polski

Spotkanie będzie wykładem mającym przybliżyć, osobom niezwiązanym zawodowo z medycyną, funkcje nerek ze szczególnym uwzględnieniem jej funkcji wewnątrzwydzielniczej. W powszechnym rozumieniu nerka jest istotnym narządem oczyszczającym krew z toksycznych produktów przemiany materii. Pozostałe jej role nie są powszechnie znane – są to między innymi regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej, przekształcanie 25-hydroksykalcyferolu do aktywnej postaci witaminy D, synteza erytropoetyny stymulującej proces krwiotworzenia w szpiku kostnym oraz regulacja ciśnienia tętniczego poprzez układ RAAS w zależności od wolemii. Podczas wykładu zostanie wyjaśniona rola każdego z tych mechanizmów w utrzymaniu homeostazy.

Celem spotkania jest promocja wiedzy o wielokierunkowym działaniu nerek i uświadomienie widowni jak ważna jest troska o ich kondycję, w obliczu możliwych powikłań niewydolności nerki.

Siena, nazywana „sercem Toskanii”, uchodzi za jedno z najpiękniejszych miast świata. O jej wyjątkowości decyduje nie tylko urokliwe położenie, niezaprzeczalne walory artystyczne i wyśmienita kuchnia, ale przede wszystkim słynny wyścig konny, Palio delle Contrade, który od wieków wyznacza rytm życia miasta. Przynależność do dzielnicy, tzw. contrady jest mocno wpisana w tożsamość sieneńczyków; każda contrada posiada własny symbol, motto, świętego patrona, kościół oraz małe muzeum. Atmosfera szaleńczej rywalizacji między contradami  wyczuwalna jest tu na każdym kroku i aby ją zrozumieć trzeba po prostu przyjechać do Sieny albo … posłuchać tego wykładu. Skąd pochodzi słowo palio? Dlaczego koń jest ważniejszy od dżokeja? Które contrady są zaciekłymi wrogami, a które sprzymierzeńcami? Czy kobiety-dżokejki mogą brać udział w Palio? Co łączy Jamesa Bonda z Palio? To tylko niektóre z pytań, na które poznacie odpowiedź podczas wykładu.

Wiemy co powiedział Konfucjusz: Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem. Dziś można byłoby dodać czwarty element: Pozwól mi nauczać, a sam zacznę poszukiwać, pytać i doświadczać. Tak powstał szkolny festyn przyrodniczy nieco inny od dotychczasowych. Opiera się na dwóch założeniach: po pierwsze doświadczenia i pokazy prowadzą uczniowie, a po drugie jest przyrodniczy. Nie fizyczny, biologiczny czy chemiczny, ale właśnie przyrodniczy.

Jak go przygotować? Jak przeprowadzić? Kogo potrzebujemy do współpracy? Skąd wziąć przyrządy? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć.

Na razie powiem tylko czego potrzebujemy na początek: chęci, zapału i otwartości!

Seminaria dla Nauczycieli Fizyki to nowa oferta Wydziału Fizyki UW adresowana do aktywnych nauczycieli przedmiotu, studentów kierunku nauczanie fizyki oraz uczestników studiów podyplomowych przygotowujących do nauczania fizyki. Co miesiąc spotykam się na inspirujących prelekcjach i warsztatach umożliwiającym praktyczne przygotowanie do wdrożenia nowych pomysłów w codziennej praktyce dydaktycznej.

Nauczyciele uczęszczający na Seminaria regularnie uzyskują certyfikat poświadczający podniesienie kwalifikacji zawodowych.

Terminy wszystkich spotkań są dostępne na stronie: https://nauczyciele.fuw.edu.pl/

Zbiory Muzeum Niepodległości liczą ponad 100 000 muzealiów obejmują kolekcje: malarstwa, rzeźby, grafiki i rysunku, plakatów, fotografii, pocztówek, druków ulotnych oraz archiwaliów i realiów historycznych, które w różny sposób wiążą się z niepodległością. Znajdujące się w nich dzieła sztuki malarskiej ilustrują walki o jej odzyskanie. Pomagają przybliżać historię i uczyć jej poprzez obraz trochę na zasadzie „Biblii Pauperum”, jak powszechnie nazywa się średniowieczne obrazy uczące religii niepiśmienny lud.

W zbiorach Muzeum Niepodległości znajdują się prawdziwe perły sztuki, które pomagają uczyć odwiedzających placówkę historii Polski oraz unaoczniać walki Polaków o odzyskanie niepodległości zarówno w okresie rozbiorów, jak i później. A także przypominać prawdę zawartą w słowach Jana Pawła II, które wypowiedział podczas audiencji dla wiernych z Białorusi w 1998 roku: „Wolność nie jest nam dana raz na zawsze, wolność trzeba stale zdobywać” . Stąd uczące potomnych dzieła, pokazujące wydarzenia mające miejsce po roku 1918, bowiem data 11 listopada 1918 nie zakończyła walki. Były przecież potem i wojna polsko-bolszewicka, i II wojna światowa, i wydarzenia okresu PRL aż po stan wojenny.

Najmłodsze dzieci (i te trochę starsze) mają spontaniczną potrzebę poznawania otaczającego je świata i przyrody, a więc nauka i ciekawość świata jest dla nich naturalna.

W programie warsztatów przeznaczonych dla najmłodszych na pewno znajdzie się czas na obserwacje ulubionego przez dzieci, choć bardzo prostego wybuchu wulkanu oraz własnoręcznego stworzenia tęczy, a także kilka niespodziankowych eksperymentów. Zapraszamy najmłodszych i trochę starszych!

Reaktory wysokotemperaturowe HTGR to jedna z najbardziej obiecujących technologii jądrowych IV generacji. Dzięki chłodzeniu helem oraz możliwości pracy w temperaturach
nawet 950°C, reaktor pozwala na produkcję energii elektrycznej, ale przede wszystkim na szerokie zastosowanie w przemyśle – m.in. do wytwarzania wodoru, dostarczania ciepła
technologicznego czy komunalnego. Projekt reaktora HTGR opiera się na koncepcji inherentnego bezpieczeństwa, co oznacza, że nawet w przypadku utraty zasilania reaktor
pozostaje bezpieczny – samoczynnie wyłącza się bez interwencji operatora.

W Polsce na rozwój tej technologii zdecydowało się Narodowe Centrum Badań Jądrowych wraz z Japońską Agencją Energi Atomowej, opracowując projekt podstawowy reaktora
HTGR-POLA. Ten badawczy reaktor o mocy cieplnej 30 MW został zaprojektowany z myślą o bezpieczeństwie i elastycznej pracy w kogeneracji zgodnie z potrzebami polskiego
przemysłu. Może dostarczyć parę technologiczną o parametrach 13,8 MPa i 545°C, zastępując obecne jednostki wytwórcze.

Reaktor HTGR-POLA pełni trzy kluczowe funkcje: badawczą, edukacyjną i użytkową. Ma on służyć nie tylko jako demonstrator technologii HTGR, ale będzie wykorzystany do
przeprowadzenia testów w warunkach eksploatacyjnych oraz awaryjnych, będzie miejscem badań nad nowymi materiałami i komponentami oraz dostarczy wielu cennych danych do
walidacji modeli numerycznych i kodów obliczeniowych. Sam proces uzyskiwania pozwolenia na eksploatację reaktora HTGR-POLA będzie źródłem cennego doświadczenia i
danych, które ułatwią procedury dopuszczenia do eksploatacji przyszłych reaktorów komercyjnych.

Projekt HTGR-POLA wpisuje się w globalny trend rozwoju SMR oraz gospodarki  niskoemisyjnej. Może odegrać kluczową rolę w dekarbonizacji polskiego przemysłu i rynku
ciepła. To przykład, jak nowoczesna energetyka jądrowa może wspierać bezpieczną, zrównoważoną transformację energetyczną kraju.

Spotkanie poświęcone prezentacji najważniejszych osiągnięć naukowych Instytutu Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Celem jest przedstawienie ILS oraz promocja naszego dorobku badawczego, podkreślając nasze sukcesy w zakresie publikacji, projektów naukowych i grantów, popularyzacji badań oraz potencjału dydaktycznego. 

Jak chronić akweny przed wysychaniem? Czym zajmuje się ambasador jeziora? W ramach spotkania zaprezentujemy węgierski film dokumentalny pt. "Jezioro Cisa - raj stworzony przez człowieka". Po projekcji odbędą się warsztaty edukacyjne, w trakcie których będzie można zadać nurtujące wszystkich pytania na temat kondycji naszych wód. O coraz bardziej  powszechnym problemie wysychających akwenów i dostępnych rozwiązaniach opowie (na żywo lub online) Dimitry Ljasuk, ambasador Jeziora Cisa na Węgrzech.

Wydarzeniu towarzyszy tematyczna wystawa plakatów pt. "W jak woda"

Film z napisami w języku polskim. Spotkanie będzie tłumaczone konsekutywnie na język polski.

Od kiedy ludzie ujarzmili ogień i zaczęli go używać jako znakomite źródło światła i ciepła, coraz mniej boimy się ciemności nocy a dzień wydłużamy niekiedy tak bardzo, że nie starcza nam czasu na sen – ale doba ma zawsze 24 godziny!

Obrót Ziemi wokół własnej osi sprawia, że dzień i noc następują po sobie z niezmienną regularnością, więc mieszkańcy naszej planety – od mikroorganizmów po człowieka – muszą posiadać mechanizmy zapewniające adaptację do tych zmian środowiska. Jest to zegar biologiczny, dla którego światło jest najważniejszym źródłem informacji. Jeśli jednak pojawia się w niewłaściwych porach i ilości, ma zły kierunek padania a także barwę i intensywność, wówczas mówimy o zanieczyszczeniu świetlnym. Niesie ono za sobą cały szereg komplikacji widocznych na różnych polach organizacji naszego życia, od astronomii po ekonomię, po drodze zakłócając funkcjonowanie ekosystemów a także fizjologię roślin i zwierząt oraz zdrowie ludzi. Co gorsza, zakres i intensywność zanieczyszczenia światłem z każdym rokiem wzrasta globalnie, co jest m.in. pochodną powszechnej urbanizacji, rozwoju przemysłu a także coraz gęstszej sieci dróg, których intensywnie oświetlane miejsca obsługi pasażerów są często zlokalizowane w terenach zalesionych, wprowadzając zakłócenia świetlne w tamtejsze ekosystemy.

Ponieważ światło nie zna granic, więc dociera również do naszych mieszkań, zakłócając zdrowy sen i sprzyjając rozwojowi chorób tzw. cywilizacyjnych. Tak przedstawiona sekwencja zdarzeń to skrót myślowy, bowiem pomija to działanie sztucznego światła w nocy (ALAN), które hamuje syntezę melatoniny, hormonu ciemności synchronizującego działanie zegara biologicznego. Ponadto – współczesny człowiek nie wyobraża sobie funkcjonowania bez permanentnie włączonych urządzeń elektronicznych, które towarzyszą mu także w nocy, a emitowane przez nie światło z dużą komponentą niebieskiego ma też istotny udział w zakłócaniu funkcji zegara biologicznego. To także prowadzi do desynchronizacji funkcji życiowych człowieka – i znowu pojawiają się choroby cywilizacyjne, u których podłoża leżą zakłócenia snu i jego jakości. Powinniśmy zatem dbać o ciemność nocy i starać się chronić nasz zegar biologiczny, do czego punktem wyjścia jest propagowanie wiedzy i świadomości tego, czym grozi niekontrolowana obecność ALAN.

Zostań małym ratownikiem!

Weź udział w wyjątkowych warsztatach i poznaj tajniki udzielania pierwszej pomocy. Nauczysz się, jak prawidłowo zakładać opatrunki i zabezpieczać drobne rany – wszystko w formie zabawy i pod czujnym okiem instruktorów.

Zabierz ze sobą mamę, tatę lub starsze rodzeństwo – będą Twoimi „poszkodowanymi”, którym pomożesz jako prawdziwy ratownik!

Czeka Was wspólna przygoda i ważna lekcja, którą zapamiętacie na długo.

Wykład kierowany dla osób interesujących się modelami uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji. Przedstawię podczas niego nowe wyniki dotyczące technik eksploracji i wyjaśniania złożonych modeli. Pojawią się też przykładowe rozwiązania dla zastosowań medycznych i zastosowań w branży kosmicznej.

Graficzne streszczenie wykładu znajduje się w komiksie:

https://bit.ly/3GXU4pw

Wykład będzie poświęcony słynnej książce Carla Collodiego o pajacyku, który zamienia się w prawdziwego chłopca. Jako motyw przewodni posłuży problem niekonsekwencji, bardzo wyraźny w samej warstwie dosłownej utworu, jak i w możliwych jego interpretacjach. Konsekwencją poszukiwania niekonsekwencji stanie się, być może, odnalezienie konsekwentnej wykładni tej opowieści, znanej wszystkim z dzieciństwa, ale nie każdemu z dorosłości.
 

W czasach rozwoju samochodów hybrydowych i walki o czystość środowiska, rotacyjny silnik wykorzystujący jako paliwo wodór może być interesującą alternatywą dla silników tłokowych. Brak elementów wymagających smarowania pozwala na wytwarzanie tylko wody jako produktu spalania.

Pod nadzorem instruktorów z Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii oddział w Warszawie uczestnicy warsztatów zbudują model rakiety wielokrotnego użytku, zaopatrzonej w silnik. Minimalny wiek uczestników 7-8 lat. Budowa wymaga przecyzjii dlatego dla dzieci poniżej 12 lat wskazana jest pomoc rodziców w czasie trwania warsztatów.

Pracownicy ŚLCJ oprowadzą Państwa po Laboratorium. Będzie można zobaczyć „serce” Laboratorium – czyli cyklotron, oraz usłyszeć o tym jak działa ten akcelerator. Zwiedzić będzie można też halę eksperymentów – czyli miejsce, do którego docierają wiązki ciężkich jonów przyspieszone w cyklotronie i gdzie, wykorzystując różnego rodzaju układy detektorów, prowadzi się badania z fizyki jądrowej (i nie tylko).

Zwiedzanie laboratorium poprzedzone będzie pokazem filmu animowanego "Tajemniczy Świat Jąder Atomowych", który zabierze widza w podróż do mikroświata. Pokaże, jak odkryto istnienie jądra atomowego i jak badamy jego strukturę.

Archeogenomika – dziedzina nauki, która zajmuje się odczytywaniem informacji genetycznej ze szczątków ludzkich sprzed wieków, jest coraz szerzej wykorzystywana w badaniach nad przeszłością. Z jednej strony pozwala ona na poznanie cech charakteryzujących konkretne osoby i grupy, np. poprzez identyfikację różnic między garniturem genetycznym neandertalczyków i ludzi współczesnych i idących za nimi różnic fizjologicznych, morfologicznych czy nawet behawioralnych; czy skłonności do chorób serca lodowej mumii z Tyrolu. Z drugiej zaś umożliwia śledzenie zmian sygnału genetycznego w czasie i przestrzeni świadczącego o intensywności i kierunkach mobilności ludzi w wybranym czasie i miejscu, np. ekspansję z Bliskiego Wschodu ludów rolniczych niosących tzw. „rewolucję neolityczną”. Wraz z rosnącym szybko zasobem danych archeogenetycznych jesteśmy w stanie z coraz większą precyzją wyznaczać wynikające z wzajemnego przepływu genów powiązania między żyjącymi dawno społecznościami, wskazywać kiedy, skąd i dokąd przemieszczały się większe grupy ludności, wykrywać przypadki dalszych i bliższych migracji poszczególnych osobników, odtwarzać poziom pokrewieństwa, a nawet całe drzewa rodowe, osób pochowanych na dawnych cmentarzyskach, a nawet odnajdywać krewnych pochowanych setki kilometrów od siebie nawzajem. Badania genetyczne historycznych i prehistorycznych populacji budzą szerokie zainteresowanie, a ich znaczenie zostało docenione przez komisję noblowską, która w 2022 roku uhonorowała nagrodą w kategorii fizjologii i medycyny profesora Svante Pääbo – jednego z ojców archeogenomiki. Podczas wykładu, postaram się przybliżyć metody i możliwości, ale też ograniczenia, badań nad pradawnymi genomami oraz odpowiedzieć na nurtujące Państwa pytania. 

Zapraszamy na niezwykłe warsztaty, które pozwolą Ci spojrzeć na grunt w zupełnie nowy sposób! Czy zastanawiałeś się kiedyś, jaką rolę odgrywa ziemia pod naszymi stopami w kształtowaniu środowiska, w którym żyjemy? Podczas tych zajęć dowiesz się, jak różne rodzaje gruntu wpływają na budownictwo, rolnictwo i ekosystemy.

Poznasz właściwości piasku, gliny i innych materiałów, które tworzą podłoże naszej planety. Zgłębisz procesy formowania się gruntów i ich struktury. Przeprowadzimy ciekawe eksperymenty, które pokażą, jak rozpoznać różne rodzaje gruntów oraz ich właściwości.

Te zajęcia są doskonałą okazją do zrozumienia, jak ważny jest grunt w naszym codziennym życiu oraz jak możemy go wykorzystać w sposób zrównoważony i efektywny. Przyjdź i odkryj, co się kryje pod stopami!

Radiofarmaceutyki to specjalistyczne produkty lecznicze zawierające izotopy promieniotwórcze, które po podaniu pacjentowi wykazują zdolność selektywnego wiązania
się z określonymi strukturami komórkowymi, najczęściej obecnymi w komórkach nowotworowych, zapalnych lub neurodegeneracyjnych. Dzięki tej właściwości,
radiofarmaceutyki stały się kluczowym narzędziem w medycynie nuklearnej, umożliwiającym zarówno precyzyjną diagnostykę, jak i skuteczne leczenie wielu schorzeń.

Radiofarmaceutyki wykazują szereg unikalnych właściwości, które odróżniają je od klasycznych leków. Jedną z nich jest zdolność do obrazowania funkcji metabolicznych,
receptorowych i enzymatycznych w czasie rzeczywistym, co pozwala na wczesne wykrycie zmian chorobowych. Radiofarmaceutyki stanowią ponadto fundament nowoczesnej
medycyny personalizowanej, umożliwiając selekcję pacjentów na podstawie ekspresji określonych celów molekularnych, monitorowanie odpowiedzi na leczenie oraz optymalizację
dawkowania w terapii radioizotopowej.

Wykład skierowany jest do wszystkich zainteresowanych nowoczesnymi technologiami w radiochemii i medycynie. Poruszone zostaną zagadnienia związane z zasadą działania
radiofarmaceutyków, metodami ich produkcji, przygotowaniem do podania pacjentowi oraz zastosowaniem w procedurach diagnostycznych (np. PET, SPECT) i terapeutycznych.
Omówione zostaną również najnowsze osiągnięcia w dziedzinie radiofarmacji, kierunki rozwoju oraz wyzwania związane z bezpieczeństwem, dostępnością i regulacjami prawnymi.

Uczestnicy opuszczą spotkanie z poszerzoną wiedzą o tym, jak promieniotwórczość – często kojarzona z zagrożeniem – może służyć człowiekowi jako precyzyjne i skuteczne narzędzie
diagnostyczno-terapeutyczne.

Zderzenie różnych stanowisk jest solą filozofii. W istocie jest to jedyna metoda, jaką zna filozofia. Wiedzieli o tym filozofowie starożytni, tacy jak Platon i Arystoteles, średniowieczni, renesansowi i współcześni. Dlatego filozofowie zawsze kultywowali sztukę argumentowania za lub przeciw (pro et contra) określonej tezie, sztukę obalania rozmówcy, sztukę odkrywania błędów w rozumowaniu innych, w skrócie - dialektykę. Zarówno na uniwersytetach średniowiecznych, jak i nowożytnych, stopień naukowy można było uzyskać jedynie poprzez publiczną obronę tez przed obiekcjami oponenta, ale tak naprawdę każda okazja była dobra do takich dysput. Nie były to zwykłe dyskusje, w których każdy mówi, co mu przyjdzie do głowy, stara się krzyczeć głośniej niż inni, a na końcu wszyscy mają rację (brzmy znajomo?), ale konfrontacje, podczas których każdy z uczestników  (respondens, opponens, praeses) odegrał określoną rolę, musiał przestrzegać ścisłych zasad i ram czasowych.

Zanurzymy się w tej atmosferze, która dominowała w świecie akademickim przynajmniej do połowy XVIII wieku. Jeden z filozofów IFiS PAN będzie bronił tezy, że "Wspólnoty polityczne powstają z natury" przed atakami drugiego filozofa, który przeciwstawi mu szereg argumentów. Ci dwaj filozofowie staną naprzeciwko siebie. Trzeci, przewodniczący, będzie siedział za nimi, nieco wyżej, i będzie egzekwował zasady i czas. Na koniec, po około półgodzinnej dyskusji, publiczność zdecyduje, czy teza została skutecznie obroniona, czy też nie. W drugiej części spotkania, publiczność może również zadawać pytania i wypowiadać się na temat omawianej tezy i metody, za pomocą której została omówiona. Celem tej praktyki nie jest pokonanie przeciwnika, przez doprowadzenie go do zaprzeczenia samemu sobie, ale wspólne poszukiwanie prawdy!

Wystąpienie analizuje krytycznie określenie „wielka kultura rosyjska”, ukazując je jako rezultat długoletniej, systemowej polityki kulturalnej prowadzonej przez rosyjskie władze – od caratu po współczesność. „Wielkość” ta nie wynika z samego dorobku artystycznego, lecz została wykreowana poprzez państwowy protekcjonizm, polegający na promowaniu wybranych twórców i nurtów zgodnych z oficjalną ideologią oraz marginalizacji głosów niezależnych, krytycznych czy mniejszościowych.

Kultura rosyjska ma charakter synkretyczny – zawiera dzieła twórców niebędących etnicznymi Rosjanami, takich jak Gogol, Ajwazowski czy Kuindży. Ich dorobek bywał zawłaszczany i włączany do rosyjskiego kanonu, co odzwierciedla imperialny mechanizm podporządkowania i kreowania hegemonicznej narracji.

Kultura była i jest w Rosji narzędziem legitymizacji władzy. Poprzez instytucjonalne wsparcie i propagandę tworzono obraz duchowej potęgi Rosji, w kontrze do Zachodu. Mit „wielkości” służył budowie narodowej tożsamości i prestiżu na arenie międzynarodowej. Także dziś, za rządów Putina, trwa promowanie konserwatywnej wizji kultury jako soft power. Na Zachodzie mit ten był często bezrefleksyjnie akceptowany – z powodu fascynacji rosyjskimi twórcami i braku dostępu do alternatywnych perspektyw.

Autor pyta: na ile „wielkość” kultury rosyjskiej jest autentyczna, a na ile to produkt ideologii i propagandy? Tekst zachęca do krytycznego spojrzenia na rosyjskie dziedzictwo kulturalne i mechanizmy jego kształtowania. Określenie "wielka" kultura rosyjska to efekt protekcjonizmu władz, które wykorzystywały ją do legitymizacji władzy i budowy imperialnego wizerunku, maskując represje i marginalizując krytyczne głosy.

W czasie spotkania przeniesiemy się na północ, a dokładnie w rejon Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie. Najpierw obejrzymy film Kuby Witka "Gdy zniknie lód" na temat współczesnych badań oceanograficznych prowadzonych w fiordzie Hornsund. Potem porozmawiamy na temat procesów zachodzących na północnych plażach. Poznamy typy brzegów polarnych, zobaczymy, gdzie zmieniają się one najszybciej oraz jakie znaczenie w ich ochronie ma lód morski. Dowiemy się czym są procesy peryglacialne i paraglacjalne oraz przyjrzymy się nowoczesnym technikom monitorowania zmian na plażach. Spotkanie zakończy konkurs z nagrodami oraz Q&A.

Każda kultura ma typowe dla siebie wzorce i rytuały. Wiele z nich dotyczy spożywania posiłków. Choć dziś z łatwością podważamy wzorce kulturowe, część z nich jest wynikiem wielopokoleniowych obserwacji, a więc nie bierze się znikąd.

Przykład włoskiego napoju kawowo-mlecznego jest dobrym punktem wyjścia dla rozważań o tym, dlaczego faworyzujemy pewne składniki żywności nad inne. Omówiona zostanie kwestia własnych preferencji smakowych – dlaczego ktoś uwielbia brokuły, a ktoś inny nienawidzi kolendry? Przedstawiona zostanie różnica między nietolerancją a alergią pokarmową. Intelektualne cappuccino wypijemy na skrzyżowaniu szlaków, gdzie archeologia spotyka się z ewolucją, a antropologia z fizjologią.

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, gdzie przebiegają granice ludzkiego myślenia? Na wykładzie dowiesz się, jak na to pytanie odpowiada Ludwig Wittgenstein – jeden z najwybitniejszych filozofów XX wieku. Przyjdź i zobacz, jaką fascynującą całość tworzą jego niezwykłe życie i przełomowe idee.

Aleksander Głowacki, znany później jako Bolesław Prus, po ukończeniu szkoły średniej (gimnazjum) w Lublinie w 1866 r., rozpoczął studia w Szkole Głównej Warszawskiej na Wydziale Matematyczno-Fizycznym, ale z różnych przyczyn ich nie ukończył. Umiłowanie matematyki-królowej nauk pozostało mu jednak do końca życia. Po latach jako członek powstałego w 1907 r. warszawskiego Towarzystwa Biblioteki Publicznej (obecnie Biblioteka Miejska m. st. Warszawy) przychodził do czytelni i czas, który tam spędzał, poświęcał właśnie studiom nad matematyką.

Pracując nad stylem swoich wypowiedzi, pisarz często sięgał po obliczenia matematyczne. Wykonywane przez Prusa działania i zestawienia liczbowe często spotykać można w notatkach, są przytaczane również w jego kronikach czy powieściach. W swych notesach (tych o kompozycji i tych schyłkowych, o rozmaitej treści) np. wielokrotnie podliczał wierszówkę (najczęściej za przekazane do druku kroniki), sumował bieżące wydatki i wysokość zadłużenia z wyszczególnieniem, komu i ile  był winien, wreszcie, jakie kwoty przeznaczał na pomoc innym lub próbował pozyskać na szczytny cel (np. zbiórka funduszy na budowę filharmonii w Warszawie w 1901 r.). Skrupulatnie też liczył i dozował krople bromu, waleriany i centigramy jodu (dawki leków odnotowane w notesie z 1901 r.), które zażywał na swoje różne dolegliwości.

Wiele danych liczbowych można znaleźć także na kartach jego powieści. Przykładem wykorzystania arytmetyki w twórczości Prusa jest choćby jeden z jego najsławniejszych z utworów – Lalka. Z jej kart dowiadujmy się np. ile lat ma Ignacy Rzecki i kto jest starszy: on czy Stanisław Wokulski? Ile lukrecji można było kupić za grosz w Sklepie Mincla? Ile kosztują kalosze „z literkami” (monogramem) w sklepie Wokulskiego, a ile mogły kosztować gdzie indziej? Za jaką sumę została sprzedana klacz barona Krzeszowskiego? Ile Wokulski wyłożył na wykupienie serwisu posagowego panny Izabeli Łęckiej? Wreszcie: ile wniósł do zakładanej spółki handlowej? Spotykamy tam również informacje na temat ówczesnych miar i wag, a także daty ważnych wydarzeń historycznych, na tle których toczą się losy bohaterów.

Liczby były dla pisarza odrębnym gatunkiem wypowiedzi, który ma „siły i własności ilościowe”, jak zapisał w jednym ze swych ostatnich notesów o kompozycji.