polski

Rok 1948 r. w historii zmagań podziemia niepodległościowego z reżimem komunistycznym w Polsce  określany jest mianem czasu „wielkich polowań”. Po sfałszowanych wyborach do Sejmu Ustawodawczego 19 stycznia 1947 r. i stworzeniu iluzji amnestii dla przeciwników politycznych władze komunistyczne zdecydowały się w kolejnym roku na organizację zdecydowanych uderzeń o charakterze represyjnym. Wiosną 1948 r. na poziomie kierownictwa MBP oraz dowództwa KBW zaprojektowano dwie wielkie operacja pacyfikacyjne o kryptonimach „Z” i „P”. Ich celem było nie tylko rozbicie pozostałych jeszcze w podziemiu - konspiracji wileńskiej (6 Brygady Wileńskiej AK), konspiracji NZW na Mazowszu i Podlasiu ale zastraszenie społeczności z tych regionów – nadal wspierającej ruch niepodległościowy. W toku ww. działań wielokrotnie dochodziło do popełnienia przez funkcjonariuszy UBP i żołnierzy KBW zbrodni komunistycznych, dewastacji gospodarstw, przymusowych wysiedleni. Niewątpliwie odcisnęły one głębokie piętno na losach wielu rodzin.

Elektrofizjologia to dziedzina zajmująca się elektryczną aktywnością naszego organizmu oraz jak ją mierzyć. W medycynie można za jej pomocą diagnozować wiele chorób między innymi serca lub układu nerwowego, takie jak na przykład padaczka, czy zaburzenia snu. Wykład skupi się na aktywności elektrofizjologicznej mózgu. Dowiemy się jak komunikują się ze sobą neurony i do czego ta komunikacja może doprowadzić. Podane zostaną przykłady badań naukowych, które używają tej metodologii aby lepiej zrozumieć żywe organizmy. Omówimy także różne metody elektrofizjologiczne, aby zrozumieć które i dlaczego są wykorzystywane w nauce, a które w medycynie. Choć elektrofizjologia jest powszechnie używana do diagnozy niektórych chorób, jest wiele innych (na przykład zaburzenia depresyjne), do których diagnozy również ma potencjał i choć nie jest obecnie wykorzystywana do diagnozowania ich, są prowadzone badania naukowe aby do tego doprowadzić.

Energia cieplna zawarta w otaczającym nas środowisku jest mało użyteczna ze względu na to, że znajduje się na zbyt niskim poziomie temperatury. Niemniej energia ta w praktyce może zostać wykorzystana, o ile jej potencjał energetyczny zostanie wzniesiony na wyższy poziom temperaturowy. Pompa ciepła jest jedynym dotychczas znanym urządzeniem pozyskującym ciepło ze źródeł o niskiej temperaturze (np. powietrza, gruntu, ścieków) i przekazującym je do odbiornika źródła ciepła (np. instalacji grzewczej w budynku), przy czym proces ten wymaga doprowadzenia energii z zewnątrz. Pompy ciepła są coraz popularniejszym rozwiązaniem grzewczym w nowoczesnym budownictwie. Korzystają one z powszechnie dostępnych źródeł energii, takich jak ciepło zawarte w powietrzu, wodzie czy gruncie. Emitują mniej dwutlenku węgla niż systemy grzewcze opalane paliwami kopalnianymi lub ich emisja jest zerowa, gdy energia potrzebna do zasilania pompy pochodzi np. z paneli fotowoltaicznych.
Laboratorium Aparatury Procesowej zainstalowano stanowisko dydaktyczne przeznaczone do demonstracji zasady działania pompy ciepła, pozwalającej na wykorzystanie energii cieplnej zmagazynowanej w środowisku. Na spotkaniu uczestnicy poznają zasadę działania i budowę sprężarkowych pomp ciepła, poznają w praktyce podstawowe zjawiska i procesy z zakresu termodynamiki i kinetyki procesowej, automatyki oraz procesów podstawowych inżynierii chemicznej. Uruchomimy stanowisko doświadczalne do badania pompy ciepła, aby zademonstrować jej działanie w wybranych konfiguracjach źródeł ciepła.

Jakiej najmniejszej wielkości obiekty jest w stanie rozróżnić ludzkie oko? Co jest mniejsze od tej granicy i czego nie jesteśmy w stanie dostrzec nieuzbrojonym okiem? Czy poznanie, niewidzialnego świata może pomóc zrozumieć nam zjawiska, które obserwujemy na co dzień? Urządzenie takie jak, skaningowy mikroskop elektronowy (SEM), dzięki wiązce elektronów o bardzo małej długości fali (nawet 0,05 nm) umożliwia nam obserwację fascynującego świata w skali nano. W czasie zajęć zostanie wyjaśnione jakie przedmioty możemy obrazować przy pomocy SEM. Wędrówkę od makro do nano świata zaczniemy od przyjrzenia się małym organizmom, a skończymy na rozwijającej się hodowli komórek na  nanowłóknach.

Dawni Słowianie są uważani za naszych przodków, jednak zaskakująco niewiele o nich wiemy na pewno. Potoczne wyobrażenia oscylują między wizją dzielnych rolników uprawiających rolę (i od tego ma się wywodzić nazwa plemienia Polan i w konsekwencji całego państwa) z jednej strony, a dzielnych i wojowniczych Lechitów z drugiej. Wiedzę o słowiańskiej historii niezmordowanie kształtuje też popkultura, ta dawna – przykładem są liczne powieści Kraszewskiego, ta nowsza – wystarczy przywołać komiks o Kajku i Kokoszu, na którym wychowały się całe pokolenia, i najnowsza: echa słowiańskiego folkloru znajdujemy na przykład u Sapkowskiego. Ale czy możemy powiedzieć coś pewnego o przeszłości Słowian? I skąd wiemy to, co wiemy o Słowianach? Uczestnicy lekcji spróbują poznać odpowiedzi na te dwa pytania. Na początku zobaczymy, jakie elementy składają się na wiedzę o Słowiańszczyźnie, i postaramy się zweryfikować je z dostępnymi źródłami. Przeczytamy wspólnie wybór fragmentów z dawnych kronik i zastanowimy się, na ile można im wierzyć. Czy rzeczywiście bizantyjscy autorzy byli wiarygodni? Czy złośliwy Thietmar z Magdeburga dobrze znał Bolesława Chrobrego? Dlaczego tak dobrze opisano Obodrytów i Pomorzan, a tak niewiele wiadomo o przodkach i przodkiniach Polaków? Uczestnicy poznają wybrane teksty w przekładzie na język polski. Następnie zostaną omówione również świadectwa archeologiczne jako przykład źródeł materialnych. Celem lekcji jest (1) kształtowanie krytycznego podejścia do stereotypów kulturowych i wskazanie na konieczność weryfikacji ich poprzez dostępne źródła, (2) wyrobienie umiejętności pracy z tekstem źródłowym historycznym, (3) poznanie wybranych elementów wiedzy o przeszłości Słowian.

W ramach zajęć uczestnicy będą mieli okazję dowiedzieć się, jak powstają i jak są zbudowane białka, jak wygląda ich trójwymiarowa struktura oraz w jaki sposób wpływa ona na ich funkcje. Omówione zostaną przykłady interesujących kompleksów białkowych, które pełnią kluczowe role w organizmie człowieka lub są zaangażowane w procesy chorobowe. Zajęcia zostaną przeprowadzone z wykorzystaniem technologii wizualizacji trójwymiarowej.

Zajęcia wprowadzają uczniów liceum w podstawowe zagadnienia związane z zarządzaniem zespołem. Celem warsztatów jest pokazanie, jakie umiejętności i cechy charakteru są ważne w roli lidera oraz jak można je rozwijać już na etapie nauki szkolnej.

Podczas zajęć omówione zostaną najważniejsze zadania kierownika, takie jak organizowanie pracy, motywowanie innych i skuteczna komunikacja. Uczniowie dowiedzą się, czym różni się bycie szefem od bycia przywódcą oraz jakie style zarządzania (autokratyczny, demokratyczny, liberalny) sprawdzają się w różnych sytuacjach.

Warsztaty będą miały formę aktywnych ćwiczeń – uczestnicy wcielą się w role kierowników i członków zespołu, rozwiązując praktyczne zadania. Dyskusje i analiza przykładów z życia pomogą zrozumieć, jak radzić sobie z konfliktami i jak budować dobrą atmosferę w grupie.

Zajęcia są skierowane do uczniów, którzy chcą rozwijać kompetencje przywódcze, np. w ramach samorządu szkolnego, wolontariatu lub przyszłej pracy. Po warsztatach uczestnicy będą mieli większą świadomość, na czym polega odpowiedzialność kierownika i jakie cechy warto w sobie kształtować, aby skutecznie zarządzać ludźmi.

22 września o godzinie 15:00 odbędzie się mecz towarzyski w którym komiks portugalski zmierzy się z komiksem peruwiańskim. Komiks portugalski dał się już poznać polskim kibicom sceny komiksowej tytułami takimi jak Kasumai Davida Camposa, Ptaśka Joany Estreli, Salazar. Teraz, i w godzinie jego śmierci duetu J. P. Cotrim / M. Rocha, czy Ballada dla Sophie F. Melo i J. Cavii, i zdążył zdobyć zagorzałych kibiców. Komiks peruwiański jest w Polsce zupełnie nieznanym graczem i zdecydowanie nie będzie grał na swoim boisku. 

W tegorocznej rozgrywce dr Jakub Jankowski i mgr Katarzyna Wągrodzka podyskutują o podobieństwach i różnicach między komiksami pochodzącymi z kraju Inków i kraju Cristiano Ronaldo, zwracając uwagę zarówno na komiksowe uniwersalizmy oraz na to, co stanowi o odmiennym stylu gry autorów z obu krajów. 

Która jedenastka okaże się zwycięska? Która taktyka, styl gry i ustawienie bardziej przypadnie do gustu fanom komiksu? ¡No te lo puedes perder! (Nie możesz tego przegapić), bo ¡Ao vivo é outra coisa! (Na żywo to zupełnie co innego!).

Podczas spotkania zajrzymy do wnętrza komórek budujących ludzkie ciało. Tak jak w naszym organizmie znajdują się organy, tak w komórkach działają organelle — a w nich molekularne maszyny wykonujące złożone i precyzyjne zadania. Poznamy kształty i funkcje maszyn molekularnych o różnorodnych funkcjach: przez budowę, naprawę i usuwanie innych maszyn, transport między organellami, aż po przygotowanie informacji genetycznej do odczytu. To właśnie takie procesy badają naukowcy pracujący w naszym instytucie.  A my, korzystając z narzędzi plastycznych, spróbujemy wspólnie stworzyć artystyczne interpretacje tych mikroskopijnych narzędzi.

Na warsztat zapraszamy dzieci, młodzież i dorosłych — wszystkich, którzy chcieliby zgłębić tajniki działania naszych komórek, a następnie, zainspirowani nauką, zanurzyć się w artystycznej ekspresji: rzeźbiąc, zdobiąc i nadając kolory, wspólnie tworząc galerię sztuki naukowej.

Podczas wykładu zostaną przedstawione najnowsze zmiany wprowadzone w prawie podatkowym w ostatnim okresie oraz aktualne propozycje dalszych zmian.

Czy to antywarsztaty? Nie! Ale w ten przewrotny sposób, parafrazując tytuł słynnego poradnika dla rodziców, chcemy zachęcić rodziców i opiekunów do refleksji na temat rozwoju mowy dziecka.

W obecnych czasach pełnych łatwych rozwiązań - super interaktywnych zabawek, bajek edukacyjnych, elektronicznych nianiek, gotowych słoiczków z jedzeniem - niełatwo być rodzicem. Co robić a czego nie robić, by mały człowiek mógł rozwijać w pełni swój potencjał?  

W trakcie warsztatów przedstawimy z perspektywy profilaktyki logopedycznej praktyczne aspekty stymulacji rozwoju dzieci. Korzystając z naszego doświadczenia logopedycznego i macierzyńskiego, podpowiemy, czego unikać, aby rozwój mowy dziecka przebiegał bez zakłóceń.

Żyjemy w świecie komunikacji instant – nieprzerwanej, skrótowej, o krótkim cyklu życia informacji. Łatwo w tych warunkach zapomnieć o takich komponentach porozumiewania się, które nie niosą informacji wprost, ale budują relacje. A także współtworzą wizerunek tego, kto potrafi się nimi skutecznie posługiwać.

- Czy grzeczność, uprzejmość to oznaki słabości?

- Czy powinniśmy liczyć na wzajemność, będąc dla kogoś uprzejmym?

- Dlaczego uprzejmość może się „nie opłacać”, ale mimo to warto znać jej prawidła – i stosować je na co dzień?

W czasach, gdy żyjemy i pracujemy w środowiskach zróżnicowanych, wielokulturowych, łatwo pogubić się w różnych kodeksach grzecznościowych i w tym, po co nam one są. Przyjrzymy się standardom zachowań grzecznościowych i poszukamy ich uniwersalnych wyznaczników. Sprawdzimy, jak różnie rozumiemy pojęcia „grzeczności” i „uprzejmości” oraz jak wpływają one na komfort funkcjonowania w społeczeństwie.

Spotkanie prowadzone będzie w formie ćwiczenia dyskusyjnego. W pierwszej kolejności przeprowadzona zostanie prelekcja wprowadzająca w tematykę. Skoncentruje się ona na wyzwaniach i możliwościach w obszarze badań i innowacji związanych z rozwojem „inteligentnej srebrnej gospodarki” w Unii Europejskiej. Następnie uczestnicy spotkania, poprzez refleksję indywidualną i pracę w małych grupach, zaangażują się w identyfikację kluczowych wyzwań (np. dotyczących kosztów, dostępności, etyki) oraz możliwości (np. poprawa jakości życia, potencjał gospodarczy) w obszarze badań i innowacji dla starzejącej się populacji.

Celem warsztatu będzie także wstępne generowanie pomysłów na innowacje społeczne i technologiczne oraz eksploracja problematyki współzarządzania wielosektorowego, angażującego różnorodnych aktorów (np. rząd, biznes, nauka, organizacje pozarządowe, obywatele, w tym osoby starsze).

Spotkanie jest skierowane do osób zainteresowanych społeczno-gospodarczymi skutkami starzenia się ludności i rolą innowacji. Nie jest wymagana wiedza specjalistyczna – cenne będą perspektywy i doświadczenia uczestników jako obywateli, konsumentów czy członków rodzin, w kontekście kształtowania przyszłości przyjaznej starzeniu się w UE.

Wykład dotyczy funkcjonowania rządu i mającej w tym swój współudział głowy państwa. Fenomen koabitacji jest poznawczo i analitycznie niezwykle interesujący nie tylko z perspektywy polskiej. Historycznie wcześniejszym punktem odniesienia stają się także państwa mające tu doświadczenie, a zarazem różne pod względem przyjętego systemu rządów. Przykładem służy tu zwłaszcza Francja, ale i też Austria czy Irlandia. Na tym tle można dojść do konkluzji, iż polski model koabitacji naznaczony jest głębokim konfliktem.

BLOK 1. Czym jest, a czym nie jest usługa?.... czyli dlaczego tak trudno odróżnić usługę od dobra.

BLOK 2. Czy możliwe jest dokonanie oceny jakości usługi? …czyli czy zawsze wiem, co kupuję

BLOK 3. Dlaczego jest tak mało linii lotniczych, a tak dużo zakładów fryzjerskich? …czyli jak funkcjonuje rynek usług

BLOK 4. Ile naprawdę Polska eksportuje i importuje usług?.... czyli czy statystyki handlu zagranicznego mówią prawdę.

BLOK 5. (R)ewolucja w sektorze usług… czyli czy za kilkanaście lat nadal szewc naprawi nasze buty.

Czy niedźwiedź polarny i pingwin białobrewy mogą przybić sobie piątkę? Czym odżywia się krabojad i dlaczego svalbardzka pardwa górska nosi zimą puchowe "spodenki"? Serdecznie zapraszamy na lekcję poświęconą faunie regionów polarnych.

Prelegentka: Dagmara Bożek – popularyzatorka nauki, pisarka i uczestniczka wypraw polarnych. Na co dzień pracuje w Instytucie Geofizyki PAN.

Przedmiotem zajęć będą metody badań stosowane w diagnostyce ultradźwiękowej, wykorzystujące zjawisko odbicia fali akustycznej od struktur wewnętrznych ciała pacjenta. W części teoretycznej przedstawimy w przystępny sposób zasady działania i rodzaje głowic ultradźwiękowych, parametry fizyczne opisujące zjawisko odbicia, rodzaje prezentacji obserwowanych struktur. Przedstawimy klasyczną metodę obrazowania USG pozwalającą na wizualizację tkanek i narządów wewnętrznych i metodę Dopplera, służącą określeniu prędkości przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. W części praktycznej zaprezentujemy sposób obrazowania tkanek miękkich (naczynia krwionośne, narządy wewnętrze takie jak wątroba, czy nerki) i zachęcimy do obserwacji własnych tkanek i narządów, a także przedstawimy sposób oznaczania i pomiaru parametrów przepływowych (prędkości przepływu krwi w naczyniach, oporu przepływu, itd.), umożliwiając uczestnikom własnoręczne dokonanie takich pomiarów.

Serdecznie zapraszamy na spotkanie i wspólną zabawę w oglądanie wnętrza naszego ciała!

Zjawisko promieniotwórczości odkryte w 1896 przez Henri Becquerela jest postrzegane przez wielu ludzi z dużą rezerwą. Musimy pamiętać, że my jako gatunek zostaliśmy w części ukształtowani przez promieniotwórczość. Co więcej, w dalszym ciągu żyjemy w środowisku, które nie jest wolne od promieniotwórczości. W filmie są przedstawione i rozwiązane zadania dotyczące zjawiska promieniotwórczości. Pokazują one w liczbach skalę promieniotwórczości naturalnej i sztucznej, z którą żyjemy. Film jest adresowany szczególnie do uczniów szkół średnich zainteresowanych fizyką.

Serdecznie zapraszamy na wyjątkowy warsztat naukowy, podczas którego dzieci będą miały szansę dowiedzieć się skąd nasze ciało czerpie energię niezbędną do życia. Wspólnie odbędziemy podróż do wnętrza żywych organizmów i odkryjemy mitochondria – małe, ale niezwykle ważne elektrownie komórkowe, które decydują o naszych siłach i zdrowiu. Dzięki fascynującym maszynom molekularnym ukrytym w ich wnętrzu, mitochondria produkują energię potrzebną nam do ruchu, myślenia i wzrostu. Przyjrzymy się im z bliska!

W ramach zajęć dowiemy w jaki sposób badamy elektrownie komórkowe i dlaczego ważne jest by dobrze je poznać. Pokażemy, jak naukowcy wyodrębniają mitochondria z komórek, a także zobaczymy prawdziwe, wyizolowane mitochondria! Wspólnie sprawdzimy, jak komórki wykorzystują różne cukry do wytworzenia energii oraz jak budowa mitochondriów umożliwia ich działanie. Całość pokazu odbędzie się w prawdziwym laboratorium badawczym, tak by nasi goście mogli zobaczyć, jak naukowcy pracują na co dzień. To doskonała okazja dla młodych odkrywców, by poznać tajemnice działania ludzkiego ciała i dowiedzieć się co kryje się pod tajemniczym pojęciem „metabolizm”.

Dla dzieci od 8 roku życia. Nie trzeba znać biologii – wystarczy ciekawość i chęć poznania świata

Ręczny wykrywacz min, skonstruowany przez Józefa Kosackiego w 1941 roku, był jednym z przełomowych wynalazków okresu II wojny światowej. Możliwość bezkontaktowego, natychmiastowego wykrywania i rozbrajania pól minowych ocaliła miliony istnień. Do dziś, oczywiście znacząco udoskonalone, wykrywacze min i metalu oddają nieocenione usługi żołnierzom, archeologom, konstruktorom. Ten wspaniały wynalazek polskiego inżyniera służy nawet majsterkowiczom, ostrzegając przed ukrytą w ścianie rurą lub przewodem elektrycznym. W przemyśle spożywczym pozwala niezawodnie wykryć metaliczne zanieczyszczenia żywności, a schowany pod jezdnią zlicza samochody i steruje sygnalizacją uliczną. Jak wyglądał jego pierwszy oryginalny prototyp, jak działa, do czego służy? Tego dowiemy się na lekcji muzealnej. Zagramy też w saperską grę, w której intuicja i przeczucie zmierzą się z technologiczną nieomylnością wynalazku Józefa Kosackiego.

Polska A.D. 2025 stoi przed wieloma wyborami natury nie tylko strategicznej ale i egzystencjalnej. Do tych wyborów należy określenie polskiego interesu narodowego w czasie naszego uczestnictwa w Unii Europejskiej i NATO. Wykład ma na celu podkreślenie, że często istnieje różnica między interesem państwa (interes uprzywilejowanych grup, w tym polityków), a interesem społeczeństwa. Historia Polski pokazuje, że najczęściej polskie państwo nie zdawało egzaminu: rozbiory, wciągnięcie Polski do II wojny światowej, układ z Magdalenki, plan Balcerowicza. Stąd też Polacy, jako całość społeczeństwa, powinni kierować się w relacjach międzynarodowych pragmatyzmem i realizmem, a nie romantyzmem i myśleniem życzeniowym. 

Las najlepiej poznaje się… w lesie. Dlatego chodźmy na wspólny spacer! Zabierzemy was na wędrówkę, podczas której postaramy się spojrzeć na to wyjątkowe miejsce z trochę innej perspektywy. Czy dacie się namówić na spacer z głową w chmurach? Czy odważycie się podążać w głąb lasu za dźwiękiem? Las to dużo więcej niż drzewa, a własne obserwacje jego mieszkańców mogą być niesamowitą przygodą. Spróbujemy poczuć go wszystkimi zmysłami. Przyroda ma nam mnóstwo do zaoferowania, w tym również wiele zabawy, jednak w zamian powinniśmy okazać jej szacunek i zapewnić ochronę. Zastanowimy się, co zawdzięczamy lasom, za co możemy je polubić i jak powinniśmy o nie dbać.

Przebieg trasy: Truskaw - Truskawska Droga - Zaborów Leśny - Kręta Droga - Karczmisko - Paśniki - Truskaw.
Długość trasy: 9,5 km. Czas przejścia: ok. 4 godzin.
Trasa wycieczki wiedzie m. in. przez ooś Zaborów Leśny i skraj ooś Cyganka, ukazując jedne z najciekawszych obszarów leśnych wschodniej części Puszczy Kampinoskiej.

Omawiane zagadnienia:
- czym jest las? - próba odpowiedzi na pytanie,
- rozpoznawanie podstawowych gatunków drzew i krzewów,
- typy lasów rosnących na obszarze Puszczy Kampinoskiej,
- działania ochronne prowadzone w lasach (nasadzenia, przebudowa drzewostanów) - ochrona częściowa,
- znaczenie obszarów ochrony ścisłej,
- zagrożenia lasów KPN (pożary, wiatrołomy, susze, gatunki obce, gradacje owadów),
- łańcuch pokarmowy (przybliżenie pojęć: producent, konsument, destruent, piramida pokarmowa),
- piętra roślinności w lesie i ich mieszkańcy,
- rola lasów w gospodarce i życiu człowieka,
- pozaprodukcyjne funkcje lasu.

Podczas zajęć zbadamy wpływ temperatury, stężenia jonów wodorowych (pH) oraz inhibitora (czynnika hamującego) na szybkość reakcji przebiegającej z udziałem enzymu, na przykładzie fosfatazy kwaśnej. Aktywność fosfatazy kwaśnej silnie wzrasta w niektórych chorobach nowotworowych, w chorobach wątroby i kości. Stąd też jest wykorzystywana w diagnostyce medycznej jako tzw. enzym wskaźnikowy. Z kolei rolą fosfatazy u roślin jest uwalnianie fosforanu ze związków organicznych m.in. w warunkach stresu środowiskowego np. zasolenia, deficytu wody czy ataku patogenów.

 Jak zmienia się szybkość reakcji gdy enzym znajduje się w mniej sprzyjających warunkach? Na to i inne pytania postaramy się opowiedzieć podczas naszych wspólnych działań eksperymentalnych w laboratorium.