nawet zaprojektują swój własny mini-model.

Lekcja przeznaczona jest dla uczniów zainteresowanych nowymi technologiami, inżynierią, projektowaniem lub po prostu dla ciekawych świata. Podczas zajęć wejdziemy w świat nowoczesnych technologii, gdzie nauka spotyka się z kreatywnością!

Projektuj, ucz się i drukuj razem z nami!

  • wt., 2025-09-23 10:00 do 11:00
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
  • czw., 2025-09-25 10:00 do 11:00
  • pt., 2025-09-26 10:00 do 11:00
Spotkanie festiwalowe Wieloetniczność Rzeczypospolitej Obojga Narodów według tekstów XVI-XVIII w.

Omówione zostaną najbardziej rozpowszechnione typy słowiańskich tekstów hybrydowych Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Analizie poddane zostaną teksty tworzone zarówno przez Słowian, jak i przez przedstawicieli mniejszości etnicznych, obejmujące teksty hybrydowe językowo i graficznie, zarówno oryginalne, jak i tłumaczenia. Szczególna uwaga zostanie poświęcona tekstom autorstwa Ormian, Tatarów i Żydów. Pokonanie różnic dialektalnych jest wymieniane jako jeden z powodów przejścia mniejszości etnicznych WKL na języki słowiańskie. Powodem używania własnego pisma był autorytet języka i alfabetu tekstów religijnych. Wśród tekstów hybrydowych Wielkiego Księstwa Litewskiego napisanych przez Słowian szczególne miejsce zajmują teksty w „prosta mova” pisane alfabetem łacińskim. Rozprzestrzenianie się tekstów hybrydowych jest najlepszym potwierdzeniem wieloetniczności i wielojęzyczności Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Nauki humanistyczne
  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:00
Lekcja festiwalowa Zero waste - koło ratunkowe rzucone Planecie. Jake ważne to dla Ciebie i czy możesz zostać ratowniki

Lekcja ma charakter warsztatowy. Jej celem jest zapoznanie uczniów nie tylko z ogólną filozofią cyrkularności i zero waste polegającą głównie na zasadach 5„R” [odrzuć (refuse), ogranicz (reduce), użyj ponownie (reuse/repair), poddaj recyklingowi (recycle), pomóż w zgniciu (rot)], ale ze sposobami, w jakie każdy z nas może skutecznie wdrażać je w codzienności. Zasady zero waste to bowiem (leżące po części w rękach każdego konsumenta) odzyskiwanie i przetwarzanie zamiast zakopywania, składowania i spalania. Pierwszym, widocznym efektem GOZ jest odwrócenie zeszpecenia przyrody, krajobrazów wskutek wyrzucanych i zalegających śmieci, ale tych korzyści – które poznamy na lekcji - jest ogromna liczba. Uczniowie poznają też inne aspekty zero waste, jak np. wystrzeganie się żywności wysoko przetworzonej, zatruwanej chemicznymi substancjami na każdym etapie produkcji. Żywności, która – zamiast odżywiać – jest źródłem wielu chorób (otyłość, nowotwory) i przyczynia się do skracania ludzkiego życia.  Poznają też wybrane wynalazki, dzięki którym można przerobić najróżniejsze śmieci, przywracając je do produkcji zamiast obciążania nimi przyrody. 

  • wt., 2025-09-23 13:00 do 14:30
  • śr., 2025-09-24 13:00 do 14:30
Lekcja festiwalowa Magia Nauki: chemia, DNA i tajemnice mikroskopijnego świata

Przeniesiemy się w fascynujący świat nauki, gdzie wszystko jest możliwe.

Zaczniemy od widowiskowych reakcji chemicznych, w których nauka spotyka się z efektem „wow”! Wybuchowa „pasta dla słonia”, zielony płomień kwasu borowego, samozapłon gliceryny z nadmanganianem i magiczny „wąż faraona” pokażą, że chemia może być nie tylko fascynująca, ale też piękna. To doskonały punkt wyjścia, by zrozumieć, jak wiele z tych zjawisk – spalanie, rozkład, egzotermia – ma swoje odpowiedniki w biologii i biochemii. Wszystko z komentarzem naukowym i w pełni bezpiecznie.

Następnie przejdziemy do świata biologii, w którym również znajdziemy zaskakujące odkrycia! Przyjrzymy się cząsteczce DNA, która jest „instrukcją życia” każdego organizmu. Z pomocą prostych składników takich jak sól, woda i sok z ananasa, w prosty sposób wyizolujemy DNA z truskawki i zobaczymy je na własne oczy. Łącząc ciekawość odkrywcy z podstawowymi technikami biologicznymi dowiemy się jak komórki przechowują informacje genetyczne.

Na koniec zanurzymy się w tajemniczy mikrokosmos mikroorganizmów. Bakterie to nie tylko choroby, lecz także niezwykłe zdolności i kluczowa rola w naturze — np. w rozkładzie celulozy, najpowszechniejszego związku organicznego na Ziemi. Kształt i rozmiar, tempo życia („szybcioch” czy „powolniak”), życie z sąsiadami czy samotnie – wszystko to wpływa na ich funkcjonowanie. Wiele wiemy ale jest jeszcze więcej do poznania. A wszystko w kontekście tradycyjnych oraz nowoczesnych metod naukowych.

 

  • wt., 2025-09-23 13:30 do 15:00
Spotkanie festiwalowe Tajemniczy świat mikrobioty jamy ustnej – co jedzenie mówi naszym bakteriom?

Zapraszamy na fascynujące spotkanie poświęcone mikrobiocie jamy ustnej – niewidzialnemu ekosystemowi, który codziennie wpływa na nasze zdrowie. Podczas wykładu przybliżymy uczestnikom najważniejsze informacje o patogennych i komensalnych szczepach bakterii bytujących w jamie ustnej człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem tzw. kompleksów według klasyfikacji Sokranskiego – czyli grup mikroorganizmów odpowiedzialnych m.in. za próchnicę czy choroby przyzębia.

Dlaczego niektóre bakterie są naszymi sprzymierzeńcami, a inne potrafią poważnie zaszkodzić? Jakie znaczenie ma ich wzajemna równowaga i co dzieje się, gdy zostaje ona zaburzona? Odpowiedzi na te pytania poznasz nie tylko w teorii!

Część warsztatowa to wyjątkowa okazja do praktycznego poznania wpływu czterech typów smaków diety – kwaśnego, słodkiego, słonego i gorzkiego – na skład mikrobioty jamy ustnej. Wspólnie zastanowimy się, jak różnorodne nawyki żywieniowe mogą sprzyjać (lub szkodzić) równowadze mikrobiologicznej w naszych ustach, a także zainspirujemy do bardziej świadomego podejścia do codziennego jedzenia.

Spotkanie przeznaczone jest dla wszystkich (bez względu na wiek czy wiedzę biologiczną), którzy chcą lepiej zrozumieć, co dzieje się w ich jamie ustnej i jak mogą wspierać swoje zdrowie już od pierwszego kęsa.

Dołącz i przekonaj się, jak wiele mówi o Tobie Twoja mikrobiota!

Nauki biologiczne
  • wt., 2025-09-23 13:30 do 15:00
Lekcja festiwalowa Migracyjne mity i fakty

Kwestia migracji to jeden z wiodących tematów we współczesnych debatach publicznych i politycznych. Przekonują o tym choćby kampanie wyborcze minionych lat ale także to, jak wiele uwagi poświęcają migracjom media. 

Niestety, analizy mediów i przekazu politycznego pokazują, że bardzo często owe dyskusje polityczne odnoszą się raczej do świata wyobrażeń i całego katalogu mitów migracyjnych a nie do realnych zdarzeń, procesów i ich wiarygodnej, pogłębionej interpretacji. W tym kontekście celem zajęć jest zderzenie wybranych mitów migracyjnych z wiedzą na temat procesów mobilności a także próba odpowiedzi, w jaki sposób możemy poprawiać stan wiedzy na temat zjawisk, które są codziennością w większości krajów europejskich (w tym także w Polsce). 

Wspólnie zastanowimy się m.in. nad następującymi kwestiami:

- czy jesteśmy w stanie policzyć migrantów? jaka jest skala zjawiska i z czego może wynikać to, że – niemal zawsze – się w tej mierze mylimy

- jak definiować migrantów, czyli na ile zasadne jest odwoływanie się do kategorycznych podziałów (np. migranci vs uchodźcy, migranci o statusie uregulowanym vs migranci o statusie nieuregulowanym)

- jaki jest bilans obecności migrantów w krajach, do których docierają? czy i jak można mierzyć efekty społeczne i ekonomiczne ich obecności?

- czy jesteśmy zdani na niechęć i strach przed migracją?

- czy możliwe jest stworzenie dobrych/efektywnych a jednocześnie akceptowalnych polityk migracyjnych?

  • wt., 2025-09-23 14:00 do 15:00
Spotkanie festiwalowe Obcy wewnątrz mnie

Prelekcja o zależnościach między bezkręgowcami a ich naturalnymi wrogami (ze szczególnym uwzględnieniem pasożytów), połaczona z pokazem stadiów rozwojowych różnych krajowych gatunków owadów.

Nauki biologiczne
  • wt., 2025-09-23 14:00 do 15:00
Lekcja festiwalowa Zawód: etyczny haker – jak legalnie łamać systemy

Zobacz, jak działa etyczne hakowanie! Poznaj kulisy pracy pentestera, narzędzia i testy bezpieczeństwa systemów. Sprawdź, czy to może być Twoja droga w IT.

  • wt., 2025-09-23 12:00 do 13:00
  • wt., 2025-09-23 14:00 do 15:00
Spotkanie festiwalowe Aktor czy widz? Wybór należy do Ciebie! Refleksje na temat konsultacji publicznych w UE

Instytucje unijne zobowiązane są do współpracy z obywatelami w procesie tworzenia polityki ugrupowania, a także opracowywania konkretnych aktów prawnych. Jedną z form zaangażowania obywateli są konsultacje publiczne. W trakcie spotkania przedstawione będą przykłady zaangażowania obywateli w konsultacje w różnych obszarach polityki unijnej, po których nastąpi dyskusja na temat skali zjawiska, jego znaczenia, a także wad i zalet. 

Nauki ekonomiczne
  • pon., 2025-09-22 15:00 do 16:30
  • wt., 2025-09-23 15:00 do 16:30
Spotkanie festiwalowe Magnetyczny rezonans jądrowy jako wgląd w świat cząsteczek

Świat chemików kręci się często wokół białych proszków i przezroczystych płynów. Co jeśli nie jesteśmy pewni, co dokładnie jest w probówce? Jak sprawdzić (bez niszczenia próbki) czy udało nam się zsyntetyzować pożądany związek? 
A może chcemy dowiedzieć się co wchodzi w skład naszego napoju lub czy dwie substancje oddziałują ze sobą?

Nieinwazyjnych technik jest tylko kilka i jedną z nich (szeroko wykorzystywaną) jest spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR). NMR to potężne narzędzie, które umożliwia nam identyfikację związków i badanie struktur przestrzennych cząsteczek, jak również badanie oddziaływań, dyfuzji czy monitorowanie reakcji.  

Spotkanie będzie podzielone na trzy części: 
- krótką prezentację, w czasie której uczestnicy poznają podstawy zjawiska NMR i dowiedzą się, w jaki sposób badamy próbki ciekłe w tej technice,  
- wycieczkę po laboratorium Nowych Metod Spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego i pomiar widma NMR prostej substancji organicznej,  
- wspólną analizę widm wykorzystywanych w typowych badaniach związków organicznych za pomocą techniki NMR

Nauki chemiczne
  • wt., 2025-09-23 15:00 do 17:00
  • śr., 2025-09-24 15:00 do 17:00
  • czw., 2025-09-25 15:00 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Migracyjne mity i fakty

Kwestia migracji to jeden z wiodących tematów we współczesnych debatach publicznych i politycznych. Przekonują o tym choćby kampanie wyborcze minionych lat, ale także to, jak wiele uwagi poświęcają migracjom media. 

Niestety, analizy mediów i przekazu politycznego pokazują, że bardzo często owe dyskusje polityczne odnoszą się raczej do świata wyobrażeń i całego katalogu mitów migracyjnych, a nie do realnych zdarzeń, procesów i ich wiarygodnej, pogłębionej interpretacji. W tym kontekście, celem zajęć jest zderzenie wybranych mitów migracyjnych z wiedzą na temat procesów mobilności, a także próba odpowiedzi, w jaki sposób możemy poprawiać stan wiedzy na temat zjawisk, które są codziennością w większości krajów europejskich (w tym także w Polsce). 

Wspólnie zastanowimy się m.in. nad następującymi kwestiami:

- czy jesteśmy w stanie policzyć migrantów? jaka jest skala zjawiska i z czego może wynikać to, że – niemal zawsze – się w tej mierze mylimy

- jak definiować migrantów, czyli na ile zasadne jest odwoływanie się do kategorycznych podziałów (np. migranci vs uchodźcy, migranci o statusie uregulowanym vs migranci o statusie nieuregulowanym)

- jaki jest bilans obecności migrantów w krajach, do których docierają? czy i jak można mierzyć efekty społeczne i ekonomiczne ich obecności?

- czy jesteśmy zdani na niechęć i strach przed migracją?

- czy możliwe jest stworzenie dobrych/efektywnych a jednocześnie akceptowalnych polityk migracyjnych?

Nauki społeczne
  • wt., 2025-09-23 15:00 do 16:00
Spotkanie festiwalowe Nasz fascynujący mózg - poznaj, jak jest zbudowany i jak działa

W trakcie prelekcji będzie można posłuchać o tym:

1. jak mózg jest zbudowany,

2.gdzie są w mózgu obszary istotne dla takich funkcji jak czucie ciała, ruch, widzenie, mowa, ręczność, myślenie, liczenie;

3. co się dzieje, gdy mózg choruje albo jakaś część jest uszkodzona;

4. jak można dbać o mózg.

Nauki biologiczne
  • wt., 2025-09-23 15:00 do 16:00
Spotkanie festiwalowe Serce jak na dłoni: Warsztaty w Pracowni Kardiologicznej Symulacji Medycznej

Interwencja kardiologiczna to specjalistyczna dziedzina medycyny zajmująca się diagnozowaniem i leczeniem chorób serca za pomocą małoinwazyjnych procedur. Zamiast tradycyjnych operacji na otwartym sercu, kardiologia interwencyjna wykorzystuje techniki, które pozwalają na przeprowadzenie zabiegów przez małe nacięcia, najczęściej w ciele pacjenta. Dzięki tym technikom pacjenci mogą liczyć na krótszy czas rekonwalescencji, mniejsze ryzyko powikłań oraz szybszy powrót do normalnego życia.

Najczęstsze procedury w kardiologii interwencyjnej obejmują:

angioplastykę wieńcową - procedura polegająca na rozszerzeniu zwężonych lub zablokowanych tętnic wieńcowych za pomocą balonika, często z umieszczeniem stentu, który utrzymuje naczynie otwarte;

cewnikowanie serca - procedura diagnostyczna, która pozwala na ocenę ciśnienia i przepływu krwi w sercu oraz wykrycie wad wrodzonych lub nabytych;

zamykanie ubytków przegrody międzyprzedsionkowej - zabieg polegający na zamknięciu otworów w przegrodzie serca za pomocą specjalnych urządzeń wprowadzanych przez cewnik.

Nauki medyczne
  • wt., 2025-09-23 15:00 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Krowa - mity i fakty

Na co dzień często słyszymy, że hodowla bydła przyczynia się do zmian klimatycznych, a jedząc produkty odzwierzęce, dokładamy cegiełkę do globalnego ocieplenia. Ale ile w tym stwierdzeniu jest prawdy, a ile uproszczenia? Czy rzeczywiście krowy mają negatywny wpływ na klimat – i jeśli tak, to czy możemy temu przeciwdziałać?

Podczas spotkania spróbujemy spojrzeć na krowy z nowej perspektywy: nie tylko jako źródło emisji metanu, ale również jako ważny element ekologicznych systemów rolniczych. Zastanowimy się, jak działa organizm przeżuwacza i dlaczego bydło odgrywa istotną rolę w zachowaniu bioróżnorodności. Odpowiemy też na pytanie, dlaczego krowy są hodowane w rejonach półpustynnych i czy możliwy jest świat, w którym zupełnie zrezygnujemy z ich obecności.

To okazja, by oddzielić fakty od mitów i lepiej zrozumieć złożoną relację między zwierzętami gospodarskimi, środowiskiem i człowiekiem.

Dołącz do nas i przekonaj się, jak wiele zależy od... krowy!

Nauki biologiczne
  • wt., 2025-09-23 15:10 do 16:20
Spotkanie festiwalowe Krystalizacja białka

Znajomość struktury przestrzennej białek pozwala zrozumieć procesy biologiczne, na najbardziej podstawowym, atomowym poziomie: sposób w jaki przebiegają reakcje katalizowane przez enzymy; sposób w jaki białka oddziałują z innymi białkami i małymi cząsteczkami; itp. Znajomość struktury, miejsc aktywnych lub wiążących w białkach, pozwala na zrozumienie ich specyficzności substratowej i zaprojektowanie cząsteczek lepiej z nimi oddziałujących, np. potencjalnych leków. W krystalografii rentgenowskiej białek największym wyzwaniem jest pierwszy etap na drodze do uzyskania struktury, czyli otrzymanie dobrze rozpraszającego kryształu białka, co będzie tematem poniższych ćwiczeń.

Nauki biologiczne
  • wt., 2025-09-23 15:30 do 17:30
  • śr., 2025-09-24 15:30 do 17:30
Spotkanie festiwalowe Kapitał społeczny a śmiertelność w czasach COVID

Porozmawiamy o nieintuicyjnych czynnikach powodujacych śmiertelność w czasie COVID dotyczących rodzajów kapitły społecznego, ich zalet i wprowadzonych przez nie niebezpieczństw.

Nauki ekonomiczne
  • wt., 2025-09-23 16:00 do 17:30
Spotkanie festiwalowe Niezwykłe związki owadów i roślin

Prelekcja o niezwykłych związkach świata roślin i bezkręgowców, połączona z pokazem wybranych krajowych gatunków owadów i związanych z nimi roślin.

Nauki biologiczne
  • wt., 2025-09-23 16:00 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Oferta BG WAT, jak z niej korzystać nie będąc studentem WAT

Korzystanie ze zbiorów Biblioteki Głównej WAT jest możliwe również dla osób spoza grona studentów i pracowników Akademii. Podczas spotkania zaprezentowana zostanie pełna gama możliwości, jakie oferuje BG WAT – od różnorodnych zbiorów książek i czasopism, po nowoczesne, komfortowe przestrzenie sprzyjające nauce, pracy indywidualnej i zespołowej. Uczestnicy poznają praktyczne sposoby wyszukiwania i korzystania z materiałów bibliotecznych.

Nauki humanistyczne
  • wt., 2025-09-23 16:00 do 17:00
  • czw., 2025-09-25 16:00 do 17:00
Spotkanie festiwalowe Warsztaty ze sztuki naukowej - budujemy maszyny molekularne

Podczas spotkania zajrzymy do wnętrza komórek budujących ludzkie ciało. Tak jak w naszym organizmie znajdują się organy, tak w komórkach działają organelle — a w nich molekularne maszyny wykonujące złożone i precyzyjne zadania. Poznamy kształty i funkcje maszyn molekularnych o różnorodnych funkcjach: przez budowę, naprawę i usuwanie innych maszyn, transport między organellami, aż po przygotowanie informacji genetycznej do odczytu. To właśnie takie procesy badają naukowcy pracujący w naszym instytucie.  A my, korzystając z narzędzi plastycznych, spróbujemy wspólnie stworzyć artystyczne interpretacje tych mikroskopijnych narzędzi.

Na warsztat zapraszamy dzieci, młodzież i dorosłych — wszystkich, którzy chcieliby zgłębić tajniki działania naszych komórek, a następnie, zainspirowani nauką, zanurzyć się w artystycznej ekspresji: rzeźbiąc, zdobiąc i nadając kolory, wspólnie tworząc galerię sztuki naukowej.

Nauki biologiczne
  • pon., 2025-09-22 16:00 do 18:00
  • wt., 2025-09-23 16:00 do 18:00
Spotkanie festiwalowe Plastikowy ślad – jak mikroplastik zmienia naszą rzeczywistość

Tworzywa sztuczne towarzyszą nam od dekad – wszechobecne, wygodne, trwałe. Ale czy zdajemy sobie sprawę, że ich najmniejsze fragmenty, tzw. mikroplastik, stały się nieodłącznym elementem współczesnego świata – i to niekoniecznie w pozytywnym sensie? W czasie wykładu przyjrzymy się bliżej zjawisku, które jeszcze kilka lat temu było tematem jedynie specjalistycznych badań, a dziś budzi coraz większy niepokój naukowców, środowisk medycznych i organizacji ekologicznych.

Czym właściwie jest mikroplastik i jak powstaje? Dlaczego znajduje się nie tylko w oceanach i rzekach, ale także w powietrzu, którym oddychamy, w glebie, w pożywieniu – a nawet w ludzkiej krwi i mleku matki?

Wykład przedstawi najnowszą wiedzę na temat źródeł mikroplastiku i jego dystrybucji w środowisku. Porozmawiamy o jego losach – od momentu uwolnienia do otoczenia, przez drogę, jaką pokonuje w ekosystemach, aż po to, w jaki sposób przenika do organizmów żywych. Szczególną uwagę poświęcimy zagrożeniom, jakie niesie mikroplastik dla zdrowia zwierząt i ludzi. Czy mikrocząstki plastiku działają toksycznie? Jak wpływają na układy pokarmowy, hormonalny, odpornościowy? Czy mogą gromadzić się w organizmie? Choć nauka nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa, już dziś mamy wystarczająco dużo danych, by traktować mikroplastik jako realne zagrożenie – nie tylko dla środowiska, ale również dla nas samych.

Wykład skierowany jest do wszystkich, którzy chcą lepiej zrozumieć skalę i znaczenie jednego z najważniejszych wyzwań współczesnej cywilizacji. 

 

Nauki biologiczne
  • wt., 2025-09-23 16:30 do 18:10
Spotkanie festiwalowe Białko przyszłości, czyli robaki i pleśń w lunchboxie!

Czym są alternatywne źródła białka i jakie mają znaczenie w zrównoważonym żywieniu? Jak smakują larwy mącznika i dlaczego białko z grzybów strzępkowych może uratować planetę? Uczestnicy dowiedzą się jaka jest wartość odżywcza białek roślinnych oraz alternatyw białek otrzymywanych z owadów i grzybów, a także poznają "tajemnice" produkcji mięsa hodowanego komórkowo.

Nauki biologiczne
  • wt., 2025-09-23 17:00 do 18:00
Spotkanie festiwalowe Edukacja w Afganistanie i Pakistanie

Podczas spotkania uczestnicy dowiedzą się jaki system szkolnictwa obowiązuje w Afganistanie i Pakistanie, w jakim stopniu jest obowiązkowy, jakie międzynarodowe certyfikaty mają znaczenie i jak najczęściej kształcą się chłopcy, a jak dziewczęta. 

Nauki społeczne
  • wt., 2025-09-23 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Jak wyznaczyć średnią długość życia Polaków?

Celem wykładu będzie omówienie podstawowych pojęć matematyki ubezpieczeniowej wykorzystywanych do budowy tablic trwania życia, które pozwalają m.in. na policzenie oraz analizę średniej długości trwania życia kobiety i mężczyzny (np. przed 2020 rokiem i obecnie), jak również wynikających z tego faktu konsekwencji społeczno-ekonomicznych.

Nauki matematyczne
  • wt., 2025-09-23 17:00 do 18:00
Spotkanie festiwalowe Kultowe eksperymenty

Najbardziej widowiskowe doświadczenia z dziedziny fizyki, chemii i nauk przyrodniczych, które zmieniły kierunek nauki. Edukatorzy z Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii poprowadzą zajęcia, w których czynnie będą uczestniczyć uczniowie i uczennice z klas 7-8 Szkoły Podstawowej im. Króla Stefana Batorego w Lesznie. Podczas warsztatów uczniowie poznają detektory oraz będą analizować dane świadczące o detekcji wielkich pęków promieniowania kosmicznego. Przekonają się "ile waży 1kg" na innych planetach. Udowodnimy, że woda może wrzeć nawet w temperaturze 20 stopni Celsjusza.

Nauki fizyczne
  • wt., 2025-09-23 17:00 do 19:00
Spotkanie festiwalowe Obieg zamknięty w życiu i gospodarce - jedyne co może uratować naszą przyszłość

Stosowanie założeń gospodarki cyrkularnej (zero waste), m.in. poprzez proekologiczne codzienne wybory podejmowane w naszych gospodarstwach domowych, przez nas wszystkich jako konsumentów, jest obecnie jedynym możliwym sposobem na „odśmiecenie” otaczającej nas przyrody, naszych miast, gmin, naszego kraju z odpadów, które sami generujemy, a których moglibyśmy w znacznym stopniu uniknąć. Gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ) w praktyce nie jest niczym innym jak ponownym wykorzystaniem surowców wtórnych, brakiem marnotrawstwa, dbaniem o jak najdłuższe korzystanie z dóbr, a nadto wystrzeganiem się nadkonsumpcji i nabywania rzeczy niepotrzebnych. Dzięki temu mamy szansę osiągnąć cel zbudowania świata (chociażby tego najbliższego) wolnego od szkodliwych odpadów i zanieczyszczeń, od toksyn emitowanych przez spalanie odpadów, czy dostających się do gleb i wód gruntowych. Cel odwrócenia zeszpecenia przyrody i krajobrazów przez wyrzucane i zalegające śmieci.

Zasady zero waste to bowiem - leżące w rękach nas wszystkich - odzyskiwanie i przetwarzanie zamiast zakopywania, składowania i spalania. To też wystrzeganie się żywności zatruwanej chemicznymi substancjami na każdym etapie produkcji. Żywności, która – zamiast odżywiać – jest źródłem wielu chorób (nowotwory) i przyczynia się do skracania ludzkiego życia. Ale skuteczne wdrażanie 5„R” [odrzuć (refuse), ogranicz (reduce), użyj ponownie (reuse/repair), poddaj recyklingowi (recycle), pomóż w zgniciu (rot)] to też baza dla biznesu, który zdolny jest uczynić odpady surowcami i z powrotem przetworzyć je na produkty.

Czy wiesz, że na Kielecczyźnie działa firma będąca liderem sprzedaży odzieży używanej w Europie, która z wyrzuconych na wysypiska tekstyliów potrafi produkować meble? Na Górnym Śląsku natomiast w 2024 r. powstał zakład posiadający 10% światowego (!) rynku odzyskiwania metali ziem rzadkich i innych szlachetnych surowców z wyrzuconej elektroniki… Okazuje się, że GOZ przynosi policzalne korzyści ekonomiczne, bo nie tylko poprawia stan fizycznego i psychicznego zdrowia obywateli (tak ważne wobec słabości systemu służby zdrowia), uniezależnia kraj (od importu, emisyjnego transportu), jest niskokosztowa (potrzebne materiały i surowce odzyskiwane są z odpadów versus z inwazyjnych dla przyrody kopalń, przemysłu ciężkiego itp.) oraz innowacyjna i po prostu – jednocześnie tradycyjna, jak i nowoczesna na miarę wyzwań cywilizacyjnych. 

Nauki ekonomiczne
  • wt., 2025-09-23 17:00 do 18:30
  • śr., 2025-09-24 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe Serce Durandarta w Don Kichocie Miguela de Cervantes

Don Kichote Miguela de Cervantes to dzieło, które wciąż nas zaskakuje. Czytając je z wielką szczegółowością, znaleźć w nim możemy pełen obraz Hiszpanii XVII stulecia. Autor zawarł w nim, często w sposób prześmiewczy, wszelkie aspekty epoki, w której dane mu było żyć, dotyczące najróżniejszych spraw: życia codziennego, wiary i literatury.

Na pograniczu ich wszystkich znajduje się z pozoru błachy epizod z jaskini w Montesinos (II, 23), kiedy bohater opisuje komitywę asystującą Belermie – żeńskiej postaci ze zbioru romanc ‒ która niesie na rękach płótno z namalowanym sercem ukochanego rycerza Durandarte. Scena sama w sobie dosyć dziwaczna, staje się jeszcze bardziej zagadkowa, gdyż owo serce nazwane jest: corazón de carne momia. Zwrot carne momia w XVII wieku był polisemiczny ─ i choć głównie używano go do określenia zabalsamowanego ciała ─ to także oznaczał zmumifikowane mięso, produkt ówczesnej farmakopei, które spożywane było w Europie jako cudotwórcze panaceum.

Wychodząc od fantasmagorycznej przygody Don Kichota w jaskini, przechodząc do przedstawienia rycerskiej opowieści Durandarta oraz miłości jego umiłowanej czyniącej z jego serca świecką relikwię, dochodzi się do metod lekarskich XVII stulecia. Analizuje się dokładnie historię narządu sercowego Durandarta i proces jego wyjęcia, a także podwójnego uwiecznienia (poprzez mumifikację oraz odtworzenie w obrazie), po to by zachować żywe wspomnienie postaci, której fragment ─ choć martwy ─ wciąż towarzyszył ukochanej. Przedstawiając aspekt materialny przedsięwzięcia, nie zapomina się o jego symbolice serca, będącego obrazem ludzkiej psychiki, przesiąkniętej irracjonalnymi przesądami, co stanowi dla Cervantesa podatny grunt, by stworzyć satyrę powieści rycerskich, zwyczajów oraz praktyk medycznych stosowanych w Hiszpanii XVII stulecia.

Nauki humanistyczne
  • wt., 2025-09-23 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe wernisaż: „Subtelny powiew rokoka – wystawa wachlarzy rokokowych i neorokokowych”

Wystawa w siedzibie Instytutu Sztuki PAN, który mieści się w zrekonstruowanym po wojnie osiemnastowiecznym pałacu Marii Radziwiłłowej, będzie symbolicznym powrotem do czasów świetności tego miejsca, stanowiąc łącznik między przeszłością a teraźniejszością. Wachlarze, które w XVIII wieku stanowiły nieodzowne akcesorium eleganckiej damy, dzisiaj nie tylko wzbudzają zachwyt, ale też są przedmiotem zainteresowania historyków sztuki.

W okresie rokoka sztuka wytwarzania wachlarzy przeżywała swój największy rozkwit. Powstające wówczas przedmioty odznaczały się wyjątkowo wysokim poziomem wykonania i wspaniałą estetyką. Pod koniec XVIII wieku reprezentowany przez nie styl stał się niemodny. Tryumfalnie powrócił do łask za sprawą Marii Karoliny de Bourbon, księżnej de Berry, która w roku 1829 wydała wielki bal kostiumowy w stylu Ludwika XV. Jego uczestnicy wykorzystali w swych przebraniach zarówno wachlarze zabytkowe, jak i je naśladujące. Moda na wachlarze neorokokowe obowiązywała mniej więcej do roku 1860. Kolejne odrodzenie tej stylistyki nastąpiło na początku XX wieku i trwało do lat 30., a nawet dłużej...

Na wystawie pokazane zostaną obiekty od XVIII wieku do współczesności, które stanowią fragment unikatowej kolekcji studyjnej Jolanty Różalskiej z Instytutu Sztuki PAN, kuratorki wystawy i autorki m.in. książki Polski wachlarz malowany 1850-1914 (Warszawa 2006). Wystawę otworzy dyrektorka Instytutu Sztuki PAN prof. Ewa Dahlig-Turek, kuratorka opowie o prezentowanych eksponatach.

Obszar sztuki
  • wt., 2025-09-23 17:00 do 18:30
Spotkanie festiwalowe “Mapy z przeszłością" i “Atlas Fontium”, czyli podróż w czasie i przestrzeni

Geografia historyczna, czyli połączenie historii i geografii, to bardzo ciekawa perspektywa patrzenia na otaczający nas świat: wydarzenia historyczne działy się bowiem w przestrzeni, a przestrzeń wypełniona jest wydarzeniami historycznymi. Jedną z możliwości spojrzenia zarówno na przestrzeń jak i na minione dzieje są dawne mapy, czyli takie, które opracowano w przeszłości przez dawnych kartografów, stosujących ówczesne metody pracy.

Przedstawimy opracowany w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk geoportal “Mapy z przeszłością” (https://atlas.ihpan.edu.pl/pastmaps/) i jego możliwości: wyświetlanie dawnych map (XIX-XX w.), porównywanie ich ze sobą, lokalizację GPS (na urządzeniach mobilnych) czy też wyszukiwanie miejscowości. Uczestnicy będą mogli na żywo przeglądać geoportal na własnych smartfonach lub innych urządzeniach przenośnych oraz dzielić się swoimi odkryciami w mediach społecznościowych (Facebook, Twitter) pod hasztagiem #mapyzprzeszloscia.

Oprócz wspomnianego serwisu zaprezentowana zostanie również platforma „Atlas Fontium” (https://atlasfontium.pl/), na której znajdują się dawne i historyczne mapy, cyfrowe edycje źródeł, dane historyczne i opracowania wybranych tematów badawczych z historii Polski. Obie strony, w połączeniu z pozostałymi cyfrowymi zasobami IH PAN, umożliwiają samodzielną podróż w czasie i przestrzeni, stanowiąc zarazem inspirację do podejmowania własnych wypraw terenowych i odkrywania tajemnic historii lokalnej.

Nauki humanistyczne
  • wt., 2025-09-23 17:00 do 18:00

©2025 Festiwal Nauki