polski

Mikoryza – co łączy grzyby i korzenie roślin. Korzenie większości roślin zasiedlają symbiotyczne grzyby, tworzące w korzeniach drzewka, zwoje lub pęcherzyki. Czy da się zobaczyć grzyby w korzeniach? Tzw. barwienie tuszem. Porosty – brygada do zadań specjalnych. Pomysłowe glony i grzyby dzięki symbiozie są w stanie zasiedlać ekstremalne siedliska (pustynie, stepy, tundre, góry, skały, beton itd.). Analiza makro-  i mikroskopowa, test gąbki. Po co sagowcom korale? Niektóre korzenie sagowców rosną do góry i wyglądają jak korale. W mikroskopie fluorescencyjnym (trochę innym niż mikroskop optyczny) korzenie będą świecić na czerwono. Sprawdzimy dlaczego? Po co roślinom tropikalnym brodawki na liściach? Liście służą nie tylko do fotosyntezy, mogą stanowić również schronienie dla pożytecznych bakterii. Jakich i dlaczego?? Zobaczymy wnętrze brodawek liściowych i ich mieszkańców.

Najczęściej nie zdajemy sobie sprawy, jakie znaczenie w życiu codziennym ludzi odgrywały i odgrywają surowce naturalne. Często były to kamienie milowe w rozwoju naszej cywilizacji. Pierwszym przykładem kopaliny mającej ogromne znaczenie jest sól kamienna. Pozwalała konserwować żywność i tworzyć jej zapasy, potrzebne w trakcie długich wędrówek lub wypraw wojennych. Kolejnym surowcem są krzemienie umożliwiające wykonanie prymitywnych skrobaków, noży czy grotów do dzid i strzał. To od nich wywodzi się określenie epoka kamienia łupanego i gładzonego. Innym przełomowym surowcem jest węgiel kamienny. Choć znano jego właściwości grzewcze już w starożytnych Chinach (II w p.n.e.) i stosowano w średniowiecznej Anglii, dopiero w trakcie tzw. „małej epoki lodowej” w XVI w. w Europie, intensywniej wykorzystywano węgiel do celów opałowych, a po wynalezieniu maszyny parowej w 1763 r., węgiel przyczynił się do wybuchu tzw. „rewolucji przemysłowej”. Historia przemysłu naftowego rozpoczęła się na obszarze ziem polskich, choć pod zaborami. Stało się to po opracowaniu w 1853 roku, przez polskiego aptekarza ze Lwowa - Ignacego Łukasiewicza, sposobu destylacji surowej ropy naftowej, w celu uzyskiwania z niej bezpiecznie spalającego się składnika - nafty. Wykorzystywano ją do oświetlenia - w lampach, również konstrukcji Łukasiewicza. Technologia destylacji, szybko rozprzestrzeniła się po świecie - rozpoczynając epokę nafty i gazu – silników spalinowych.

Nasze spotkanie będzie się składało z części warsztatowej, w trakcie której zapoznamy się z najważniejszymi surowcami mineralnymi oraz ze zwiedzania z przewodnikiem ekspozycji Muzeum Geologicznego PIG-PIB.

Współpraca ze sztuczną inteligencją, szczególnie z wykorzystaniem generatywnych modeli, niesie za sobą ogromny potencjał. Dzięki AI możliwe jest szybsze wykrywanie dezinformacji oraz generowanie autentycznych materiałów. Jednakże, istnieją też wyzwania. Z tego wystąpienia dowiesz się o różnych modelach, które są implementowane i jaki mają one wpływ na pracę oraz codzienne życie. Oprócz tego, poznamy inspirujące przykłady wykorzystania potencjału sztucznej inteligencji, które mogą zmienić naszą technologiczną przyszłość.

Przedmiotem wystąpienia jest rola kapitału psychologicznego (PsyCap’u; Luthans, Youssef i Avolio, 2007) w budowaniu dobrostanu oraz zdrowia psychicznego uczniów i nauczycieli. Prowadzące przekażą słuchaczom/czkom zarówno teoretyczną, jak i praktyczną wiedzę dotyczącą PsyCap’u. Ponadto zaprezentują, w jaki sposób można zwiększać poziom każdego z jego komponentów, opierając się na teoretycznych i empirycznych wskazówkach, wynikających z koncepcji: przekonania o własnej skuteczności (Bandura, 1997), optymizmu (Seligman, 1998), nadziei na sukces (Snyder, Rand i Sigmon, 2002), rezyliencji (Luthans, Vogelsang i Lester, 2006). Wykład będzie miał charakter interaktywny i poprowadzony zostanie z wykorzystaniem technik aktywizujących.

Organizmy wykorzystuje się do procesów biotechnologicznych od tysięcy lat między innymi do produkcji piwa, wina, serów i chleba. W starożytnym Egipcie kompostowano odpady żywnościowe, rolnicze i ekskrementy. Poznanie właściwości metabolizowania substancji organicznych umożliwiło kierowanie mikrobiologicznymi procesami biodegradacji. Istotny i lawinowy rozwój tej dziedziny nastąpił w początkach tamtego stulecia w medycynie, farmacji i przemyśle ciężkim. Pojawiły się nowe gałęzie przemysłu, w tym agrobiotechnologia i biofarmacja. Mikroorganizmy traktuje się jak żywe fabryki biopreparatów, udoskonala się za ich pomocą żywność, wyroby tekstylne (włókna) i wzbogaca paliwa. Zrekombinowana somatotropina bydlęca (rBST), genetycznie zmodyfikowana soja, ziemniaki, kukurydza i ryby są produktami nowoczesnej biotechnologii, powszechnie rozprowadzanymi na rynku. Biotechnologiczny sektor badawczy przemysłu ciężkiego wykorzystuje mikroorganizmy do pozyskiwania metali z rud, w ochronie środowiska wspomaga się biotechnologicznie usuwanie oraz odzyskiwanie olejów, polimerów i gum. Rozwój biologii molekularnej umożliwił dokonywanie modyfikacji informacji genetycznej różnymi technikami inżynieryjnymi u różnych organizmów i czynników biologicznych, dając nadzieję na poprawę życia i powodując jednocześnie zagrożenia, których aspektem etycznym zajmuje się między innymi bioetyka. Światowe problemy z niedożywieniem, walka z chorobami, wyczerpujące się zasoby paliw, „biotechnologiczny wyścig zbrojeń” to niektóre z wyzwań stawianych przed biotechnologią i niebezpieczeństw dla człowieka. Umowna kodyfikacja biotechnologii kolorami jest sygnałem ostrzegawczym lub/i informacyjnym o zasięgu, sile, sposobie i skutkach zastosowania nowoczesnych narzędzi molekularnych w biotechnologii.

To jest lekcja o tym, jak się patrzy. Czyli o naszym wzroku, o tym, jak i do czego go używamy - oraz jakie potrafi nam płatać figle. 
Czasem się zdarza, że próbujemy przekonać kogoś do czegoś, a on nie chce uwierzyć, że tak było naprawdę. I jeden z najmocniejszych argumentów w takich sytuacjach to "Ależ ja widziałem na własne oczy!". Bo przecież wzrok nas nie myli...
Prawda?
Prawda???
Spróbujemy podczas naszej lekcji przyjrzeć się bliżej temu, jak nasz wzrok przekazuje nam informacje o świecie i jak my te informacje przyjmujemy. I na własnej skórze przekonamy się, czy to, co dostrzegamy, zawsze zgadza się z rzeczywistością. A jeśli nie zawsze, to spróbujemy wskazać winnych (i zastanowimy się, czy bardzo powinniśmy im tę winę mieć za złe). 

W ramach zajęć odbędzie się prezentacja laboratorium Biomodelowania w Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych (CNBCh) wraz z pokazem możliwości obliczeniowych i wizualizacyjnych biomolekuł, tj. białek i leków, w formie ćwiczeń do samodzielnego wykonania. Białka są dynamicznymi strukturami i leki lub hormony oraz inne substancje egzogenne wiążą się z nimi również na sposób dynamiczny. Zastosowanie metody dynamiki molekularnej i modelowania molekularnego oraz coraz szybszych komputerów sprawiło, że możemy symulować te struktury w ich naturalnym środowisku tj. w roztworze wodnym lub błonie komórkowej dla białek błonowych, oraz badać ich oddziaływania z różnymi substancjami. 
Na kilku stanowiskach komputerowych będzie można przeprowadzać symulacje i wizualizacje biomolekuł, np. zobaczyć jak wygląda denaturacja białek (taka białkowa jajecznica) w skali atomowej, poprzez rozciąganie struktury białka w różne strony, porównać wiązanie się serotoniny i różnych substancji psychoaktywnych do receptorów serotoninowych, morfiny i innych związków do receptorów opioidowych, jak również zobaczyć inne białka i leki. Będzie można spróbować własnoręcznie wyciągnąć lek z kieszeni wiążącej w białku lub zmodyfikować lek tak, żeby uzyskać silniejsze wiązanie z białkiem. 

Czego potrzebuje dziecko, by rozwijać mowę? Pudła zabawek, super aplikacji do nauki pierwszych słów, biblioteczki małego geniusza a może po prostu ciszy i spokoju? Prościej być nie może - Rodzica oczywiście!

Zapraszamy rodziców, przyszłych rodziców i osoby zainteresowane zagadnieniami związanymi z rozwojem mowy i języka na warsztaty, podczas których omówimy praktyczne aspekty profilaktyki logopedycznej i stymulacji rozwoju dzieci. W czasie spotkania wspólnie zastanowimy się, jak kształtować przyjazne środowisko sprzyjające rozwojowi dziecka od niemowlaka do przedszkolaka. Poruszymy tematy dotyczące karmienia, rozwoju motorycznego, emocjonalno-społecznego i czynników zaburzających rozwój.

Przesypiamy prawie jedną trzecią naszego życia. Lecz nie jest to czas zmarnowany. Wykorzystujemy go m.in. na regenerację fizyczną, regulację nastroju oraz regenerację mózgu i konsolidację pamięci. Zbyt krótki czas snu lub jego zaburzenia wpływają negatywnie nie tylko na funkcje poznawcze i naszą wydajność, ale także na zachorowalność i śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych. Istnieje coraz więcej dowodów na to, że osoby, które śpią zbyt krótko lub zaburzają swoje rytmy dobowe mają również większe ryzyko zwiększania masy ciała i rozwoju otyłości. Wykład podsumowuje dotychczasową wiedzę naukową na temat zależności między długością/jakością snu a rozwojem otyłości.

W trakcie warsztatów pokażemy, jak wykonuje się operacje laparoskopowo. Żeby lepiej doświadczyć, jak wygląda praca chirurga, będziecie mogli Państwo poćwiczyć na zaawansowanych symulatorach, które służą do nauki chirurgii laparoskopowej. Pozwoli to Wam samemu zmierzyć się z trudnościami, które każdy chirurg musi pokonać w trakcie nauki.  
Wielu chirurgów przez lata marzyło i ciężko pracowało, żeby zmienić oblicze chirurgii. Aby była bezpieczniejsza dla pacjentów a leczenie jak najskuteczniejsze. W 1987 roku Philippe Mouret, francuski chirurg pracujący w Lyonie przeprowadził pierwszą cholecystektomię laparoskopową. Operację, która zrewolucjonizowała oblicze całej chirurgii i rozpoczęła erę chirurgii minimalnego dostępu…
W dużej liczbie zabiegów chirurgicznych najbardziej obciążającą częścią operacji dla pacjenta jest cięcie powłok – droga, którą chirurg musi pokonać, żeby mógł dostać się do miejsca operowanego. Najważniejszą zaletą operacji laparoskopowych jest mniejszy uraz powłok. W trakcie operacji wideochirurgicznych najczęściej wykonuje się 3-4 niewielkie nacięcia w powłokach, przez które zakłada się porty i pracuje narzędziami oglądając obraz pola operacyjnego na monitorze.   
W trakcie operacji laparoskopowych pojawiają się dodatkowe trudności. Chirurg obserwując pracę w polu operacyjnym na monitorze, ma trudności z oceną odległości pomiędzy poszczególnymi strukturami. Nie ma możliwości bezpośredniego dotyku tkanek i narządów, ograniczona jest swoboda ruchów narzędzi laparoskopowych. Te nowe problemy spowodowały zmianę sposobu nauki chirurgii.              
W 2018 roku nasz projekt Program Wszechstronnego Szkolenia w Wideochirurgii (chirurgii minimalnego dostępu) w oparciu o Zaawansowane Techniki Symulacji Medycznej, wygrał konkurs organizowany przez Ministerstwo Zdrowia. Utworzyliśmy  Pracownię Symulacji wyposażoną w zaawansowane symulatory wideochirurgiczne z wirtualną rzeczywistością, z technologią czucia dotyku zapewniającą realistyczne odczucia jak podczas rzeczywistej operacji.

Głównym celem wykładu jest analiza i wspólna dyskusja na temat znaczenia wartości europejskich takich jak: wolność, równość, demokracja, praworządność, sprawiedliwość, solidarność i innych w czasie nakładających się kryzysów globalnych. W sytuacji agresji zbrojnej Rosji w Ukrainie, kryzysu gospodarczego i energetycznego w Europie, rosnącego populizmu, nacjonalizmu, dezinformacji, łamania zasad praworządności i zagrożenia demokracji,  znaczenie podstawowych wartości europejskich jest dużo większe niż w innych okresach. Jednak należy stawiać pytania o to co oznaczają  europejskie wartości dla zwykłego obywatela? Jak są one przestrzegane lub nie w życiu codziennym? Czy mają one wpływ na nasze życie? Czy są dla nas ważne?

Zajęcia, podczas których uczestnicy mogą poznać tajniki malarstwa akwarelowego, rysowania i szkicowania roślin. Na początku spotkania krótka prelekcja o ilustracji przyrodniczej. 

W ramach spotkania omówina zostanie problematyka transformacja energetyczna w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem jej aspektów ekonomicznych. Poruszona zostanie m.in. problematyka obecnego kształtu rynków energii warunkującego wzrost konkurencyjności odnawialnych źródeł energii (OZE), kwestie związane z energetyką węglową w Polsce, a także tematyka programu rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Zajęcia rozpoczną się od wprowadzenia w tematykę transformacji energetycznej, a następnie odbędzie się dyskusja, podczas której będzie możliwość zadawania wszelkich nurtujących pytań w zakresie tematyki spotkania.

W XVIII wieku co najmniej sześciu prałatów otrzymało nominację kardynalską z rekomendacji królów Polski. Dlaczego polscy monarchowie mieli wpływ na wybór kardynałów, czyli najważniejszych doradców głowy Kościoła katolickiego? Czy w XVIII wieku, dobie oświecenia, rozbiorów i rewolucji, relacje z papieżem miały znaczenia dla świeckich władców? W wykładzie spróbujemy – skupiając się na wąskim i mało zbadanym problemie wpływu członków „społeczności książąt” na kształt kolegium kardynalskiego – zarysować stawkę stosunków z Rzymem oraz kulisy nadtybrzańskiej dyplomacji.

W ramach spotkania omówina zostanie problematyka transformacja energetyczna w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem jej aspektów ekonomicznych. Poruszona zostanie m.in. problematyka obecnego kształtu rynków energii warunkującego wzrost konkurencyjności odnawialnych źródeł energii (OZE), kwestie związane z energetyką węglową w Polsce, a także tematyka programu rozwoju energetyki jądrowej w Polsce. Zajęcia rozpoczną się od wprowadzenia w tematykę transformacji energetycznej, a następnie odbędzie się dyskusja, podczas której będzie możliwość zadawania wszelkich nurtujących pytań w zakresie tematyki spotkania.

Cykl zajęć dotyczy psychoneuroimmunologii - nowej dziedziny wiedzy dotyczącej powiązań między układem nerwowym, hormonalnym i odpornościowym.
W tym roku tematem wiodącym będzie stres i jego wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego i zdrowie. Uczestnicy spotkań dowiedzą się co to jest stres, jakie są rodzaje stresu, jakie czynniki wpływają na radzenie sobie ze stresem, jak przewlekły stres wpływa na odporność, jakie są związki między stresem a ryzykiem wystąpienia i przebiegiem chorób nowotworowych, zakaźnych, chorób układu krążenia czy chorób przyzębia, a także o wpływie stresu na życie miłosne, na skuteczność szczepień, na starzenie się czy na ryzyko otyłości. 

1. Odrażający i zły: jak stres osłabia Twój układ odpornościowy i dewastuje zdrowie – czyli krótko o psychoneuroimmunologii i psychosomatyce: 9:00-9:45

 2. Odrażający i zły: jak stres osłabia Twoją odporność i powoduje, że stajesz się podatny na infekcje, a Twój organizm słabo reaguje na szczepienie: 10:00-10:45

3. Odrażający i zły: jak stres wpływa na rozwój nowotworów, powstawanie przerzutów i odpowiedź na leczeniey 11:00-11:45

4. Odrażający i zły: jak stres związany z pracą wpływa na rozwój raka prostaty 12:00-12:45

5. Odrażający i zły: o niszczącym wpływie stresu na życie miłosne 13:00-13:45

14:00-15:00: Przerwa

6. Odrażający i zły: o rujnującym wpływie stresu na zęby i dziąsła 15:00-15:45

7. Odrażający i zły: o dewastujacym wpływie stresu na serce i układ krążenia 16:00-16:45

8. Odrażający i zły: jak stres psuje Twój wygląd powodując, że stajesz się otyły i szybko się starzejesz 17:00-17:45

Na spotkaniu powiemy, dlaczego enzymy są tak ważne dla organizmów, gdzie jest ukryte i jak wygląda ich centrum dowodzenia, czego potrzebują aby wydajnie pracować, jakich mają pomocników oraz co je łączy z immobilizerami.

Zwiedzanie muzeum osteologicznego, omówienie najważniejszych różnic szkieletu ssaków w zależności od sposobu poruszania się zwierząt, tkanka kostna pod mikroskopem.

Jeśli chcecie przeżyć niesamowitą przygodę pełną kolorów, wybuchów i efektów specjalnych - zapraszamy Was na pokazy „Przygoda z chemią” w ramach Festiwalu Nauki. Przekonacie się, że spotkania z chemią to nie tylko pokazy ciekawych i widowiskowych doświadczeń, ale również niepowtarzalna okazja zabawy w małego chemika - część doświadczeń będziecie mogli wykonać samodzielnie! Zapewnimy Wam niezapomniane wrażenia: na własne oczy zobaczycie wybuch wulkanu, grzyba atomowego, morze ognia i tornado. Zapalicie fajerwerki przy użyciu wody. Zgłębicie tajemnice perfum i dowiecie się dlaczego bańki mydlane są kolorowe. Posiądziecie tajniki pisania prądem i zamiany „wody” w superlepką ciecz. Poczujecie grozę ruchomych piasków i ryku groźnego niedźwiedzia, ale może uda Wam się oswoić chemiczne świetliki! Zasadzicie chemiczny ogród, zrobicie własne mydełko i będziecie mogli przejrzeć się we własnoręcznie zrobionym lustrze. Mówią, że smoki nie istnieją, ale zapewniamy Was - nasz platynowy smok ma się doskonale i zaprasza wszystkich odważnych na pokaz swoich umiejętności!

Cykl zajęć dotyczy psychoneuroimmunologii - nowej dziedziny wiedzy dotyczącej powiązań między układem nerwowym, hormonalnym i odpornościowym.
W tym roku tematem wiodącym będzie stres i jego wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego i zdrowie. Uczestnicy spotkań dowiedzą się co to jest stres, jakie są rodzaje stresu, jakie czynniki wpływają na radzenie sobie ze stresem, jak przewlekły stres wpływa na odporność, jakie są związki między stresem a ryzykiem wystąpienia i przebiegiem chorób nowotworowych, zakaźnych, chorób układu krążenia czy chorób przyzębia, a także o wpływie stresu na życie miłosne, na skuteczność szczepień, na starzenie się czy na ryzyko otyłości. 

1. Odrażający i zły: jak stres osłabia Twój układ odpornościowy i dewastuje zdrowie – czyli krótko o psychoneuroimmunologii i psychosomatyce: 9:00-9:45

 2. Odrażający i zły: jak stres osłabia Twoją odporność i powoduje, że stajesz się podatny na infekcje, a Twój organizm słabo reaguje na szczepienie: 10:00-10:45

3. Odrażający i zły: jak stres wpływa na rozwój nowotworów, powstawanie przerzutów i odpowiedź na leczeniey 11:00-11:45

4. Odrażający i zły: jak stres związany z pracą wpływa na rozwój raka prostaty 12:00-12:45

5. Odrażający i zły: o niszczącym wpływie stresu na życie miłosne 13:00-13:45

14:00-15:00: Przerwa

6. Odrażający i zły: o rujnującym wpływie stresu na zęby i dziąsła 15:00-15:45

7. Odrażający i zły: o dewastujacym wpływie stresu na serce i układ krążenia 16:00-16:45

8. Odrażający i zły: jak stres psuje Twój wygląd powodując, że stajesz się otyły i szybko się starzejesz 17:00-17:45

Połączone Biblioteki zapraszają na niebywały seans spirytystyczny! W mrocznych zakamarkach magazynów przywołacie z nami ducha dawnej filozofii. Poczujecie aurę prądów i idei minionych, ujrzycie osobliwe dzieła, odetchniecie bibliotecznym powietrzem i zakichacie się na śmierć. Doświadczcie rzeczy niedostępnych zwykłym śmiertelnikom/czytelnikom!

Zostaną poruszone zagadnienia możliwości wykorzystania krzemu (Si) w produkcji rolniczej.

Czyż nie marzy nam się długie życie w dobrej kondycji fizycznej i umysłowej? Czy nie zrobilibyśmy wszystkiego, co możliwe, aby zachować swój mózg w dobrej sprawności do późnej starości? Jest na to sposób i do tego lepszy, niż wszystkie możliwie suplementy. Otóż, niewiele osób zdaje sobie sprawę, że biegając, jeżdżąc na rowerze, pływając, spacerując, oprócz mięśni ćwiczy również mózg. Badania z ostatnich lat wskazują, że już niewielka dawka aktywności fizycznej może znacznie poprawić koncentrację, pamięć, kreatywność oraz zahamować, a nawet odwrócić, starzenie się mózgu. Jak to działa? Jak dawkować? W jakim wieku zacząć? Na te i inne pytania odpowiemy na wspólnym spotkaniu i postaramy się Państwa przekonać, że ruch to często znacznie lepszy pomysł na odpoczynek, niż tradycyjne leżenie na kanapie.