polski

W trakcie zajęć zwrócimy uwagę na kopaliny, których wykorzystanie pozwoliło na dokonanie kolejnych skoków cywilizacyjnych przez ludzkość. Oswoiliśmy się z ich obecnością w naszym otoczeniu i nie doceniamy ich roli dla ludzkości. Bohaterami lekcji będą: sól kamienna, krzemienie, żelazo, węgiel, siarka, ropa naftowa, miedź, pierwiastki ziem rzadkich i kilka innych. Forma warsztatowa zajęć pozwoli na bezpośredni kontakt z próbkami surowców mineralnych. Będzie można ich dotknąć, powąchać, posmakować i poznać ich niektóre specyficzne właściwości (kowalność, magnetyzm, zjawiska optyczne generowane przez nie, odporność chemiczną). Zapoznamy z ich wykorzystaniem w przemyśle i jak zmieniły historię świata. Czy zawsze w dobrym kierunku? Na to pytanie odpowie sobie każdy sam po naszej lekcji.

Czy wiesz, że Twój mózg to najważniejszy komputer w całym ciele? Choć waży mniej niż piłka do nogi, potrafi kierować wszystkim co robisz – od oddychania i mrugania, aż po myślenie, śmianie się i marzenia! Podczas naszego wykładu dzieci wyruszą w fascynującą podróż do wnętrza głowy, by odkryć tajemnice swojego niesamowitego mózgu.

W prosty i ciekawy sposób opowiemy, jak działa mózg i z czego się składa. Dowiemy się, za co odpowiadają jego różne części i jak współpracują, żebyśmy mogli chodzić, mówić, rozwiązywać zagadki i zapamiętywać ważne rzeczy. Będą też niesamowite fakty: który zwierzak ma największy mózg, czy naprawdę używamy tylko 10% mózgu i co dzieje się w głowie, gdy śpimy albo się uczymy.

W czasie wykładu nie zabraknie kolorowych ilustracji, zabawnych porównań i krótkich zadań dla małych odkrywców. Wszystko po to, by dzieci mogły lepiej zrozumieć, jak wyjątkowy jest ich własny mózg – i jak warto o niego dbać.

Zapraszamy wszystkie ciekawe świata dzieci na spotkanie z nauką, która potrafi zaskakiwać i bawić! Ten wykład to świetna okazja, by polubić naukę o sobie samym – bo każdy z nas nosi w głowie prawdziwy cud!

Dzieci zobaczą jak wyglądała apteka na początku XX wieku na Mazowszu. Poznają postać aptekarza i dawne metody przygotowywania leków. Samodzielnie wykonają saszetkę ziołową, którą zabiorą ze sobą do domu. Zajęcia są interaktywne i angażują wszystkie zmysły. Rozwijają wyobraźnię, zawierają elementy edukacji przyrodniczej, poruszają tematy zdrowia oraz lokalnej historii.

„Wirtualne Muzeum Geologiczne” to serwis internetowy popularyzujący nauki geologiczne, stworzony przez pracowników Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jednym z jego głównych elementów są trzy wirtualne wycieczki: (1) Skały magmowe i metamorficzne, (2) Skały osadowe i skamieniałości, oraz (3) Wody podziemne. Podczas interaktywnych spacerów użytkownicy poznają najistotniejsze zagadnienia dotyczące tematyki danej wycieczki. Serwis jest bogato ilustrowany materiałami graficznymi oraz fotografiami i skanami 3D okazów geologicznych (skały, minerały, skamieniałości). Zajęcia stacjonarne, które proponujemy, to zwiedzanie „Wirtualnego Muzeum Geologicznego” w towarzystwie przewodnika-geologa, który oprowadzi uczestników po wirtualnych przestrzeniach, wyjaśniając i pomagając zrozumieć poszczególne zagadnienia (tematyka wycieczki do wyboru). Podczas zajęć uczestnicy będą mieli okazję obejrzenia okazów geologicznych, których zdjęcia i skany 3D zostały umieszczone w serwisie. Będzie również możliwość zwiedzenia Muzeum Geologicznego im. S.J. Thugutta.

XIX wiek był wiekiem rosnącego globalnego połączenia. Przejawiało się ono jako procesy łączenia się lokalnych rynków w rynek światowy, ale też jako wzrost ruchliwości ludzi, przede wszystkim z klas ludowych, którzy sami, niepytani przez nikogo, wkraczali na globalny rynek pracy w poszukiwaniu lepszego życia. Nie inaczej było z chłopami z ziem polskich. Migrowali oni do pracy sezonowej, np. z Królestwa Kongresowego do Prus, ale też dalej, np. za ocean: przede wszystkim do Stanów Zjednoczonych i Brazylii. Na warsztatach będziemy pracować z autentycznymi, zachowanymi listami, przesyłanymi w latach 1890/1891 przez chłopów, którzy wyjechali do Brazylii i Stanów Zjednoczonych głownie z trzech wsi Królestwa Kongresowego. Na ich podstawie, a także na podstawie innych źródeł, spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, skąd i dlaczego chłopi wyjeżdżali, jak i dokąd trafiali, kto i z jakiego powodu interesował się ich losami, i co z tego wynikało.

Podczas lekcji muzealnej uczniowie zdobędą podstawową wiedzę na temat życia anatomicznie współczesnych ludzi w Europie od momentu ich przybycia na Stary Kontynent do końca ostatniej epoki lodowcowej. Nacisk zostanie położony na łowiectwo wielkich ssaków, w szczególności mamuta włochatego (Mammuthus primigenius), a także na to, jak ważną rolę odgrywało ono w gospodarce ówczesnych Europejczyków. Ponadto uczniowie dowiedzą się, jak prehistoryczni artyści inspirowali się otaczającym ich światem zwierzęcym oraz jaką rolę zwierzęta mogły odgrywać w ich duchowości. 

Jak to się dzieje, że nietoperze potrafią po ciemku wrócić do miejsca, gdzie mieszkają? Jak one to w ogóle robią, że w locie nie rozbijają sobie głowy o drzewo? A kiedy trzeba zapaść w sem zimowy, to skąd wiedzą, gdzie się schować - zwłaszcza takie, dla których to będzie pierwsza zima w życiu? Na te i podobne pytania spróbujemy sobie odpowiedzieć podczas lekcji poświęconej latającym ssakom i ich niezwykłym umiejętnościom. Postaramy się też z pomocą elektronicznych urządzeń usłyszeć to, co normalnie dla naszych uszu jest niesłyszalne i na własnej skórze przekonac się, jak to jest, kiedy trzeba się orientować w otoczeniu za pomocą słuchu, a nie wzroku.

Literatura młodzieżowa odzwierciedla realia życia młodzieży w danym okresie. Szczególnie interesujące ze względu na warunki polityczne, gospodarcze jak i również społeczne są lata 50-te XX wieku, kiedy socjalizm wkraczał na arenę polityczną, zakreślał reguły, wskazywał tendencje. Ustrój ten od samego początku wpływał na wszystkie elementy życia społecznego – w tym funkcjonowanie szkoły oraz dobór treści (zagadnień, motywów) literatury młodzieżowej. Socjalizm lat 50-tych to przede wszystkim hasła pracy kolektywnej. Zagadnienie pracy, przymusu pracy, w tym wybór odpowiedniego (utylitarnego, przydatnego społeczeństwu) zawodu przez młodzież szkolną jest tematem przewodnim ówczesnej literatury młodzieżowej. Niezwykle ważne staje się współzawodnictwo – trzeba pracować jak najwięcej, wykazywać się inicjatywą, dążyć do przodownictwa już w czasie nauki szkolnej. Literatura młodzieżowa okresu lat 50-tych jest pełna specyficznego propagandowego języka. Teksty te mogą być interesujące szczególnie dla młodego odbiorcy, który zna dzisiaj tamtą rzeczywistość jedynie z podręcznika do historii.

W czasach rozwoju samochodów hybrydowych i walki o czystość środowiska, rotacyjny silnik wykorzystujący jako paliwo wodór może być interesującą alternatywą dla silników tłokowych. Brak elementów wymagających smarowania pozwala na wytwarzanie tylko wody jako produktu spalania.

Czy wiesz, jak wyglądają drożdże i pleśnie? Czy gołym okiem można zobaczyć bakterie? Jakie znaczenie w życiu człowieka mają drobnoustroje? W czasie zajęć dowiemy się, czy należy się ich raczej obawiać czy też można je np. zjeść. Odpowiedzi na te i wiele innych pytań związanych z mikrobiologią, udzielimy w czasie naszego warsztatu. Będzie również możliwość obejrzenia drobnoustrojów rosnących w probówkach, na płytkach i pod mikroskopem (preparaty mikroskopowe).

Zjawisko fałszywych przyjaciół tłumacza jest znane chyba każdej osobie uczącej się języka obcego. Słowa, które brzmią lub wyglądają podobnie albo identycznie w języku ojczystym i języku uczonym mogą doprowadzić do nieporozumień lub nawet nieprzyjemności. Dlatego też trzeba mieć ich świadomość. Z uwagi na różnicę w systemie zapisu między językiem polskim i rosyjskim (alfabet łaciński i cyrylica) w przypadku tych języków możemy mówić jedynie o słowach o podobnym lub identycznym brzmieniu, czyli homonimach. Przykładowo, w języku rosyjskim słowo „zapominać” ma tak naprawdę zupełnie przeciwne znaczenie niż w języku polskim, ponieważ odnosi się do zapamiętywania. Po spotkaniu uczestnicy nie będą się już bać rosyjskiej „zażygałki”, dowiedzą się, że rosyjska „dynia” na pewno nie przyda się na Halloween, a „but” po rosyjsku nie jest częścią garderoby.

Cząstki to najmniejsze fragmenty materii. Pierwiastki to podstawowy chemiczny budulec wszechświata. Cząsteczki to już bardziej złożone struktury powstałe przez połączenie pierwiastków. Ale to wszystko elementy nanoświata. Czymm jest skala nano, czy my w ogóle "widzimy" pojedyncze cząsteczki? To będzie tematem naszej dyskusji. Zapraszam!

Nie będzie przesadą stwierdzenie, że każde dziecko słyszało, kim był Jan Matejko i zna przynamniej jeden jego obraz z historii Polski, którą często widzimy jego oczami. Na zajęciach dzieci zapoznają się z jego najważniejszymi (i tymi mniej ważnymi) obrazami, a także dowiedzą o życiu malarza, jego szkolnych problemach, trudnej drodze do sławy i późniejszych sukcesach. Odpowiemy sobie też na pytanie, jaką rolę obrazy tego artysty pełniły w XIX wieku, gdy Polska była pod zaborami. Dr Anna Straszewska opowie również o tym, jak artysta tworzył swoje obrazy, skąd czerpał wiedzę o przebiegu historycznych wydarzeń, dawnych strojach i co sprawia, że malowane przez niego sceny wyglądają realistycznie, a widz czuje się jakby był ich uczestnikiem. Jednym z najsłynniejszych obrazów Matejki jest przedstawienie Hołdu pruskiego ukończone w 1882 roku. Ponieważ w tym roku mija 500 lat od przedstawionych przez artystę wydarzeń, gdy książę Albrecht Hohenzollern na rynku w Krakowie składał przysięgę polskiemu królowi Zygmuntowi Staremu, uczniowie wcielą się w rolę malarzy historycznych i w zaaranżowanej dziewiętnastowiecznej pracowni będą mogli pod okiem dr Katarzyny Kesling i dr Anny Straszewskiej namalować własną wersję obrazu. Będą mieli do swej dyspozycji historyczne rekwizyty i modeli pozujących do roli króla i księcia.

Wyprodukowane in vitro „mięso” jest interesującą alternatywą dla konsumentów. Po pierwsze jego uzyskiwanie nie wymaga hodowli i zabijania zwierząt, po drugie jest mniej obciążające dla środowiska. Uzyskanie „mięsa z probówki” było możliwe dzięki rozwojowi technik hodowli komórek zwierzęcych, w tym komórek macierzystych w warunkach in vitro. Uczestnicy wykładu będą mieli możliwość zapoznania się z informacjami dotyczącymi metod hodowli komórek, które pozwoliły na uzyskanie „mięsa z probówki”.

W komórkach występuje ogromna różnorodność cząsteczek – od małych jonów i metabolitów po duże białka i kwasy nukleinowe, nazywane makrocząsteczkami. Zarówno niektóre cele badawcze (coraz lepsze poznawanie białek i kwasów nukleinowych), jak i praktyczne zastosowania biotechnologiczne często wymagają uzyskania makrocząsteczek oddzielonych od innych składników komórkowych. W tym celu stosuje się różne kryteria sortowania cząsteczek. Jednym z najczęściej wybieranych jest ich wielkość. Rozdzielanie białek lub kwasów nukleinowych różniących się wielkością jest też podstawą popularnej metody ich analizy.
W trakcie warsztatów zaprezentujemy trzy podstawowe metody segregacji cząsteczek ze względu na ich wielkość: 1) filtrację żelową (sączenie molekularne), wykorzystującą specjalne „sita”, przez które większe cząsteczki przepływają szybciej niż mniejsze; 2) dializę, w której do rozdzielania cząsteczek wykorzystuje się półprzepuszczalną błonę i 3) elektroforezę, w czasie której cząsteczki „ścigają się” w żelu w polu elektrycznym. Uczestnicy poznają te techniki w praktyce i będą mogli w kilkuosobowych zespołach wykonać proste procedury laboratoryjne.

W czasie lekcji omówione zostaną najczęstsze obawy i mity zniechęcające młodzież do szukania pomocy psychologicznej. Porozmawiamy o oczekiwaniach młodzieży dotyczących
wizyty u psychologa, oraz o kompetencjach osób udzielających wsparcia psychologicznego, psychologów diagnostów i psychoterapeutów.

Czym jest kolekcjonerstwo i na czym polega? Dzisiaj często zbieramy różnego rodzaju karty, na przykład z wizerunkami piłkarzy, z postaciami z bajek, itd., układając je w albumach i tworząc w ten sposób swojego rodzaju kolekcję. Gromadzenie różnych przedmiotów, a przede wszystkim dzieł sztuki, sięga najdawniejszych czasów. W XVIII wieku w Polsce jedną z takich kolekcji stworzył król Stanisław August. Władca włączył do niej wiele rycin i rysunków o różnorodnej tematyce. Były one przechowywane w specjalnie do tego celu przygotowanych tekach.

Podczas spotkania zastanowimy się czym jest owa teka i czy ma coś wspólnego ze zwykłą teczką. Odkryjemy jej zawartość i zapoznamy się z różnymi tematami przedstawianymi na obecnych tam rycinach. Uczennice i uczniowie będą zachęcani do aktywnego udziału w lekcji, a także do pracy w grupach. Zajęcia będą miały charakter warsztatowy i interaktywny. Będzie to opowieść o zbiorze królewskim, ale także o rozmaitych grupach tematycznych obecnych we wszystkich dziedzinach sztuki, takich jak: portret, scena mitologiczna, scena religijna, scena historyczna, scena rodzajowa, scena alegoryczna. Materiał zostanie zaprezentowany na przykładzie wybranej teki królewskiej, przykładowych kart oraz wydruków rycin reprezentujących poszczególne grupy tematyczne. Uczniowie i uczennice będą mogli zobaczyć oryginalną tekę w Gabinecie Rycin i znajdujące się w niej karty. Lekcja ma na celu przybliżenie pojęcia kolekcjonerstwa, postaci króla Stanisława Augusta jako kolekcjonera, a także poznanie różnych gatunków i tematów spotykanymi w malarstwie, rzeźbie, grafice czy rysunku.

Warsztat polega na samodzielnym odkrywaniu zawartości probówek poprzez wykonywanie reakcji chemicznych. Uczniowie, w małych grupach, dostaną zestaw odczynników oraz probówki z nieznanymi substancjami. Korzystając z wiedzy o reakcjach charakterystycznych (strącanie, zmiana barwy, wydzielanie gazu), będą musieli zidentyfikować zawartość każdej z nich. Celem jest rozwijanie logicznego myślenia, umiejętności pracy zespołowej i bezpiecznej pracy laboratoryjnej.

Spotkanie będzie miało formę konwersatorium - kierowanej dyskusji bądź wykładu przeplatanego licznymi interakcjami z uczestnikami spotkania. Spróbujemy też wykonać co najmniej jeden eksperyment ekonomiczny - rynkową wycenę wartości określonych przedmiotów, żeby zrozumieć mechanizm ustalania cen rynkowych i paradoks transakcji. Wspólnie poznamy historię pieniądza i podyskutujemy o jego możliwej przyszłości. Zastanowimy się też nad tym, jakie znamy formy pieniądza i jakie funkcje pełni pieniądz w gospodarce. W zależności od wieku i zainteresowań uczestników spotkania możemy też zastanowić się nad zmianą wartości pieniądza w czasie, zrozumieć czym jest inflacja i stopa procentowa, poznać magię procentu składanego (tu znowu możliwy eksperyment), omówić różne formy oszczędzania, zastanowić się nad tym, czym jest ryzyko i porozmawiać o inwestycjach. Nie będzie to naturalnie żadna forma akwizycji, tylko merytoryczna rozmowa o zasadach działania różnych instrumentów finansowych i o ryzyku związanym z korzystania z nich. Zobaczymy na realnych przykładach, do czego prowadzi na przykład drukowanie pieniędzy bez pokrycia, poznamy historię kilku głośnych hiperinflacji. Mam nadzieję, że dojdziemy na koniec do morału, że pieniądze nie są w życiu najważniejsze, że nie ma sensu, by ich posiadanie było celem samym w sobie. Chcę, by spotkanie stanowiło dla każdego bodziec do pomyślenia o tym, co w jego życiu stanowi realną wartość i czy wartość wszystkiego można wyrazić w pieniądzu.

Czy wiesz, skąd biorą się kolory? Dlaczego niektóre substancje są barwne jak tęcza, a inne zmieniają barwy niczym za dotknięciem czarodziejskiej różdżki?

Zapraszamy na niezwykłe warsztaty, podczas których dzieci odkryją tajemnice barw! Sprawdzimy, jak domowe składniki mogą zmieniać kolory, stworzymy barwne osady i przekonamy się, jak światło wpływa na to, co widzimy. To doskonała okazja, by przez zabawę odkrywać fascynujący świat nauki! 

Czeka nas mnóstwo kolorowych eksperymentów, radości i niesamowitych odkryć! Dołączcie do nas i zobaczcie, jak magiczna może być nauka! 

Czy rosyjskojęzyczni nastolatkowie też mówią „cringe” albo „vibe”? Jak się przywitać po młodzieżowemu, a jak wyrazić zdziwienie, radość albo zażenowanie? Zapraszam na spotkanie z żywym językiem rosyjskojęzycznej młodzieży! Podczas wykładu poznacie najbardziej popularne słowa i wyrażenia slangowe, które królują w rosyjskich mediach społecznościowych, czatach i rozmowach offline. Przekonacie się, jak kreatywni potrafią być młodzi użytkownicy języka – skracają słowa, mieszają rosyjski z angielskim, tworzą memy językowe, które szybko zdobywają viralową popularność. Zastanowimy się, czy slang to językowy bałagan, czy może nowoczesny sposób na wyrażenie emocji i budowanie tożsamości. Spotkanie będzie miało formę interaktywnego wykładu z przykładami słów slangowych, memów i wypowiedzi. Uczestnicy będą mieli okazję rozszyfrować wyrażenia slangowe, a także spróbować ułożyć własne wypowiedzi w stylu rosyjskojęzycznych rówieśników.

Jej tej lekcji jest umiejętność pracy w grupach, kreatywność oraz samodzielność myślenia. Uczniowie otrzymają na planszach różne zagadki i polecenia do wykonania. Ich zadaniem będzie je rozwiązać, wykorzystując fragmenty "Przygód Alicji w Krainie Czarów" Lewisa Carrolla (te będą przedmiotem spotkania i zostaną uczniom rozdane). Zwycięzcami będą ci, którzy nie tyle najszybciej odpowiedzą na różne pytania i rozwiążą zagadki, ile rozwiążą je najciekawiej i najbardziej kreatywnie, mówiąc językiem Alicji: „coraz najciekawiej”, „coraz to zdumiewajęcej i zdumiewajęcej”. Celem spotkania jest wyjściowe pytanie: w jakie gry grają bohaterowie "Przygód Alicji w Krainie Czarów" i co możemy nazwać grą. Będziemy się zastanawiać, jak bohaterowie rozumieją świat, jak ten świat nazywają i jakie są tego konsekwencje. Pytaniom prowadzącego będą towarzyszyły zagadki, rebusy, gry słowne, wierszyki obrazkowe. Spróbujemy zastanowić się – jak Alicja – nad kształtem i znaczeniem słów oraz ich definicji. Poddamy refleksji język Alicji i sposoby wypowiadania się innych bohaterów. Zastanowimy się nad pułapkami tkwiącymi w języku, a także nad znaczeniem poszczególnych pojęć i nazw własnych w różnych tłumaczeniach powieści Carrolla. Pomyślimy również nad rolą różnorodnych odniesień kulturowych i językowych do innych znanych tekstów pojawiających się bezpośrednio w wybranych tłumaczeniach Przygód Alicji w Krainie Czarów.

Neuroprzekaźniki oraz receptory z którymi się wiążą są odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego organizmu. Pewnie wszyscy słyszeliśmy o serotoninie, dopaminie czy noradrenalinie. Ale neuroprzekaźników jest całe mnóstwo i umożliwiają naszym ciałom poprawne funkcjonowanie. Często pewne neuroprzekaźniki kojarzą nam się z jedną funkcją, ale tak naprawdę każdy ma wiele. Dopamina poza szczęściem powiązana jest z ruchem. Serotonina pomaga regulować sen. Często, to nie sam przekaźnik jest odpowiedzialny za daną funkcję, a raczej receptor, z którym się wiąże. Podczas tej dyskusji porozmawiamy sobie o neuroprzekaźnikach i ich receptorach, oraz jak tak naprawdę wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie.

W trakcie lekcji postaramy się wspólnie określić przyczyny, dla których czasem dochodzi do naruszeń prawa lud zasad etyki w firmie. Dyskutując na przykładach zmierzymy się z niełatwym problemem nadużyć w organizacji. Rozprawimy się z kilkoma mitami: czy nieuczciwość się opłaca i czy informowanie o niej to donosicielstwo? Zastanowimy się nad pułapkami, które ujawni nam koncepcja trójkąta nadużyć. Spróbujemy wreszcie odpowiedzieć na pytanie: jak budować organizację bezpieczną i wolną od nieprawidłowości.