polski

Test 2

Świat chemików kręci się często wokół białych proszków i przezroczystych płynów. Co jeśli nie jesteśmy pewni, co dokładnie jest w probówce? Jak sprawdzić (bez niszczenia próbki) czy udało nam się zsyntetyzować pożądany związek? 
A może chcemy dowiedzieć się co wchodzi w skład naszego napoju lub czy dwie substancje oddziałują ze sobą?

Nieinwazyjnych technik jest tylko kilka i jedną z nich (szeroko wykorzystywaną) jest spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR). NMR to potężne narzędzie, które umożliwia nam identyfikację związków i badanie struktur przestrzennych cząsteczek, jak również badanie oddziaływań, dyfuzji czy monitorowanie reakcji.  

Spotkanie będzie podzielone na trzy części: 
- krótką prezentację, w czasie której uczestnicy poznają podstawy zjawiska NMR i dowiedzą się, w jaki sposób badamy próbki ciekłe w tej technice,  
- wycieczkę po laboratorium Nowych Metod Spektroskopii Magnetycznego Rezonansu Jądrowego i pomiar widma NMR prostej substancji organicznej,  
- wspólną analizę widm wykorzystywanych w typowych badaniach związków organicznych za pomocą techniki NMR

Podczas wykładu przeniesiemy się do świata druków kramarskich – historycznego odpowiednika dzisiejszych tabloidów i plotkarskich portali internetowych. Te przeznaczone dla masowego odbiorcy publikacje sprzedawane były tanio na jarmarkach, odpustach i pielgrzymkach, a zawierały wierszowane utwory informujące o niezwykłych i ciekawych zdarzeniach: miłości i zbrodniach, cudach i katastrofach, polityce, najnowszych modach i przełomowych wynalazkach. W różnych regionalnych odmianach zjawisko to było znane w całej nowożytnej Europie, ale w kręgu narodów słowiańskich wyjątkową popularnością cieszyło się na ziemiach czeskich. Wysoki poziom alfabetyzacji pozwolił tu na rozwój czytelnictwa wśród ludu już na przełomie XVIII i XIX wieku, a w wielu muzeach do dziś zachowały się tysiące kramarskich ulotek.

Podczas spotkania dowiedzą się Państwo, jak wyglądały i co zawierały druki kramarskie, jak brzmiały umieszczane w nich pieśni i czy naprawdę były one źródłem wiadomości o świecie, czy raczej sposobem zaspokojenia oczekiwań odbiorców, którzy podobnie jak dziś „najbardziej lubili te piosenki, które już znali”. Wystąpienie, ilustrowane przykładami z Czech i Polski, oparte jest na wieloletnich badaniach pieśni kramarskich, których zwieńczeniem była opublikowana w minionym roku książka „Mapa świata z jarmarcznej ulotki. Czeska dziewiętnastowieczna twórczość kramarska w perspektywie etnolingwistycznej”.

Wszyscy wiemy, że aktywność fizyczna jest ważna dla zachowania zdrowia. Ale czy podejmowanie aktywności fizycznej jest istotne dla zdrowia mózgu i umysłu? Które części mózgu odpowiadają za funkcje ruchowe? Ile aktywności fizycznej jest niezbędne, aby mieć zdrowszy mózg i sprawniejszy umysł? Czy zwyczajne chodzenie (np. na spacery) daje jakiekolwiek korzyści? W trakcie wykładu omówię wnioski z badań neuropsychologicznych, (dot. funkcji poznawczych) przeprowadzonych na świecie z udziałem osób dorosłych. Opowiem też o wynikach badań, które przeprowadziliśmy w Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie.

Naszą obecną wiedzę o świecie, jak i większość osiągnieć ludzkiej cywilizacji zawdzięczamy odkryciom naukowym. Rzadko jednak zadajemy sobie pytanie o to, czym jest metoda naukowa i dlaczego pokładamy w niej tak duże zaufanie? Na lekcji postaramy się odpowiedzieć na te pytania. Prześledzimy po krótce historię rozwoju myśli naukowej i przedstawimy najważniejsze zasady, którymi naukowcy starają się kierować w swojej pracy. Dowiemy się, czym jest nauka i co równie ważne, czym nauka nie jest.

Wykład performatywny łączący dyskurs naukowy z artystycznym, w formie opowieści z towarzyszeniem muzyki na żywo, oparty na motywach pamiętnika autorstwa samozwańczej lekarki i podróżniczki z XVIII wieku (Pilsztynowa Regina z Rusieckich, 1957, Proceder podróży i życia mego awantur, red. Roman Pollak, Kraków: Wydawnictwo Literackie).

Opowieść ta zdarzyła się naprawdę. W dawnych czasach, w XVIII wieku, pewna młoda kobieta wyrusza w daleką podróż, doświadcza różnych światów i postanawia zostać okulistką. Niezależnie od męskich opinii na ten temat, zamierza pracować i zbić fortunę. Co za odwaga! Ależ tupet! W wielkim mieście Stambule, Petersburgu i w Wiedniu wszystko jest możliwe. Pozwólcie się zabrać w podróż międzynarodowymi traktami po pałacach, haremach i dworach, karczmach i sądach.

Występują: Agnieszka Ayşen Kaim (opowieść) i Marta Maślanka (muzyka).

„Bajki o komunizmie” Slavenki Drakulić (polskie wydanie w 2025) to książka niezwykła i wyjątkowa. Autorka podejmuje tutaj dominujący w swojej twórczości temat komunizmu, ale podchodzi do niego w nowy i niecodzienny sposób: opowiada nam bajki i mówi głosem zwierząt. Nieprzypadkowe zwierzęta są czasami narratorami, czasami bohaterami opowieści osadzonych w różnych krajach komunistycznych, m.in. Polsce, Czechosłowacji, Jugosławii, Bułgarii, Albanii. Zwierzęta niczym przewodnicy prowadzą nas przez meandry i specyfikę komunistycznej historii danego państwa. Przykładowo, kret opowiada o Demokratycznej Republice Niemiec i Murze Berlińskim, mysz zamieszkująca szafę Muzeum Komunizmu zagłębia się w historię Czechosłowacji, kot generała Jaruzelskiego dzieli się swoimi dylematami związanymi z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce, a papuga Tity Koki, do dziś mieszkająca na wyspach Brioni, przeprowadza czytelnika przez dzieje socjalistycznej Jugosławii.

Warsztaty będą podzielone na dwie części. W pierwszej wspólnie zanurzymy się w jednej z historii opowiedzianych przez bohatera bajki Drakulić. Pragniemy sprawdzić, na ile wspólna lektura ujawni różnorodne perspektywy odczytywania znaczeń. Chcemy, aby zbiorowe czytanie wpłynęło na akt interpretacji, w którym wiedza staje się nie tylko czymś przekazywanym, lecz tworzonym na bieżąco przez grupę. A więc posłuchamy z jednej strony papugi Kokiego (wiernego towarzysza Tity), a z drugiej siebie – swoich doświadczeń, wspomnień i wyobrażeń związanych z komunizmem/-ami. Porozmawiamy też o tym, co daje nam, a czym grozi słuchanie o historii z papuziego dzioba.

W drugiej części każdy uczestnik i uczestniczka spróbuje odnaleźć zwierzę (albo inny byt), które – w zgodzie z jego i jej sposobami odczuwania dziedzictwa komunizmu – najlepiej opowie jego/jej historię komunizmu. Niech zwierzęcy narratorzy pozwolą nam zmienić perspektywę i nieco inaczej spojrzeć na nieodległą przeszłość Europy Środkowo-Wschodniej. Mamy nadzieję, że bajki zachęcą nas do pogłębionej refleksji nad dziedzictwem komunizmu i transformacją ustrojową, których konsekwencje do dziś mają przemożny wpływ na życie nas wszystkich.

Dla trzech najciekawszych i wykonanych na czas opowieści będą czekać egzemplarze „Bajek o komunizmie” Slavenki Drakulić.