polski

Typ Tytuł Opis Dziedzina Termin
Spotkanie festiwalowe To samo, czy nie to samo?

Matematycy często starają się dojść do sedna sprawy i nie zwracają uwagi na nieistotne szczegóły. Gdy kreślimy graf połączeń elektrycznych nie jest istotne jakim kolorem oznaczymy poszczególne segmenty sieci, nawet często nie jest istotne, czy proporcje odległości są zachowane; ważne jest, żeby punkty lutowania były umieszczone we właściwej kolejności (relacja sąsiedztwa).

Dwa obiekty są izomorficzne, jeśli są nierozróżnialne pod kątem wykonywania na nich działań i spełniania relacji. Na przykład liczby dodatnie, kiedy rozważamy tylko dodawanie i porównywanie ich relacją mniejszości będą nierozróżnialne od liczb ujemnych z dodawaniem i relacją większości. Znalezienie izomorfizmu jest tu proste: wystarczy z każdą liczbą dodatnią skojarzyć z drugiej strony jej liczbę przeciwną. Czasami jednak wyznaczenie takiego izomorfizmu jest nieoczywiste i bywa bardzo trudne, nawet jeśli wiemy, że obiekty są izomorficzne. Ta trudność może okazać się zaletą.

W czasie wykładu zademonstrujemy przykłady nieoczywistych izomorfizmów, kiedy z pozoru zupełnie różne obiekty zachowują się tak samo. Będzie o węzłach, liczbach, grafach.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Warsztaty archeologiczne

Przygotowane przez pracowników i studentów Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie „Warsztaty archeologiczne” będą zachęcać uczestników do wspólnych działań, pokazujących wytwórczość i kulturę materialną ludzi żyjących w pradziejach i średniowieczu. Możliwość obcowania z archeologami i młodymi adeptami tej dyscypliny nauki, pozwoli uczestnikom pokazów zapoznać się z warsztatem pracy oraz sposobami opracowania i dokumentacji różnych kategorii zabytków. 

Warsztaty zakładają aktywny udział uczestników – zarówno najmłodszych, młodzieży oraz dorosłych pasjonatów przeszłości. Najmłodszym proponujemy zajęcia z lepienia naczyń glinianych i odciskania kafli z form, zaś nieco starszym – własnoręczne wykonanie krajki i zapoznanie się z badaniami najstarszych narzędzi kamiennych. Wszyscy pasjonaci archeologii zapewne znajdą u nas coś dla siebie

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Zapętlony świat białek

Podczas warsztatów opowiem co to są białka, z czego są zbudowane. Wspólnie zrobimy koralikowe białko, a następnie zapętlimy kilka własnoręcznie zrobionych białek. Warsztaty przeznaczone są dla dzieci.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Zastosowanie laserów w medycynie

W referacie omówię zasady działania laserów i ich typy, a następnie różne zastosowania laserów w medycynie. Ten sprzęt z laboratoriów naukowych (zastosowania w fizyce, chemii, technice) znajduje obecnie szerokie zastosowania nie tylko w medycynie (na przykład do detekcji zmian chorobowych, czy też do przeprowadzania zabiegów operacyjnych zastępując skalpel), ale także w gabinetach odnowy biologicznej i w gabinetach kosmetycznych. W tym ostatnim przypadku, używając lasery możemy depilować włosy, usuwać tatuaże, czy też poprawiać nasz wygląd (odmłodzić się).  

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Zdrowsza wersja papierosa, czy elektroniczny zabójca?

E-papierosy zyskały ogromną popularność i są bardziej akceptowalne społecznie niż tradycyjne papierosy. Wiele osób uważa je za zdrowszą alternatywę, ale czy rzeczywiście tak jest? Przyjrzymy się im z nowej perspektywy, badając ich wpływ na zdrowie oraz analizując, czy są one naprawdę mniej szkodliwe od tradycyjnych papierosów.
Podczas ostatnich lat e-papierosy były tematem wielu badań naukowych, które miały na celu zrozumienie ich wpływu na organizm człowieka. W trakcie wykładu omówimy wyniki najnowszych badań, koncentrując się zarówno na krótko-, jak i długoterminowych skutkach.
Sprawdzimy, jakie choroby mogą być związane z vapowaniem, skupimy się między innymi na odporności i infekcjach, ryzyku wystąpienia nowotworów, oraz chorób przewlekłych, takich jak choroby sercowo-naczyniowe i płucne.
Przeanalizujemy, jakie szkodliwe związki chemiczne znajdują się w dymie z różnych typów papierosów oraz różnice w emisji cząstek stałych i co się z tym wiąże.
Na uwagę zasługuje również bierne vapowanie. Odpowiemy na pytanie: Co grozi osobom znajdujących się w otoczeniu użytkowników e-papierosów?
Poruszymy też temat liquidów używanych w e-papierosach. Czy są one bezpieczne? Jakie toksyczne substancje mogą się w nich znajdować?
Wykład oparty będzie wyłącznie na aktualnych dowodach naukowych, a forma prezentacji pozostanie przystępna nawet dla osób bez żadnego wykształcenia medycznego. Naszym celem jest, aby każdy uczestnik mógł zrozumieć omawiane zagadnienia oraz wynieść z wykładu ciekawe i wartościowe informacje.
Dlatego serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych, którzy są ciekawi wpływu tych urządzeń na nasze zdrowie.

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 11:00
Spotkanie festiwalowe Coaching rodzicielski

Warsztat zatytułowany "Coaching rodzicielski” będzie okazją do przekazanie informacji na temat coachingu jako formy wsparcia psychologicznego w osobistym rozwoju osoby w różnych sferach jej życia. Rola rodzicielska – wydawałoby się naturalna – jest rolą trudną. Widać to obecnie bardzo wyraźnie. Wielu rodziców chciałaby być jak najlepszymi rodzicami, ale nierzadko czują się zagubieni wobec nowych wyzwań, którym mają sprostać.

Proponowany warsztat będzie okazją do zapoznania się, czym jest coaching i jak można z niego skorzystać właśnie jako rodzic. Poznamy, co działa w coachingu, co jest ważne, jakie są podstawowe zasady coachingu i jak rodzic może się przygotować do bycia coachem własnego dziecka.

Będziemy mieli okazję do „przećwiczenia” pewnych umiejętności, które warto wprowadzić w relację ze swoim dzieckiem w każdym wieku.

Rodzicu, jeżeli chcesz być jak coach w relacji ze swoim dzieckiem, to dowiesz się, że jest to możliwe i jak można to osiągnąć!

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 11:30
Spotkanie festiwalowe Katakumby KP3 & Pałac „Straszyca” (poranek pierwszy)

Połączone Biblioteki zapraszają na niebywały seans spirytystyczny! W mrocznych zakamarkach magazynów przywołacie z nami ducha dawnej filozofii. Poczujecie aurę prądów i idei minionych, ujrzycie osobliwe dzieła, odetchniecie bibliotecznym powietrzem i zakichacie się na śmierć. Doświadczcie rzeczy niedostępnych zwykłym śmiertelnikom/czytelnikom!

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 11:30
Spotkanie festiwalowe Cykl o wirusie HPV i ryzyku nowotworów

Cykl zajęć dotyczy wirusa HPV: uczestnicy będą mogli dowiedzieć się co to za wirus, jak można się nim zarazić, czy można uniknąć zakażenia oraz jakie są związki między infekcją HPV a nowotworami. Opowiemy także o tym jak można sprawdzić czy jest się zakażonym (rodzaje badań diagnostycznych), a także kto i kiedy powinien przyjąć szczepionkę przeciwko wirusowi HPV.

1. HPV – co to za wirus? jak można się nim zarazić? czy można zapobiec zakażeniu?  objawy zakażenia u kobiet i u mężczyzn 9:00-9:45

2. HPV a ryzyko nowotworów; HPV wysokiego i niskiego ryzyka onkogennego 10:00-10:45

3. Diagnostyka infekcji HPV – jak można sprawdzić czy jest się zakażonym? 11:00-11:45

4. Szczepionka na HPV - kiedy i dla kogo 12:00-12:45

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 09:00
  • sob., 2024-09-21 10:00
  • sob., 2024-09-21 11:00
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Enzymy restrykcyjne – tajna broń bakterii w służbie nauki

W czasie warsztatów uczestnicy będą mieli możliwość zapoznania się ze specyfikę pracy w laboratorium zajmującym się badaniami z zakresu genetyki molekularnej. Wykorzystując drożdże piekarnicze jako obiekt badawczy, uczestnicy dowiedzą się jak przeprowadzić klonowanie genu, stosując podstawowe narzędzia biologii molekularnej. Uzyskają wiedzę na temat reakcji PCR, zastosowania enzymów restrykcyjnych i elektroforezy żelowej. Uczestnicy samodzielnie przeprowadzą trawienie enzymami restrykcyjnymi i rozdział elektroforetyczny fragmentów DNA w żelu agarozowym.

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 09:30
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Jak różne mogą być dowody jednego twierdzenia z kombinatoryki

Będę mówić o dowodach kombinatorycznego twierdzenia o istnieniu turniejów spełniających pewien warunek. Dwa z tych dowodów są proste a jeden jest trudny, bo oparty na bardzo zaawansowanych metodach. Dwa z tych dowodów pokazują istnienie stosunkowo małych turniejów spełniających żądany warunek, a jeden z nich wymaga turniejów dużo większych. Dwa z tych dowodów pokazują konkretne konstrukcje a jeden jest niekonstruktywny i dowodzi istnienia bez wskazania konkretnego przykładu. Tematem wykładu będzie to, jak te cechy współgrają ze sobą.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Kurierzy z krainy mroku

Jak poznawać Kosmos, gdy nie świeci? Od niedawna do poznawania tajemnic Kosmosu oprócz promienia elektromagnetycznego (światła, fal radiowych, mikrofal) możemy używać fal grawitacyjnych. W jaki sposób je obserwujemy? Czego do tej pory nauczyły nas te wiadomości z krainy mroku? Czego dowiemy się w ciągu najblizszej dekady?

 

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Labirynt Filozoficzny

Pracownicy naukowi Instytutu Filozofii i Socjologii PAN uosabiają wielkich filozofów z przeszłości. Bedzie można porozmawiać prywatnie z Platonem, Kartezjuszem, Heglem... Każdy z filozofów będzie przyjmował rozmówców indywidualnie lub grupowo w swoim pokoju w Instytucie, na poszczególnych piętrach Pałacu Staszica. Rozmowa może dotyczyć zagadnień filozoficznych typowych dla każdego z tych filozofów, ale można też stawiać pytania, które odwiedzający uważają za ważne. Każdy z filozofów będzie mógł odpowiedzieć bezpośrednio, ale będzie też mógł zaprosić uczestników do zwrócenia się do innego filozofa. Celem jest pokazanie, że filozofia rodzi się z pytań, jest ciekawością, poszukiwaniem, odwagą, a nawet śmiałością. Labirynt jest skierowany przede wszystkim do młodych osób ale z przyjemnością witamy i słuchamy osób w każdym wieku.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Makrowędrówka w mikroświat

Zapraszamy na wyjątkowe wydarzenie “Makrowędrówka w mikroświat”, przygotowane przez osoby członkowskie Koła Naukowego Mikrobiologii, działającego przy Zakładzie Mikrobiologii Medycznej Uniwersytetu Warszawskiego.
Podczas tego spotkania będziecie mogli odkryć z nami fascynujący świat mikroorganizmów.

Chcecie zobaczyć, jak wyglądają bakterie i inne mikroby ? Dowiedziecie się, dlaczego warto myć ręce po powrocie do domu? Czy wiedzieliście o istnieniu sztuki malowania bakteriami? A może ciekawi Was, ile mikroorganizmów znajduje się na przedmiotach codziennego użytku?  Z naszą pomocą sami będziecie mogli znaleźć odpowiedzi na te pytania!

Ponadto, będziecie mogli dowiedzieć się, czym zajmują się mikrobiolodzy, jakie badania prowadzą, oraz jak wygląda praca laboratoryjna na co dzień. Przygotowaliśmy dla Was również krótki quiz , dzięki któremu będziecie mogli przetestować i poszerzyć swoją wiedzę (mikro)biologiczną. Nasz zespół spróbuje odpowiedzieć na wszystkie Wasze pytania.

Dołącz do nas i zobacz (nie)widzialny świat mikrobiologii!

Widzimy się na Festiwalu Nauki na Kampusie Ochota UW!

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Mit o nieszkodliwości E-papierosów

W trakcie spotkania skupimy się na obsesji dzisiejszego świata: e-papierosie, który wyznaczył nowy trend w paleniu i powoli zdobywa dominującą pozycję na rynku używek. Jednym z argumentów przekonującym wiele osób do zmiany z tradycyjnych papierosów na elektryczne jest przekonanie o ich rzekomej mniejszej szkodliwości. Jednak, czy ta teza jest zgodna z rzeczywistością? Slogan ten dosłownie przewija się w reklamach, a także szerzy się za pomocą pocztą pantoflowej i rozprzestrzenia tą nowinkę techniczna na naszym globie. Niestety badania naukowe początkowo nie nadążały za dynamicznym wzrostem popularności e-papierosa, jednak obecnie mamy dostęp do zweryfikowanych informacji na temat ich wpływu na nasze zdrowie.

Nasz wykład rozpoczniemy od krótkiego rysu historycznego palenia poczynając od pierwszych wzmianek o wyrobach nikotynowych, następnie przejdziemy do momentu wynalezienia elektrycznego zamiennika i konkurencji, która panuje teraz na tym rynku. Skupimy się na strategiach marketingowych wykorzystujących argument neutralnego, a nawet prozdrowotnego wpływu e-papierosów na organizmy palaczy, aby pokrótce omówić wyniki badań naukowych na ten temat. Szczególną uwagę poświęcimy genetycznemu aspektowi tego nałogu. Przeanalizujemy również statystycznego palacza „elektryków” i omówimy dolegliwości, które dosięgną go oraz te, których doświadczy przeciętny palacz „zwykłych” papierosów. Na koniec spotkania słuchacze będą mogli ocenić, czy ten owiany mitem, dla niektórych nieodłączny gadżet, a wręcz akcesorium jest tak nieszkodliwe jak je malują. Po prezentacji nastąpi czas na dyskusję, która pozwoli lepiej zrozumieć ten temat i poddać go krytycznej ocenie.

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Młodzi badacze na start - eksperymentuj ze światłem

Gotowi na niezapomnianą przygodę w świecie nauki? Zapraszamy na warsztaty, które odkryją przed Wami tajemnice światła!

Uczestnicy naszych interaktywnych zajęć zgłębią dwoistą naturę światła - zarówno jego falowy jak i kwantowy charakter. Przygotowaliśmy fascynujące eksperymenty, które przebliźą Wam m. in.:

Prawa optyki geometrycznej: 

  • odbicie, załamanie i rozszczepienie światła
  • całkowite wewnętrzne odbicie
  • zjawiska interferencji i dyfrakcji

Kwantową naturę światła:

  • efekt fotoelektryczny
  • emisję i absorpcję światła
  • lasery

Podczas warsztatów poznacie zasadę działania światłowodu, a także dowiecie się, jak "działa" ludzki wzrok i dlaczego widzimy kolory.

Będziecie mieli też okazję samodzielnie eksperymentować, poznając wiele własności światła i doświadczyć jak niesamowite jest nasze postrzeganie świata!

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
  • sob., 2024-09-21 11:00
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Młodzi Innowatorzy

Młodzi Innowatorzy’ 2024. Spotkanie poświęcone prezentacji dokonań laureatów i organizatorów konkursów wspierających młode talenty,  akademickich  kół naukowych  oraz firm tworzących nowoczesne miejsca pracy. Uczestnicy spotkania będą mogli poznać możliwości wykorzystania  innowacyjnych modeli biznesowych dla wspierania talentów  w warunkach rosnących wyzwań współczesności.

Nauki ekonomiczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Oczekiwania społeczne wobec ludzi w różnych fazach życia: jak się zmieniają, co nam dają i ogranicz

Jak z wiekiem zmieniają się nasze wartości, cele i potrzeby? Jak na otaczająca rzeczywistość,  te same problemy, zjawiska czy wydarzenia patrzymy i reagujemy w różnych fazach i na różnych etapach życia? Czego oczekujemy dziś od osób młodych, czego od osób w wieku średnim, a czego od seniorów?

W trakcie naszego spotkania przedstawimy założenia dotyczące koncepcji biegu życia (life course theory), która  dotyczy m.in. kwestii związanych ze społecznymi oczekiwaniami wobec jednostek będących w różnym wieku, na różnych etapach swojego życia. Zastanowimy się, czego jako społeczeństwo wymagamy i czego spodziewamy się od osób młodych, w średnim wieku i seniorów, a także z jakimi reakcjami z ich strony powinniśmy się liczyć. Nie mniej ważny będzie dla nas wpływ  przemian kulturowych zachodzących zwłaszcza w naszym społeczeństwie,  zmian warunków życia czy pojawieniu się nowych zagrożeń na przebieg indywidualnych biografii,  osobiste decyzje dotyczące sfer życia takich jak edukacja, kariera zawodowa, czy życie rodzinne.

Teoretyczne założenia porównany z zaobserwowaną w trakcie naszych badań praktyką, a także wspólnie zastanowimy się, jak (i w jakim zakresie) społeczne oczekiwania i wymagania oddziałują na   indywidualne wybory i zachowania, jednostkowe priorytety? Jakie znaczenie w momencie dokonywania życiowych decyzji mają warunki w jakich przyszło żyć różnym pokoleniom, osobom mieszkającym w różnych częściach Polski, miastach i małych miejscowościach, kobietom i mężczyznom.

Opierać się będziemy na wynikach badań z ostatnich lat, głównie wywiadach przeprowadzonych w 2020, 2021 i 2022 roku.  Liczymy na dyskusję wokół tych tematów, podzielenie się z nami własnymi doświadczeniami i spostrzeżeniami.

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Od fiszki do bazy danych. Cyfrowe vademecum badacza i czytelnika

Tematem prezentacji będzie dostępny za darmo w Internecie cyfrowy słownik Polscy pisarze i badacze literatury XX i XXI wieku, projekt sfinalizowany w tym roku w Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej IBL PAN.
Wszyscy zainteresowani nie tylko biografiami i twórczością autorów kilku ostatnich generacji, lecz także życiem literackim będą mogli zapoznać się z całym wachlarzem informacji, co więcej dzięki zaawansowanej wyszukiwarce wybrać swój sposób na ich pozyskiwanie. Dorobek ponad 2300 twórców – działających dzisiaj i sto lat wstecz (do dwudziestolecia międzywojennego) – został zestawiony w jednej bazie, co umożliwia panoramiczny ogląd współczesnej polskiej literatury. Słownik dostarcza wiedzy faktograficznej o życiu i pracy twórczej poetów, prozaików, dramatopisarzy, krytyków literackich i teatralnych, eseistów, reportażystów, tłumaczy, a także historyków i teoretyków literatury.
Do skorzystania z tej wiedzy zachęcamy zarówno literaturoznawców i badaczy z innych dziedzin nauk humanistycznych, jak i studentów, nauczycieli i wszystkich czytelników, którzy szukają szybkiego i łatwego dostępu do naukowo zweryfikowych faktów o ulubionych książkach i ich autorach.
Na wykładzie pokażemy także zaplecze naszych działań dokumentalistycznych, w tym zbiór tzw. ankiet, czyli korespondencję z pisarzami i badaczami gromadzoną w archiwum Pracowni od lat pięćdziesiątych XX wieku. Wśród korespondentów są klasycy jak Wisława Szymborska czy Czesław Miłosz, a także przedstawiciele najnowszej literatury polskiej – Joanna Bator czy Dariusz Sośnicki.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Retoryczny niezbędnik. Na co nam retoryka w życiu codziennym

Jak mówić, aby być przekonującym?

Czy sposób mówienia może podnosić atrakcyjność towarzyską?

Jak wypracować autorytet u własnego szefa?

 

Choć pytania te mogą wydawać się clickbaitowe, towarzyszą wielu z nas w codziennych sytuacjach. Poszukujemy narzędzi potrzebnych do tego, by sprawniej się komunikować, łatwiej osiągać porozumienie, uzasadniać swoje racje lub po prostu – aby być bardziej atrakcyjnymi w rozmowie. Dobra wiadomość jest taka, że zestaw wspomnianych narzędzi faktycznie istnieje lub raczej: jest rozwijany, a potencjał do ich stosowania mamy wszyscy, który komunikujemy się w codziennych sytuacjach. Ta gorsza wiadomość to fakt, że nie ma doń podręcznika, który moglibyśmy wykuć napamięć, aby szybko i sprawnie osiągnąć biegłość w wymienionych dziedzinach.

Retorykę kojarzymy zazwyczaj niezbyt pozytywnie, z "brudnymi" sztuczkamijęzykowymi i manipulacją komunikacyjną. Tymczasem – jeśli przyjrzeć się lepiej – ta starożytna dyscyplina nauki opisuje niezwykle szeroki wachlarz kompetencji w zakresie społecznego funkcjonowania. W trakcie wykładu poznamy praktyczne przykłady ich zastosowania w sferze publicznej – i sprawdzimy, dlaczego retoryka to prawdziwy niezbędnik w dziedzinie komunikacji.

Na wykład zapraszam wszystkich, którzy czują, że wiedzą o retoryce zbyt mało, iprzeczuwają, że może to być cenny nabytek. Zapraszam też tych, którzy już pracują nad swoimi komunikacyjnymi kompetencjami, bo wiedzą, że są one istotne – spróbujemy poszerzyć horyzonty i zidentyfikować to, co trudno nazywalne.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Spektakularne ujęcia i wyniki z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba

Ten supernowoczesny duży teleskop kosmiczny regularnie przynosi przełomowe wyniki naukowe, jak np. detekcja najodleglejszych galaktyk czy odkrycia planet w dyskach pyłowych wokół młodych gwiazd. Podczas wykładu opowiem o historii teleskopu Jamesa Webba i przedstawię najnowsze rezultaty nim uzyskane.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Wolność w literaturze i sztuce

Pojęcie „wolność” ma różne konteksty. Zasygnalizuję problem wolności jednostki walczącej o uniezależnienie, a także narodów, które chcą wyzwolić się z okowów zniewolenia społecznego czy uzyskać swobodę od zaborców.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Wyprawa do wnętrza materii

Na wykładzie zostaną omówione historyczne odkrycia naukowe, które pozwoliły zrozumieć nam jak zbudowana jest materia: od cząsteczek chemicznych zbudowanych z pojedynczych atomów, przez protony i neutrony tworzące jądra atomowe, aż po kwarki, czyli ich najmniejsze dzisiaj znane składniki.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:00
Spotkanie festiwalowe Zabawy naukowe dla najmłodszych i trochę starszych

Najmłodsze dzieci (i te trochę starsze) mają spontaniczną potrzebę poznawania  otaczającego je świata i przyrody, a więc nauka i ciekawość świata jest dla nich naturalna. W programie warsztatów przeznaczonych dla najmłodszych na pewno znajdzie się czas na obserwacje ulubionego przez dzieci, choć bardzo prostego wybuchu wulkanu oraz własnoręcznego stworzenia tęczy, a także kilka niespodziankowych eksperymentów. Zapraszamy najmłodszych i trochę starszych!

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 10:00
  • sob., 2024-09-21 12:00
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Zwiedzanie warszawskiego cyklotronu

Pracownicy ŚLCJ oprowadzą Państwa po Laboratorium. Będzie można zobaczyć „serce” Laboratorium – czyli cyklotron, oraz usłyszeć o tym jak działa ten akcelerator. Zwiedzić będzie można też halę eksperymentów – czyli miejsce, do którego docierają wiązki ciężkich jonów przyspieszone w cyklotronie i gdzie wykorzystując różnego rodzaju układy detektorów prowadzi się badania z fizyki jądrowej (i nie tylko). Zwiedzanie laboratorium poprzedzone będzie pokazem filmu animowanego "Tajemniczy Świat Jąder Atomowych", który zabierze widza w podróż do mikroświata. Pokaże, jak odkryto istnienie jądra atomowego i jak badamy jego strukturę.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 10:30
  • sob., 2024-09-21 12:00
  • sob., 2024-09-21 13:30
  • sob., 2024-09-21 15:00
Spotkanie festiwalowe Debata filozoficzna o początku i końcu życia

W debacie tej zmierzą się filozofowie reprezentujący różne podejścia. Będą argumentować (i zbijać argumenty swoich adwersarzy), próbując przekonać nas, jak odpowiedzieć na pytanie o początek i koniec życia. Uwzględnią m.in. zagadnienie, czy jest to kwestia faktów, czy konwencji. Zobaczymy też, czy ograniczą się do pytania o życie jako fakt biologiczny, czy pytanie to potraktują znacznie szerzej... Serdecznie zapraszamy!

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Efektywny altruizm, czyli naukowe podejście do pomagania

Czy powinniśmy pomagać przede wszystkim ludziom, których spotykamy twarzą w twarz? Czy powinniśmy wspierać organizacje charytatywne, które płacą za reklamę żeby nas poruszyć? A może inne kryteria są ważniejsze? Okazuje się, że jeśli potraktujemy odpowiedzi na te pytania poważnie i użyjemy statystyki oraz rachunku prawdopodobieństwa, to wnioski mogą diametralnie zmienić nasze spojrzenie na świat. Na jakie? Przyjdź i sprawdź!

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Etniczne motywy w przestrzeni miejskiej Jakucka

Założony w pierwszej połowie XVII wieku Jakuck przez trzy kolejne stulecia był ważnym ośrodkiem rosyjskiej administracji we wschodniej Syberii. W czasach radzieckich rozrastał się głównie za sprawą napływu Rosjan, zyskując pod koniec epoki dość typowy wygląd radzieckiego miasta na Syberii. Po okresie ZSRR w stolicy Reubliki Sacha (Jakucji) powstało wiele instytucji politycznych, kulturalnych, naukowych związanych z nowym statusem republiki i rozpoczął się masowy napływ ludności jakuckiej. Wpływ jaki procesy urbanizacyjne wśród narodów syberyjskich wywierają na oblicze miast regionu, bywa określany mianem ich autochtonizacji. W trakcie wykładu przyjrzymy się jednemu z przejawów autochtonizacji Jakucka – obecności w przestrzeni miejskiej elementów związanych z tradycyjną kulturą Jakutów. Przyjmuje ona różne formy – od stawiania w mieście okolicznościowych słupów serge (jakuckie konowiązy) aż po wykorzystanie motywów tradycyjnej architektury drewnianej i zdobnictwa w nowoczesnych budynkach (obiekty sportowe, instytucje kultury). Po etniczne motywy sięgają też często twórcy reklam, a także zyskujących ostatnio popularność murali.   

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Pokaz filmów "The Changing Arctic" oraz spotkanie z jednym z bohaterów filmu

Serdecznie zapraszamy na pokaz filmów "The Changing Global Arctic" oraz spotkanie z drem hab. Mateuszem Strzeleckim - naukowcem z Uniwersytetu Wrocławskiego, zajmującym się badaniem geomofrologii wybrzeży w obszarach polarnych. 

Cztery krótkometrażowe filmy, wyprodukowane wspólnie z BBC Natural History Unit, poruszają cztery różne, lecz niezwykle istotne aspekty zmian zachodzących w Arktyce oraz ich wpływ na życie społeczności arktycznych i cały globalny ekosystem. Podczas spotkania zaprezentujemy dwa z nich:

1. Arctic Climate Magnification (Wzmocnienie arktyczne)

2. Extreme causes for concern (Ekstremalne powody do obaw)

Filmy przygotowało BBC we współpracy z europejskim projektem INTERACT. Filmy są w języku angielskim, z polskimi napisami.

Nauki o Ziemi
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Spektroskopia, czyli jak fotony niosą informację o otaczającym nas świecie

Oddziaływanie pola elektromagnetycznego, czyli fotonów, z atomami i cząsteczkami pozwala nam na uzyskanie różnych informacji o budowie materii – informacji, które trudno uzyskać innymi sposobami – pozwalając nam „zajrzeć” na przykład do wnętrza gwiazd czy reaktorów termojądrowych, a nawet badać strukturę jądra atomowego. Podczas wykładu zostaną przedstawione różne rodzaje spektroskopii – od wysokoenergetycznych spektroskopii gamma i rentgenowskiej po niskoenergetyczne spektroskopie IR i NMR – i ich zastosowania w fizyce, chemii i medycynie.

 

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 12:30
Spotkanie festiwalowe Baterie słoneczne wczoraj i dziś

Obecnie energia elektryczna wytwarzana przez ogniwa słoneczne pokrywa około 9% całkowitej produkcji energii elektrycznej w UE, co stanowi kluczowy wkład do procesu przejścia na energię odnawialną. Jednakże, aby sprostać przewidywanemu w przyszłości większemu popytowi na ogniwa słoneczne oraz agresywnej i dumpingowej polityce gospodarczej krajów spoza UE, wymagane jest ciągłe poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań, których ostatecznym celem jest redukcja kosztów produkcji przy zachowaniu wysokiej efektywności. W wykładzie opowiemy o ograniczeniach obecnej generacji ogniw słonecznych oraz kierunkach ich rozwoju w przyszłości.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Jak wymieniać się nerkami i innymi przedmiotami

Ponad jedna trzecia potencjalnych dawców nerek, którzy chcą oddać nerkę członkowi rodziny lub przyjacielowi, nie może tego zrobić z powodu niezgodności grupy krwi lub przeciwciał. Jeszcze gorzej sprawa wygląda z prezentami - ponad połowa jest nietrafiona. W mojej prezentacji opowiem o mechanizmie, który pozwala powymieniać się nerkami lub prezentami aby nikt nie stracił, a ktoś zyskał. Opowiem też o tym jak takie wymiany wykonuje się na świecie.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Klasyczny wyrób tytoniowy czy nowoczesne podgrzewacze bądź e-papierosy - oto jest pytanie!

Palenie wyrobów tytoniowych jest jedną z głównych przyczyn nowotworów. Przyczynia się ono nie tylko do powstawania nowotworów płuc w Polsce jest to drugi pod względem zachorowalności rodzaj nowotworów u obojga płci, ale również krtani, ślinianek, gardła, jamy ustnej i wielu innych. Substancje chemiczne zawarte w papierosach i e-papierosach, takie jak substancje smoliste, benzen, metale ciężkie czy formaldehyd, wnikają do organizmu i zaczynają swoją destrukcyjną działalność na poziomie komórkowym i molekularnym.

Poznasz na tym wykładzie tajniki naprawy mutacji powstałych poprzez substancje kancerogenne zawarte w dymie papierosów oraz dymie wydzielanym przez e-papierosy jak i podgrzewacze. Będzie to związane z systemem naprawy DNA zwanym NER (Nucleotide Excision Repair), który jest wszechstronnym systemem naprawy DNA u człowieka. Jest to główny szlak usuwania uszkodzeń DNA spowodowanych substancjami zawartymi w wyrobach tytoniowych oraz odznacza swoją rolę w usuwaniu uszkodzeń oksydacyjnych.

Tak więc serdecznie zapraszamy na wykład byście mogli się zastanowić czy warto palić? Po wykładzie mamy nadzieję, że dojdziecie do wewnętrznego konsensusu po analizie wszystkich za i przeciw aby wasz organizm nie musiał stosować mechanizmów naprawy poruszonych w tematyce naszego spotkania!

Nauki medyczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Kolekcja fotograficzna Anny Dunin-Wąsowicz

Blisko metr bieżący materiałów fotograficznych w postaci szklanych negatywów i błon fotograficznych to prawdziwa kapsuła czasu do świata, który przestał istnieć wraz z wybuchem II wojny światowej.

Anna Dunin-Wąsowicz z d. Załęska (1896–1980) fotografowała przede wszystkim swoje córki i rodzinny majątek w Wyszmontowie, znakomicie dokumentując wygląd i życie ziemiańskiego dworu i jego najbliższe otoczenie na przestrzeni zmieniających się pór roku. Kolejnym tematem jej zdjęć jest Sandomierszczyzna z lat ok. 1915–1939 oraz ziemie II Rzeczypospolitej, m. in. Polesie i Tatry. Fotografie stanowią bezcenne źródło ikonograficzne wytworzone przez fotografkę-amatorkę, która niejednokrotnie portretowała również samą siebie, wykonując oryginalne selfie.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Śledzimy podróże roślin

W Ogrodzie Botanicznym uważnie przyglądamy się przyrodzie. Dodatkowo nasz rok tematyczny - Detektywistyczny Botaniczny - jeszcze bardziej inspiruje nas do obserwacji, śledzenia zależności i powiązań, szukania przyczyn i przewidywania skutków.

Nasze warsztatowe działania zaowocują poznaniem roślinnych sposobów na podróże. Jesienią w świecie przyrody dzieje się naprawdę wiele. Czy rośliny lubią zaczepiać przechodniów? Czy wybierają zorganizowany transport? Czy podróżują z biletem czy na gapę? Czy w drodze są uskrzydlone?

Zapraszamy na podróż w świecie przyrodniczych zabaw i eksperymentów!

Nauki biologiczne
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Tajemnice gór, ciśnienia i wody

Podczas warsztatów zabierzemy Was w fascynującą podróż w góry, gdzie dowiemy się więcej o ciśnieniu i wodzie. Czy jesteście gotowi na przygodę? Zapiszcie się już teraz! Porozmawiamy wspólnie o górach, ciśnieniu i wodzie. To niezwykle interesujące tematy, które mają ogromne znaczenie w przyrodzie i w naszym codziennym życiu. Co więcej, przeprowadzimy wspólnie ciekawe doświadczenia, które pomogą nam lepiej zrozumieć te zjawiska. Podczas warsztatów sprawdzimy, czy zimne i ciepłe powietrze wywierają takie samo ciśnienie, sprawimy, że lodowce zaczną się topić, a na koniec każdy zbuduje swój własny wulkan, który oczywiście wybuchnie! 

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 09:00
  • sob., 2024-09-21 11:00
  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Wystawa grafik kampanii antydezinformacyjnej “A dowodzik jest?”

Sąsiad nie chce w pobliżu anteny 5G, bo wszyscy umrzemy? Pani w sklepie mówi, że te kurczaki to sama chemia? Koleżanka namawia na nową dietę cud bo ktoś schudł na
niej 10kg? Kiedyś to było, a teraz to nie ma? Codziennie zderzamy się z wieloma twierdzeniami. Jeśli chodzi o naukę, pytaj o dowody. Nie daj się nabrać na chwyty
erystyczne, uważaj na fake newsy i zrozum mechanizmy rządzące twoim rozumem dzięki serii grafik kampanii antydezinformacyjnej “A dowodzik jest?”.

  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Zapytaj naukowca

Ludzie to chodzące biblioteki, pełne doświadczeń i nabytej wiedzy o świecie. Naukowcy spędzają niezliczone godziny na dowiadywaniu się i odkrywaniu. Śledzą i
piszą artykuły naukowe, przeprowadzają badania, analizują bazy danych, znajdując w tym wszystkim czas by najistotniejsze informacje przekazywać dalej. Na wydarzeniu
“Zapytaj Naukowca” będą czekać właśnie na was, przy stanowiskach podzielonych na różne dziedziny nauki, gotowi do rozmowy o rzeczach które nas trapią, zaskakują,
lub takich, których nie pojmujemy. Jest to niepowtarzalna okazja na precyzyjny i bezbolesny zastrzyk wiedzy. Uwaga, dyskusje z naukowcami mogą spowodować konfrontację ze swoimi przekonaniami i poglądami!

  • sob., 2024-09-21 13:00
Spotkanie festiwalowe Oblicza znajomości. Fotografie z Archiwum Elizy Orzeszkowej w Warszawie

Czy autorka Nad Niemnem lubiła się fotografować? Czy zbierała zdjęcia innych osób?

Odpowiedzi na te pytania można znaleźć w Archiwum Elizy Orzeszkowej w Instytucie Badań Literackich PAN w Warszawie (sygn. 786), które zawierają nieliczne fotografie pisarki oraz ponad 200 zdjęć – przede wszystkim portretowych – jej korespondentów (zarówno dobrych przyja­ciół, jak i przelotnych znajomych, cenionych literatów i osób zupełnie nieznanych). Własne i cudze fotografie dla Orzeszkowej były bardzo ważne i pełniły najrozmaitsze funkcje – od materiału promocyjnego dla wydawców i czasopism, przez pamiątki z konwencjonalnej wymiany uprzejmości z wielbicielami jej talentu, po znak bliskości, ułatwiający zacieśnienie listownej więzi z zaufanymi osobami. Wybrane przykłady zdjęć, pochodzących z polskich i zagranicznych zakładów fotograficznych, ukazują dziewiętnastowieczne standardy kreowania wizerunku, zaś cytaty z korespondencji pisarki oraz dedykacje na fotografiach świadczą o ich niezwykle istotnym miejscu w ówczesnej kulturze, łączącym sferę prywatną i publiczną.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 13:30
Spotkanie festiwalowe Zwiedzanie warszawskiego cyklotronu

Pracownicy ŚLCJ oprowadzą Państwa po Laboratorium. Będzie można zobaczyć „serce” Laboratorium – czyli cyklotron, oraz usłyszeć o tym jak działa ten akcelerator. Zwiedzić będzie można też halę eksperymentów – czyli miejsce, do którego docierają wiązki ciężkich jonów przyspieszone w cyklotronie i gdzie wykorzystując różnego rodzaju układy detektorów prowadzi się badania z fizyki jądrowej (i nie tylko). Zwiedzanie laboratorium poprzedzone będzie pokazem filmu animowanego "Tajemniczy Świat Jąder Atomowych", który zabierze widza w podróż do mikroświata. Pokaże, jak odkryto istnienie jądra atomowego i jak badamy jego strukturę.

Nauki fizyczne
  • sob., 2024-09-21 10:30
  • sob., 2024-09-21 12:00
  • sob., 2024-09-21 13:30
  • sob., 2024-09-21 15:00
Spotkanie festiwalowe Chodzenie z kozą na Kujawach – polski karnawał

Słowo karnawał najczęściej przywołuje obrazy żywiołowych parad, tak charakterystycznych dla Wenecji i Rio-de-Janeiro. Zapomina się przy tym, że karnawał był i jest świętowany także w Polsce. W Wielkopolsce, na Śląsku, Kujawach czy Mazowszu przetrwały tradycje obchodów karnawałowych i zwyczaje zapustne.

Zapraszam na wykład o karnawale na Kujawach. Opowiemm o swoich badaniach terenowych w okolicach Włocławka i Brześcia Kujawskiego w latach 2021-2024. Były one prowadzone we współpracy ze studentami IEiAK UW i z panią doktor Katarzyną Waszczyńską. Ich owocem jest książka „Zapusty na Kujawach. Szkice etnograficzne” (2023).

W badanym terenie świętowanie zapustów związane jest z chodzeniem z kozą oraz zabawą – podkoziołkiem. Najbardziej widowiskowe są jednak grupy zapustne, które odwiedzają domy i instytucje. Kozy jest główną postacią w badanych grupach przebierańców i co ciekawe jej wygląd nie zmienił się w stosunku do tego opisanego przez Oskara Kolberga w 1867 r. Do podstawowego składu grupy zapustnej należą również: bocian, koń, Siora (Żydówka), Żyd i państwo młodzi. Z czasem dołączyli do nich Cygan, postać dwoista, czyli żywy na umarłym (albo chłop na babie), a w niektórych miejscowościach także niedźwiedź, śmierć, diabeł, kominiarz i policjant. Poszerzanie składu grupy zapustnej, zwanej kozą – tak samo jak główna postać, o nowe figury oraz zwielokrotnianie już tych obecnych, np. liczby Żydów, diabłów, dowodzi inwencji twórczej osób zaangażowanych w chodzenie z kozą, ale także zmian w postrzeganiu roli zapustników.

Ważnym wydarzeniem dla zwyczajów zapustnych na Kujawach był wpis „Tradycji chodzenia z Kozą na Kujawach” na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego w 2020 r. Taki wpis dowodzi, że dane zjawisko kulturowe jest żywe, a co więcej, zgłoszenia mogą dokonać tylko osoby bezpośrednio z nim związane i uważające je za istotne dla swojego poczucia tożsamości. W czasie wykładu zastanowimy się nad kwestiami żywotności niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie karnawału na Kujawach.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Czy Twój smartfon Cię podsłuchuje?

Jak pokazują badania, większość użytkowników internetu uważa, że ich telefony podsłuchują ich rozmowy i że rozmowy te są wykorzystywane do personalizowania kierowanych do nich reklam. Jak to możliwe i czy możemy coś na to poradzić, opowiem Państwu na spotkaniu. Serdecznie zapraszam. 

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Dezinformacja w czasach kryzysu

Problemy dezinformacji czy rozpowszechniania fałszywych lub niesprawdzonych informacji są znane od czasów starożytnych, ale dzięki mediom społecznościowym jej zasięg i wpływ w ostatnich latach znacząco wzrosły. Ludzie coraz częściej polegają na platformach takich jak Facebook, Twitter, Instagram czy YouTube jako głównym źródle informacji, co czyni je idealnym miejscem do rozpowszechniania dezinformacji. Walka z tym problemem staje się więc niezwykle istotna.

Dezinformacja może przybierać różne formy, w tym kłamstw, przekłamanych nagłówków, wybiórczych informacji lub manipulacji wizualnej, i może dotyczyć praktycznie każdej dziedziny, włączając w to politykę, zdrowie publiczne, naukę, a nawet sprawy osobiste.

Podczas panelu eksperci i ekspertki odpowiedzą na kluczowe pytania dotyczące  psychologicznych i prawnych mechanizmów funkcjonowania dezinformacji, ale także zaprezentują wyniki swoich badań dotyczących tego, jak zagadnienia związane z dezinformacją funkcjonują w różnych środowiskach i jaki mają wpływ na ich działanie. Porozmawiamy także o wpływie przekazów dezinformacyjnych na odbiorców oraz o to, jak zbudowane są fake newsy. 

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Disputandum est! Bądź świadkiem dysputy dwóch filozofów (jak te w XVII wieku)!

Zderzenie różnych stanowisk jest solą filozofii. W istocie jest to jedyna metoda, jaką zna filozofia. Wiedzieli o tym filozofowie starożytni, tacy jak Platon i Arystoteles, średniowieczni, renesansowi i współcześni. Dlatego filozofowie zawsze kultywowali sztukę argumentowania za lub przeciw (pro et contra) określonej tezie, sztukę obalania rozmówcy, sztukę odkrywania błędów w rozumowaniu innych, w skrócie - dialektykę. Zarówno na uniwersytetach średniowiecznych, jak i nowożytnych, stopień naukowy można było uzyskać jedynie poprzez publiczną obronę tez przed obiekcjami oponenta, ale tak naprawdę każda okazja była dobra do takich dysput. Nie były to zwykłe dyskusje, w których każdy mówi, co mu przyjdzie do głowy, stara się krzyczeć głośniej niż inni, a na końcu wszyscy mają rację (brzmy znajomo?), ale konfrontacje, podczas których każdy z uczestników  (respondens, opponens, praeses) odegrał określoną rolę, musiał przestrzegać ścisłych zasad i ram czasowych.

Zanurzymy się w tej atmosferze, która dominowała w świecie akademickim przynajmniej do połowy XVIII wieku. Jeden z filozofów IFiS PAN będzie bronił tezy, że "Wspólnoty polityczne powstają z natury" przed atakami drugiego filozofa, który przeciwstawi mu szereg argumentów. Ci dwaj filozofowie staną naprzeciwko siebie. Trzeci, przewodniczący, będzie siedział za nimi, nieco wyżej, i będzie egzekwował zasady i czas. Na koniec, po około półgodzinnej dyskusji, publiczność zdecyduje, czy teza została skutecznie obroniona, czy też nie. W drugiej części spotkania, publiczność może również zadawać pytania i wypowiadać się na temat omawianej tezy i metody, za pomocą której została omówiona. Celem tej praktyki nie jest pokonanie przeciwnika, przez doprowadzenie go do zaprzeczenia samemu sobie, ale wspólne poszukiwanie prawdy!

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Dotykając niedotykalnego. Zwoje malarskie w tradycjach buddyjskich Tybetu i Mongolii

Zwoje malarskie w sztuce buddyjskiej Tybetu i Mongolii zajmują szczególne miejsce. Przekazują to, co może wyrazić także rzeźba lub architektura, w tym przewodnią ideę buddyzmu dążenia do stanu oświecenia (oświecenie oznacza wydostanie się ze świata, który zasadza się na postrzeganiu za pomocą naszych zmysłów, w tym zmysłu dotyku). Oferują jednak znacznie więcej niż inne środki wyrazu artystycznego, głównie dzięki niemal nieograniczonym możliwościom narracyjnym. 

Buddyści doszli do perfekcji opowiadania - z pomocą zmysłów - o tym, co zmysłom umyka. Zapraszam zatem do opowieści o zapierających dech w piersiach arcydziełach sztuki tybetańskiej i mongolskiej, ale i do opowieści o narracjach, które są ich przedmiotem. Dotkniemy wspólnie niedotykalnego!

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Gdzie leży Aszuristan? Z wizytą u nowoaramejskich chrześcijan w Iraku

Język aramejski przez wieki uważany był za język martwy, jednak dzięki nieustraszonym podróżnikom, a później także misjonarzom na Bliski Wschód odkryty został w swojej nowożytnej fazie. Obecnie wiemy, że nowoaramejski składa się z czterech podgrup językowych, których użytkownicy zamieszkują tereny rozciągające się od Syrii po Khuzestan w Iranie, a także wiele krajów Europy, Stany Zjednoczone i Australię, dokąd zawędrowali w poszukiwaniu bezpiecznej przystani. Użytkownikami nowoaramejskiego są żydzi, chrześcijanie obrządku wschodniego i mandejczycy, zaś rzadkie dialekty, którymi się posługują wpisane są na światową listę UNESCO jako języki zagrożone wyginięciem. Stąd też przez samych członków społeczności oraz przez naukowców z całego świata podejmowane są wysiłki na rzecz dokumentacji nie tylko języka, ale także całego dziedzictwa kulturowego wspólnot nowoaramejskich. W tej prezentacji opowiem o badaniach terenowych przeprowadzonych wśród społeczności chrześcijańskiej z północnego Iraku, w czasie której zgromadzony został bogaty materiał audio-wizualny, dokumentujący językową i kulturową rzeczywistość społeczności.

Miasteczko Diyana (kurd. Soran) w północno-wschodnim Iraku położone jest w górzystej okolicy Autonomicznego Regionu Kurdystanu. Obok muzułmańskich Kurdów zamieszkują je chrześcijanie Asyryjskiego Kościoła Wschodniego, mówiący lokalnym dialektem języka nowoaramejskiego. Przybyli tu, podobnie jak mieszkańcy wielu sąsiednich miasteczek i wsi, w dawnych czasach z innego górzystego regionu Hakkari w Turcji, a obecne granice polityczne przecinają tereny ich dawnej duchowej ojczyzny, rozciągającej się od południowo-wschodniej Turcji, przez północny Irak i aż do równiny Mosul na południu po północno-zachodnie tereny Iranu. Tereny te nowoaramejscy chrześcijanie nazywają Aszuristanem, wywodzą bowiem swoje pochodzenie od potomków Imperium Asyryjskiego. We współczesnym świecie stanowią mniejszość etniczną, religijną, kulturową i językową nie tylko w Iraku, ale także w diasporze. Oprócz ojczystego dialektu nowoaramejskiego świetnie znają kurdyjski i arabski, a ich codzienność łączy funkcjonowanie w nowoczesnym świecie z poszanowaniem dla kultury i tradycji. I tak w miasteczku Diyana skorzystać można z superszybkiego internetu, podczas gdy w przydomowym piecu wypiekany jest tradycyjny chleb. W czasie swojej prelekcji zaprezentuję kilka aspektów świata nownoaramejskich chrześcijan z Diyany, do którego zechcieli mnie przyjąć i o nim opowiedzieć.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Lingwistyka Stosowana między Wschodem i Zachodem

Wydział Lingwistyki Stosowanej łączy w sobie dwa nurty badawcze - filologię i lingwistykę, badając bardzo szeroko i dokładnie wiele aspektów komunikacji w środowisku wielojęzycznym oraz, z racji tradycji, łączy lingwistykę z językami i kulturą Europy Środkowo-Wschodniej.

Poszczególne jednostki zaprezentują w półgodzinnych blokach wybrane kierunki badawcze, ilustrując je zastosowaniami praktycznymi oraz krótko przedstawią ofertę dla studentów:

14:00 - Instytut Komunikacji Specjalistycznej i Interkulturowej - "Nieoczywista strona lingwistyki".

14:30 - Katedra Ukrainistyki  - "Kultura ukraińska - Horyzonty europejskie (i globalne)".

15:00 - Instytut Lingwistyki Stosowanej - "Mozaika tłumaczeń - mozaika możliwości".

15:30 - Instytut Filologii Rosyjskiej - "Unikalne nurty filologii rosyjskiej".

16:00 - Instytut Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej  - "Tygiel kultur Europy Środkowo-Wschodniej".

16:30 - Katedra Bialorutenistyki  - "Białoruś - współczesne problemy i wyzwania".

Co to jest okulograf i technolekt, o czym informują badania pupilometryczne, jak kształci się tłumaczy branżowych czy konferencyjnych i kabinowych, czy mózg może przeszkadzać w nauce języka obcego, jak mimo wojny rozwija się literatura zaangażowana, co jest interesującego w literaturze i kulturze tam, gdzie mówi się po rosyjsku, białorusku i ukraińsku, kim jest leksykograf, gdzie Wschód łączy się z Zachodem, jak cenzura przejawia(ła) się w mediach - to kilka z wielu obszarów badawczych, którymi zajmuje się Wydział Lingwistyki Stosowanej.

  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe Magia kostki Rubika - spotkanie z mistrzami speedcubingu na Węgrzech z okazji 50-lecia kostki

Z okazji 50-lecia kostki Rubika serdecznie zapraszamy na spotkanie z udziałem węgierskich zawodników i mistrzów speedcubingu, podczas którego publiczność będzie miała możliwość poznania różnych rodzajów kostek. Pokaz układania magicznej kostki poprzedzi krótka opowieść o wynalazcy Ernő Rubiku i jego dziele. Goście z Węgier ułożą na żywo w kilka sekund klasyczną kostkę Rubika 3x3 nie tylko w tradycyjny sposób, lecz także jedną ręką i na ślepo. Zaprezentują również speedcubing z użyciem pozornie łatwiejszej do układania kostki 2x2, a także kostki 4x4.

Program zakończy quiz i otwarte dla publiczności mini zawody układania na czas klasycznej kostki 3x3.

Nauki matematyczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
  • sob., 2024-09-21 15:30
Spotkanie festiwalowe Modelowanie szkoły skupionej na relacjach

Wydarzenie ma na celu rozwinięcie koncepcji szkoły, w której relacje międzyludzkie stanowią fundament działań edukacyjnych i wychowawczych. Podczas spotkania omówimy działania w projekcie Edukacja współtworzona poprzez włączanie społeczne (COSI.ed) oraz powstały w jego efekcie model koncepcyjny, a także, w formie warsztatowej, przygotujemy z uczestnikami modele instytucji promujących podejście skupione na relacjach. 

 

 

 

Nauki społeczne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe O rety, o tej rozprawie napiszą gazety! – sądowa bajka z udziałem publiczności

Symulacja procesu z udziałem postaci z bajek i publiczności. Dzieci wcielą się w rolę sędziów i profesjonalnych pełnomocników, by wydać wyrok i poznać w praktyce, na czym polega rola sędziego.

Nauki prawne
  • sob., 2024-09-21 14:00
Spotkanie festiwalowe ODWOŁANEChrześcijanie przeciw chrześcijanom.820 lat od splądrowania Konstantynopola przez krzyżowców

Świat Europy Południowej i częściowo Wschodniej w przededniu organizacji IV krucjaty mającej wspomóc państwa łacińskie na Bliskim Wschodzie. Potęgi polityczne: Wenecja, Genua, Piza, Bizancjum, Francja i Królestwo Węgier w skomplikowanych układach politycznych i ekonomicznych. Roszczenia Wenecji, z niezwykle przebiegłym dożą Enrico Dandolo, niekwestionowanej potęgi w północnym, śródziemnomorskim obszarze. Wykorzystanie sporów w łonie Cesarstwa Bizantyjskiego. Zdobycie Zadaru należącego do Królestwa Węgier. Spiski, łamane sojusze, dążenie do gromadzenia bogactw z całkowitym pominięciem zasad Dekalogu.

Nauki humanistyczne
  • sob., 2024-09-21 14:00

©2024 Festiwal Nauki